Polen in greep van Kaczynski's
PZC
Het water in Cajun Country
rukte vijftig kilometer op
PZC
Communisten tellen
weer mee in Tsjechië
AID is van alle
markten thuis
Tweelingbroers hebben zicht op premier- en presidentschap
27 september 1955
dinsdag 27 september 2005
door Runa Hellinga
Een moedervlek in het ge
zicht is het enige kenmerk
waaraan je Lech en Jaroslav
Kaczynski van elkaar kunt on
derscheiden. De 56-jarige twee
ling, van wie de oudste,
Jaroslav, waarschijnlijk de nieu
we premier van Polen wordt en
de jongste, Lech, serieuze kans
hebber is bij de presidentsver
kiezingen over twee weken,
lijkt zozeer op elkaar dat ze op
de middelbare school soms el-
kaars proefwerken maakten.
De Kaczynski-broers genoten
op jonge leeftijd al enige be
roemdheid als blonde, blauwo
gige hoofdrolspelers in de kin
derfilm 'Over een stel dat de
maan stal'. Ze studeerden rech
ten en speelden begin jaren tach
tig een vooraanstaande rol bij
de oprichting van de alternatie
ve vakbond Solidamosc. Lech
werd eind 1981 gearresteerd als
lid van het Stakingscomité in
Gdansk, Jaroslav was lid van
het Comité ter Bescherming van
de Arbeiders (KOR) en later uit
gever van het blad van Solidar-
nosc.
Eind jaren tachtig was Lech de
rechterhand van Lech Walesa,
leider van Solidamosc. Hij was
vice-voorzitter van de bond. Be
gin jaren negentig werd hij par
lementslid, net als zijn broer.
Tussen 2000 en 2001 was hij mi
nister van Justitie. In 2001 richt
ten beide broers samen de Wet
en Gerechtigheids Partij (PiS)
op, die bij de verkiezingen in
dat jaar tien procent van de
stemmen kreeg. Lech werd in
2002 gekozen tot burgemeester
van Warschau. Zijn broer werd
als voorzitter van de PiS tevens
fractieleider in het parlement.
T elefoongesprekken
De broers zijn zeer innig met el
kaar. Volgens hun medewerkers
voeren ze dagelijks minstens zes
telefoongesprekkenGezamenlij -
ke publieke optredens vermij
den ze echter. Jaroslav, volgens
zijn broer de denker van het
duo, is wat meer teruggetrok
ken. Daarom was Lech ook dege
ne die zich kandidaat stelde
voor het presidentschap.
Jaroslav heeft gezegd dat hij
geen premier wordt als Lech de
presidentsverkiezingen wint.
Maar vervolgens verklaarde
Lech dat het een inbreuk op de
burgerrechten zou zijn als zijn
broer om die reden het premier
schap zou moeten laten lopen.
In de verkiezingscampagne heb
ben de broers zich van hun ge
matigde kant laten zien terwijl
de PiS eigenlijk behoorlijk radi
caal is. De partij wil de herinvoe
ring van de doodstraf, is tegen
te veel invloed van buitenlandse
investeerders en wil minder bui
tenlandse invloed in het Poolse
bankwezen. PiS is tegen de
EU-grondwet, voor een Europe
se Unie waarin de lidstaten een
grote mate van eigen zeggen
schap behouden, inclusief een
nationaal vetorecht.
De Kaczynski's werpen zich op
als hoeders van normen en waar
den, het vaderland, gezin (hoe
wel Jaroslav ongetrouwd is) en
kerk. Als burgemeester heeft
Lech de Gay Parade door War
schau verboden, omdat hij ho
moseksualiteit afwijst.
Socialistische visie
De broers combineren hun be
houdende kijk op de wereld met
een socialistische visie op de eco
nomie. Die combinatie ver
klaart ook hun electorale suc
ces. Polen zien weinig in een
vrije markteconomie. Een partij
die hen belooft dat de sociale
voorzieningen overeind te hou
den, geen belastingverlagingen
door te voeren ten behoeve van
de rijken en de verkoop van
overheidsbedrijven te stoppen
omdat dit te veel arbeidsplaat
sen kost, kan op hun steun reke
nen. Ook al stemden ze vier jaar
terug nog op de sociaal-demo
craten.
Hoewel de PiS een coalitie zal
moeten vormen met het
rechts-liberale Burger Platform,
(BP) dat wel drastische verande
ringen wil, zal er in Polen op
economisch terrein de komende
jaren niet zo gek veel zal veran
deren. Niet alleen omdat het eco
nomische programma van de
door Carel Goseling
Vijftien jaar lang zaten ze
in het verdomhoekje.
Geen politieke partij wilde
met hen samenwerken. De
media negeerde hen. Zelfs de
vervanging van de traditione
le hamer en sikkel door twee
kersen met wat groen hielp
niet. Maar nu is de Tsjechi
sche communistische partij
KSCM terug in het centrum
van de macht. Met dank aan
de sociaal-democratische pre
mier Paroubek.
Sinds de fluwelen revolutie
van november 1989 vochten
de communisten tegen voor
oordelen gebaseerd op het ver
leden. Het feit dat de aan
hang onder de bevolking ge
staag steeg, van tien naar
twintig procent, deed daar
niets aan af. Voor de overige
partijen bleef de KSCM sym
bool voor het communistische
gevaar. De onbuigzaamheid
van KSCM-leider Miroslav
Grebnicek (58) versterkte die
houding nog. Was hij niet van
1975 tot 1989 lid geweest van
de communistische partij die
destijds het land in een ijze
ren greep hield? En had hij
als professor aan de universi
teit van Brno niet de commu
nistische idealen uitgevent
aan studenten? Of het feit dat
Grebenicek heeft aankondigd
komende zaterdag op een par
tijcongres af te zullen treden,
iets met de terugkeer van de
KSCM in het centrum van de
macht te maken heeft, is de
vraag. Het heeft zeker gehol
pen. De communisten bleken
ineens bereid tot het sluiten
van compromissen met de re-
gering-Paroubek. Parlemen
taire steun die de eerste minis
ter maar al te graag accepteer
de. Paroubek gaat niets te ver
als hij maar aan de macht
kan blijven. Toen hij enkele
maanden geleden premier
werd na een financieel schan
daal rond zijn voorganger
Gross, was zijn partij CSSD
op sterven na dood. Pas op
het laatste moment bleken de
christen-democratische
CDU-CSL en de liberale
US-DEU bereid de coalitie
onder zijn leiding voort te zet
ten. Mits de CSSD de nodige
beleidsmatige concessies
deed, vastgelegd in een be
leidsnota. Paroubek ging met
tegenzin akkoord. De beleids
nota was 'te rechts' naar zijn
mening. Achter de schermen
zocht hij toenadering tot de
KSCM. En dat leidde vorige
week tot een mondelinge af
spraak over samenwerking in
het parlement.
Zo zal de KSCM een naar de
eisen van de vakbonden gefor
muleerde nieuwe arbeidswet
steunen, een wet die
KDU-CSL en US-DEU niet
zien zitten. KSCM gaat ook
met de CSSD mee in een her
vorming van de gezondheids
zorg, inclusief wetgeving inza
ke de zorgverzekering en het
aan banden leggen van de kos
ten van de zorg. Een privatise
ring van ziekenhuizen, waar
de CSSD niets voor voelde, is
door steun van de KSCM al
geblokkeerd. Ook voor een
voorstel van de oppositie om
de privatisering van het
staatsbedrijf Unipetrol te on
derzoeken, sneuvelde. Niet no
dig vonden CSSD en KSCM.
Woordbreuk
KDU-CSL en US-DEU be
tichten Paroubek inmiddels
van woordbreuk. De eerste
minister heeft de coalitiepar-
ners laten weten dat ze, als ze
het niet eens zijn met de gang
van zaken, maar uit het kabi
net moeten stappen. Samen
met de KSCM heeft hij im
mers ook een meerderheid in
de Tweede Kamer: 111 van de
200 zetels. Tien zetels meer
dan met de huidige partners.
Dat KSCM en CSSD elkaar
nu vinden is niet zo vreemd.
Peilingen wijzen uit dat de
communisten bij verkiezin
gen 52 kamerzetels zouden ha
len, elf meer dan nu. CSSD
zou juist terugzakken van 70
naar 51. Grote winnaar zou
de liberaal conservatieve
ODS zijn (van 57 naar 76).
KDU-CSL zou gelijk blijven
(21 zetels), US-DEU zou uit
het parlement vallen. De
CSSD moet zich dus profile
ren. Premier Paroubek kiest
daarbij voor links, op het ter
rein van de KSCM. Die partij
wil de eigen aanhang vergro
ten door te tonen dat met de
communisten een verantwoor
delijk. sociaal beleid te voe
ren valt. GPD
PiS zulke heivormingen uit
sluit, maar ook omdat beide par
tijen zeer verschillende ideeën
hebben, dat de nieuwe regering
het moeilijk krijgt enig zinnig
beleid te ontwikkelen.
Radicale plannen als de invoe
ring van één tarief van 15 pro
cent voor inkomsten- en ven
nootschapsbelasting en btw lij
ken van de baan. Polen zal ook
niet snel de euro invoeren zoals
het Platform wil. Verlaging van
de uitkeringen is volgens Lech
Kaczynksi uit den boze. „Ik
vind het ondenkbaar dat gepen
sioneerden die 600 tot 800 zloty
(150 tot 200 euro) per maand
krijgen, nog minder zouden ont
vangen. Dat is immoreel."
Corruptie
Extreem wordt, als het aan de
Kaczynski's ligt, de aanpak van
communisten die in het verle
den 'fout' waren en de aanpak
van de enorme corruptie die Po
len tot in de hoogste kringen in
zijn greep houdt.
De broers zijn voor vrijgave van
alle dossiers van de vroegere
communistische geheime dienst,
zodat duidelijk wordt wie daar
voor werkte. Daarnaast willen
ze iedereen met een communis
tisch verleden uit overheidsfunc
ties weren.
Lech en Jaroslav willen verder
een anti-corruptiebureau oprich-
door Ans Bouwmans
De bewoners van Kaplan in
Louisiana dachten aan or
kaan Katrina te zijn ontkomen,
maar hadden geen rekening ge
houden met 'opvolgster' Rita.
Nu staat hun Cajun-country on
der water.
Doodop kijkt Barbara Lemaire
naar het water op de weg. Het is
bijna een meter diep zeggen om
standers. Ergens in de verte ligt
haar huis. „Achter de brug",
zegt ze. Ingewijden weten dan
al genoeg. Daar staat het water
heel hoog.
Haar man is er een kijkje aan
het nemen. Hij kreeg een lift
van de brandweer. Maar ook
zonder een verslag uit eerste
hand, weet Barbara Lemaire de
uitkomst al. „De paarden zijn
dood. De koeien zijn dood. Het
ergste is dat ik de foto's van
mijn kinderen niet meegenomen
heb. We hadden niet verwacht
dat het zo erg zou zijn", zegt ze
verslagen.
Het is druk op de weg van Ka-
plan naar Cow's Island, Forked
Island en Pecan Island. Een
sliert auto's met boten op aan
hangers, militairen met rubber
boten, vrachtwagens met paar
dentrailers en gewone pick-up
trucks begeeft zich op weg naar
het water. Af en toe komt er een
helikopter over.
Buurtbewoners proberen hun
huizen in de eerste twee dorpen
- Pecan is te ver weg - per boot
of met een fourwheeldrive met
hoge assen te bereiken. Ze wil
len de schade opnemen, en pro
beren te redden wat er nog te
redden is. „Mijn zwager pro
beert er doorheen te komen",
zegt Spencer die net als Lemai
re aan de waterkant staat te
wachten. „Maar hij en mijn zus
hebben waarschijnlijk alles ver
loren."
Veel bewoners uit dit laaggele
gen gebied in Louisiana aan de
Golf van Mexico zijn tijdig geë
vacueerd. „Ze kwamen deur aan
deur en zeiden dat we weg moes
ten", zegt Lemaire. Maar niet ie
dereen wilde weg. Het gebied
was gespaard gebleven tijdens
Katrina, dus waarom zouden ze
bang zijn van orkaan Rita?
In Vermilion Parish zijn na Rita
zo'n duizend mensen gered, al
dus een woordvoerder van de po
litie in het district. „Vanmorgen
zag ik een oude man die ze net
hadden opgepikt. Hij was in een
sloot gereden en vast komen zit
ten. Helemaal in de war", zegt
Bobby Breaux, die even is bin
nengewipt bij Suire's kruide
nierswaren en restaurant, dat
net aan de rand van het onderge
lopen gebied ligt.
Verloren
„Mijn kok Vera heeft haar hele
huis verloren", draagt Mary
Oels, zijn schoonmoeder, haar
steentje bij. „Hé meid, jullie zijn
veilig", roept ze vervolgens als
er weer een vaste klant haar een
voudig ogende spijslokaal bin
nenkomt.
Iedereen die op weg is naar dit
deel van Vermilion Parish doet
de zaak van Mary Oels aan. De
brandweerchef, de soldaten van
de 82ste divisie uit Fort Bragg,
bewoners van Forked Island. Ie
dereen heeft wel behoefte aan
een koud flesje prik, een bemoe
digend woord en wat verkoeling
van de airconditioning.
„De elektriciteitsmaatschappij
wil dat we voor hen gaan koken.
Binnen een kwartier hadden we
elektriciteit", zegt Oels, die
even later met gepaste trots
wijst op een fraaie recensie van
de New York Times die aan de
muur hangt. We zijn hier in Aca-
diana, de streek waar iedereen
een Franse inborst heeft.
De klassieker uit de Cajun keu
ken, schildpad met pikante
saus, moet hier erg goed zijn.
Suire's ligt precies 48 kilometer
van de kustlijn van de Golf van
Mexico, zegt Bobby Breaux
('eten zit in onze cultuur-') die in
een pand naast het restaurant
een cateringbedrijf runt. Dat
mag ver lijken, maar dat was
het afgelopen weekend niet.
De hele zaterdag bleef het water
stijgen in dit zompige gebied vol
moerassen, sloten en velden met
rijst en suikerriet, zegt hij.
De door orkaan Rita veroorzaak
te vloedgolf en de aanhoudende
harde wind uit het zuiden stuw
den het water almaar verder om
hoog.
„Het reisde door de sloten naar
het noorden en overspoelde al
les. Gelukkig bereikte het ons
ten. Dat zou verdachte privatise
ringen van staatsbedrijven moe
ten gaan onderzoeken. Dat
dient ook te gebeuren met cor
ruptiezaken waar politici bij be
trokken zijn. Het bureau moet
zonder voorafgaande toestem
ming van het parlement aan de
slag kunnen. Lech ontkent dat
de broers een heksenjacht wil
len ontketenen maar 'de straf
fen voor valse getuigenissen wor
den wel heel hoog'. GPD
door Famke van Loon
Van een verboden aap bij
de buurman tot de inge
wikkelde administratie voor
de mestboekhouding. De con
troleurs van de Algemene In
spectiedienst (AID) van het
ministerie van Landbouw
moeten van alle markten
thuis zijn.
„Je raakt niet snel uitgekeken
op dit werk", stellen Rens
Kraaijenoord, teamleider van
Inspectie West en Gosse Heer-
inga, teamleider van Inspec
tie Zuid-Nederland eensge
zind vast. De inspectiedienst,
die bij het grote publiek voor
al bekend is van de dierziekte-
crises van de laatste jaren,
doet meer dan controles op il
legaal vervoer van hobbykip-
pen. „Het is een instelling die
de afgelopen vijftig jaar alle
ontwikkeling op het gebied
van landbouw, natuur en
voedselkwaliteit heeft meege
maakt", aldus AID-woord-
voerster Anita Douven. De
wortels van de inspectie
dienst, die dit jaar zijn vijftig
jarig jubileum viert, liggen
wel verder terug in de geschie
denis. In de jaren dertig van
de vorig eeuw werd de Cen
trale Crisiscontroledienst (CC-
CD) opgezet. Die moest bij
voorbeeld in de gaten houden
dat graanboeren goedkope,
buitenlandse tarwe in de cri
sisjaren niet als duurdere, Ne
derlandse tarwe verkochten.
De dienst, die in 1939 een
rijksdienst werd, moest na de
oorlog toezien op de naleving
van de maatregelen van de
voedselvoorziening. Toen
bleek dat toezicht op de land
bouw nodig bleef, zette het
Rijk in 1955 de Algemene In
spectiedienst op. „Veel mede
werkers kwamen in die tijd
uit de agrarische sector, veel
boerenzonen. Er vond dan
eerst 'nestcontrole' plaats, om
te kijken of je van goeden hui
ze kwam", vertelt Heeringa.
Kraaijenoord, die dertig jaar
voor de AID werkt, heeft de
inspectiedienst zien verande
ren van een organisatie 4| ie
uitgedeelde processen i
baal telde tot de moden*
zonodig razendsnelle hard
vingsmachine van nu.
naast dagelijkse contr^
opsporing is 'de AID ooi
crisisorganisatie.
De AID bewaakt samen
de Plantenziektenkun
Dienst (PD) en de Voed» h
Waren Autoriteit (VWAj
naleving van de wetten ej jc
gels op het gebied van la
bouw, natuur en voedsel) 51
liteit en -veiligheid.
Dat betekent in de pra) (o
controleren of de koeien i<
oormerken dragen en zei
juiste stal staan, of de vee
ders geen verboden me: io
nen aan de dieren voerg a
of mensen geen besche
dieren en planten thuis:
ben.
Invloed
De politieke invloed op
controle- en opsporingsi
is altijd groot geweest. In
huidige politieke klimaatl
tekent dat steeds meer. d-
agenda van het ene op hei |j
dere moment kan verand?
„Als de politiek zegt <k Rl
kippen opgehokt moeteni
den, dan moeten wij dati
troleren", aldus KraiTa
oord. Ook het welzijn vj
dieren is hoger op de age r
van de AID komen staan.
Burgers weten de AID ini o
dels steeds beter te
„Ze bellen dan bij voort? ),r
dat de buurman een aap
huis heeft en of dat mag
ministerie aan welke co:: Da
les voorrang gegeven wc: h
De AID is dit jaar een 'ag at
schap' geworden, bij
het departement insps
werk 'inkoopt'. Omdat
ene jaar de mestwetga tr
goed gecontroleerd die
worden en het jaar dar i
voorrang aan het toeziet: ei
de naleving van de visqu
maken de specialisten
AID volgens Heeringa sla m
meer plaats voor general el
'met een rugzak met conti: lit!
techniek'. ANP
oil
DELTAWERKEN - Het minis
terie van Verkeer en Water
staat heeft 35 miljoen gulden
uitgetrokken voor deltawer
ken. Dat staat in de begroting
voor volgend jaar. Met het
geld kan een begin worden ge
maakt met de grote werken die
niet alleen Zuiwest-Nederland
voor stormvloeden moeten be
hoeden, maar ook de sleutel
vormen voor verbetering van
de zoetwaterhuishouding in
een groot deel van ons land.
ORKAAN - De wervelstorm
Louise heeft het eiland Iwo Ji-
ma, bekend uit de Tweede We
reldoorlog, geteisterd. De com
mandant van de Am eriks!'
vliegbasis op het eiland, q
geveer 900 kilometer ten
den van Tokio ligt, meldde
alle gebouwen ernstig zij:
schadigd en alle opslagpS
sen vernield.
BEELD - Bij de Vlissia
brug in Middelburg is gis
onder grote belangstelling
beeldhouwwerk onthulü
loco-burgemeester J.
KÖgeler. Het stelt een stas
merman voor die aan her
is, gemaakt door de Haari
beeldhouwer Peter de i
De vernieuwde bi*ug is eis
rig" jaar in gebruik genoms
De orkaan Rita spaarde het afgelopen weekeinde de grote raffinaderijen aan de kust van Texas en Loui
siana, ook vielen er slechts een paar mensenlevens te betreuren. De meeste schade werd aangericht in
het Cajun Country, waar tal van mensen moeten wijken voor het wassende water.
foto Jessica Rinaldi/RTR
net niet." Dat was geluk heb
ben, want anders had de genera
tor het begeven en had Breaux
zijn hele koeling ('voor 30.000
dollar eten') leeg kunnen ma
ken. „Het water bleef stijgen tot
een uur of tien 's avonds en op
zondagmorgen begon het rap te
dalen", weet brandweerchef
Anthony Langlinais, die al die
tijd een oogje heeft gehouden op
het wassende water en zich
excuseert voor zijn stoppel
baard.
Overvallen
De hele zaterdag hebben hij en
zijn mannen mensen moeten red
den die waren overvallen door
het water. Op zaterdag waren er
vanuit Forked Island en Cow's
Island zo'n vijftig telefoontjes
naar het alarmnummer, op zon
dag nog drie, zegt hij.
Allerlei buurtbewoners met plat
bodems of rubber boten hebben
Langlinais geholpen met de red
dingsacties. GPD
pagina 5
tyfoon Damrey bereikt
vasteland China
Hoofdredactie:
A L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-m
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc,nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454651
Fax:(0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 20,55 n.v.t
per kwartaal: 59,75 62,00
per jaar: €229.20 233,30
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voorb
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag: 1.25
zaterdag: 1.80
Alle bedragen zijn inclusief 6°o BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70 65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgei
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV envd?
>r het Advertentiev
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529 M
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax: (0114)372771
Business to Business/Onroerend?
Tel. (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteran
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het V\
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand d;
(abonnementen)admimstratie en om u te (laten) informeren over voor i
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door i
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit sch
Postbus 31. 4460 AA Goes.
ruiktvcor*
dienste"»*
„,-ro,-9.Jidigg^
iftelijk melden bf raw
Behoort tot WGGGNGR
