FZC
Stadsvernieuwing is de toekomst
Nieuwbouw in
Kloosterzande
ANTIEKHANDEL
DE PAGTER
Antiek Interieur
Toos is een en al
bloem en plant
1:0113-315680
SilSactie@pzc.nl
2,31,4460 AA Goes
Cntie-ezploitatie;
ES, Midden-Zeeland: 0113-315520;
B&laanderen: 0114-372770;
p.l: 020-4562500.
Lgrdag 17 september 2005
Een indrukwekkende collectie
Herenstraat 9 Kaai 53
Segeerstraat 8 Veere
Middelburg
www.antiekhandeldepagter.nl
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
foto's Mechteld Jansen
Toen ze het huis kochten, was er één klein lichtje,
een petroleumstel om op te koken, geen cv en een
wc in de schuur. Toos Allaart (64) en Nout Louws (59)
wonen nu 21 jaar in hun 'paradijsje' in Gapinge. Cv
hebben ze nog steeds niet maar dat is een bewuste keu
ze. Toos: „Ik ben van jongs af aan gewend aan een ka
chel. Ik vind het heerlijk om er lekker voor te kruipen.
Dus een cv is voor ons niet nodig. Bovendien is alles
goed geïsoleerd." Verder is het huis aan de Dorpsstraat
helemaal aangepast aan hun wensen.
Voor het Gapingse echtpaar is de woning inderdaad
een paradijsje. Toos: „Alles wat we wensen, is hier. Ik
vind ook echt alles mooi. Het uitzicht, de binnenruim
te. Het is licht, ruimtelijk. Ik ben heel tevreden. Als ik
binnen aan de tafel voor zit, kan ik heerlijk in de voor
tuin kijken en als we achter zitten hebben we een
prachtig zicht op de achtertuin."
Nout: „Toen we het huis kochten, was het min of meer
een bouwval. Er woonde een oud vrouwtje in met kip
pen, schapen en varkens. Ik begrijp niet hoe ze hier
heeft kunnen wonen. Er was bijna niets. Water moest
ze halen uit de regenbak. Maar ja, wij zijn natuurlijk
wel erg verwend. Vroeger hadden ze nog niet eens de
helft van de luxe die wij nu hebben."
„We hebben heel veel uitgebroken en veranderd. Ik
ben zelf nogal handig en we hebben veel hulp gehad
van familie en vrienden." Hij laat de zeer ruime hal
zien. „Hier was eerst de dorsvloer. Vandaar de grote
ruimte. We hebben daar een vide gemaakt." Aan een
van de wanden prijkt een verzameling vuurwapens. Zo
hangt er een pistool, uit begin 1800, naast een jachtge
weer uit 1850.
Beide echtelieden komen uit landbouwfamilies. Nout:
„Toos is een en al bloem en plant. Net als haar groot
moeder. Die had bij de boerderij al bloemen." De plan-
tenliefde van de bewoonster is in de grote tuinen voor
en achter terug te zien. Voor het huis ligt zo'n 30 meter
diepe tuin, op kleur ingeplant. „Mijn opoe had al een
siertuintje. Ik heb die liefde geërfd. In de voortuin heb
ik alles wit en geel. Ik ga daar best ver in, als er iets in
een andere kleur opkomt, trek ik het eruit. De buren
hebben een echte, bonte boerentuin, vol kleur. Dat
vind ik ook prachtig, maar hier heb ik voor wit en geel
gekozen." Verder staan er veel buxussen en andere
groenblijvers. Bij de tweedelige voordeur groeit een
witte klimhortensia, daarnaast staat een grote bol-
buxus en iets verderop groeien witte clematis en hosta.
Op de onderdeur hangt een half emmertje met een boe
ketje erin. „Ik hou wel van iets anders."
Achter is meer kleur te vinden in de enorme tuin.
Nout: „We hebben later van de buurman een stuk
grond erbij kunnen kopen. Hij was boer, werd te oud
en wilde wat van zijn grond kwijt. Achter onze tuin
ligt landbouwgrond. We kunnen kijken tot aan Vrou
wenpolder. Ons uitzicht is werkelijk schitterend. In al
le seizoenen. Het is veel onderhoud, dat is waar. Ik doe
het grove werk, maaien en snoeien en zo. Toos doet de
rest. Zij heeft het echt in haar vingers. Het is voor haar
meer dan een hobby."
Annemarie Zevenbergen
•"tog van de voorgevel van een woning op het terrein van de voormalige aardappelhandel.
Het terrein waarop de gebouwen van de voormalige aardappelhandel van Bas Rijk
stonden, is klaar voor de bouw.
\Tiet langer wördt in dorpen en steden
de nadruk gelegd op het uit de grond
stampen van nieuwe wijken. Gemeenten
Üjgen hoe langer hoe meer oog voor de mo-
Ékheden van stads- en dorpsvernieu
wing. Oude bestaande panden worden ge-
ioopt, maken plaats voor nieuwbouw en
braakliggende terreintjes worden opgevuld
rothuizen of appartementencomplexen,
it alles binnen de bebouwde kom. 'Inbrei-
jng'heet dat in ambtenarentaal.
Zeeuwse gemeenten zuchtten
zo'n tien jaar onder het juk
van contingentering. Dat wil
zeggen dat de provincie besliste
hoeveel woningen een gemeente
per jaar mocht bouwen. Aan de
gemeenteraden de ondankbare
taak te beslissen in welke dor
pen, die woningen gebouwd
mochten worden. Ondankbaar,
omdat er altijd ontevredenheid
was over het aantal toegewezen
woningcontingenten. Veel dor
pen kwamen er bekaaid van af.
Jaren mocht er niks gebouwd
worden, of misschien één of
twee huizen per jaar. Wachtlijs
ten van bouwlustigen groeiden
gestaag, jongeren die graag een
eigen woning wilden bouwen in
hun geboortedorp restten niets
dan naar elders te verhuizen. In
veel gemeentehuizen werd ge
bak geserveerd toen de gewraak
te contingentering vorig jaar
werd opgeheven. Gemeentebe
sturen mogen nu zelf aangeven
hoeveel huizen ze per jaar wil
len bouwen, de provincie houdt
het laatste woord, maar het be
leid is aanzienlijk versoepeld.
Wel moeten gemeenten nu ook
oog hebben voor de (oude) dorps
kernen. De nadruk die voorheen
lag op nieuwbouwwijken had
als gevolg dat binnensteden het
ondergeschoven kindje waren.
Er was simpelweg weinig inte
resse voor. Daar heeft de provin
cie nu wat op gevonden met de
zogenaamde '50-50 regeling'.
Als gemeenten werk maken van
bouwplannen in de dorpskernen
zelf, mag ook weer in de buiten
wijken worden gebouwd, in
nieuwe wijken.
In de gemeente Hulst hebben ze
dat goed begrepen. In de binnen
stad van Hulst staan alleen al
tien nieuwbouwprojecten op sta
pel, maar ook in Kloosterzande
is dorpsvernieuwing in volle
gang. Actueel is de locatie van
de voormalige aardappelhandel
van Bas Rijk. De bedrijfsgebou
wen, binnen de bebouwde kom
aan de Hulsterweg, zijn nog
voor de bouwvak gesloopt. Op
het terrein, 3600 vierkante me
ter groot, komen vier vrijstaan
de woningen. Het plan wordt
ontwikkeld en gebouwd door de
plaatselijke aannemer Van
Kerckhoven. Voor een grond
prijs van 117 euro per vierkante
meter zijn al twee opties uitgege
ven. „En dat zonder dat we met
deze locatie hebben geadver
teerd", zegt Dees van Kerckho
ven, algemeen directeur. „Zo zie
je maar hoe groot de vraag is om
dicht bij het centrum te kunnen
wonen."
Wie op het terrein van de voor
malige aardappelhandel wil wo
nen, krijgt alle vrijheid. De hui
zen mogen naar eigen inzicht ge
bouwd worden, de keus van een
architect staat vrij. Van Kerck
hoven schakelt Wim van Acker
Bouwadvies uit Kloosterzande
in voor diegenen die de keus aan
de aannemer overlaten. Het laat
ste perceel is nog niet klaar voor
verkoop. In de grond zitten nog
enkele tanks en de bodem moet
worden gesaneerd. Van Kerck
hoven: „We willen dat de toe-
De gebouwen van aardappelhandel Rijk voor de sloop.
Het open ruimte voor bouwplan Kint aan de Cloosterstraat in Kloosterzande
foto's Camile Schelstraete
komstige koper zonder proble
men een schone grond-verkla
ring kan krijgen."
Boerderijen
Het terrein wordt bebouwd met
woningen in een klassieke stijl.
Twee van de huizen hebben wat
weg van oude boerderijen; een
voorgevel met een voordeur in
het midden en aan weerszijden
twee ramen. De woningen wor
den uitgevoerd in rode bak
steen, met zwart geglazuurde
dakpannen en krijgen een klas
siek donkergroene voordeur.
Ook elders in Kloosterzande is
Van Kerckhoven bezig met een
inbreidingsproject. In de Cloos
terstraat, midden in het cen
trum, komen twee woningen op
de plaats van een voormalig me-
chanisatiebedrijf. „Dat is ook
een van de peilers van inbrei-
ding", zegt de Hulster wethou
der Ben Pauwels (Ruimtelijke
Ordening). „We proberen waar
mogelijk bedrijven uit het cen
trum te krijgen zodat er plaats
vrijkomt voor woningbouw."
Stads- en dorpsvernieuwing
heeft wat Pauwels betreft de toe
komst. Niet alleen is het goed
voor de leefbaarheid, maar er
blijken heel wat bouwmogelijk
heden te zijn die tot voorheen
over het hoofd werden gezien.
Van Kerckhoven vindt dat de ge
meenten tot nu toe te weinig
hebben gedaan aan herstructure
ring van oude stads- en dorpsge
deelten. „Ze hebben zeker ste
ken laten vallen, jarenlang heb
ben ze veel verdiend aan uitbrei
dingsplannen, maar de winst is
niet geïnvesteerd in de dorpen
waar men zat te springen om
nieuwbouw. Als projectontwik
kelaars zelf het plan opvatten
ergens een oud pand op te ko
pen, dat te slopen en er nieuwe
woningen te bouwen, dan was
dat bijna onmogelijk. Verkopers
kregen meteen dollartekens in
hun ogen, de vraagprijs was on
redelijk hoog, de projectontwik
kelaar haakte af en zo gebeurde
er weer niks. Beter had de ge
meente subsidies beschikbaar
kunnen stellen voor woningeige
naren die zelf wat wilden begin
nen." Pauwels is het met Van
Kerckhoven eens. „Vroeger had
den we een 'potje' voor particu
lier initiatief, maar dat is door
het Rijk wegbezuinigd. Het ge
volg was wel merkbaar. In
Lamswaarde zitten we bijvoor
beeld met een zwaar verpauper
de Achterstraat. Willen we daar
nu iets aan doen, dan kost ons
dat het dubbele in vergelijking
met tien jaar geleden."
Pauwels pleit er dan ook voor
dat er opnieuw een subsidiepot
voor reconstructie-initiatieven
komt. „We moeten eerst onze fi
nanciële situatie op orde heb
ben. Als het over een paar jaar
beter gaat, dan vind ik dat een
dergelijke subsidievoorziening
er moét komen. Als het Rijk al
subsidies uitdeelt, dan gaan die
meestal naar de grote steden,
dat is niet altijd terecht, want
ook kleinere steden of dorpen
kampen met verpaupering."
Het terrein aan de Hulsterweg
in Kloosterzande, waar tot een
paar maanden geleden nog 45
jaar aardappelen werden ver
kocht, wordt binnenkort bouw
rijp gemaakt. Na de bouw kij
ken de bewoners uit op een pol
derlandschap. Nieuwbouw zal
daar de eerstvolgende jaren niet
komen. Dat hoeft ook niet, er is
immers binnen de bebouwde
kom nog ruimte genoeg. Je hoeft
alleen maar goed te kijken.
Sheila van Doorsselaer
