Vlissingen herovert scheepswerf
Nieuwe kaart van de stad
PZC
Dure brandstof
kost bedrijven bij
vliegveld klanten
les genomineerden
eeuwse Boekenprijs
W oningcorporatie
onderzoekt wensen
15
Nieuwe chef Commando Zuid
Boerenkaas blijft beschermd
Eenmalige subsidie schaapskudde
Provincie in actie voor omroep
kunst
Voorpremière
film Bewitched
op Ladies Night
woensdag 28 september 2005
tor Henk Postma
Onafgebroken voeren schepen waar
uit verre landen aan. Maar niets
tan al die buitenissigheden blijft. Wat
ian land komt, wordt meteen weer
oorgevoerd. Het is de Vlissingers in
|e ziel gebakken. De onlangs overle-
en wethouder Cees de Keijzer bracht
Je volksaard ooit treffend onder woor-
|en: „Wat niet meer bruikbaar is, dat
ónderen we weg."
)oor de jaren heen bracht Vlissingen
ieel wat erfgoed naar de schroothoop
de geschiedenis. Maar het heeft er
warempel de schijn van dat ze met die
traditie gaat breken. Bij het maken
ran plannen voor hergebruik van het
[SG-terrein, klonk afgelopen jaren
leeds krachtiger de roep om behoud
an karakteristieke loodsen en fa-
teksgebouwen, en herstel van oude
tadspatronen.
Ine stedebouwkundige bureaus, die
gemeentewege opdracht kregen
ten visie voor het terrein te ontwikke-
presenteerden dit jaar teksten die
opvallend veel elementen bevatten
ran ideeën die eerder al door Vlissin-
jers zelf onder woorden waren ge
tracht. Het is alsof ze rijkelijk gras
duinden in stukken die al enkele jaren
Vlissingen circuleerden, afkomstig
ran burgers die zich manifesteerden
onder de noemer Stad Werf. Zij
schreven: „De industrieel-maritieme
erschijningsvorm van Vlissingen is
ireids. Maar de ziel schuilt in het klei
ne: de menselijke maat: levend in de in-
nmiteit van een kleine, maar veelkleu-
nge binnenstad, waarin zowel ge-
roond wordt als gewerkt en gere-
creëerd, eerder ruig dan gladjes en ge-
ïkt."
karakter, zo concludeerden ze,
wordt belichaamd door het bedrijfster
rein van De Schelde: door de aard van
ie gebouwen, de ruimtebeleving, de
De zware plaatwerkerij op de kop van het Scheldeterrein in nieuwe gedaante. Impressies waarmee stedebouwkundig bureau Palmboom van den Bout een moge
lijkheid tot hergebruik in beeld brengt.
aanwezigheid van water, en niet in
het minst door de ambachtelijke activi
teiten van de Vlissingers die er werk
ten. „Beleid dat erop gericht is de ei
genheid, en daarmee de aantrekkings
kracht van Vlissingen te vergroten,
bouwt op dit erfgoed voort", zo be
pleitten ze.
Deze dagen vindt op het Scheldeter
rein rigoureus kaalslag- plaats om
ruimte te maken voor nieuwe woonwij
ken. Maar daar liggen in Vlissingen
slechts weinigen wakker van. Wat om
behoud vraagt, blijft vooralsnog over
eind staan: de fabriekshallen en lood
sen rond het-dok, dat tot in het hart
van de binnenstad steekt.
Het Rotterdams bureau VHP, dat uit
verkoren werd om in november de eer
ste aanzet voor een masterplan op ta
fel te leggen, kopieerde ook de sugges
tie om het 'historisch-organisch' stads
beeld te herstellen. Er wordt naar ge
streefd het dok tot vanzelfsprekend on
derdeel van de binnenstad te maken.
Daarmee is korte metten gemaakt met
de visie van projectontwikkelaars die
Vlissingen nog niet zo lang geleden
een heel andere richting in dreigden te
duwen. Zij beoogden vernietiging van
alle bebouwing rond het dok. In
plaats daarvan zou een woon- en va
kantie-enclave voor welgestelden ont
staan.
VHP-directeur Frank Marks ziet het
als een uitdaging de fabriekshallen als
monumenten te laten staan, en er eco
nomische, sociale en culturele functies
aan te geven. „Het moeilijke zit in de
betaalbaarheid van de ideeën." Maar
hij gaat er vooralsnog vanuit dat de
Vlissingers slim en daadkrachtig ge
noeg zijn er op haalbare wijze invul
ling aan te geven.
Er is nauwelijks geduld daar lang mee
te wachten. Het culturele leven maakt
al gretig gebruik van de markantste
gebouwen. De machines in de zware
plaatwerkerij op de kop van het dok,
waren al vele malen decor voor thea
ter, film en muziek. Aanstaande zater
dag komt de arbeidersstem er aan het
woord. Dan presenteert oud-KSG-'er
David de Leeuw zijn nieuwste boek:
'Een kilo verantwoordelijkheid'. Hij
verhaalt daarin over een halve eeuw
belangenbehartiging binnen de OR
van De Schelde. Maar daar laat hij het
niet bij. De Leeuw maakt nu ook deel
uit van een stichting die kunstenaars
uitnodigt hun visie te geven op de in
richting van het KSG-terrein als bij
zonder woon-, winkel-, werk-, en re
creatiegebied. Zondag start in de zwa
re plaatwerkerij een eerste tentoonstel
ling. „Ik ben heel benieuwd", zegt hij,
„of dat ook de Vlissingers buiten de
culturele kring zal boeien."
GOES - Het militaire aanspreekpunt voor de samenle
ving in de regio Zuid, het Regionaal Militair Commando
Zuid, krijgt een nieuwe commandant. Kolonel M. Felix
draagt vrijdag in Vught het commando over aan kolonel
L. Vermeulen. Vermeulen was tot half september com
mandant van de Koninklijke Militaire School in Weert.
Hij heeft na zijn opleiding aan de KMA onder meer func
ties gehad bij 13 PantserinfanteriebataljoA Garderegi
ment Fuseliers Prinses Irene in Schalkhaar. Ook werkte
hij vier jaar op het hoofdkwartier van het Eerste
Duits-Nederlandse Corps in Münster.
Het RMC Zuid heeft als werkgebied de provincies Zee
land, Noord-Brabant en Limburg en onderhoudt namens
defensie het contact met de Nederlandse maatschappij.
Bij een ramp of dreiging daarvan is de commandant ver
antwoordelijk voor de ondersteuning van de civiele ram
penbestrijdingsorganisaties. Regelmatig vindt overleg
plaats met gemeentelijke en provinciale overheden en po
litie en brandweer. Vorige week nog was een team
stand-by toen het containerschip Fowairet vastliep op de
Westerschelde. Voorbereidingen voor opvang van geëva-
cueerden werden toen in gang gezet.
DEN HAAG - De Nederlandse boerenkaas blijft be
schermd. In afwachting van Europese regelgeving hand
haaft minister Veerman (CDA, Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit) de zogenoemde Landbouwkwaliteitsre-
geling kaas. Die zou eigenlijk op 1 januari 2006 worden
vervangen door Europese regelgeving. In het kader daar
van hebben Nederlandse kaasboeren om bescherming van
de kaasnaam gevraagd, maar door grote achterstanden in
Brussel dreigde een besluit daarover te laat te komen. De
vrees bestond dat makers van goedkope imitatiekazen in
het gat zouden springen en hun producten ook als Neder
landse boerenkaas zouden verkopen. Dat heeft Veerman
nu voorkomen door de Nederlandse regeling te laten door
lopen totdat de beschikking uit Brussel er is.
HEINKENSZAND - Stichting Zeeuwse Schaapskudde in
Heinkenszand krijgt van de provincie een eenmalige sub
sidie van 10.314 euro om een tekort over 2003 weg te wer
ken. Dat tekort van in totaal 30.941 euro is ontstaan door
een forse toename van de kosten, onder meer voor salaris
sen en door veiligheidseisen. De provincie dekt één derde
van het totaal tekort af, de gemeente Borsele en de stich
ting doen elk ook één derde. Stichting Zeeuwse Schaaps
kudde zorgt voor de begrazing van dijken in de Zak van
Zuid-Beveland door schapen. Over 2004 en 2005 is de be
groting van de stichting sluitend, maar het tekort over
2003 viel zonder extra steun niet weg te werken.
MIDDELBURG - De provincie gaat met diverse partijen
om de tafel zitten om te voorkomen dat Omroep Zeeland
in de toekomst ooit nog eens wegvalt als calamiteitenzen
der. Zowel met de omroep zelf als met Nozema en KPN,
zo blijkt uit het antwoord van Gedeputeerde Staten op
vragen van de ChristenUnie. Die fractie toonde zich on
langs zeer verbaasd toen de omroep voor de tweede keer
in korte tijd uitviel als gevolg van een storing.
prRolf Bosboom
DDELBURG - Zes titels ma
lkans op de Zeeuwse Boeken-
js2005: Meneer Joyce in Vlis-
m van Erik Bindervoet en
ibert-Jan Henkes, Als ster-
maar de hemel gaan van Ri-
Ferdinandusse, Het verhaal
Zeeland van Jan J.B. Kui-
en Robbert Jan Swiers, De
ironkene van Margriet de
or, Schijnbewegingen van
ortje Zwigtman en De elek-
ike kus van Dorothee Stur-
genomineerden werden giste-
bekendgemaakt door de ju-
die dit jaar bestaat uit
rijfsters Nelleke Noorder
dichteres Emma Crebol-
recensent en universitair do-
Frank Hellemans, commis-
van de koningin Wim van
Ider (voorzitter) en hoofdre-
!teur van het Zeeuws Tijd
rift Paul van der Velde (secre-
I).
orde derde editie van de boe-
iprijs waren 43 titels inge-
iurd. Dat is meer dan de voor
inde jaren (38 in 2004 en 20
.003). De geselecteerden van
jaar staken volgens Paul van
Velde duidelijk boven de
uit. Elk jurylid heeft een
den gemaakt, waarbij de
nmer 1 honderd punten
gt en vervolgens aflopend
tien punten voor de nummer
„Alle genomineerden had-
meer dan tweehonderd pun-
en hadden dus de duidelijke
»rkeur van ten minste twee
de vijf juryleden."
®r de boekenprijs komen alle
dien in aanmerking waarvan
inhoud of de auteur een link
ft met Zeeland. Doordat er
ken uit allerlei genres wor-
ingestuurd, klinkt nogal
het verwijt dat de jury ap-
b met peren vergelijkt. Van
Velde vindt dat geen onover-
telijk bezwaar. „Het ene jaar
it een appel, het andere jaar
peer."
sdeze keer staan uiteenlopen-
boeken op de zogeheten short-
Meneer Joyce in Vlissingen,
iegeven in de Slibreeks, is bij-
Kbeeld een eigenzinnig essay
r het kortstondige verblijf
i schrijver James Joyce in
land, in 1912.
os Ferdinandusse portret
je in zijn boek 21 vrouwelij-
iollywood-sterren, met veel
al een ongelukkige levensloop.
Jan J.B. Kuipers (twee jaar gele
den ook genomineerde) en Rob
bert Jan Swiers schetsen op toe
gankelijke wijze de historie van
Zeeland. In De elektrieke kus
heeft de Brabantse historica
Dorothee Sturkenboom de ge
schiedenis van het Natuurkun
dig Genootschap der Dames in
Middelburg (1785-1887) opgete
kend.
De proza-genomineerden zijn
Margriet de Moor en Floortje
Zwigtman. De Moor schreef een
roman over de Zeeuwse waters
noodramp. Voor Zwigtman, af
komstig uit Middelburg, is
Schijnbewegingen haar derde
historische jeugdroman, die
zich afspeelt in Londen, aan het
eind van de negentiende eeuw.
De winnaar van de prijs, een be
drag van 2500 euro, wordt vrij
dag 28 oktober bekendgemaakt
in het Stedelijk Museum voor
Actuele Kunsten in Gent. Daar
wordt ook het 55-jarig bestaan
gevierd van het Zeeuws Tijd
schrift, dat het initiatief heeft
genomen tot de Zeeuwse Boe
kenprijs.
Het eerste nummer van het tijd
schrift werd destijds ook in
Gent uitgereikt.
VLISSINGEN - In de Vlissingse
bioscoop is vanavond een voor
première van de film Bewitched
van Nora Ephron te zien. De ver
toning is alleen toegankelijk
voor vrouwen.
CineCity houdt de komende tijd
elke maand een zogeheten La-
dies Night, waarbij een filmver
toning wordt gecombineerd met
activiteiten zoals demonstraties
van een kapsalon en een nagel
studio.
Bewitched draait vanaf volgen
de maand in de Nederlandse bio
scopen. Het is een romantische
komedie met in de hoofdrollen
Nicole Kidman en Will Ferrell.
Het verhaal gaat over een nieu
we versie van de klassieke tv-se-
rie 'Bewitched', waarbij de nieu
we hoofdrolspeelster een echte
heks blijkt te zijn.
De Ladies Night begint van
avond om 19.00 uur.
Galerie Caesuur fungeert als spil en tijdelijk kantoor van de kunstroute.
foto Ruben Oreel
Kunstenaars trekken sporen door Middelburg
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Kunstenaars trekken de
komende weken uiteenlopende sporen door
Middelburg. Door die allemaal in beeld te
brengen, moet uiteindelijk een nieuwe kaart
van de stad ontstaan, zegt Hans Overvliet
van presentatieruimte Caesuur in de Lange
Noordstraat, een van de initiatiefnemers.
Mede-aanleiding voor het project, dat de
naam Middelburg terloops. Stadslijnen
stadsgezichten heeft gekregen, is het tienja
rig bestaan van Caesuur. Overvliet heeft sa
men met kunstenaar Ramon de Nennie een
groep beeldende kunstenaars, schrijvers en
een componist samengesteld die allemaal
vanuit hun eigen discipline een bijdrage le
veren aan het project.
„Het vertrekpunt is de gedachte dat ieder
een wel een loopje in de stad heeft, een rou
te die hij of zij heel vaak loopt", zegt Over
vliet. Alle deelnemers geven daar hun eigen
invulling aan en zorgen ervoor dat ze aller
lei lijnen, sporen en routes in vooral het cen
trum zichtbaar maken. In Caesuur hangt
een grote plattegrond van Middelburg,
waarop alle loopjes worden aangegeven.
„Op die manier krijg je een nieuwe kaart
van Middelburg."
De betrokkenen zijn, naast Overvliet en De
Nennie, Hans Bommeljé. Peter Steutel, Ko
de Jonge, Harry Vandevliet, Barbara Jean,
Sela, Machteld van der Wijst, Caroline Pas-
senier, Douwe Eisenga, Philip Veurink,
Peter en Jan Hamer, Peter Sijnke en stads
dichter Jan J.B. Kuipers.
Het project is afgelopen weekeinde in gang
gezet. De komende weken moeten steeds
meer bijdragen zichtbaar worden in het
stadsbeeld. De ruimte van Caesuur fungeert
als spil en tijdelijk kantoor. Daar zijn de
beelden te zien of voorbeelden ervan. Ook
staan er drie monitoren waarop dagelijks
vanaf ongeveer vier uur 's middags de voort
gang is te volgen.
Rode lijn
Enkele bijdragen zijn al gereed, Ko de Jon
ge heeft bijvoorbeeld een veertig meter lan
ge rode lijn door Caesuur getrokken. Die
knipt hij vervolgens in honderd stukken die
hij naar willekeurige adressen in Middel
burg stuurt, met de begeleidende tekst 'U
bent een winnaar!' De ontvanger wordt ge
vraagd de strook te bewerken en terug te
sturen. Barbara Jean trok met de maaima-
chine sporen door onder meer het gebied in
de Maisbaai waar het museum van Aldo van
Eyck zou komen. De foto's van die sporen
zijn te zien in Caesuur.
Machteld van der Wijst liet op tien plaatsen
in Middelburg werken achter. Samen vor
men ze een route, die begint op de Noord-
weg en eindigt in de Schuddebeurssstraat.
Daar is elke zaterdag om 11.15 uur de tekst
van de bijbehorende publicatie (Een groot
wit doek) te beluisteren.
Historicus Peter Sijnke beschreef de route
van zijn huis in de Sint Janstraat naar zijn
werk aan het Hofplein en de rijke geschiede
nis die hij daarbij passeert. Een 'tijdreis',
noemt hij het zelf.
Ramon de Nennie maakt een serie van veer
tien kleine schilderijtjes die hij, als een
soort staties, in de stad plaatst. „Mensen
kunnen proberen het spoor te volgen, maar
halverwege ook voor een ander loopje kie
zen." Caesuur hoopt over enkele weken een
'rondlooplijst' beschikbaar te hebben, waar
op alle routes staan aangegeven.
„Het meeste speelt zich in de openbare ruim
te af", zeggen Overvliet en De Nennie. „De
verstolling van dat alles is in Caesuur. Daar
hebben we op 29 oktober ook een 'vaststel
ling'. Dan kijken we wat er allemaal is ge
beurd en wat we er verder mee gaan doen.
Er zal waarschijnlijk een soort van publica
tie komen, in welke vorm dan ook."
In hoeverre de werken bestand zijn tegen
vandalisme of diefstal moet blijken. „We in
formeren de omwonenden en voor de rest la
ten we het over aan het respect voor het
werk." De initiatiefnemers verwijzen naar
het enigszins vergelijkbare nissenproject uit
de jaren negentig, waarvan nog steeds spo
ren zichtbaar zijn. „We kiezen niet bewust
voor het permanente, maar als het werk het
in zich heeft: waarom niet?"
door Martijn de Koning
ARNEMUIDEN - Niet alleen au
tomobilisten schrikken zich te
genwoordig een hoedje als ze
hun net getankte benzine moe
ten afrekenen. Ook sportvlie
gers en bedrijven die 'in de
lucht' hun geld verdienen, kij
ken na het voltanken van hun
vliegtuig steeds vaker met de no
dige schrik naar de geldmeter.
Samen met de autobrandstoffen
steeg ook de prijs van AV-gas,
de brandstof voor kleinere vlieg
tuigen, de afgelopen tijd fors.
J. Boyen-Rienks van Skydive
Zeeland organiseert parachute
sprongen boven vliegveld Mid
den-Zeeland bij Arnemuiden.
Hij voorziet problemen als de
brandstofprijzen nog verder stij
gen. „Dan moeten we onze tarie
ven eigenlijk laten stijgen. Maar
dat willen we niet. Er zit nu een
maal een grens aan wat mensen
voor zo'n sprong willen betalen.
Bovendien moeten we concurre
ren met Belgische bedrijven. Als
wij te duur worden, gaan de
mensen allemaal daarheen."
De hoge prijs van brandstof is
niet het enige probleem waar de
bedrijven mee te maken hebben.
Sinds afgelopen januari mogen
ze de accijns op vliegtuiggas
niet meer terugvragen bij de Be
lastingdienst.
„Dat is misschien nog wel een
groter probleem dan die hoge
gasprijs", geeft E. Belderok aan.
Hij is woordvoerder van Cess-
Air, dat onder meer vlieglessen
geeft vanaf het enige Zeeuwse
vliegveld. „Door die maatregel
betalen we bijna een euro per li
ter méér dan vorig jaar. In de
praktijk komt dat neer op 30 eu
ro extra per uur. En hoe verve
lend ook, we moeten dat toch
doorberekenen aan de klanten."
Die komen dan ook minder mas
saal opdagen voor vlieglessen
dan voorheen. „We zien vooral
minder jongeren", geeft Belde
rok aan.
Aerolin Photo is ook gevestigd
bij vliegveld Midden-Zeeland.
Het bedrijf maakt luchtfoto's.
„Ik heb mijn prijzen nog niet
verhoogd", vertelt J. van der
Linden. „Maar ik vrees dat het
er straks wel van komt."
Van der Linden legt de schuld
bij de overheid. „Het is toch on
voorstelbaar dat die niet in
staat is een duidelijk en eendui
dig beleid te voeren. De regels
veranderen steeds, waardoor ik
nu 6000 euro minder binnen
krijg dan in eerdere jaren. Erg
frustrerend, allemaal."
De woordvoerders van de bedrij
ven bij het vliegveld zijn alle
maal duidelijk over de toe
komst: die zien ze niet al te roos
kleurig tegemoet. Van der Lin
den zoekt het daarom maar in al
ternatieve ideeën. „Ik wou dat
mijn vliegtuig op water liep in
plaats van op gas."
TERNEUZEN - Wie niet tevre
den is over zijn buurt of wie
ideeën heeft hoe zijn woonomge
ving kan worden verbeterd,
krijgt aanstaande zaterdag de
gelegenheid om dat kenbaar te
maken via de zogenoemde woon-
wensenwijzer van de Terneuzen-
se woningcorporatie Clavis.
De woonwensenwijzer is een in
teractieve vragenlijst over wo
nen in de breedste zin van het
woord. Doel van Clavis is om te
achterhalen welke wensen op
woongebied leven onder de men
sen. De antwoorden op de vra
gen, moeten de woningbouwcor
poratie helpen bij het beter be
dienen van haar cliënten.
Voor de mensen zelf is de invu
loefening volgens Clavis een nut
tig instrument om hun persoon
lijke woonwensen scherper in
beeld te krijgen, zodat ze zich ge
richter kunnen oriënteren op de
woningmarkt. Niet alleen huur
ders worden uitgenodigd de vra
genlijst in te vullen, iedereen
die zijn eigen woonwensen in
kaart wil brengen kan daarvoor
terecht op de website van Cla
vis, www.clavis.cc.
