Nieuwe Turkije-crisis komt eraan Netwerk gas en stroom moet in handen van overheid blijven PZC Woonbond pleit voor huuraftrek te gast Turkse pers juichend over onderhandelingen met EU Gesprekken over toetreding tot EU begonnen, vertrouwen ontbreekt Havoër \o<V°~ te gast 5 oktober 1955 woensdag 5 oktober 2005 De overheid behandelt huur ders en kopers van woningen ongelijk. Huurders zien hun woonlasten met de dag verder stijgen. De Tweede Kamer moet daar een eind aan ma ken door huuraftrek mogelijk te maken. In een petitie die gisteren is aangeboden aan de Kamercommissie voor Finan ciën pleit de Nederlandse Woonbond daarvoor. door Hans Roseboom De afgelopen zes maanden hebben huurders uit het hele land 'huuraftrekformu- lieren' ingediend bij de Belas tingdienst. Introductie van huuraftrek is noodzakelijk om de huurlasten te compen seren voor mensen met een in komen tot anderhalf keer mo daal. Huuraftrek is het antwoord van de Nederlandse Woon bond op de hypotheekren te-aftrek voor huizenkopers. Net als de hypotheekrente-af trek moet bij huuraftrek wor den uitgegaan van het bruto jaarinkomen. Over het inko- men dat overblijft, het gecor rigeerde inkomen, moet ver volgens de inkomstenbelas tingaanslag worden bere kend. Nederland telt ongeveer even veel huur- als koopwonin gen. De ongelijkheid tussen huurders en kopers is groot, al zijn de deskundigen het er niet over eens hoe groot pre cies. In ieder geval kost de huurtoeslag de overheid veel minder dan de hypotheekren teaftrek. De huurtoeslagrege- ling kost jaarlijks ongeveer 1,7 miljard euro, de hypotheekrente-aftrek was in 2004 4,8 miljard euro. Dit zijn netto bedragen. De in komsten van het Rijk aan huurwaardeforfait en ozb zijn erin verrekend. Oneerlijk is vooral dat ell koper hypotheekrente-aftrj kan krijgen, terwijl men» met een bescheiden middenc komen al snel buiten de ben vallen voor huursubsidj Voor de hypotheekrentes] trek wordt daarentegen g$ maximum geformuleerd v« het inkomen of prijs van 4 woning. Hoe hoger het inb men, hoe duurder de wony en des te groter de rentes] trek. Minister Dekker van Volb huisvesting wil meer mail; werking in de huursector. Ai dat zijn beslag krijgt, gas huurders nog meer betalg Dit betekent dat de uitgavg van het Rijk voor de huurt* slagregeling omhoog gag Die kostenstijging wil Dtfc ker opvangen door verhuis ders te verplichten mee leb» talen. Het spreekt vanzelf d] verhuurders die kosten docc berekenen. Zo ontstaat defc zarre situatie dat huurdej met een middeninkomen tok den aangeslagen om de h; voor de lagere inkomens t* taalbaar te houden. Zij zit len daardoor nog weer m« van hun inkomen kwijt zij aan woonlasten, waardoora ongelijkheid tussen huurda en kopers verder toeneemt De Woonbond stelt vast daj de huurders door het gr« verschil in behandeling aas- zienlijk duurder uit zijn da huizenkopers. Dit verscq wordt alleen maar groia naarmate de huurder ouda wordt. Bij de oudere eigej naar-bewoner nemen woonlasten af. Bij de ouden huurder blijft de huur jaar- lijks stijgen. Die stijgiij wordt sterker als de planus van Dekker doorgaan en dj marktwerking groter wordt De Woonbond wil door de it troductie van huuraftrek ia ieder geval de lasten van huurders met een inkoma tot anderhalf keer modal compenseren. GPD Hans Roseboom. is ivoordvon der van de Nederlandse Wow bond door Lieneke van der Steen De Turkse pers juichte giste ren over de start van onder- handelingen tussen Turkije en de Europese Unie over volwaar dig lidmaatschap. Na lang verzet van Oostenrijk besloot de EU maandagavond toch de gesprekken met Ankara te beginnen. Het dagblad Hurriyet kopte 'Hallo Europa'. Veel kranten tonen op voorpagi na's foto's van drie vrouwen die een cruciale rol zouden hebben gespeeld bij de opening van de Europese deur voor Turkije: De Oostenrijkse minister van Bui tenlandse Zaken Plassnik die er bijna in slaagde de deur dicht te houden en twee vrouwen die in Turkse ogen Plassniks plannen hielpen torpederen: Plassniks Amerikaanse collega Rice en de hoofdaanklaagster van het Joe- goslavië-Tribunaal Del Ponte. Rice zou er bij de Turkse rege ring op hebben aangedrongen het laatste compromis te accep teren en Del Ponte zou haar ja renlange kritiek op Kroatië in de wilgen hebben gehangen om Oostenrijk mild te stemmen. 'Eind goed al goed' was een kop over de politieke manoeuvres van de afgelopen dagen. Het dagblad Radikal kopte en thousiast: 'De reis is begonnen' en 'Turkije en de EU aan de on derhandelingstafel'. ANP /DPA door Hetty van Rooij Stel, iemand wil bij een ten nisvereniging en krijgt, na lang wachten, te horen dat zijn niveau goed genoeg is om lid te worden, 's Middags om vijf uur is de welkomstborrel, maar op dat moment steggelt het be stuur nog steeds over de vraag of hij écht wel bij de club mag. i Wat zou u doen, als u die tennis ser was? Voor de Turkse journalist in i Brussel die met de simpele ver gelijking komt, is het antwoord op de yraag eenvoudig: natuur- lijk houdt die tennisser het hoofd hoog en keert hij de ten- nisclub de rug toe. 1 Zoals Turkije volgens hem óók het hoofd hoog moet houden, en de EU hartelijk zou moeten be- danken voor de eer om lid te worden. Maar ook al is zijn vergelijking 1 L niet helemaal onterecht, zo een- voudig is het niet. Wellicht kan i de tennisser zijn heil zoeken bij een club die hem wel weet te waarderen. Maar Turkije en de EU zijn tot elkaar veroordeeld, al wil niemand dat hardop zeg- gen. Beschamend Dat neemt niet weg dat de Unie t de afgelopen weken en dagen een beschamende vertoning heeft opgevoerd. Met de grootst mogelijke weer zin is het besluit genomen om te gaan onderhandelen met Tur kije over toetreding - een be sluit dat eigenlijk in december al rond was, maar waar een aan- i tal landen, met Oostenrijk voor- i op, eigenlijk onderuit wil. In de Europese Unie, waar ie der stapje voorwaarts door gaans als een 'historisch mo- De vlaggen van Turkije en de Europese Unie wapperen gebroederlijk voor een moskee in Istanboel. Maar er zal nog heel wat water door de Bosporus vloeien, voordat Turkije volwaardig lid van de Unie is. foto Tolga Bozoglu/EPA ment' wordt bejubeld, kon zo een waarlijk historisch moment verdrinken in onderlinge ver deeldheid en vrees voor de pu blieke opinie. Dat het zo verkeerd kon gaan, is niet eens zo verwonderlijk. Al een halve eeuw lang slagen de Europese leiders er niet in om het eens te worden over de vraag hoe de Europese Unie er over pakweg twintig jaar uit moet zien. Dus is er ook geen overeenstemming over de vraag of een groot, islamitisch land als Turkije wel of niet in de Unie thuishoort. Omdat er vijf entwintig jaar lang nooit een duidelijk antwoord op de vraag is gekomen, is de Europese koers ten opzichte van Turkije er een geworden van 'pappen en nathouden'. Dat gaat lang goed, maar ooit breekt onvermijdelijk het mo ment van de waarheid aan. En maandag in Luxemburg was het zo ver. De Maag was niet langer te ont lopen: kiezen we voor Turkije en gaan we met dat land onder handelen met de bedoeling om het lid van de club te maken, of doen we de deur voorgoed dicht? „We staan aan de rand van de afgrond", waarschuwde EU-voorzitter Straw zijn colle ga- ministers van Buitenlandse Zaken. Definitieve breuk Geen enkel EU-land, zelfs Cy prus niet, durft het aan om de historische verantwoordelijk heid op zich te laden voor een definitieve breuk tussen Euro pa en Turkije. De politieke ge volgen daarvan zijn niet te over zien. Dus is het maandagavond allemaal goed afgelopen, omdat ook Turkije geen breuk met Eu ropa wil. Maar de weerzin blijft. Ze wordt gevoegd door het gebrek aan steun voor Turkse toetre ding bij de Europese bevolking, door de grote culturele en reli gieuze verschillen, en door de af wezigheid van enige nederige bescheidenheid aan Turkse kant. „Hier komen we nog op te rug", waarschuwde de Oosten rijkse minister van Buitenland se Zaken Ursula Plassnik maan dagnacht. De Turken hebben minder moei te met hun houding. Zij gaan zelfverzekerd de onderhandelin gen in, overtuigd van hun gelijk en in de veilige wetenschap dat de Europese lidstaten heel ge makkelijk uit elkaar te spelen zijn. „Het probleem ligt in Euro pa", zei de Turkse minister Gül maandag. Turkije is dus, eindelijk, op weg naar Europa. De onderhandelin gen worden lang en moeilijk en echt vertrouwen over en weer ontbreekt. Het wachten is daar om op de volgende crisis in de Turks-Europese relatie. Het is niet de waag óf die er komt, maar wanneer. GPD Op 15 oktober verschijnt een nieuwe editie van het Groene Boekje. Daarin staan enkele nieuwe spellingsregels en zijn de oude grondig geherformuleerd. De PZC besteedt in een reeks van dertien artikelen aandacht aan de veranderingen. Een scholier die nu op de havo zit, is een havo'er. Maar vanaf 15 oktober ziet die scholier er heel anders uit: havoër. De apostrof ver dwijnt en er komt een trema voor in de plaats. De vmbo'er en vwo'er veran deren niet, maar de mavo'er weer wel, al bestaat dat type leerling niet meer echt tegen woordig. Maar wie zich toch nog een mavo'er noemt, moet vanaf 15 oktober dus ook mavoër schrijven, al lijkt dat woord eerder een speciaal soort mengvoeder aan te dui den. En ook wie zich een mavo- of havo-leerling noemt, gaat zich straks onderscheiden van de vmbo- en vwo-leer- ling. Want het wordt: nieuwe editie sir -<$>' v<> cr A door Wim Daniels mavoleerling en havoleerling, zonder koppelteken, terwijl de vmbo-leerling en de vwo-leerling hun koppelte ken wel behouden. Welke nieuwe regel steekt hier achter? 'Havo' en 'mavo' zijn als afkorting zogenoem de letterwoorden. De letters ervan spreek je niet een-voor-een uit zoals in 'vwo', maar gecombineerd, alsof het een woord is. Dat ge beurt met heel veel afkortin gen. 'Radar' is bijvoorbeeld ook een letterwoord. Het is de afkorting van het Engelse 'radio detecting and ranging' (ontdekking en af standsmeting door radio). Maar 'radar' wordt door veel taalgebruikers niet als een af korting gezien. Het is gevoels matig een woord geworden. In de nieuwe spelling worden alle afkortingen die letter woorden zijn en die je dus als een woord uitspreekt, als ge wone woorden behandeld. 'Havo' wordt simpelweg ge zien als een woord dat op een 'o' eindigt, zoals 'bingo'. Als er de uitgang -er achterkomt, krijgen beide woorden dan ook dezelfde spelling: bingoër, havoër. Maar dat geldt dus niet voor de afkortingen waarvan de letters wel apart worden uit gesproken. Die afkortingen heten ook geen letterwoorden maar initiaalwoorden. En die behouden de spelling die ze nu ook al hebben: vwo'er, vm bo'er. Behalve letterwoorden en ini tiaalwoorden zijn er bij afkor tingen ook nog tussenvormen. Een voorbeeld daarvan is Pv dA (Partij van de Arbeid). Vaak krijgt die afkorting in de uitspraak een losse P en A, terwijl de tussenletters als vol ledige woorden worden uitge sproken: P van de A. Ook zo'n benaming behoudt de apo strof: PvdA'er. Vaak zie je dit woord met een koppelteken (een streepje) geschreven maar dat is en blijft fout. Een koppelteken hoort alleen bij samenstellingen, dat wil zeg gen bij woorden waarvan elk deel ook als los woord voor kan komen: PvdA-lid. Verge lijk ook PSV-speler (samen stelling) en PSV'er (aflei ding), A4-papier en A4'tje. De belangrijkste vernieuwing bij afkortingen is dus dat de havo'er of havo-leerling een havoër en een havoleerling wordt. En zo wordt de lat-re- latie ook een latrelatie, want de afkorting 'lat' (living apart together) is net als 'havo' een letterwoord. Maar er is ook in dit geval een uitzonderingscategorie. Een letterwoord krijgt in een samenstelling namelijk tóch een koppelteken als er een hoofdletter in het letterwoord staat. In de afkorting Cito (Centraal Instituut voor Toets ontwikkeling) zit een hoofd letter. Een test van het Cito wordt daardoor een 'Ci- to-test'. Dus de havolekst van de Ci- to-test was moeilijk. GPD door Leen Harpe en Marten Wiersma In de PZC van 29 september luidt minister Brinkhorst de noodklok over onder andere Pe- chiney, en wil 'eigen' energie centrales voor grootverbruikers van stroom. Daags daarna be richt de PZC over de NMa, die de liberalisering mislukt ver klaart en komt Nuon met plan nen voor een stroomfabriek. Vol gens GroenLinks vraagt dat om een reactie. In de jaren '80 van de vorige eeuw werd het populair; het denkbeeld dat private onderne mingen veel beter presteren dan overheidsbedrijven. Vervolgens werden veel overheidsdiensten aan de markt overgelaten. Met de post en de telefoon werden daar nog wel resultaten ge boekt, het spoor werd een dra ma, de bussen moeten het suc ces nog bereiken - of het lukt is zeer twijfelachtig - en van de verzelfstandiging van allerlei diensten tot 'zelfstandige be stuursorganen' heeft menigeen nu nog slapeloze nachten. Alle maal onder het motto: in een li berale markt gaat het allemaal beter. Jammer genoeg beteken de dit heel vaak dat de dienstver lening en de werkgelegenheid verminderden en de salarissen van de Raden van Bestuur tot grote hoogte stegen. De energiebedrijven moesten ook gaan opereren in een libera le markt. Klanten kunnen kie zen. Grote bedrijven eerst, en re cent de huishoudens. Dat heb ben we geweten. Drama's met de nota's, niet alleen bij Delta, heel Nederland leed eronder. In tussen weten we dat er structu reel 150 mensen méér werken bij Delta om de administratie op peil te houden, en dat er nau welijks klanten de overstap wa gen. Liberalisering mislukt. Nu kunnen ideologen dat nog (ten onrechte) wijten aan het conser vatisme van de klant. Grote klanten klagen nu over de hoge - marktconforme - energieprij zen en kampioen liberalisering Brinkhorst komt met ideeën om grote bedrijven met eigen centra les aan lagere stroomprijzen te helpen. Een bijzondere vorm van marktwerking! Bij de Tweede Kamer zijn de plannen om de energiebedrijven aan productiecapaciteit. te splitsen in een leverings- en een netwerkbedrijf in behande ling. De bedrijven. Delta voor op, schreeuwen moord en brand. Hun bezwaren: er zal niet meer worden geïnvesteerd in nieuwe centrales, met risico's voor de leveringszekerheid, en de kosten zullen stijgen. Ook lig gen er nog wat hinderlijke cross-border lease contracten in Amerika. De plannen van Nuon voor een 1200 megawatt-centrale staan haaks op de doemscenario's. Of het Nuon lukt een milieuvriende lijke centrale te bouwen staat nog te bezien. Delta slaagt er nog steeds niet in om de Sloecen- trale te realiseren die -omdat de restwarmte de lucht en het wa ter ingaat- niet milieuvriende lijk is. Met de plannen van Nuon en Delta én de eigen cen trales voor bedrijven is er eer der een overschot dan tekort aan productiecapaciteit. Merkwaardig is ook de positie van Pechiney: sinds decennia is die verbonden met de kerncen trale: een centrale die continue draait en die levert aan de (conti nue) grootverbruiker Pechiney. De Zeeuwen mochten nooit we ten hoe weinig Pechiney betaal de voor de stroom, vastgelegd in jarenlange contracten. En nu is de stroom te duur? Van de kern centrale die - volgens de eigena ren en andere voorstanders van kernenergie - zo goedkoop is? Dat moet dan te merken zijn in de winsten van EPZ, en dus van Essent en Delta. Of het 'goedko pe sprookje' is niet waar. De bemoeienis van de overhe den bij het commerciële deel van de energiemarkt: de produc tie, levering en handel in stroom past verrassend goed bij de plan nen om netwerken (gedeeltelijk) te verkopen. Dat lijkt het ultie me doel te zijn. Cashen met 49 procent van het eigendom van de netten (de kabels en de bui zen). Daarmee kan veel geld vrij komen voor commerciële avon turen door de Raden van Be stuur en onder verantwoorde lijkheid van de overheden die ten slotte de aandeelhouders van de energiebedrijven zijn. Dat is het slechtst denkbare sce nario: overheden die wél de ver antwoordelijkheid hebben, maar niet de daarbij horende be voegdheden. Tel daarbij op dat KIJKGELD - De Eerste Ka mer heeft gisteren het wetsont werp voor het innen van kijk geld aangenomen. Minister Cals toonde zich verheugd over de instemming met het wetsontwerp. Het bedrag van dertig gulden per jaar per toe stel noemde de minister rede lijk; het komt neer op vijf cent per uur voor de uitzendingen. PAPEGAAIEN - Ongeveer vijf honderd uit Nederland naar West-Duitsland gesmokkelde papegaaien zijn op last van de dierengeneeskundige dienst in Aken vergast. De smokkelaars wisten te ontkomen. De dieren werden vergast omdat oe dienst bang was dat de pa gaaien besmet waren mei d gevreesde papegaaienziekte. GESCHENK - In Sint-Ma tensdijk is gisteren een jeugd centrum geopend. Het ee: trum is een geschenk van k hulpvereniging uit Zwedenc maakt deel uit van een adop tie-programma KLAUWZEER - Bij eena: dieren op een boerderij in ka tekerke is mond- en klauw®] geconstateerd. De negen ren moesten worden al$ maakt. De Kyushu Star lost steenkool voor de kolencentrale Borssele. Met de bouwplannen van Nuon en Delta én het plan voor eigen centrales ten behoeve van bedrijven ontstaat eerder een overschot dan tekort archieffoto Lex de Meester burgei's niet willen overstappen: voor hen hoeft de vrije markt niet, en als de energiemarkt haar werk doet -met hoge prij zen- dan wordt er van overheids wege ingegrepen, en de onge rijmdheden van de energiepoli- tiek rijgen zich aaneen. Voor GroenLinks staat vast dat de netten 100 procent eigendom van de overheden moeten blij ven. Daar kan geen twijfel over bestaan. Zeker in een dunbe volkt Zeeland met een dus duur en kwetsbaar netwerk moeten we zeker zijn dat er een betrouw baar netwerk met voldoende ca paciteit is. Dat een overheidsbe drijf niet duurder hoeft te zijn dan een commercieel netwerk wordt bewezen in de kabelsec tor. Het Goudse (gemeentelijke) kabelbedrijf is het goedkoopste van Nederland. De productie, levering en han del in stroom en gas kan best aan de markt worden overgela ten. Overheden hebben dan de handen vrij om die plannen eco nomisch én ecologisch te beoor delen, zonder in de dubbelrol van aandeelhouder en vergun ningverlener te verkeren. Leen Harpe en Marten Wiersma zijn statenleden voor GroenLinks Hoofdredactie: A. L. Oosthoek O. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel; (0113)315500 Fax: (0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl r A. J. Snel Lezersredacteur: A Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: 10118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mall; redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111 )454651 Fax: (0111)454657 E-mail redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 30 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internet: www.pzc.nl Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mall web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingslijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 aulom. afschrijving per maand: 20,55 n.v.l per kwartaal: 59.75 62,00 periaar €229.20 233,30 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voo'lxf einde van de betaalperiode PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,80 Alle bedragen zijn inclusief 6% 8TW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden ui overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en de Regelen voor het Advertentiewezen vol?* Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag ti|dens kantooruren zondag: van 16 00 tot 18,00 uur Tel (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: 1076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel (01141372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend gok Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is ee aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestan (abonnementen)administratie en om u te llatcn) Informeren over vc ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener ol dc de derden. Als u op deze informatie geon prijs stelt dan kunt u dit Postbus 314460 AA Goes e diensten «o* r ons zorgvuldig gel shriflelljk melden bi| Behoort tot WeGeNeR T

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4