Troonrede Koningin Beatrix
Uitgaven:
146,7
miljard euro
Inkomsten:
137,4
miljard euro
woensdag 21 september 2005
Uden van de Staten-Generaal,
Hier, in deze zaal, symbool van on
ze democratie, heeft u mij en mijn
jjnilie op 30 april, aan het begin van
iujaregeringsjubileum, op bijzonder
feestelijke wijze ontvangen. Daarmee
leeft u de toon gezet voor een hartver-
Ijarmende viering die in elke provin-
jjgen op de Nederlandse Antillen en
jjniba een eigen weerklank vindt,
lijn grote dank gaat uit naar allen
mij dit jaar overal met enthousias
me verwelkomen.
pit alles geeft mij de kracht om het
Loie ambt dat mij is toevertrouwd te
lianen vervullen en ten dienste te
lellen van eenheid in onze samenle-
ring-
jUekracht van Nederland ligt van
Usher in de manier waarop wij sa
men weten in te spelen op veranderen-
jeomstandigheden. Op ons aanpas
singsvermogen wordt in deze tijd een
,pjot beroep gedaan,
feervaren hoezeer de wereld in bewe
eg is. Veranderingen lijken zich
steeds sneller te voltrekken. Jonge, dy
namische economieën komen op. De
Europese Unie is met tien lidstaten
uitgebreid. Integratie van bevolkings
groepen verloopt in eigen land niet
ronder problemen. We worden indrin-
rnd geconfronteerd met de gevolgen
ralklimaatveranderingen. De drei
gingvan het internationaal terrorisme
ïoi'dt steeds sterker gevoeld.
Deze ontwikkelingen hebben mensen
iwr grote vragen gesteld.
Al die veranderingen leiden tot gevoe-
lais van onzekerheid. De teleurstellen-
Jeeconomische ontwikkeling van de
afgelopen jaren heeft die onzekerheid
tog versterkt. Weliswaar zijn de mees-
femensen tevreden over hun leefsitua
tie, maar velen maken zich in toene-
mende mate zorgen over de samenle
ving. Het vertrouwen in de overheid is
gedaald.
Dit laat de regering niet onberoerd.
Van de regering wordt verwacht dat
rij op dit alles antwoorden geeft. Een
rai'haar belangrijkste opgaven voor
Moekomst is te bouwen aan een vei
len een sociaal en economisch ge
jond Nederland. Met dat doel heeft de
gering in korte tijd een groot aantal
ingrijpende maatregelen genomen. De
loonkosten zijn gematigd. Vroeg stop-
pen met werken wordt niet langer ge
stimuleerd. Veranderingen in de socia-
lozekerheid bevorderen het herintre-
fenop de arbeidsmarkt van mensen
under baan en van gedeeltelijk ar-
Msgeschikten.
Dm voor de toekomst een goede en be
taalbare gezondheidszorg veilig te stei
ls, wordt het zorgstelsel vernieuwd.
Deze ingrepen doen zeker pijn. De re
gering beseft dat er veel van mensen
gevraagd wordt. Maar deze en andere
jaatregelen zijn noodzakelijk om ook
dn volgende generaties in ons land
voldoende mogelijkheden te kunnen
lieden een goed leven op te bouwen,
seerste resultaten van het beleid
orden langzaam merkbaar. De werk
gelegenheid is zich aan het herstellen
(ode winstgevendheid van bedrijven
Kernt toe. Ook op het terrein van vei
lheid en de volksgezondheid zijn er
ositieve ontwikkelingen. De crimina
liteit daalt. Mensen voelen zich min-
«teronveilig. De wachtlijsten in de
urg worden korter.
Solide oplossingen vragen tijd. De re
gering verwacht dat het effect van
wlingrepen in de komende jaren dui
delijker zichtbaar zal worden. Zij wil
(voorrang geven aan een zorgvuldi-
geuitvoering van de afgesproken
maatregelen. Deze moeten leiden tot
tërkbare verbeteringen in de prak-
üjkvan alledag en een hernieuwd
Zwicht in onze samenleving,
te verwevenheid met de wereld om
peen is groot. Ontwikkelingen bui-
'flionze grenzen beïnvloeden onze
ttmomie en onze veiligheid. Aan in
ternationale handel hebben wij een
poot deel van onze welvaart te dan
sen, We merken het toenemend be-
kngvan Azië voor de internationale
^economische verhoudingen. Migra-
zijn al eeuwenlang mede
«palend voor onze bevolkingssamen-
ping en cultuur. Deze verweven-
tot! brengt de noodzaak van blijven-
samenwerking op Europees en mon-
®aalniveau met zich mee.
toekomst van ons land is nauw ver-
tonden met Europa. Hier delen wij de
barden van vrijheid, democratie en
mensenrechten. Zowel onze welvaart
"sonze veiligheid is voor een belang-
ipeel afhankelijk van Europese sa-
pwerking. De uitslag van het refe-
K^dum over een nieuw verdrag voor
Europese Unie heeft de noodzaak
pstreept om ons te bezinnen op
hide Unie ons heeft gebracht en wat
%an de Europese samenwerking
"wachten. Burgers moeten zich
dan voorheen bij die samenwer-
Koningin Beatrix spreekt in de Ridderzaal in Den Haag de troonrede uit.
king betrokken kunnen voelen. De re
gering zal zich samen met u daarvoor
inzetten.
Solidariteit met medemensen houdt
niet op hij de grenzen van Europa.
Duurzame ontwikkeling kan in de Ne
derlandse visie niet zonder bevorde
ring van stabiliteit en recht. Geen
land ter wereld kan uitsluitend op ei
gen kracht tot resultaten komen. De
rol van de Verenigde Naties en goede
transatlantische relaties blijven dan
ook van wezenlijke betekenis.
Ons land blijft ruimhartig bijdragen
aan de bestrijding van armoede, het
behoud van ecosystemen en aan inter
nationale crisisbeheersingsoperaties.
Bij wederopbouw in Afghanistan en
in Afrika worden militaire inspannin
gen en ontwikkelingshulp optimaal
op elkaar afgestemd.
Dankzij de betrokkenheid en inzet
van allen binnen de krijgsmacht
wordt onze defensieorganisatie in kor
te tijd aangepast aan de eisen van de
ze tijd.
De regering zal haar volle aandacht
geven aan samenwerking met de Ne
derlandse Antillen en Aruba op de ter
reinen van rechtshandhaving, verbete
ring van bestuur en herstel van open
bare financiën. Op deze basis zal ge
zocht worden naar een verantwoord
nieuw evenwicht in de relaties binnen
het Koninkrijk.
Op binnenlands terrein ziet de rege
ring zich gesteld voor vier centrale op
gaven: - een veiliger Nederland; -
meer mensen aan het werk; - minder
regels en meer kwaliteit van publieke
voorzieningen; - en meer onderling res
pect in onze samenleving.
De begroting voor het komende jaar
bevat voorstellen die beogen verdere
stappen op deze weg te zetten.
De zorg voor veiligheid is een hoek
steen van een goed functioneren van
onze maatschappij en onze rechts
staat. De uitvoering van het veilig
heidsprogramma wordt met kracht
voortgezet.
De regering zal de samenwerking tus
sen departementen en tussen politie,
justitie en veiligheidsdiensten verster
ken, en beoogt de Nederlandse politie
om te vormen tot één organisatie.
Er is een wetsvoorstel ingediend waar
door bijzondere opsporingsmethoden
sneller kunnen worden ingezet om mo
gelijke terroristische activiteiten effec
tiever te bestrijden. Geweld, drugshan
del, overlast en verloedering worden
steviger aangepakt. De capaciteit
voor de detentie van veelplegers en
tbs'ers zal worden uitgebreid. Politie,
Openbaar Ministerie en rechterlijke
macht zullen zaken snel en zorgvuldig
afhandelen.
Een veiliger Nederland vergt dat bur
gers en organisaties zich hiervoor me
de verantwoordelijk voelen.
De regering streeft ernaar mensen aan
het werk te krijgen. Daarom is het van
belang de economische basis van ons
land te versterken en te moderniseren,
innovatie en kennisuitwisseling te be
vorderen en te zorgen voor voldoende
flexibiliteit op de arbeidsmarkt.
De zekerheid van een baan voor het le
ven neemt af. In de toekomst zullen
mensen vaker van functie veranderen.
Dat vereist een investering in persoon
lijke vaardigheden op elk niveau.
Extra middelen zullen daarom be
schikbaar komen voor onderwijs en
kennis.
Werknemers krijgen ook meer moge
foto Lex van Lieshout
lijkheden werk, zorgtaken en scholing
te combineren. De levensloopregeling
biedt hun vanaf 1 januari 2006 de gele
genheid te sparen voor tussentijds ver
lof. Gezinnen met kinderen krijgen bij
zondere aandacht. Voor kinderopvang
komt extra geld beschikbaar. Beheer
sing van lasten voor burgers en bedrij
ven geeft de economie ruimte voor ver
der herstel.
Investeringen in infrastructuur en mo
biliteit dragen bij aan een sterke en
moderne economie. De leefbaarheid
van steden wordt bevorderd door
oude wijken op te knappen en nieuv
woningen te bouwen.
In ons dichtbevolkte en waterrijke
land is speciale aandacht nodig vooi
een gezonde en veilige leefomgeving
Verbetering van luchtkwaliteit, schc
ner transport, duurzame energie en
ontwikkeling van landschap en na
tuur staan daarbij voorop. Tevens zi
len onze kust- en duingebieden wor
den versterkt.
Vermindering van het aantal regels
schept ruimte voor talenten en profe
sionaliteit van mensen. Dit maakt oi
ze economie dynamischer en draagt
bij aan de kwaliteit van onze publiel
voorzieningen.
De regering wil een stimulerend kli
maat creëren voor ondernemers in d
dienstensector, de industrie en de
agrarische bedrijfstakken. De vennoc
schapsbelasting zal verder worden v€
laagd. De administratieve lasten voc
bedrijven zullen eind volgend jaar aa
zienlijk zijn verminderd. Het verkrij
gen van vergunningen wordt eenvouc
ger.
Beroepskrachten in het onderwijs er
de zorg hebben meer vrijheid nodig
om hun werk naar eigen inzicht in U
vullen. In het onderwijs zal de regel
druk afnemen, waardoor leraren,
schoolleiders, ouders en leerlingen
ruimte krijgen om zelf keuzes te ma
ken.
Niet de procedures maar de leerling!
dienen centraal te staan. De lerareno
leidingen zullen worden verbeterd,
waardoor de kwaliteit van het onder
wijs verder kan worden verhoogd.
Voor de ontwikkeling van brede sch<
len en voor praktijklokalen in het vn
bo stelt de regering extra middelen b
schikbaar.
Kwaliteit en betere dienstverlening
staan ook in de zorg voorop. Vanaf 1
januari komt er één basiszorgverzek
ring voor iedereen. Het onderscheid
tussen ziekenfonds en particuliere ve
zekering verdwijnt. Verzekeraars zu
len hun klanten niet meer selecteren
op grond van hun gezondheidssitua
tie. Om te bereiken dat deze verzeke
ring voor iedereen betaalbaar blijft,
komen huishoudens die het nodig he
ben in aanmerking voor een zorgtoe-
slag.
Verder stelt de regering in 2006 extr.
middelen beschikbaar voor verpleeg
huizen en voor de jeugdhulpverlenin
Betere kwaliteit van publieke dienst
verlening is ook een zaak van gemee
ten, provincies en waterschappen.
Daarom hecht de regering grote waa
de aan goede samenwerking met de
mede-overheden.
Ons land kent een grote verscheiden
heid aan mensen en opvattingen. He
recht van alle mensen en van alle org
nisaties op hun eigen identiteit vorm
de grondslag van onze rechtsstaat.
Dat recht is gebaseerd op de overtui
ging dat we respect moeten hebben
voor de ander. Daarbij is geen plaats
voor discriminatie, extremisme en gc
weid.
Samenwerking, begrip en kennis vai
onze geschiedenis en cultuur zijn bir
dende krachten in onze maatschappi
Naast rechten zullen ook plichten mo
ten worden erkend. Om een tolerant!
samenleving te bevorderen zal de reg
ring haar volle aandacht blijven gev<
aan sociale samenhang. Het inburge-
rings- en integratiebeleid zal worder
voortgezet en radicalisering zal wor
den aangepakt.
Cultuur, kunst en sport verrijken hel
leven en maken maatschappelijke ba:
den hechter. De regering spant zich i
voor behoud van het nationaal erf
goed en zal extra middelen voor spor
beoefening uittrekken.
Voorts zal de regering u nadere voor
stellen doen toekomen om de relatie
tussen kiezer en gekozene te verster
ken.
Leden van de Staten-Generaal, Vijf ei
twintig jaar geleden, in 1980, zei mij:
moeder in haar afscheidstoespraak ti
alle Nederlanders: 'Het mooie van
mijn taak is, het algemeen welzijn te
mogen dienen: een rustpunt te zijn te
midden van de werveling van alle stn
mingen; te mogen helpen streven nas
die samenleving, waarin men respect
heeft voor wat een ander beweegt,
naar een goed samengaan in alle ver
scheidenheid.' Die woorden zijn in 02
ze tijd en in de jaren die voor ons lig
gen onverminderd van belang.
U bent als volksvertegenwoordigers
de representanten van de grote en rij
ke verscheidenheid die ons land kent
De regering rekent op een vruchtbaa
overleg met u. Op u rust een verant
woordelijke en zware taak. U mag
zich daarbij gesteund weten door het
besef dat velen u wijsheid toewensen
en met mij om kracht en Gods zegen
voor u bidden.
Rijksbegroting 2006
Diversen 5,0 (3,4%)
Economische Zaken 1,6 (1,1%)
Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit 2,1 (1,4%)
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer 3,4 (2,3%)
Financiën 3,9 (2,7%)
Justitie, Vreemdelingenzaken
en Integratie 5,4 (3,7%)
Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties 5,5 (3,7%)
Defensie 7,8 (5,3%)
Verkeer en Waterstaat, FES en
Infrastructuurfonds 8,4 (5,7%)
Buitenlandse Zaken,
Internationale samenwerking,
Europese Unie
11,2 (7,6%)
Volksgezondheid, Welzijn
en Sport 12,7 (8,7%)
Rente staatsschuld
13,2 (9,0%)
Gemeente- en Provinciefonds
14,2 (9,7%,)
Sociale Zaken en
Werkgelegenheid 24,4 (16,6%)
Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap
27,9 (19,0%)
anp - bron. Miljoenennota
Loon-en
inkomstenbelasting
30,1 (21,9%)
Belasting op zware motorrijtuigen
0,1 (0,1%)
Verbruiksbelasting op alcoholvrije
dranken en andere producten
0,1 (0,1%)
Invoerrechten 1,7 (1,2%)
2,7
Belastingen op personenauto's en
motorrijwielen (BPM) 3,4 (2,5%)
Belastingen op
milieugrondslag 4,2 (3,1%)
Belastingen van
rechtsverkeer 4,9 (3,6%>)
Accijnzen 9,6 (7,0%)
Niet-belastingontvangsten
(waarvan 6,5 miljard euro aan gasbaten)
22,3 (16,2%)
Kansspelbelasting 0,2 (0,1%)
Successierechten 1,6 (1,2%)
Dividendbelasting 3,9 (2,8%)
Vennootschapsbelasting
15,5 (11,3%)
Omzetbelasting (BTW)
37,1 (27,0%)
Tekort:
9,3 miljard
in miljarden euro en in procenten
bedragen en percentages afgerond
