Nostalgie op bodem van stuwmeer
PZC
Casper Hobbes
Wateroppervlakten in Spanje dalen hard door aanhoudende droogte
Fietsenmarkt
Keuze uit 150 stuks!
Techniek
puzzel
Heer Bommel en de Grote Onthaler ©Toonder
recept
Rundvlees, zoals in Vietnam
weer
Het water in de Spaanse stuw
meren is door de aanhoudende
droogte tot een verontrustend
laag peil gezakt. Ruïnes van dor
pen die soms langer dan een hal
ve eeuw onder water lagen her
rijzen plotseling uit de diepte.
door Henk van den Boom
Hele Spaanse gezinnen trek
ken er zondags op uit op
zoek naar sporen van hun verle
den. Een nostalgische reis die
eindigt op de bodem van een
drooggevallen meer. Veertig,
vijftig jaar geleden, de tijd van
de grote waterwerken tijdens
de Franco-dictatuur, moesten
de inwoners van zo'n vijfhon
derd dorpen huis en haard verla
ten voor het oprukkende water.
Er werd niet de moeite geno
men om de huizen, scholen en
kerken eerst af te breken. Een
tijdperk verdween onder water.
Nu Spanje kampt met extreme
Advertentie
gegarandeerd goed!
2e hands
Vanaf:
droogte verrijzen overal de ge
bouwen uit het zakkende water
als de stille getuigen van een ver
verleden. Emilia en Joan had
den nooit gedacht dat ze ooit
nog eens iets van hun dorp zou
den terugzien. Het bejaarde
echtpaar dwaalt rond tussen de
ruïnes van de hermitage van
Sant Roma bij het meer van
Sau. Het dak is gedeeltelijk inge
stort, maar de toren staat nog
fier overeind. Joan vertelt dat
de kerktoren bij een vorige
droogteperiode op initiatief van
de ex-bewoners is opgeknapt
om als een soort monument de
herinnering aan vroeger levend
te houden. Tussen de puinhopen
scharrelt een groepje jongeren
rond, op zoek naar souvenirs.
Een verliefd stel heeft de herre
zen kerk van Sau uitgekozen als
decor voor een fotosessie. Niet
ver van het kerkje ligt het kerk
hof, weggezakt in het slik. De le
ge nissen laten zien hoe de do
den, voordat het water kwam,
zijn overgebracht naar het kerk
hof van het naburige Vilanova.
Verder naar beneden, nu nog on
der de waterspiegel, liggen de
huizen van het vroegere dorp.
„Hier hebben we onze jeugd
doorgebracht", zegt Joan. „Ik
herinner me nog heel goed de
jaarlijkse processie naar het
kerkje. Daarna was het grote
dorpsfeest." Emilia wendt emo-
Veertig, vijftig jaar geleden, tijdens de grote waterwerken van de Franco-dictatuur, moesten de inwo
ners van zo'n vijfhonderd dorpen huis en haard verlaten voor het oprukkende water. Nu komt het kerk
je van Sau weer boven water. foto Henk van den Boom/GPD
tioneel haar hoofd af. als Joan
vertelt. Het stuwmeer van Sau
ligt aan de uitlopers van de Pyre
neeën. Het werd een halve eeuw
geleden aangelegd voor de op
wekking van elektriciteit en als
spaarbekken voor droge tijden.
Terwijl de kerktoren al vaker bo
ven het water uitkwam zijn de
huizen van het dorp nog niet eer
der droog komen te liggen.
Steeds als dat dreigde te gebeu
ren begon het weer te regenen.
Maar dit keer zullen de ex-bewo
ners hun oude dorp wel terug
zien. De Catalaanse Water Maat
schappij wil het helemaal leeg
laten lopen om de zwaar vervuil
de bodem schoon te kunnen ma
ken. Ze zijn van plan om er deze
maand nog mee te beginnen.
Het water wordt via een kanaal
afgevoerd naar een ander stuw
meer in de omgeving. De burge
meesters uit de omgeving ma
ken zich ongerust over de storm
loop van nieuwsgierigen. Het ho
tel en de paar restaurants in de
omgeving zijn wel blij met het
nieuwe toerisme. GPD
De juffrouw in de winkel zegt dat ik het bin
nen veertien dagen mag ruilen. Waarna ze
er achteloos aan toevoegt: 'In de originele ver
pakking.' Laat ik het dan maar doen, denk ik.
Over die verpakking maak ik me al helemaal
niet druk. Het is maar een klein radiootje. Als
mijn middengolfzender het niet doet, gooi ik ge
woon niets weg. Klein radiootje.
Ik dacht een kano te kopen, blijkt het een vlieg-
dekschip te zijn. Het pakje dat ik grootte schoe
nendoos geschat heb, is langer dan mijn armen
kunnen vasthouden en navenant zwaar. Ik ben
op de fiets omdat M. gezegd heeft dat het niet
erg regent. En ze heeft zich al krom gelachen
toen ik met mijn fiets uit de schuur uitputtend
langs de tuinstoelen probeerde te komen. Mijn
rode fietstassen grijpen verliefd elke stoel, mijn
capuchon hangt charmant over mijn ogen, de jas
is te warm. En voor ik het fietsslot open heb is er
Chawwa Wijnberg
een uur van mijn leven voorbij. Ik sta dus in die
winkel, drijfnat van binnen en van buiten. Bin
nen door de transpiratie en aan de buitenkant
drupt mijn jas de winkel vol met opgevangen re
gen. En in die ene fietstas zit al vijf kilo katten
voer. Wat nu? Mobieltje niet bij me. Ik mag op
de winkeltelefoon bellen. M. klinkt gehinderd.
Ze heeft het druk. Het boek moet af. Ze snauwt.
'Doe het zelf.' Ik ben radeloos. De winkeljuf
frouw zegt opgewekt: 'Waar een wil is, is een
weg.' Ik krijg een sliert touw en het advies om
die doos op mijn fiets vast te binden. Regent het
nog steeds? Ja, harder.
Eén hand op de doos, één hand aan het stuur, en
die vijf kilo kattenvoer wil naar rechts als ik
naar links wil. Ik loop. En mijn fiets glijdt opzij
en de doos op de grond. Vastbinden, hè? Nou,
daar ben ik ook niet goed in. Na twee straten
geef ik het op. De doos mag op me wachten bij
een winkel, ik haal de auto. Ziezo.
Radiootje. Bij het uitpakken vallen er zeven
handleidingen uit. Zeven. Mijn moed, die al in
mijn schoenen gezakt was, is nu geëmigreerd.
Niets gewoon stekkertje in stopcontact, en hup
geluid. Doe het rode draadje in het rode klemme
tje en het zwarte draadje in het zwarte klemme
tje. Twee boxen. In de kijkkast stond er maar
één. Linker en rechter. Wie is wie, of doet dat er
niet toe? Bovenop knopjes en dingetjes op de
voorkant. En een afstandsbediening. Druk op
zus knopje kort en dan lang op een ander knopje
en als je dan niet snel iets anders indrukt, heeft
hij alles weer gewist. Dat helpt. Ik scharrel
langs het apparaat om de kleine lettertjes met
mijn bijziende ogen te lezen en draai de ladekast
waar ik het spul op geparkeerd heb, naar het
licht. Nu kan ik nergens meer bij. LEES DE
HANDLEIDING. Ja, ik lees. Op de radio mag
geen vaas bloemen gezet worden. O, nee? Mijn
hele kamer vol verpakkingsmateriaal, ik gooi
niets weg. Het ding heeft ook een cd-speler. En
een verstopt cassettedekje. Schattig. Het is niet
binnen veertien dagen op te lossen, dat weet ik
nu al. Dus ruilen, juffrouw? Ik denk het niet.
Op elke verticale regel dient een
woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden inge
vuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voor
gaande woord plus 1, het woord
van zes letters bestaat uit de vijf
letters van het voorgaande woord
plus 1. Als de hele puzzel juist is
ingevuld, vormen de letters op de
vet omlijnde regel een woord.
1. Verfstof, rechtop zijn, bestuurs
lichaam;
2. snijwond, schampere opmer
king, zwaar vergif;
3. waterplant, bijna loodrecht, bij
voorkeur;
4. wagenvracht, grondvlak, alom;
5. plezier, plaat, pret na afloop
van een feest;
6. zwak, éénjarig dier, strekking;
7. morsdoekje, schermwapen,
vuilnishoop;
8. hijskamertje, niet ernstig
bedoelde verliefdheid, zijgtoe-
stel;
9. bakmiddel, schermwapen, grie
zel;
10. uniek, zeer buigzaam, versie.
1 23456789 10
HORIZONTAAL:
5. Niet aan de wal blijven in goede
gezondheid! (8); 6. Doe zo onderda
nig als een slak! (4); 7. In de gang is
een stopplaats niet te gebruiken (3);
8. Niet op dezelfde manier van
gedachten veranderd (8); 10.
Periode met een slap slot (7).
VERTICAAL:
1. Martelende vloeistof (9); 2. Dat
moet wel een zwakkeling zijn! (4); 3.
Goddelijke vis (9); 4. Soort
afstandsmars? (7); 9. Betaal als eer
ste bij de fotograaf! (4).
GETAL
We zoeken een getal van drie cijfers. Als je dit getal met 8 vermindert is het
resultaat deelbaar door 8. Als je er 9 bij optelt is het resultaat deelbaar door 9.
En als je het gezochte getal met 7 vermindert, is het resultaat deelbaar door 7.
Welk getal zoeken we?
Oplossingen van gisteren:
Kruiswoord-min-een
Horizontaal: 1. Aard(e); 4. stro(t); 7.
(g)eiser; 9. s(e)t; 11, (a)alt; 12. we(t); 13.
(b)erg; 15. mee(s); 16. m(e)ier; 18.
di(n)er; 19. ec(r)u; 20. klei(n); 22.
wijze(r); 25. re(i)n; 27. k(u)il; 28. a(i)r; 29.
bo(o)t; 31. na(t); 32. (i)voren; 34. (e)land;
35. (g)rond.
Verticaal: 1. (b)Alsem; 2. re(k); 3.
di(v)a; 4. s(m)et; 5. t(o)r; 6. on(w)eer; 8.
sla(p); 10. t(h)riller; 12. weerzi(e)n; 14.
ge(i); 15. mi(s); 17. (p)rei; 18. d(a)uw; 20.
k(o)raal; 21. (p)en; 23. (w)ijk; 24.
e(i)land; 26. oor(d); 29. bo(r)d; 30. t(e)er;
32. V(e)N; 33. no(r).
Cryptogram:
Horizontaal: 5. Rijnvaart; 6. smak; 7.
pil; 8. lustslot; 10. secreet.
Verticaal: 1. Bromvlieg; 2. snik; 3.
aanpassen; 4. vrijloop; 9. Sara.
6
2
1
4
9
8
3
5
7
4
5
9
7
2
3
6
1
8
8
7
3
6
1
5
4
9
2
9
3
7
1
8
2
5
6
4
2
4
8
5
6
9
7
3
1
1
6
5
3
7
4
2
8
9
7
1
4
8
3
6
9
2
5
5
9
6
2
4
1
8
7
3
3
8
2
9
5
7
1
4
6
D Puzzelland.com
Studio's
Heer Bommel zat boven op de toren en keek vol ontzetting
naar de t.v.-schermen, die toonden hoe de treinpassagiers
zich over het terrein begonnen te verspreiden.
„Kijk", sprak zijn gastheer vermaakt, „de politie komt er
ook al aan. Die wil de orde bewaren, zoals het hoort. Heel
goed. Maar ze rekenen niet op een ingreep van boven. Dat
doen ze nooit."
Het moeras begint al aardig op te komen. Wilt u niet iets
gebruiken? Ik heb een verse tafel met roomdromels omhoog
laten komen, zodat u straks niet met een lege maag naar be
neden hoeft te storten. De gastvrijheid van de Grote Ontha
ler is grenzeloos."
Hij stiet zijn zilveren lachje uit, maar heer Ollie werd er
niet door aangestoken.
„Ik... ik heb g-geen trek", zei hij moeilijk. „Ik keur niet
goed wat hier gebeurt, bedoel ik. Het is vreselijk, als u be
grijpt wat ik bedoel."
„Misschien hinderen die beeldbuizen u", gaf de ander toe.
Hij nam aandachtig een hapje lickmedick en proefde genie
tend.
„Het zou wellicht aardiger zijn om dit van bovenaf te bekij
ken", hernam hij. „Op een van de bruggen. Lopen is ver
moeiend, maar men kan steunen. En het is er droger dan
daar beneden." Daar had hij gelijk in. Joost, die door een
van de gangen op de vlakte geraakt was, bemerkte tot zijn
ontstemming dat hij natte voeten kreeg. En toen hij naar be
neden keek, zag hij dat de bodem bedekt was met een snel
stijgend laagje modder.
„Zeer betreurenswaardig", zei hij tot zichzelf. „Dit is slecht
voor mijn schoeisel, en bovendien voor de gezondheid."
Een van de landen in zuid-oost Azië
waar men gesteld is op het eten van
rundvlees is Vietnam. Waarschijnlijk
komt dat door de Fransen die er vroeger
hebben geheerst. Aan die tijd wil men
niet meer herinnerd worden. Wat geble
ven is zijn de restaurants waar men de
Franse keuken op een Aziatische wijze
handhaaft. Dit gerecht is er een voor
beeld van.
Hoofdgerecht voor 2 - 3 personen:
2-3 dunne entrecotes, met vetrand,
elk 125 gram; 2 eeti. lichte Chinese
sojasaus; 2 knoflookteentjes, uitge
perst; 2 rode pepers, vruchtvlees rag
fijn gehakt of uitgeperst; 1 eetl. ci
troensap; ca.3 eetl. (zonnebloem- of
arachide)olie; zout; 50 gram pinda's,
gepeld en licht geroosterd.
Maak het vlees droog met keukenpapier.
Snijd met de punt van een scherp mesje
de vetranden met onderlinge afstanden
van circa 2 1/2 centimeter tot op het vlees
in. Stel de marinade samen door soja
saus te vermengen met knoflook, rode pe
pers en citroensap. Bestrijk het vlees aan
weerszijden met de marinade en laat het
30 - 45 minuten liggen. Maak het daarna
woensdag
Hoog water
Laag water
28 september
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
11.55
120
5.19
105
18,CO
Terneuzen
12.16
138
5.35
109
18.13
Cadzand
11.36
111
5.10
99
17.45
Roompot Buiten
12.06
95
5.24
81
17.54
Roompot Binnen
12.25
87
6.16
74
18.34
Zierikzee
0.05
110
12.50
97
6.20
89
18.50
Krammersl. West
0.15
113
12.56
105
6.15
85
19.06
Hanswee rt
12.35
149
5.53
117
18.40
Stavenisse/Yers.
0.10
109
12.57
99
6.14
83
18.55
Echte sneeuw
matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
7' 1
matige regen
door Bill Watterson
Europa: Andere tijd
Hans Belterman
opnieuw droog met keukenpapier. Be
strijk het vlees aan weerszijden met een
kwastje met olie. Bestrijk ook de inmid
dels verhitte grillplaat of -pan met olie.
Rooster het vlees niet langer dan 90 se
conden aan de ene en 60 seconden aan
de andere zijde. Bestrooi het vlees met
wat zout.
Presentatie: leg de entrecotes op een
voorverwarmde schaal. Strooi de pinda's
er over en schik er als garnering een of
meer toeven verse koriander bij. Geef er
een salade van groene slasoorten en
knapperig stokbrood bij.
'O
VERWACHTING VOOR DINSDAGMIDDAG 27 SEPTEMEcB»)
In grote delen van Europa zijn het wisselvallige tijden geworden,
Steeds vaker trekken storingen vanaf de oceaan het continent op
en worden bovendien actiever. Alleen in het zuiden van Europa
blijft het nazomeren, hoewel aan de oostkust van Spanje en op
de eilanden ervoor een enkele bui kans vallen. Elders aan de
Middellandse Zee is het behoorlijk zonnig, droog en warm, 23'»
29 graden. Buien vallen er boven de Britse eilanden en langs®
Noorse kust. Meer gestage regen valt in Noordwest-Frankrijk,
maar ook in de Benelux wordt in de loop van de dag regen
verwacht. Regenachtig en winderig is het ook in delen van
Scandinavië met vaak lage temperaturen, behalve in Zuidoost-
Zweden.
dinsdag 27 september 2005
Zeeland: Wisselend
Na drie weken overwegend droog weer Door:
met veel zon en temperaturen boven
onze stand, duiken we in de laatste week zoetjes aan de
De meeste regen en wind, veroorzaakt door actieve depressies»
de Oceaan trekken naar de Britse eilanden en Scandinavië. Ook
onze regio krijgt af en toe een veeg uit de pan. Vanochtend trekt
een storing over onze regio met enige regen. In de loop van de
ochtend trekt de regen naar het oosten en klaart het vanaf zeect.
Vanmiddag ziet het er een stuk vriendelijker uit met zon enstapd
wolken. Er waait een matige tot vrij krachtige zuidwesten-tol
westenwind en de temperatuur gaat omhoog naar 18 graden.
Vanavond en vannacht is het vrij helder, vlak aan zee kan een
enkele bui vallen. Het kwik daalt bij een verder afnemende wind
naar 10 tot 13 graden. Lokaal kunnen mistbanken worden gevom
Morgen is het best aardig weer met niet al te veel wind, zonen
stapelwolken en slechts zeer lokaal en bui. Opnieuw kan het 17j
18 graden worden. Donderdag
veroorzaakt een volgende
storing meer buien, mogelijk
met een onweersklap. Tussen
de buien door, is er ruimte
voor de zon. Vaak levert deze
situatie spectaculaire wolken
luchten op. De wind uit het
westen neemt toe en kan aan
zee krachtig worden. Door
aanvoer van koele lucht wordt
het niet warmer dan 16 graden.
Op vrijdag en tijdens het week
einde blijft het weer wisselend.
Droge perioden met zon en
stapelwolken worden afgewis
seld door perioden met meer
bewolking en enkele buien die
boven het relatief warme zee
water (18 graden) vrij gemak
kelijk kunnen ontstaan.
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdac
vrijdag
max.
17°
17°
18°
min.
11°
12°
13°
wind
W 4
W 5
ZW 5
vandaag
op 7.38
onder
Maan
onder
Nautisch bericht
Matige tot vrij krachtige WZW-wind, 4 tot 5 Beaufort. j
Vanochtend matig zicht. Watertemperatuur 18 graden.
Waterstanden
dinsdag
Hoog water
La
ag water
27 september
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
Vlissingen
10.25
103
23.16
125
4.06
103
16.39
Terneuzen
10.30
121
23.37
142
4.09
109
17.01
Cadzand
10.10
94
22.56
116
3.46
98
16.14
Roompot Buiten
10.34
83
23.15
104
4.04
83
16.45
Roompot Binnen
11.06
83
23.50
97
4.34
77
17.15
Zierikzee
11.00
89
4.50
91
17.25
Krammersl. West
10.54
97
4.56
90
17.14
Hansweert
10.46
134
23.50
153
4.25
173
17.16
Stavenisse/Yers.
11.10
95
4.45
38
1725
