PZC
Mensen kunnen straks makkelijk 1000 jaar oud worden
zwanenmeer
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
Op weg naar het eeuwige leven
zaterdag 1 oktober 2005
l1
Hendrikje van Andel-Schipper was on
ze nationale trots: de oudste vrouw ter
wereld. Ze werd 115 jaar. Als we de weten
schap mogen geloven is een dergelijke leef
tijd in de toekomst wel het minste wat we
in goede gezondheid moeten kunnen halen.
Onderzoekers gaan de race met de klok
aan. 150 jaar, 500 jaar, ja zelfs 1000 jaar
moet mogelijk zijn. Op naar het eeuwige le
ven.
Ouder worden doen we allemaal. De één
gaat wat langer mee dan de ander en de één
doet dat in een wat betere conditie dan de
ander. Gemiddeld worden we 75 jaar. Ver
oudering is het onontkoombare gegeven
van ons leven. En dat veroudering uiteinde
lijk tot de dood leidt is de enige zekerheid
die we hebben.
Tot voor kort waren er maar weinig mensen
die deze zekerheid ter discussie durfde te
stellen. Maar sinds begin jaren negentig
zijn er steeds meer onderzoekers die het ver
ouderingsproces onder de loep nemen. Ze
willen weten welke processen de aftakeling
van ons lichaam tot gevolg hebben en wat
daar aan te doen is. Een enkeling durft
zelfs te speculeren over een toekomst waar
in veroudering nooit meer een doodsoor
zaak zal zijn.
Veroudering leidt nu nog tot de dood, om
dat gedurende een mensenleven de
lichaamscellen en genen zo vervuild en be
schadigd raken dat er geen medicijn tegen
opgewassen is. Cellen zijn de bouwstenen
van ons lichaam. Genen bevatten een stof
je, DNA, waarin alle informatie is opgesla
gen om onze cellen de juiste taken te laten
verrichten. Allerlei invloeden, zowel van de
buitenwereld als in ons lichaam, vallen on
ze cellen en genen aan. Vanuit de buitenwe
reld zijn vooral UV-straling en chemicaliën
de boosdoener. Binnen ons lichaam is het
feit dat we leven en groeien de veroorzaker
van veroudering, hoe tegenstrijdig dat ook
klinkt.
Het feit dat we leven betekent dat ons
lichaam constant als een verbrandingsmo
tor werkt. We ademen zuurstof in die we no
dig hebben om voedsel te verbranden. Dat
levert energie op om te bewegen, te praten
en na te denken. Bij dat verbranden van
voedsel komen zuurstofradicalen vrij. Dat
zijn agressieve moleculen, die ons lichaam
aanvallen en beschadigen. Uiteindelijk ma
nifesteert de cel- en DNA-schade zich in
ouderdomziekten met de dood tot gevolg.
De ziekte van Alzheimer ontstaat door be
schadigde hersencellen. Kanker ontstaat
door schade in DNA, waardoor cellen zich
zonder rem gaan delen en uitgroeien tot tu
moren.
Dergelijke ziekten zullen we in de toekomst
niet meer zien. Al is het ene idee futuris-
tischer dan het andere, onderzoekers zoe
ken naar oplossingen om veroudering voor
goed onder de grond te stoppen.
Vorige week kwamen op de Universiteit
Utrecht onderzoekers bij elkaar om de laat
ste stand van zaken in het verouderingson-
derzoek over het voetlicht te brengen.
De ene onderzoeker richt zich op het verbe
teren van de natuurlijke mechanismen voor
DNA-reparatie. Een andere onderzoeker
vermoedt dat we minder moeten eten om zo
de productie van zuurstofradicalen te ver
minderen.
De ingrijpendste visie komt echter van de
Engelse onderzoeker dr. Aubrey de Grey.
Hij werkt bij de afdeling Genetica van de
Universiteit van Cambridge en kondigt de
komst van een werkelijk anti-verouderings-
medicijn aan. De Grey hoopt binnen dertig
jaar een robuuste menselijke verjongings
therapie te hebben ontwikkeld. „Uiteinde
lijk moeten mensen makkelijk 1000 jaar
kunnen worden", aldus De Grey.
De Grey, zelf 42 jaar oud, heeft zijn geld in
gezet op een technische benadering van het
verouderingsproces. De Grey: „We kunnen
wel proberen om allerlei oorzaken van ver
oudering te elimineren, maar daarmee on
dervang je nooit alles." Hij ziet meer heil in
het achteraf repareren van alle schade voor
dat het zich manifesteert in ouderdomsziek
ten. Uiteindelijk zou het er op neer komen
dat mensen van middelbare leeftijd in het
ziekenhuis een verjongingskuur ondergaan
en zo in goede gezondheid weer dertig jaar
meekunnen.
Zo'n verjongingstherapie zal een aantal ele
menten bevatten. Afvalproducten die zich
ophopen in en tussen cellen worden opge
ruimd, stamceltherapie vult door veroude
ring verloren cellen weer aan, eiwitten wor
den gebruikt om DNA-schade te repareren,
de hormoonbalans wordt weer hersteld en
het immuunsysteem wordt verjongd. Het
klinkt ongelooflijk ingewikkeld, maar De
Grey verzekert dat de wetenschap met een
groot deel van deze technieken al heel ver
is.
Een prognose: met voldoende onderzoeks
geld verwacht De Grey binnen een tiental
jaren een complete verjongingstherapie
voor muizen te hebben ontwikkeld. Vervol
gens, wederom met voldoende geld, zal het
nog minimaal vijftien jaar duren voordat
de verjongingstherapie voor mensen be-
schikbaar is. Dat is dan nog zeer experimei)
teel en een patiënt zal zeker een maand inl
het ziekenhuis moeten verblijven.
De stap naar de volgende generatie verjoni
gingsmedicijnen, goedkoper, sneller en corfl
fortabeler, is dan snel gezet. De personen,'
die door de eerste generatie medicijnen dei
tig jaar extra hebben gekregen, zullen ookj
weer profiteren van de tweede generatie mi
dicijnen.
De motivatie van De Grey om zover voorui
te denken?
„Veroudering is niet leuk. Ik heb nooit be
grepen waarom iedereen accepteert dat pe
dag 100.000 mensen overlijden aan de gevo'
gen daarvan. De mens heeft de drijfveer er
de mogelijkheid om de wereld steeds aant
passen aan zijn wensen. We kunnen infec
ties de baas met penicilline en we draaien
ons hand niet om voor een hartoperatie.
Dan moeten we ook een triest gegeven als1
veroudering tegen kunnen gaan", aldus Di
Grey.
Leontien Bo
