Regisseur tot het laatste moment
PZC
c
Casper Hobbes
Willem van de Sande Bakhuyzen won vele prijzen met zijn werk
Babbels
puzzel
Heer Bommel en de Grote Onthaler
3
3
recept
Geroosterde tonijnsteaks
weer
Wm<" o
woensdag 28 september 2005
van onze redactie binnenland
Filmmaker Willem van de
Sande Bakhuyzen was sinds
hij de onheilspellende bood
schap kreeg dat hij kanker had
vastbesloten door te gaan met
het maken van films.
Leef! gaat vandaag in première
op het Nederlands Film Festi
val in Utrecht. Van de Sande
Bakhuyzen maakte dit moment
niet meer mee; hij overleed gis
teren op 47-jange leeftijd in
zijn woonplaats Amsterdam.
„Door mijn vrienden, kinderen,
vriendin en ex wil ik als mens
worden herinnerd, maar door
mensen die mij niet kenden als
regisseur."
Regisseren maakte Van de San
de Bakhuyzen gelukkig. „Ik ge
niet ook van mijn kinderen,
maar ik kan niet thuiszitten en
niks doen. Zelfs in de vakantie
niet. Mijn ideale vakantie is een
halve dag aan een script werken
en een halve dag in de zon zit
ten." De op 13 november 1957
in Arnhem geboren Van de San
de Bakhuyzen koos na het gym
nasium voor een studie rechten
in Amsterdam, maar gaf hier na
Advertentie
Caljouw Rademaker
VERHUIZINGEN
verhuizingen in binnen- en buitenland
piano- en vleugeltransport, antiekvervoer
meubelopslag, overzee verpakkingen
Middelburg 0118 - 626 649
Burgh-Haamstede «0111 - 650 165
Goes «0113 - 227 062
Terneuzen 0115 - 617 840
E-mail: info@caljouw-rademaker.nl
DE ZORGZAME VERHUIZERS SINDS 1886
drie jaar de brui aan. Hij volgde
zijn hart en ging naar de Toneel
academie Maastricht.
In 1983 won hij het Leids Caba
retfestival en in de jaren daarop
maakte hij drie cabaretprogram
ma's. Als acteur speelde hij in
1986 in De Aanslag en een jaar
later in De Orionnevel.
Familie
Daarna richtte hij zich op het re
gisseren. Van de Sande Bak
huyzen deed in de jaren die volg
den de regie van televisieseries,
programma's van cabaretiers, re
clamefilmpjes en toneelvoorstel
lingen. In 2001 regisseerde hij
zijn eerste speelfilm Familie, ge
baseerd op het theaterscript van
Maria Goos. Met deze oud-stu-
diegenote maakte hij later ook
Cloaca, eveneens een filmversie
van een toneelstuk, en Leef!
Zijn producties waren meerdere
keren prijswinnaars. Familie
ontving een Gouden Kalf voor
beste drama en de Prijs van de
Nederlandse Filmkritiek 2001.
Een Gouden Beeld voor beste te
levisiedrama 2004 ging naar Clo
aca. De series Pleidooi en Oud
Geld kregen een Nipkowschijf
De dansfilm Lost en de dramase
rie De Enclave werden onder
meer genomineerd voor een In
ternational Emmy Award. Di
verse toneelproducties kregen
nominaties voor belangrijke to
neelprijzen en Wie vermoordde
Mary Rogers won de Prosce
nium Prijs en de CJP Podium-
prijs 1995.
Zijn werk was zijn passie. Toen
Van de Sande Bakhuyzen in au
gustus 2004 te horen kreeg dat
hij kanker had, was hij dan ook
vastberaden; hij wilde van zijn
ziekte niet zijn beroep maken.
Voor de opnames van Leef! riep
hij wel de hulp in van collega
Jean van de Velde, voor het ge
val hij te ziek werd om de film
De bus zit al vroeg vol met babbels. De scho
len zijn weer begonnen, zegt de chauffeur
meewarig als ik instap. Jeugd die onderwijs
volgt aan de overkant bevolkt grotendeels mijn
bus. Of het scholieren of studenten zijn is mij
niet duidelijk. De jeugd van tegenwoordig is te
groot om dit nog feilloos vast te stellen.
De klokken op het busstation in Terneuzen wij
zen consequent de verkeerde tijd aan. Niemand
die denkt: Zou die klok nou niet eens gemaakt
moet worden? In Middelburg is het al anders. In
Middelburg geven de klokken de juiste tijd aan.
En komen we nog verder dan verandert de we
reld nog ingrijpender. Ik moet vandaag heen en
weer naar Amsterdam. Het is nog steeds wennen
om daar een dag voor uit te trekken.
Zeeuws-Vlaanderen is in mijn gevoel dichter bij
Nederland gekomen, maar in de praktijk valt
dat nog vies tegen. De grap is zelfs dat ik nu snel-
Marleen Blommaert
Ier in Parijs kan zijn dan in Amsterdam. En de
afspraak in Enschede over enige tijd is zonder
overnachting zelfs niet mogelijk.
Op de terugreis kijk ik naar buiten als we Rotter
dam passeren. Mensen krioelen op het perron en
de horizon is onzichtbaar achter een skyline van
hoogbouw. Rotterdam, de stad van de 'grote
broeken bestuurders'; „Wij verbieden prostitu
tie!Ik heb in lijn met deze krachtige aanpak
thuis een zeurverbod ingesteld. Niet dat het iets
aan de werkelijkheid verandert, maar ik kom nu
als een krachtige ouder over.
Ik besluit mijn collega even te bellen. Tijdens
een reis van drie uur moet je jezelf immers bezig
houden. Want om nu drie uur naar buiten te kij
ken is wel erg lang.
Plotseling roept de vrouw naast me: „Mevrouw,
mevrouw!" En behulpzaam als ik ben wil ik
haar meteen te woord staan. Het is een vermoei
de, al wat oudere stewardess. „U bevindt zich in
een stiltegebied!zegt ze snauwend. Ik kijk
haar meewarig en niet begrijpend aan. Ik ver
moed een fenomenale jetlag. En nu is ze gaan
hallucineren. Want als ik om heen kijk zie ik de
stadsjungle van Rotterdam, die toch kwalijk als
stiltegebied kan worden aangemerkt. Ze wijst
naar buiten en ik kijk en begin me nu enigszins
ongemakkelijk te voelen. Ik haal mijn schouders
op en zeg vragend: „Stiltegebied?"
Nu kookt ze over, met ogen die vuur schieten
bijt ze me toe: „U mag hier niet bellen!"
Streep op elke regel de letters weg,
die samen het woord vormen dat over
eenkomt met de omschrijving. De res
terende letters vormen van boven naar
beneden en van links naar rechts een
citaat.
1. Dundoek; 2. waan; 3. hevel; 4.
laatste rustplaats; 5. smal stilstaand
water; 6. mooi; 7. makker; 8. spoel;
9. monster; 10. baar; 11. meubelstuk;
12. schoonmaakmiddel; 13. zintuig;
14. oogvocht.
T
~A~
A
K
TT
V
E
K
A
E
T~
P
O w CO
L
A
K
R
R
E
T
Voeg telkens een letter toe aan de
gegeven letters en maak zo 9 juiste
woorden van 4 letters. De toegevoeg
de letters dienen samen op de hori
zontale balk een woord te vormen.
1
W
V
I
L
E
A
O
G
2
D
P
R
T
O
W
O
M
3
S
E
I
E
F
H
O
N
4
A
G
Z
R
E
A
F
N
5
J
S
L
A
O
O
A
T
6
F
R
G
A
T
A
I
L
7
G
A
E
A
Z
T
E
L
8
D
K
E
L
E
O
S
N
9
S
E
T
L
A
O
A
L
10
P
G
E
O
N
L
E
F
11
S
N
T
M
O
I
E
L
12
S
Z
T
E
E
D
P
E
13
S
A
M
N
A
A
D
K
14
T
R
E
A
R
A
N
E
HORIZONTAAL:
5. Kluisdeur bij Rotterdam? (9); 6.
Draaiende insecten (7); 7. Zo kun
je van honkballers winnen! (8); 8.
Neem afscheid van een regen
scherm (3); 9. Discussie over het
slaghout (5).
VERTICAAL:
1. Schuin stukje (9); 2. Hoe dan
ook een germanisme (7); 3. Laat
deze vertrekken maar zien (9); 4.
Huilbuien zullen deze vallei moeten
vullen (9).
„De conducteur had mij trouwens beloofd, dat ik hier in
lichtingen over heer Olivier zou kunnen krijgen. Maar ik
zie niemand." Op dat moment werd hij op de schouder ge
tikt, en toen hij zich omkeerde, zag hij tot zijn verrassing de
ambtenaar Dorknoper achter zich staan.
„U zoekt de heer Bommel?" vroeg deze. „Hij moet hier er
gens ronddwalen. Gisteren heb ik hem ontmoet in een dool
hof, die intussen in dit moeras gezonken is." „Ik ben blij,
dat ik u tref", riep de trouwe knecht uit. „Het is hier alle
maal erg eigenaardig, als ik mij zo mag uitdrukken. En heer
Olivier..." „Zeer eigenaardig", gaf de beambte toe. „De
modder komt steeds hoger, en ik begin me ernstige zorgen
te maken, waarin de heer Bommel nauwelijks een rol
speelt."
Zoek de zescijferige code met behulp
van de onderstaande aanwijzingen.
De cijfers kunnen variëren van 0 t/m
6. Er komt dus nooit een 7, 8 of 9 in
de code voor.
0KB £A5f£R, IMI5TBR.
JIJ EN IK MMEN
OEN AF5PRAAK.
B C E 7
Oplossing van gisteren:
Anagram:
1. taan-staan-Senaat
2snee-sneer-Arseen
3. lies-steil-Liefst
4voer-vloer-Overal
5. pret-prent-Napret
6. teer-enter-Teneur
7. slab-sabel-Asbelt
8. lift-flirt-Filter
9. deeg-degen-Engerd
10. enig-lenig-Lezing
Eindoplossing:
SALONTAFEL
Cryptogram:
Horizontaal: 5. Welvaren; 6. slijm; 7. hal; 8.
andersom; 10. weekend. Verticaal: 1.
Kwelwater; 2. slim; 3. panharing; 4. verloop;
doka.
Getal: 504
Puzzelland.com
Ergens halverwege de laars van Italië,
nabij, werden wij na een proeverij van
wijnen gevraagd om een hapje te eten in
het plaatselijke restaurant. Er stond 'ton-
no fresco della Pino' op de kaart. Pino
was, dat begrepen we al heel snel, de kok
en de eigenaar van het etablissement.
Hoe hij de tonijn zou opdienen werd ons
niet verteld. Dat konden we, met een ge
rust hart, wel aan Pino overlaten.
Hoofdgerecht voor 2 personen:
2 tonijnsteaks, elk ca. 150 gr.;
(zee)zout; zwarte peper uit de molen;
2 eetl. olijfolie, traditioneel; 2 grote
(Roma) tomaten, ontveld; 1 eetl. to
matenpuree, uit blikje of tube; 2 teen
tjes knoflook, uitgeperst of ragfijn
gehakt; 1 bosuitje met veel fris
groen, grof gesnipperd; 12 zwarte
olijven, ontpit; 12 basilicumblaadjes,
grof gesneden; 6 ansjovisfilets op
olie, uit blikje, uitgelekt; 1 eetl. olijfo
lie, extra vergine; 1 theel. droge wit
te vermouth (Martini); 1 eetl. kapper
tjes, uitgelekt; 1 eetl. fijngehakte
(blad)peterselie; 1 limoentje of kleine
(groene) citroen, in smalle partjes ge
sneden; enkele takjes verse basili
cum.
Halveer de tomaten en neem steelaanzet
ten kernen, zaad, zaadlijsten en het vocht
weg. Snijd het vruchtvlees in stukken en
leg ze in de mengkom van de keukenma-
Zeeland: Herfst
af te ronden. Het bleek niet no
dig; Van de Velde mocht aan de
zijlijn blijven.
Afgelopen zomer regisseerde
Van de Sande Bakhuyzen de ver
filming van Ronald Gipharts
boek Ik omhels je met 1000 ar
men, die voorjaar 2006 uitkomt.
Zijn filmprojecten zijn afge
rond, maar de regie over zijn ei
gen leven heeft Van de Sande
Bakhuyzen nu definitief uit han
den moeten geven. ANP
Regisseur Willem van de Sande Bakhuyzen, tijdens de opnamen van zijn laatste film Leef!. Hij over
leed gisterochtend in zijn woonplaats Amsterdam. foto Marcel Antonisse/ANP
Nu valt het kwartje. Als ik nog eens kijk zie ik
in deze onmetelijke ruimte een piepklein sticker
tje met daarop een mobiel met streepje. Ik ver
ontschuldig me, maar dat is veel te laat. Als Me
dusa kijkt ze me aan. En voordat ik in steen ver
ander besluit ik de coupé maar te verlaten.
Aan het eind van de middag ga ik via de West
buis in de Westerschelde weer naar huis. Het is
opvallend maar in de Westbuis naar
Zeeuws-Vlaanderen is het donkerder dan in de
Oostbuis naar Walcheren. Alsof men u wil waar
schuwen. U betreedt een gebied waar het nog
donker is, de klokken werken hier niet en Am
sterdam is hopeloos ver.
Thuis op mijn terras hoor ik de stilte. De buur
man die z'n hond uitlaat knikt vriendelijk. Het
is een uithoek en dat blijft het voorlopig nog
wel. Maar het is de meest magnifieke uithoek
die ik ooit zag.
De herfst gaat nu geleidelijk in een Door: Rei nier van den a
hogere versnelling. Storingen volgen
elkaar in een flink tempo op, maar worden van elkaar geschenk
door momenten met droog weer en opklaringen. En zo langifc
betere momenten vooral overdag vallen, valt het met het weer^
behoorlijk mee. Vanochtend valt er mogelijk nog een enkel buitj»
maar voor de rest is het vandaag geen onaardige dag. De zon
schijnt geregeld maar zeker later in de middag komen er ook
uitgestrekte wolkenvelden opzetten. Bij een matige, aan zee vrij
krachtige westenwind wordt het ongeveer 17 graden, misschier
net 18 graden. Vanavond krimpt de wind naar zuidzuidwest tol
zuidwest en wakkert aan de kust aan tot hard, windkracht 7. Ron;
middernacht begint het vanuit het westen te regenen. De storing
die de regen brengt houdt de vaart er goed in. Morgen ochtends
de regen alweer voorbij. Er volgen overdag enkele opklaringen,*
kan er ook nog een losse bui vallen. Zon of niet, het wordt al
als alles meewerkt nog 16 gra
den. Vervolgens is het vrijdag
alweer de beurt aan een nieuw
regengebied. Reeds in de och
tend begint het te regenen.
Met een tot krachtig aanwak
kerende zuidwester wordt wel
zachte lucht aangevoerd. Als
het overdag een tijdje droog
is, kan het zomaar 19 graden
worden. Zaterdag lijkt een
wat betere dag te worden.
Het klaart geregeld op en
misschien valt er amper een
bui. Met een frisse west- tot
zuidwestenwind wordt het
maximaal 17 graden. Zondag
keren de buien terug. De tem
peratuur levert nog iets verder
in. En zo draait de herfst ineens
op volle toeren.
Opklaringen
Vooruitzichten
Zon
weer
donderdag
vrijdag
zaterdag
zondag
max.
16°
19°
17°
16°
min.
11°
11°
13°
11°
wind
W 5
ZW 5
ZW 5
l\IW 4
©Toonder Studio's
op 7,40
Maan
vandaag
op 1.25 I
onder 18.18
Nautisch bericht
Matige tot vrij krachtige westenwind, kracht 4 tot 5, 's avonds
toenemend en krimpend naar zuidwest. Goed zicht. Kustwater I
18 graden.
Waterstanden
vandaag
op 7.40
onder 19.2!
„Daar staat iemand van de trein", zei Joost, op een heuvel
tje wijzend. „Misschien kan die..."
„Blijf daar niet staan", riep de conducteur. „Voeg u bij de
menigte. En als u een eenling wilt blijven, kunt u een hoge
re plek zoeken, om niet ten onder te gaan. Er zijn kosten
noch moeite gespaard om heuveltjes aan te brengen, want
de Grote Onthaler is streng, doch rechtvaardig."
De Onthaler zelf was intussen opgestaan en waggelde lang
zaam over het torendak, ondersteund door enkele Gorromie-
ten.
„Van de brug af gezien is het aardiger", verklaarde hij hij
gend. „Lieden die vluchtheuveltjes zoeken zijn erg leer
zaam. want morgen mogen ze hun eigen deur kiezen. Maar
eet u toch iets."
woensdag
Hoog water
Laag water
28 september
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cc
Vlissingen
11.55
120
5.19
105
18.001
Terneuzen
12.16
138
5.35
109
18.131
Cadzand
11.36
111
5.10
99
17.451
Roompot Buiten
12.06
95
5.24
81
17.541
Roompot Binnen
12.25
87
6.16
74
18.34
Zierikzee
0.05
110
12.50
97
6.20
89
18.501
Krammersl. West
0.15
113
12.56
105
6.15
35
19.061
Hansweert
12.35
149
5.53
117
18.401
Stavenisse/Yers.
0.10
109
12.57
99
6.14
83
18.55
donderdag
Hoog water
Laag water
29 september
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
0.25
153
12.56
153
6.36
120
19.051
Terneuzen
0.46
172
13.16
174
6.56
127
19.361
Cadzand
0.08
143
12.36
141
6.15
114
18.561
Roompot Buiten
0.36
123
13.06
117
6.45
89
18.551
Roompot Binnen
1.05
108
13.46
103
7.36
32
19.551
Zierikzee
1.35
130
14.05
121
7.35
97
20.051
Krammersl. West
1.36
131
13.54
128
7.45
96
20.161
Hansweert
1.10
185
13.38
188
7.26
138
19.551
Stavenisse/Yers.
1.46
125
14.05
122
7.40
95 20.16!
door Bill Watterson
EN JE MM EEN HALFUUR LANÓEJ?
0PBU JVEN.
KIJK
lichte sneeuw
ra
matige sneeuw
zware sneeuw
-
lichte regen
matige regen
V?
1030 -
zware regen
istm
Europa: Kouder
Hans Belterman
chine waarin het sikkelmes is geplaatst.
Voeg tomatenpuree, knoflook, bosui, olij
ven, basilicumblaadjes, ansjovisfilets en
1 eetlepel olie (extra vergine) toe. Laat de
machine zolang draaien tot een vrij glad
de massa is verkregen. Roer er droge ver
mouth, kappertjes en peterselie door.
Voeg naar smaak zout en/of peper toe.
Spoel de steaks onder stromend koud wa
ter. Maak ze droog met keukenpapier en
wrijf ze in met (weinig) zout en peper. Be
strijk de steaks aan alle kanten met een
kwastje met olie (traditioneel). Bestrijk
ook de verhitte grillplaat of -pan met olie.
Rooster de steaks niet veel langer dan 4
minuten aan elke zijde. Bestrooi de steaks
na het roosteren met wat (zee)zout.
24 O
üfc32
O
VERWACHTING VOOR WOENSDAGMIDDAG 28 SEPTEMBER
De komende dagen wordt het in Midden-Europa wisselvallig"^
vele buien en kans op onweer. De maximumtemperatuur zakt
dagelijks met 2 graden, zodat we vrijdag op 14 graden uitkomen
voor Duitsland enTsjechië. Buien kloppen al in West-Polen aan en
ook in de rest van Oost-Europa wordt het in de loop van de week
wisselvalliger en koeler. Zo koud dat de talrijke buien in Beieren,
Noord-Oostenrijk en deTsjechische bergen sneeuw geven boven
de 1500 meter. Zomers is het nog in Zuid-Europa met 25 tot 30
graden. Aan de kust valt wel af en toe een stevige bui, maar
landinwaarts blijft het vrij zonnig en droog. Depressies voelen
zich in de herfst goed thuis boven het warme zeewater van de
Middellandse Zee en de Zwarte Zee.
