aticaan zou Gotovina steunen
Britse ex-gevangenen op Iraakse televisie
Rita groeit uit tot orkaan van tweede categorie
erwerpt kandidaat
oor premierschap
Transplantatie van
gezicht in aantocht
5
\iinklager Del Ponte zegt dat Kroatische generaal zich schuilhoudt in klooster
oord-Korea
rabbelt terug
dement Oekraïne joschka Fischer maakt
plaats voor jongere leider
ran dreigt
iet opzeggen
fnverdrag
Zoon Thatcher profiteerde van ma
Leeuwen doden Ethiopiërs
Papoea krijgt volksvergadering
Aanslagplegers 7/7 hielden repetitie
Clinton- en Lewinsky-condooms
woensdag 21 september 2005
^rlactie buitenland
«(■DeIraakse tv zond gis-
beelden uit van de korte
fmangengehouden Britse
t"]f agenten. Het tweetal
J Baandagavond laat door
militairen met fors ge-
aj bevrijd uit de politiecel,
jj eerder waren opgeslo-
t
Lanen uitgezonden beel-
,«en voor die spectaculai-
ilsiijding opgenomen. Te
zien zijn twee zichtbaar nerveu
ze mannen die pruiken bij zich
hadden. Ook waren wapens te
zien die zij gebruikt zouden heb
ben. De gebonden, ongeschoren
militairen, waren gekleed in
T-shirts, waarvan er een met
bloedvlekken was bedekt. Een
van hen zette, na instructies van
de Iraakse politie, een zwarte
pruik op. Daarna kreeg hij te ho
ren dat hij eruit zag als een sjiiti-
sche afstammeling van de pro
feet Mohammed.
Korte tijd laten zetten de Brit
ten minstens een pantservoer
tuig in om de twee te bevrijden.
De Britse commandant in Basra
zei dat dit besluit was genomen,
omdat hem het bericht had be
reikt dat de twee zouden wor
den overgedragen aan 'militante
elementen'. De bevrijdingsopera
tie volgde na de rellen die waren
uitgebroken toen bekend werd
dat de twee mannen op een poli
tiepatrouille hadden gevuurd
toen deze hen probeerde te stop
pen. Bij het geweld kwamen
minstens twee Irakezen om het
leven.
De spanning in Basra, waar de
Britten proberen de controle te
handhaven, is de laatste tijd
snel opgelopen.
In Groot-Brittannië hebben
vooral de beelden van een Britse
militair die brandend uit een
pantservoertuig in Basra
sprong, terwijl woedende Irake
zen stenen en molotovcocktails
gooiden, veel beroei'ing gewekt.
Waarnemers sluiten echter uit
dat dit in combinatie met de op
gelopen spanning voor een snel
le verandering van het Britse be
leid zal zorgen. Londen heeft
nog een troepenmacht van 8500
manschappen in het gebied. De
regering heeft verklaard dat die
blijven zo lang de Iraakse rege
ring dat nodig acht.
Maar er zijn ook tekenen die dui
den op een aanstaand vertrek.
In een uitgelekt memo van de
Britse minister van Defensie
staat dat het plan is de meeste
soldaten in de loop van 2006
naar huis te halen. GPD/RTR
Verfuss
Inqwersen
haaG - Het Vaticaan
dt de wegens oorlogsmisda-
gezochte Kroaat generaal
C.otovina in bescherming
en. Dat zei de hoofdaan-
r,ler van het Joegosla-
[ftibiinaal, Carla Del Ponte,
een gisteren verschenen
BZgesprek met de Britse
i!Daily Telegraph.
jperde dat de al ja-
voortvluchtige Gotovina
mogelijk schuilhoudt in een
tester van de franciscanen in
jKtië, een land dat circa tach-
kloosters telt. Del Ponte
die van het Vaticaan te ho-
inwelk klooster de voormali-
bevelhebber van de Kroaten
Bosnië zich heeft verstopt,
it hij blijft daar onder dek-
gvan 'de hiërarchie van het
Saanen de Rooms-Katholie-
ferk' verborgen.
Ponte heeft de zaak naar ei-
naar buiten ge
it, omdat het Vaticaan iede-
adewerking of zelfs uitwis-
ïg van informatie heeft ge-
gerdj Aartsbisschop Giovan-
ajolo, die buitenlandse be
dingen in zijn portefeuille
B, zei volgens Del Ponte in
in Vaticaanstad tegen haar
de Heilige Stoel formeel
n staat is en dus geen ver
ding heeft de Verenigde Na-
te helpen bij het opsporen
^misdadigers. Del
lie stuitte er op 'een muur
De leiding van de
)ÜL - De zelfverklaarde
smacht Noord-Korea heeft
leren gezegd dat het zijn om-
én kernprogramma pas ont
stelt als er door buitenlandse
tijen een lichtwaterreactor is
verd voor de opwekking van
voor civiele doeleinden,
indag nog werd tijdens het
Wenberaad' in Peking de
tbraak gemeld. Noord-Ko-
idatinde Chinese hoofdstad
jde vergadertafel zat, zou
atoomprogramma opgeven
'lil voor de levering van ener-
uithet buitenland. De rege-
ivanZuid-Korea liet via het
róireau Yonhap weten dat
verklaring niet onverwacht
UNP
RK-Kerk zei geen inlichtingen
te hebben, maar zij heeft vol
gens Del Ponte 'een geavanceer
de inlichtingendienst'.
De 49-jarige Gotovina is spoor
loos, sinds het tribunaal hem in
2001 wegens misdaden tegen de
menselijkheid en oorlogsmisda
den aanklaagde. De oud-officier
van het Franse Vreemdelingenle
gioen wordt onder meer beschul
digd van moord op Servische
burgers en etnische zuiveringen
in 1995.
Toetreding EU
Vooral onder druk van
Groot-Brittannië en Nederland
wil de EU geen toetredingsge-
sprekken met Kroatië op gang
brengen, zolang Del Ponte niet
tevreden is over de samenwer
king van Zagreb met het tx'ibu-
naal. Zij heeft Zagreb er veelvul
dig van beschuldigd niet met
haar mee te werken en bescher
ming te bieden aan Gotovina,
die in Kroatië als oorlogsheld
wordt gezien. Maar de laatste
tijd lijkt Del Ponte te denken
dat Gotovina ook zonder hulp
van Kroatië uit handen van het
tribunaal kan blijven.
Vaticaan-woordvoerder Joa
quin Navarro-Valls zei in een
reactie dat het Vaticaan eerder
onderzoek heeft gedaan naar de
verblijfplaats van Gotovina en
dat dat een 'negatief resultaat'
heeft opgeleverd.
De Rooms-Katholieke Kerk
heeft Del Ponte gevraagd om na
dere informatie over welk kloos
ter Gotovina zou verbergen,
maar de Zwitserse is daarmee
niet over de brug gekomen, zei
Navarro-Valls. Hij beschuldig
de haar van het achterhouden
van cruciale informatie.
ANP/RTR/DPA
Een vrouw zit op een rots in Haulover Beach, terwijl orkaan Rita oprukt naar de kust van Florida.
van onze redactie buitenland
MIAMI - Orkaan Rita is gisteren opgewaardeerd tot een
orkaan van de categorie 2 op de schaal van Saffir en
Simpson. De storm bereikt inmiddels windsnelheden
van 160 kilometer per uur.
Dit heeft het National Hurricane Center (NHC) in
Miami bekendgemaakt.
Rita is inmiddels geland op de Key-eilanden voor de
kust van Florida. De orkaan Katrina, die eind vorige
maand het zuiden van de Verenigde Staten teisterde,
hoorde thuis in categorie 4.
Evacueren
Eigenlijk had Florida de Keys-eilandengroep willen eva
cueren, maar daar is het nu te laat voor. Gouverneur
Jeb Bush heeft de bewoners opgeroepen ter plaatse be
scherming te zoeken. De waterstand bij vloed kan 1,2
meter hoger zijn dan normaal.
foto Mare Serota/RTR
Scholen, winkels en enkele wegen zijn gesloten in delen
van het zuiden van Florida. In Miami zijn enige laagge
legen gebieden geëvacueerd.
Op Cuba zijn inwoners van kuststreken opgeroepen ho
ger gelegen terrein op te zoeken. Duizenden toeristen
zijn geëvacueerd.
Amerikaanse marineschepen die worden ingezet om de
slachtoffers van Katrina in Louisiana en Mississippi te
helpen, treffen inmiddels voorbereidingen om een veilig
heenkomen te zoeken. ANP/AFP/RTR/DPA
Ügeredactie buitenland
b Het parlement in Oekraï-
de door president Joes-
ako voorgestelde premier,
anoerov, afgewezen. De
jÜdaat kreeg 223 stemmen.
Mer minimaal 226 nodig.
loerov zal als 'tijdelijk'
®r doorwerken,
jtsjenko hield de paxiemen-
voor dat er een cynisch
oestaat om de regering te
fijnen. Bij het plan zijn
aanhangers betrokken
- Iran zegt mogelijk
^-proliferatieverdrag op
Internationale Atoom-
^thap (IAEA) het conflict
et nucleaire programma
'fan doorverwijst naar de
'bdigheidsraad.
^-proliferatieverdrag pro-
0e verspreiding van kern-
J tegen te gaan. Europese
lnj de IAEA beschuldi-
5® ervan het verdrag niet
ANP/AFP
van de Oranje-revolutie van
eind vorig jaar die hem aan de
macht bracht, als tegenstanders
van die omwenteling.
Het staatshoofd, dat eerder deze
maand zijn medestandster Ti-
mosjenko als premier ontsloeg,
beloofde hervormingen in Oek
raïne niet te blokkeren. De af
spraken daarover bij de revolu
tie gemaakt zei hij te eerbiedi
gen.
Dat betekent onder meer het af
bouwen van presidentiële
macht ten gunste van het parle
ment. Dat zou uiterlijk op 1 ja
nuari zo ver moeten zijn.
Joesjtsjenko zei verder dat de
nieuwe regering niet zal probe
ren de voor 2006 aangekondige
parlementsverkiezingen te beïn
vloeden. Daarvoor zal het amb
telijk apparaat niet gebruikt
worden, zei de president. De re
volutie vond onder meer plaats
omdat de machthebbers destijds
de presidentsverkiezing wel ma
nipuleerden ten gunste van hen
zelf.
De president zei toe dat er geen
politieke vervolgingen in Oekraï
ne komen. Zo zal Timosjenko
ook niet juridisch worden aange
pakt al gaf Joesjtsjenko als re
den voor haar ontslag corruptie
binnen haar regering en een po
ging van de premier zelf een
schuld van een energiebedrijf
waarvan zij eerder directrice
was, weg te moffelen. GPD
door Wierd Puk
BERLIJN - Joschka Fischer, de
kleurrijke voorman van de Duit
se Groenen, wil geen partijlei
der meer zijn. „Het is tijd voor
een jongere generatie", verklaar
de Fischer (57) gisteren in Ber-
lijn.
Fischer, minister van Buiten-,
landse Zaken in het rood-groe-
ne kabinet van bondskanselier
Gerhard Schroder (SPD), gaat
ervan uit dat De Groenen in de
oppositie gaan. Hij stelt zich
niet beschikbaar als fractievoor
zitter. „Ik wil de vrijheid terug,
die ik twintig jaar geleden voor
de macht heb ingeruild."
De voormalige straatactivist en
taxi-chauffeur, van wie wordt
aangenomen dat hij een functie
nastreeft in de internationale di
plomatie, wil in de fractie een
'begeleidende rol' spelen.
De Groenen-chef is de eerste lei
dende Duitse politicus die per
soonlijke gevolgen verbindt aan
de uitslag van de parlementsver
kiezingen van zondag.
Ook aan het adres van Gerhard
Schroder (SPD) en Angela Mer
kel (CDU/CSU) klinkt, zij het
nog bescheiden, de oproep om
plaats te maken. Beide partijlei
ders maken aanspraak op het
kanseliersambt. Met die opstel
ling blokkeren zij een, door het
verkiezingsresultaat opgedron
gen, 'grote coalitie' van
CDU/CSU en SPD.
De burgemeester van Berlijn,
Klaus Wowereit (SPD), zinspeel
de gisteren als eerste vooraan
staande sociaal-democraat op
een regering met de CDU/CSU
zonder Schroder. „Onder be
paalde voorwaarden is dat moge
lijk. Maar die voorwaarden zijn
er nog niet."
Bild, Duitslands grootste dag
blad, suggereert eveneens dat de
bondskanselier moet vertrek
ken.
Een anonieme SPD'er schetst in
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken en leider van De Groe
nen, Joschka Fischer, wacht op het begin van de eerste parlementai
re zitting na de Duitse verkiezingen van zondag.
foto Fabrizio Bensch/RTR
LONDEN - Mark Thatcher heeft misbruik gemaakt van.
zijn positie als 'zoon van de premier' tijdens de regerings
periode van zijn moeder, tussen 1979 en 1990. Niet alleen
streek Sir Mark grote sommen commissiegeld op van fir
ma's die door overheidsinspanningen lucratieve contrac
ten kregen. Ook blijkt uit documenten die de krant The
Guardian gisteren openbaar maakte, dat de Britse belas
tingbetaler opdraaide voor onder meer de beveiliging van
de zoon van Margaret Thatcher en de organisatie van zijn
huwelijk. ANP
ADDIS ABEBA - Een troep leeuwen heeft in de afgelo
pen weken zeker twintig Ethiopiërs en 750 koeien en scha
pen gedood. De roofdieren vielen de mensen op klaarlich
te dag aan, terwijl de slachtoffers hun vee hoedden. Dat
meldden lokale autoriteiten gisteren.
Zulk massaal bloeddorstig optreden door leeuwen is erg
ongebruikelijk. Volgens de bevolking is dat het gevolg
van recente ontbossingen. De roofdieren kunnen daar
door het gevoel hebben dat hun woongebied in gevaar is.
Vanwege de herhaaldelijke aanvallen zijn meer dan dui
zend inwoners uit veertien buurtschappen in het district
Soro verplicht geëvacueerd. ANP/AFP
JAKARTA - De Indonesische provincie Papoea krijgt be
gin oktober een volksvertegenwoordiging (MRP), waar
van uitsluitend leden van de Papoea-bevolking deel zul
len uitmaken. Dat heeft de krant The Jakarta Post giste
ren gemeld op gezag van de coördinerend minister voor
Veiligheidszaken Widodo.
Jakarta hoopt met de installatie van een volksvergade
ring in Papoea de separatische sentimenten in de provin
cie te beteugelen. De assemblee zal 42 leden tellen. Het
Huis van Afgevaardigden blijft ook na de installatie van
de MRP het belangrijkste wetgevende lichaam in Papoea.
De meeste leden van dit orgaan zijn geen Papoea's. ANP
LONDEN - Drie daders van de bomaanslagen op 7 juli in
Londen hielden een week voor de aanslag een 'generale re
petitie'. De mannen zijn op 28 juni geregistreerd door be
wakingscamera's. Dat heeft de Londense politie gistex-en
bekend gemaakt.
Uit de beelden blijkt dat drie van de vier terroristen een
week voor de aanslag ruim vier uur hebben rondgereisd
in de hoofdstad. „Zij hielden een oefening. We weten dat
dit een gebruikelijke stx-ategie is bij terroristen", aldus de
politiewoordvoerder. GPD/RTR
PEKING - In China zijn condooms op de markt gebracht
onder de mei'knamen 'Kelintun' en 'Laiwenssiji', de Chi
nese schrijfwijze van de voormalige Amerikaanse px'esi-
dent Clinton en diens minnares/stagiaii'e Lewinsky. Dit
meldde de Chinese pers gisteren. De condoomproducent
heeft Kelintun en Laiwenssiji als handelsmei'k laten regis
treren. Hij verwacht niet daardoor in de juridische moei
lijkheden te komen. ANP/AFP
door Wendy Kind
LONDEN - Het zal nog even du
ren, maar Amerikaanse artsen
werken aan de eerste transplan
tatie van een menselijk gezicht.
In de Verenigde Staten is er al
mee geoefend op lijken die ter
beschikking van de wetenschap
zijn gesteld. Een team uit Cleve
land zoekt de eerste patiënt die
het gezicht van een dode krijgt.
De behandeling zou een uit
komst kunnen zijn voor mensen
met een gezicht dat ernstig is
misvormd, bijvoorbeeld door
ziekte of na een ongeluk. Maar
de operatie is niet zonder geva
ren. Er is een slagingskans van
50 procent, zo wordt geschat.
Bovendien zijn er tal van bezwa
ren. Zo moet de ontvanger van
het gezicht zijn leven lang zeer
krachtige anti-afweermiddelen
slikken en ook dat is niet onge-
vaarlijk.
Verder is er weinig bekend over
de sociale gevolgen voor degene
die een nieuw gezicht heeft ge
kregen. Ondanks computermo
dellen blijft het moeilijk te voox-
spellen hoe het nieuwe gezicht
eruit gaat zien. En hoe gaan pa
tiënt en zijn geliefden om met
de nieuwe gelaatstrekken?
Bij de operatie, die zeker acht
uur duurt, worden huid en on
derliggende weefsels bij een do
de weggenomen en op de pa
tiënt geplaatst bij wie het eigen
gezicht is verwijderd. Het nieu
we gezicht voegt zich min of
meer naar de botten van de ont
vanger en daardoor zou dat ge
zicht net zo min op dat van de
donor lijken als op dat van de
ontvanger. De patiënt moet er
mee kunnen eten, drinken en
communiceren.AIVP
(Advertentie)
de kx-ant een mogelijk histori
sche rol voor de kanselier: „Een
bondskanselier die zich opoffert
om een nieuwe regering moge
lijk te maken. Dat is nog nooit
vertoond. Schroder zou als een
held de Duitse geschiedenisboe
ken ingaan."
Onhoudbaar
Ploewel Merkel gisteren met een
overtuigende 98 procent tot
voorzitter van de christen-demo
cratische fractie werd herkozen,
lijkt zij als partij leidster op den
duur onhoudbaar. Mei-kei leid
de haar partij zondag naar een
ongekend slecht resultaat. Haar
positie is daardoor ernstig ver
zwakt.
De twee volkspartijen kunnen
de impasse doox'breken door een
beroep te doen op leiders van
een jongere generatie. In Berlijn
circuleei't een scenario waarin
de ministex-president van Hes
sen, Roland Koch (CDU), en de
voormalige premier van Noord-
ï'ijn-Westfalen, Peer Steinbrück
(SPD) 'in het belang van Duits
land' leiding zouden geven aan
een coalitie van sociaal-demo
craten en christen-democraten.
Koch (47) en Steinbrück (58)
zijn zwaargewichten in hun par
tij en kennen elkaar goed. Zij
werkten samen aan de zogehe
ten Koch-Steinbrück-Sparliste,
waarmee een afbouw van staats
subsidies werd beoogd. GPD
