PZC
Gamen
heeft
positieve kant
Schaal- en schelpdieren in hun puurste gedaante bij Nolet
Wie speelt er welk spelletje
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail:redactie@ pzc.nl
Postbus 31,4460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 1 oktober 2005
Eindeloos scheuren op een virtueel racecircuit of meedogen
loos mensen afknallen met je cybergun. Videospelletjes, be
ter bekend als games, hebben geen bijster positief imago. Maar
dankzij games leren jongeren beter samenwerken, maken chirur
gen minder fouten en wordt dementie bij ouderen bestreden.
Hoog tijd voor een herwaardering van dé amusementsindustrie
van de 21e eeuw, vinden spelers en onderzoekers.
derzoek van de Universiteit van Am
sterdam.
Veel gamende jonge vrouwen richten
zich op virtuele rollenspellen, fantasy-
spellen (Lord of the Rings-achtige
avonturen met ridders, trollen en tove
naars), simulatiegames (zoals The
Sims) en minigames, hersenbrekertjes
zoals puzzels. Hun mannelijke colle
ga's hebben over het algemeen meer
interesse in vecht-, sport- en racespel-
len.
Dr. Jeroen Jansz, universitair hoofddo
cent Communicatiewetenschap van
de UvA, is een van de initiatiefnemers
van het onderzoek naar 'gamers en
hun uitdagingen'. Jansz vindt het
hoog tijd voor een omslag in de beoor
deling van het fenomeen. „Ik zou het
zo mooi vinden als we eens af kwa
men van die reflex om het alleen maar
over verslaving en andere mogelijk
schadelijke effecten te hebben."
Aandacht
De cijfers lijken in eerste instantie zor
gelijk. Jong-volwassen mannen ga-
men gemiddeld elf uur per week, hun
vrouwelijke leeftijdgenoten nog altijd
ruim vier uur. Hoeveel tijd blijft er
naast school en werk nog over voor
studeren, sociale contacten en andere
dingen? Voldoende, vermoedt Jansz.
Als jongeren achter hun computer,
Playstation of met een hypermodern
mobieltje aan het gamen zijn, is dat
vrijwel nooit hun enige activiteit van
dat moment. Menigeen combineert
het spelen van een game met kletsen,
bellen, tv kijken of zelfs studeren. Al
leen al dit fenomeen van multitas
king, het uitvoeren van meerdere acti
viteiten tegelijk, is voer voor gedrags
wetenschappers. Vrijwel geen enkel
ander amusementsmedium kent tot
nu toe deze vorm van 'gedeelde aan
dacht'. Wie bijvoorbeeld naar een film
kijkt, zal zelden tegelijk een kruis
woordpuzzel invullen en naar muziek
via z'n walkman luisteren.
Gamers ontwikkelen kennelijk het ver
mogen, om zeer snel en accuraat op
hetzelfde moment meerdere geeste
lijke en motorische processen te be
heersen. Die eigenschap is goud
waard op de arbeidsmarkt. Uit stu
dies blijkt bijvoorbeeld dat chirurgen
die regelmatig gamen 37 procent min
der fouten maken in hun werk dan col
lega's die nooit een joystick aanraken.
De heilzame effecten van games wor
den inmiddels breed erkend. Mana
gers van de spoorwegen leren door ga
mes beter samen te werken, brand
weerlieden en hulpverleners worden
virtueel bijgeschoold in het bestrijden
van complexe calamiteiten, jonge dia
betici leren op een speelse manier hun
bloedsuikerspiegel op peil houden en
tal van aandoeningen, van astma tot
dementie en fobieën, kunnen beter
worden aangepakt dankzij spelletjes
met joysticks en lcd-schermpjes.
Jansz ziet games als privé-laborato-
ria, waar kinderen, pubers en adoles
centen in hun eentje, of juist samen
met anderen in een virtuele wereld
van alles kunnen uitproberen. „Ga
mes geven de mogelijkheid emoties te
uiten, contacten te leggen en je identi
teit te bepalen", zegt Jansz „Hoe
voel je je na een griezelige achtervol
ging, hoe ver ga je in de uitoefening
van geweld? Dat soort ervaringen kun
je opdoen zonder gevaar te lopen, een
ander schade toe te brengen of te wor
den uitgelachen."
Hoe virtueel een game ook blijft, de
speler treedt wel in een wereld waarin
hij volledig kan opgaan. Jansz: „Het
grijpt je bij de strot, je vergeet de tijd
en er treden allerlei emotionele effec
ten op. Een game kan bij een speler
angst, boosheid, walging, spijt en ver
driet maar ook vreugde opwekken."
Vanwege die grote impact moet een
spel goed afgestemd zijn op de leeftijd
en persoonlijkheid van de speler.
„Sommige games zijn echt voor vol
wassenen gemaakt. Je moet jonge spe
lers geen game laten spelen dat het la
bel 18-plus heeft gekregen. Een kind
heeft nog niet het vermogen van een
volwassene om goed om te gaan met
zaken als geweld, zwarte humor en in
gewikkelde wereldbeelden."
Leeftijd
Jansz waarschuwt daarom voor een
nonchalante hantering van de leef
tijdsgrenzen bij games. Symbolen op
de verpakking van games bevatten
waarschuwingen zoals we die kennen
van de Kijkwijzer voor tv. „Het sys
teem valt of staat met een zekere regu
latie van de handel. Natuurlijk blij
ven ouders en opvoeders hoofdverant
woordelijk. Ik verbaas me wel eens
hoe slecht sommige ouders op de hoog
te zijn van de inhoud van games die ze
in huis hebben. Terwijl er met koeien-
letters op de verpakking staat: Ge
weld, 18-plus."
De zorg voor schadelijke effecten
moet wat Jansz betreft niet doorschie
ten. „De positieve effecten worden
dan makkelijk over het hoofd gezien.
Gamen is bijvoorbeeld een veel actie
vere bezigheid dan televisie kijken en
wordt vaker in combinatie met andere
bezigheden gedaan. De spelers ontwik
kelen zich bovendien visueel sterker
dan anderen en trainen ook nog eens
hun geheugen. Games zijn een pure
uitdaging voor het publiek.
Martin Ruesink
Games zijn meer dan digitale schiet- en racespelletjes voor jonge jochies.
Uit diverse onderzoeken blijkt, dat er meer vrouwelijke gamers zijn dan
menigeen verwacht.
Met name jonge meiden (tot vijftien jaar) gamen veel, daarna vlakt de belang
stelling voor dit medium af. Toch speelt 55 procent van de volwassen vrouwen
nog regelmatig spelletjes op een computer of console, tegen 88 procent van de
mannelijke leeftijdsgenoten.
Volgens onderzoek van de Amerikaanse gamesindustrie is de gemiddelde leef
tijd van de speler opgelopen naar bijna 30 jaar. De grootste groep zit tussen de
acht en achttien jaar. Kritische wetenschappers zetten echter vraagtekens bij
deze (hoge) gemiddelde leeftijd. De industrie zou daar baat bij hebben, vanwe
ge de vele kritische geluiden over de nadelige effecten van games op kinderen."
Het voor alle leeftijden geschikt geachte simulatiespel The Sims 2 was vorig
jaar dé absolute verkoopklapper bij de games voor de personal computer. De
16-plus games Half Life 2 (schietspel) en Battlefield Vietnam (oorlog) eindig
den respectievelijk op de tweede en derde plaats. Bij de zogenaamde console-ga-
mes (Voor PlayStations, Nintendo's, X-box, enz.) eindigde GTA San Andreas
(18-plus, race- en schietspel) op de eerste plaats, gevolgd door Need for Speed
Underground 2 (race) en Fifa 2005 (voetbal).
(Bron: NVPI)
Van het brute geweld in Kill Zone
tot de huiselijke besognes van
The Sims; games zijn een niet meer
weg te denken deel van onze vrijetijds
cultuur geworden. Kinderachtig is de
wereld van digitaal en multimediaal
vermaak al helemaal niet meer. De ge
middelde leeftijd van de speler is ge
staag opgelopen tot bijna 30 jaar en
de makers van PlayStations,
X-boxen, Nintendo's en bijbehorende
spelprogramma's zijn in omzet de film
industrie van Hollywood al voorbijge
streefd.
Nog dit decennium zal de omzet we
reldwijd zijn verdrievoudigd naar hon
derd miljard dollar per jaar. Niet
vreemd, dat menigeen een stukje van
die markt probeert mee te pikken, van
de traditionele speelgoedindustrie tot
fabrikanten van mobieltjes, internet-
providers en kabelmaatschappijen. Al
leen al het online met elkaar verbin
den van spelers is een markt waarin
miljarden omgaan.
Wie voor het laatst in de jaren tachtig
een game heeft gespeeld, kan een ern
stig vertekend beeld hebben van ga
mes anno 2005. De spelletjes zijn niet
alleen maar technisch en grafisch su
perieur aan oervaders als PacMan of
Donkey Kong. De evolutie van het
computerspel is veel ingrijpender.
Via het internet zijn soms tienduizen
den spelers tegelijk met elkaar verbon
den in een denkbeeldig avontuur. In
dit soort massa-rollenspellen als Ever-
quest zijn sociale vaardigheden als on
derhandelingsvermogen minstens zo
belangrijk zijn als de klassieke
oog/handcoördinatie. Spelers van rol
lenspelen als Diablo, Warcraft, Ever-
quest en Final Fantasy zeggen zich na
afloop vaak een sociaal en geestelijk
rijker mens te voelen, zo blijkt uit on-
Of Anton Pieck ze ooit heeft gezien en
getekend weet ik niet, maar zeker is
dat de pittoreske oesterputten van Yerseke
veel schilders hebben geïnspireerd. Bij
Nolets Vistro, vlak achter de dijk en naast
het sterrenrestaurant Nolet 't Reymerswale
heeft de lokale schelpdiercultuur een hele
wand gekregen. De muurschildering schept
verwachtingen, die niet helemaal worden
beantwoord. Zo had ik een beetje gerekend
op een schoteltje kreukels bijvoorbeeld als
jproevertje of een handje garnaaltjes. Die
jverwacht je toch in Yerseke waar de Ooster-
Ischeldekeuken vooral Belgische smulpapen
trekt?
Yerseke is het centrum van de schaal- en
schelpdierencultuur en daar ligt bij de
Vistro de nadruk op, de kaart is er geheel op
^gestemd. Het is een van de zeldzame plek
jes waar de liefhebber rauwe mosselen kan
eten, zo uit de Oosterschelde, vers openge
stoken. Voor deze moules parquées, waar
veel Belgen een moord voor doen, neemt de
belangstelling onder Nederlandse fijnproe
vers toe. De Vistro serveert 18 rauwe mosse
len voor 11 als voorafje. Een portie gegrati
neerde mosselen kost evenveel. Gebakken
mosselen zijn het lekkerst wanneer ze niet
eerst worden gekookt, maar rauw de koeke-
pan in gaan. Als er één plek is om ze zo te
eten dan is het Yerseke, maar de Vistro
heeft ze op dit moment niet op de kaart. Wél
oesters uiteraard: zes platte Zeeuwse van
het formaat vier nullen voor 18,50 en zes
gegratineerde wilde oesters voor 12.50. An
dere voorgerechten zijn salade van gegrilde
scampi met een knoflookdressing 16), gar-
nalecocktail van Hollandse garnalen
14,75), carpaccio van tonijn 9), carpac
cio van ossenhaas voor de verdwaalde
niet-visliefhebber 9,50) en de gerookte
visschotel uit eigen rokerij (€14,75).
Deze laatste schotel lijkt me een geschikte
opening van mijn vrijdagse lunch, die ik ge
niet aan een tafeltje bij het raam. Sombere
voorspellingen van de meteorolgen ten spijt
schijnt de zon en op het terras zijn verschei
dene tafeltjes bezet. Ik zie hoe sommigen
smikkelen van een plateau schaaldieren
30,50), gezellig met de handen eten, zoals
je op terrasjes langs de Franse kust ziet. Het
schaaldierenplateau van de Vistro bevat
kreeft, krabscharen en gamba's. Ik zie hoe
een mevrouw op het terras de gepantserde
lekkernijen op een elegante manier han
teert, ontspannen en toch met aandacht, een
tafereel om te schilderen.
Mijn gastvrouw uit Middelburg die het hier
AAN TAFEL
Rien van Reems
in Yerseke erg naar haar zin heeft, krijgt
het druk, er melden zich steeds meer gasten.
Ook fietsers die afstappen voor een stukje
vis of een portie mosselen. Er komt assisten-
tie van het grote Nolet waar wat complexer
wordt gekookt. De gerookte vis, onder meer
paling en zalm, wordt in zijn meest pure
vorm geserveerd. De paling is perfect, niet
te droog maar ook niet te vet en de zalm
heel erg lekker. Kant-en-klare gerookte
zalm is altijd zo flinterdun gesneden, maar
Vistro zet de gast een lekker dik stukje
voor, licht gerookt in, zo neem ik aan, de
keuken van het Reymerswale. Heel anders
smaakt de op paling lijkende vis in de ande
re hoek van het vierkante bord, het is ge
rookte tong, slibtong zo te zien, een beetje
dun en veel droger dan de paling. Tong is
het lekkerst direct uit de rookoven.
Een kop vissoep 6,75) mag in deze zilte
sfeer niet ontbreken. Voor 17 neem je een
liter mee naar huis en ik vermoed dat er
heel wat litertjes richting België verdwij
nen. Het is een lichtgebonden soep, naar de
rode kleur en smaak te oordelen op basis
van een schaaldierenfond en er zitten mos
seltjes en garnaaltjes in.
Na de soep is het tijd voor het hoofdgerecht,
de keus is wat voorspelbaar: gekookte mos
selen op de wijze van de chef (€19,50),
Zeeuwse kreeft natuur of gegrild 8 per
honderd gram), gegrilde kabeljauw met mos
terdsaus (€19,50), gebakken Oosterschelde-
paling 18), grote gebakken tong 29,50),
gebakken slibtong 18,50), gamba's met
kreeftensaus (vanaf 2 personen 31 per per
soon), het al genoemde schaaldierenplateau
en Zeeuwse krabscharen (€25), terwijl er
voor de hier zeldzame vleeseter tournedos
van de haas met pepersaus 22,50) is.
Voor mij worden het de krabscharen, een
groot bord vol en door de keuken zo enthou
siast voorgekraakt dat de krabbenschaar
door mij onaangeroerd blijft. De kok heeft
er echt de beuk ingezet met gevolg dat er
veel kleine splintertjes van de schaal in het
krabbenvlees terechtkomen. Dat maakt het
eten iets minder aangenaam.
Ook hier laat de Vistro zich zien in al zijn
puurheid, wat sla, frieten en goede mayonai
se vergezellen de krab. De gast pulkt en
pulkt en moet het krabvlees zelf met de
mayonaise aanmaken.
Mijn indruk is dat de keuken zich beperkt
tot de allernoodzakelijkste handelingen,
met gevolg dat de gast een vrij basaal maar
wel puur gerecht krijgt voorgeschoteld.
Hetzelfde geldt voor de desserts: huisge-
maakt sorbetijs 7), verse aardbeien met
vanille-ijs enframbozencoulis 8), Dame
Blanche 5,75), soesjes met vanille-ijs en
caramelsaus 6), originele Key lime pie
6) en een assortiment rauwe melkkazen
met notenbrood 8). De Key lime pie kan
de vergelijking met de Cross Creek Lime Pie
(met rum) van het Yearling restaurant in
Cross Creek, Florida niet aan, origineel
staat hier kennelijk voor simpel.
Nolet's Vistro
Burg. Sinkelaan 6
4401 AL Yerseke
Tel. 0113-572101
Fax.0113-572505
Gesloten op maandag
Keuken open van 11.30 tot 15.00 uur en van
18.00 tot 21.00 uur
Creditcards: Visa, Mastercard, Amex en Di
ners Club
Rolstoel: ja
Vegetarisch: in overleg
Kinderen: kindermenuutje
Roken: niet gescheiden
Glutenvrij: ja, even melden