pzc
Aarde brulde nog nooit zo hard
Roemenië hield vogelgriep geheim
Nederlandse bosbouwexpert is net terug uit noorden van Pakistan
Mogelijk duizenden
doden door storm
Stan in Guatemala
Verkoop Duitse snelwegen
moet staatskas spekken
lookverbod in
5 lie Britse pubs
olitie slaat in
fflrbeidzjan
hoging uiteen
feel Nederlanders zitten
ast in Dominicaanse cel
Poolse liberaal wint eerste verkiezingsronde
maandag 10 oktober 2005
België laat illegalen niet stemmen
BRUSSEL - Illegalen verliezen hun recht om te stemmen
in België. De regering heeft daartoe een wetsvoorstel inge
diend. De illegalen hadden het recht gekregen door een
aanpassing van de kieswet in februari vorig jaar. Die
geeft alle allochtonen die vijf jaar in België verblijven,
het recht om te stemmen.
De kieswet zegt daarbij niets over illegaal of legaal.
„Maar men kan geen rechten putten uit een onwettelijk
verblijf", zei minister Dewael van Binnenlandse Zaken za
terdag. België houdt over een jaar gemeenteraadsverkie
zingen. ANP
Vredestroepen gedood in Darfoer
KHARTOEM - Twee leden van de vredesmacht van de
Afrikaanse Unie (AU) in de Soedanese provincie Darfoer
zijn zaterdag gedood toen zij in een hinderlaag liepen.
Ook twee burgers die werkten voor de AU kwamen op, al
dus het Afrikaanse samenwerkingsverband.
Het was de eerste keer dat de Afrikaanse Unie manschap
pen verloor in Darfoer. De slachtoffers waren Nigeriaan-
se militairen. De nationaliteit van de gedode burgers is
niet bekend. ANP/RTR
Meer straatroven door i-pods
LONDEN - Het aantal berovingen op straat is in
Groot-Brittannië scherp gestegen. Dat komt doordat veel
mensen op straat zichtbaar de zo populaire i-pod, een
mp3-speler of een mobiele telefoon met foto- of internet-
mogelijkheid dragen, zegt de politie.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken maakt later deze
maand criminaliteitscijfers bekend, waaruit blijkt dat in
sommige delen van het land vorig jaar ruim 40 procent
meer straatroven zijn geregistreerd. ANP
Mount Everest lager dan gedacht
PEKING - De top van de hoogste berg ter wereld, de
Mount Everest, is lager dan tot nog toe werd aangeno
men. Dat meldden Chinese cartografen gisteren. De reus
in het grensgebied van China en Nepal is nu 8844,43 me
ter en geen 8848,13 meter - de hoogte die beide landen
aanhouden.
De expeditieleden gebruikten bij hun meting technieken
die bij de laatste Chinese expeditie, in 1975, nog niet be
schikbaar waren, zo maakten zij gisteren in de Chinese
hoofdstad Peking bekend. ANP/EFE
Nazibestrijder zalig verklaard
ROME - Bijna zestig jaar na zijn dood is gisteren de Duit
se kardinaal Clemens August von Galen, prominent strij
der tegen de nazi-ideologie, zalig verklaard.
De vroegere bisschop van Münster (1878-1946) was een
uitgesproken criticus van de rassenpolitiek van de nazi's.
Zijn preken in juli en augustus 1941 tegen vooral het
euthanasieprogramma van de nazi's zijn beroemd gewor
den. Paus Pius XII benoemde hem in 1946 tot kardinaal.
Wijlen paus Johannes Paulus II maakte in december defi
nitief de weg vrij voor de zaligverklaring door een won
der te erkennen dat op voorspraak van Von Galen zou
zijn geschied. Een Indonesische scholier zou zijn genezen,
nadat hij de kardinaal om hulp had gebeden. ANP/DPA
van onze redactie buitenland
GUATEMALA-STAD - De over
stromingen en aardverschuivin
gen door de tropische storm
Stan hebben in Guatemala al
bijna zeshonderd levens geëist.
De hulpdiensten vreesden giste
ren dat het dodental de tweedui
zend en mogelijk zelfs de drie
duizend zal overtreffen. Veel
slachtoffers liggen nog onder la
gen modder die tot twaalf meter
hoog zijn.
In het dorp Panabaj in het de
partement Solola bijvoorbeeld
zochten gisteren bergers naar
vermoedelijk vele honderden
slachtoffers. Er zijn vijftienhon
derd woningen weggevaagd.
Van de vierduizend bewoners
zijn de lijken van slechts 71 per
sonen gevonden.
De bergers en autoriteiten vre
zen dat de enorme massa mod
der en steen de slachtoffers niet
meer zal prijsgeven. Zij overwe
gen het zoeken te staken en het
gebied tot een begraafplaats en
monument uit te roepen.
Panabaj is niet het enige dorp
dat is weggevaagd. Verder zijn
veel plaatsen overstroomd, voor
al langs de westkust. Het regent
nog steeds hard en het nood
weer houdt mogelijk aan tot en
met vandaag.
Het noodweer is ook een ramp
voor de landbouw. De schade
aan gewassen is al minstens 320
miljoen euro volgens minister
Aguilar van Landbouw De ver
liezen aan mensenlevens, goede
ren en inkomsten zijn veel
zwaarder dan die veroorzaakt
in 1998 door de verwoestende or
kaan Mitch. De Guatemalteekse
regering heeft erkend deze ramp
niet zonder buitenlandse hulp te
boven te kunnen komen.
Zeker negentig Guatemalteekse
dorpen zijn van de buitenwereld
afgesloten. Veel plekken zijn on
bereikbaar en complete families
zijn met huis en haard verdwe
nen in woest kolkende water
stromen of onder de modder.
Elders in Midden-Amerika
heeft het noodweer ook veel
slachtoffers en schade veroor
zaakt. ANP/EFE
door Jessica Smeenk
BERLIJN - De 45 miljoen Duit
se automobilisten moeten waar
schijnlijk betalen voor hel ge
bruik van autosnelwegen. Minis
ter Clement van Economische
Zaken bevestigde gisteren dat
er plannen zijn om de autosnel
wegen in fasen te privatiseren
om de staatskas te spekken.
Daardoor zou de overheid verbe
teringen van de infrastructuur
kunnen financieren.
De mogelijke verkoop van de au
tosnelwegen en de invoering
van een autobahn-vignet zijn
volgens Bild al aan de orde ge
weest bij de gesprekken van
SPD en CDU/CSU over de moge
lijke vorming van een grote coa
litie. Clement (SPD) heeft voor
gesteld dat er een commissie
wordt gevormd die in het najaar
van volgend jaar met een con
cept voor de privatisering moet
komen.
Clement vindt dat Duitsland de
autosnelwegen eerst moet verko
pen aan een dochteronderne
ming van het ministerie van Ver
keer, de VIFG, die verantwoor
delijk is voor de inning van de
tolheffing voor het zware vracht
verkeer. De VIFG zou dan de au
tosnelwegen moeten doorverko
pen aan private investeerders.
De ministers van Verkeer van
de Duitse deelstaten beraden
zich vanaf medio komende week
over de invoering van tolheffing
voor personenwagens en lichte
vrachtwagens. Er ligt al een
voorstel op tafel dat inhoudt dat
automobilisten voor 100 euro
per jaar een vignet moeten ko
pen om gebruik te mogen ma
ken van het snelwegennet. Ook
zouden er dag- en weekvignet-
ten moeten komen. De totale op
brengst per jaar van de vignet-
tenverkoop zou 3 miljard euro
per jaar belopen. Ter compensa
tie van de uitgave voor het ge
bruik van de snelwegen zou de
accijns op de autobrandstof om
laag moeten. ANP
ai
«INDEN - Het ziet ernaar uit
I alle Britse pubs te maken
ijgen met een rookverbod en
li alleen de gelegenheden
c ar nok voedsel wordt geser-
i sil.Dat meldden diverse Brit-
t [zondagskranten.
ji mier Blair zou niet langer
j «vasthouden aan het oor-
6 ronkelijke idee dat rokers nog
ii tl welkom zouden zijn in pubs
J bars waar de voedselverstrek-
I ig beperkt blijft tot
D'-en-klare snacks. Hij zou
bben laten weten dat hij zich
fl zal verzetten tegen plannen
n minister Hewitt van Volks-
rondheid om het roken in ho-
cagelegenheden te beperken
l'rookcoupés' zonder bedie
naren voedsel. Als de voor-
Eens vooreen gedeeltelijk ho-
arookverbod moeten plaats
en voor een totaal verbod,
nkrijgt de regering te maken
I protestacties van rokers,
veelal hun heil zullen moe
leken op straat. ANP
lelikoptercrash
i noorden Italië
1st zes levens
RLEZZA - Zeker zes Italia-
zijn gisteren omgekomen
«dehelikopter waarin zij za-
neerstortte bij Porlezza in
Mtving van het Comomeer
Wtnoorden van Italië.
Bd mensen aan boord van
'toestel waren, is nog niet be-
De helikopter is in vele
uiteengespat en in
'-A gevlogen toen hij de
®d raakte.
inzittenden zouden Italianen
kregio zijn, die een rond
de maakten tijdens een
ïtAA'P
- De politie in de Azer-
r zjaansc hoofdstad Baku
28 activisten van de vere-
oppositie Azadlyg opge-
'ij namen aan een niet toe-
fe demonstratie deel, al-
politie.
j^ren volgens de politie vier-
'd demonstranten op de
de openbare or-
en verstoord en het ver-
Pfeben gehinderd. GPD
wferdiSchrooten
ta;WIJK - Frans Werter, net
•rug uit het noorden van Paki-
m kan amper bevatten wat
orramp het gebied getroffen
f[l dat hij nog maar een et-
al geleden heeft verlaten.
iJöftien jaar heeft de bosbouw-
Iri in de regio gewoond,
„dbevingen, meestal wat klei-
tt. zijn er aan de bijna orde
a de dag.
Jsarlijks een keer of twee- tot
riehonderd. Je staat geregeld
ei je gezin buiten, als de boel
reens begint te rammelen",
w Werter. veilig in Rijswijk.
Ie voortdurende beweging van
e continentale platen, kilo-
eis diep onder het aardop-
iviak, laat overal in het 'waan-
spnig bergachtig gebied' met
ppen van vijf- tot zesduizend
eter hoog, sporen na.
angs de grote weg naar China
.jegewoon de breuklijnen lo-
Complete bergen zijn er
bevingen gespleten. Vlak
„■elke beving gaan alle hon-
B n blaffen. Dan gaat de aarde
joelen, trillen. Het is alsof
praat Heel onheilspellend.
Dit keer moet de aarde hebben
gebruld."
Hein Haak, hoofd van de afde
ling seismologie van het KNMI,
kan het zich voorstellen. De be
ving was met een kracht van 7,6
op de schaal van Richter zwaar
genoeg om in De Bilt de meters
uit te laten slaan.
„Maar nog lang niet zo zwaar
als de beving bij Sumatra", zegt
Haak over de binnenaardse klap
die eind vorig jaar de tsunami
opwekte.
Naschokken
Het nu getroffen gebied heeft
ook nog eens alle pech van de
wereld gehad. De tientallen na
schokken waren ongemeen hef
tig. Tussen de vijf en tien waren
zo zwaai- dat het KNMI ze kon
registreren. „Zwaarder dan 5 op
de schaal van Richter dus", zegt
Haak. Hij denkt dat de naschok
ken de ramp aanzienlijk hebben
vergroot. „Bij elke schok is er
nieuw risico op instortingsge
vaar." Zeker in Kashmir. „De
bouwwijze daar is een groot pro
bleem. Mensen gebruiken in de
bergen het hele zware, lokale ge
steente. Dat moet je eigenlijk
combineren met hele goede mor-
onze redactie buitenland
UNTO DOMINGO - Justitie in
Dominicaanse Republiek
jakt zich zorgen over het toe-
>nd aantal Nederlanders
in het Caribische land
It opgepakt. „De Domini-
anse gevangenissen hebben
tb in een jaar tijd gevuld met
tderlnnders", aldus de procu-
•generaal van het land, F.
minguez Brito.
de Dominicaanse Republiek
in 45 Nederlanders gevan-
jbljna allemaal wegens drug-
icten Het is de grootste
oep Europese gevangenen in
land.
Dominicaanse Republiek
heeft zich de afgelopen jaren
ontwikkeld als springplank
voor drugssmokkel naar Euro
pa. De meeste van de gevange
nen zijn als drugskoerier aange
houden op het vliegveld of in
een van de havens van het ei-
landdeel. De procureur-gene
raal spreekt van een 'ernstige en
delicate situatie'. Volgens hem
ontvangen de koeriers zesdui
zend euro voor him diensten. De
drugs komen het land binnen
via buurland Haïti, en wordt
vervolgens op verschillende ma
nieren naar Europa en de Vere
nigde Staten gesmokkeld. Een
deel van de verboden stimule
rende middelen wordt in de Do
minicaanse Republiek zelf gedis
tribueerd. ANP
tel en gewapend beton, maar
dat is daar een luxe", weet de
seismoloog.
„Mensen bouwen met modder.
Aardbevingsbestendige bouw is
er niet bij. Men is blij als men
een huis heeft." Werter probeert
via tv, internet en telefoon een
beeld te krijgen van de omvang
van de ramp. Hij heeft gespro
ken met bekenden uit Pesha
war, aan de rand van het getrof
fen gebied. Daar valt het mee.
Veel erger is het in het valleien-
gebied van Balakot en Manse-
hra, waar hij zelf vier jaar heeft
gewoond. „Dat is een zeer kwets
baar gebied. De ontbossing is er
enorm. Dorpjes zijn er op hellin
gen geplakt, die compleet bloot
zijn komen te liggen." Aardbe
vingen zijn hier nog gevaarlij
ker. „Bovenop de beving krijg je
enorme landverschuivingen. Als
het daar begint te schuiven, dan
gaat het ook goed mis."
Ondiep
De regio heeft de pech gehad
dat de beving relatief ondiep
ontstond: 10 kilometer onder de
aardkorst. De trillingen aan het
oppervlak zijn dan veel krachti
ger. Haak: „Veel gebruikelijker
is een diepte van 30 kilometer.
Dan wordt ook een groter ge
bied getroffen, waaiert de be
ving aan het oppervlak meer
uit, maar de verwoestingen zijn
dan meestal ook minder groot."
De hulpverlening is een pro
bleem. Werter: „Sommige val
leien zijn maai' via één weg toe
gankelijk. Als die onbegaanbaar
is, zijn de bewoners van de bui
tenwereld afgesloten. Dan kan
het wel een week duren voordat
hulp arriveert, terwijl de tijd
dringt bij mensen die onder het
puin bedolven zijn. Ik vrees het
allerergste." Werter hoopt dat
uit alle ellende misschien toch
nog iets goeds voortkomt. India
en Pakistan liggen al jaren over
hoop over Kashmrr, "dat door bei
de landen zwaar gemilitariseerd
is. De bosbouwexpert verwacht
dat India, dat veel minder
zwaar is getroffen dan Pakistan,
het buurland te hulp zal schie
ten.-,-, Dat zou dan nog een licht
puntje zijn." GPD
Balakot in het noordwesten van Pakistan is zwaar getroffen door de beving. foto Aamir Qureshi/RTR
van onze redactie buitenland
BOEKAREST - Al op 26 septem
ber is in de Roemeense Donau-
delta pluimvee gestorven aan vo
gelgriep. Dit heeft de burgemees
ter van het dorp Ceamurlia de
Jos bekendgemaakt. De Roe
meense minister van Land
bouw, Flutur, maakte de uit
braak van de vogelgriep pas za
terdag wereldkundig.
„Vanaf 26 september is pluim
vee gaan sterven. Wij hebben
dat meteen bij de autoriteiten
gemeld en zij zijn met analyses
begonnen", aldus de burgemees
ter. Waarom er daarna niets ge
beurde, zei hij niet te weten. Het
dorp en de hele Donaudelta zijn
inmiddels van de buitenwereld
afgesloten. Alle privé gehouden
pluimvee - 45.000 dieren -
wordt afgemaakt. Alle veertien
duizend bewoners van de regio
worden ingeënt. Voertuigen wor
den ontsmet. De jacht in het ge
bied is verboden. De Roemeense
overheid heeft alle burgers opge
roepen gevallen van ziek pluim
vee te melden.
De vogelgriep is inmiddels ook
aangetroffen in Turkije en naar
verluidt ook op een pluimveebe-
dnjf in Hongarije. De ziekte zou
zijn overgebracht door trekvo
gels. Of de dieren besmet zijn
met het ook voor de mens ge
vaarlijke H5Nl-virustype, is on
duidelijk.
De Donaudelta is een pleister
plaats voor trekvogels die van
uit Rusland en Scandinavië
naar het zuiden vliegen. In Tur
kije gaat het om een uitbraak on
der duizenden kalkoenen in de
noordwestelijk provincie Balike-
sir. De dieren op een kalkoenen
farm zijn waarschijnlijk besmet
door trekvogels. Het zou om een
'geïsoleerde haard' gaan.
De Roemenen kondigden aan
monsters naar Groot-Brittannië
te zenden voor onderzoek. Die
waren daar gisteren nog niet
aangekomen. De Britten hebben
wel experts naar Roemenië ge
stuurd voor onderzoek ter plaat
se. Dat duurt nog dagen.
Het H5NI-virus wordt veran-
woordelijk gehouden voor de
dood van ruim zestig mensen in
Azië sinds 2003. Miljoenen
stuks pluimvee besmet met de
vogelgriep zijn afgemaakt. On
langs dook de ziekte op in Mon
golië. Rusland, Kazachstan en
Indonesië.
Onder Nederlandse pluimvee
houders is onrust ontstaan over
het nieuws dat de vogelgriep op-
Het Roemeense dorp Ceamurlia de Jos is van de buitenwereld afgesloten na de uitbraak van vogelgriep.
nieuw dichterbij is gekomen, dit
keer door uitbraken in Roeme
nië en Turkije. De Europese
Commissie stuurt vandaag een
delegatie van veterinaire ex
perts naar Roemenië voor nader
onderzoek.
Het ministerie van Landbouw
praat vooralsnog over 'verden
kingen'. Het ministerie ziet nog
geen reden voor extra maatrege
len. „In Engeland wordt onder
foto Bogdan Cristel/RTR
zocht of het inderdaad aviaire
influenza betreft en zo ja, om
welke variant het gaat", aldus
een woordvoerster. GPD
door Runa Hellinga
WARSCHAU - De rechtse libe
raal Donald Tusk heeft de eer
ste ronde van de Poolse presi
dentsverkiezingen gewonnen.
Volgens de peilingen haalde
Tusk 38,6 procent van de stem
men. Zijn naaste rivaal, de con
servatief Lech Kaczynski,
kwam uit op 33,3 procent.
De definitieve uitslag wordt van
daag verwacht. Omdat niemand
meer dan 50 procent van de
stemmen haalde, moeten de Po
len op 23 oktober nog een keer
naar de stembus voor een twee
de ronde. Die gaat dan tussen
Tusk en Kaczynski. De voor
sprong van Tusk op Kaczynski
is niet zo groot dat zijn overwin
ning in die tweede ronde bij
voorbaat vaststaat. Hoewel Kac
zynski politiek een rechts beleid
voorstaat, heeft hij economisch
een links programma, met ster
ke nadruk op sociale zekerheid,
tegen privatiseringen en voor
veel inmenging van de Staat in
de economie. Dat kan hem aan
trekkelijk maken voor kiezers
die nu voor de populist Andzrej
Lepper of de sociaal-democraat
Marek Borowski hebben geko
zen. Lepper haalde 13 procent
van de stemmen, Borowksi 10
procent.
De noodzaak van een tweede
ronde is overigens slecht nieuws
voor de onderhandelingen over
de formatie van een nieuwe rege
ring. De coalitiebesprekingen
tussen Tusks Burger Platform
(BP) en Kaczynski's Wet en Ge-
rechtigheidspartij (PiS) lopen al
twee weken moeizaam, mede
omdat beide partijen elkaar be
concurreren in de campagne
voor de presidentsverkiezingen.
Een overwinning voor Tusk bij
de tweede ronde zou grote gevol
gen kunnen hebben voor de
machtsverhoudingen in de nieu
we regering. Weliswaar is de
PiS de grootste partij en levert
dus de premier, maar Poolse pre
sidenten hebben meer dan al
leen een ceremoniële functie. Zij
hebben invloed op de buiten
landse politiek, kunnen het par
lement ontbinden en hebben het
recht om zelf wetvoorstellen in
te dienen.
Bij internationale beleggers, die
zorgen hebben over de economi
sche koers van een door de PiS
geleide regering, zou een over
winning van Tusk het vertrou
wen in Polen vergroten. Omge
keerd zou een overwinning van
Kaczynski slecht vallen. De
PiS-kandidaat geldt als een kri
tische aanhanger van de EU en
is tegenstander van een snelle in
voering van de euro. GPD
