U vraagt, wij draaien niet
PZC
vrijdag 16 september 2005
24
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredacteur®pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
„Hoezo zwak applaus? Ik was er
zelf bij en ik hoorde Indië-vete-
ranen toch echt massaal en luid
klappen voor premier Balkenen
de." PZC-lezer B. Koole uit
Oost-Souburg vindt dat de foto
met kop en bijschrift over de Na
tionale Indië Herdenking in de
krant van donderdag 8 septem
ber een verkeerde indruk geeft.
Koole, die zelf met het bataljon
Zeeland in Indonesië was,
merkt op dat onder de vetera
nen juist een groot begrip is
voor de huidige genuanceerde
houding van de Nederlandse re
gering. De Zeeuwse Indië-vete-
raan zegt er meteen bij dat hij
er wel behoefte aan heeft dat er
eens precies wordt uitgelegd
hoe het toen was. Hij herinnert
zich vooral de complete chaos
die hij aantrof bij aankomst in
Batavia en in het algemeen de
moeilijke omstandigheden waar
in de militairen hun werk moes
ten doen.
'Weerzinwekkend' en 'smake
loos' vindt Peter Berkvens de
spotprent van tekenaar Cor de
Jonge in de PZC van 9 septem
ber. Het stoort Berkvens dat het
zieltogende Nieuwe Muziek
wordt neergezet als een termina
le patiënt, juist nu directeur
A. van 't Veer ernstig ziek is. De
redactie van deze courant be
treurt dit uiterst pijnlijke toe
val. Tekenaar Cor de Jonge was
zich niet bewust van de slechte
gezondheid van Van 't Veer.
Kranten hebben het moeilijk. Met fu
sies, vergaande samenwerking en for
maatveranderingen proberen uitgevers
het tij te keren. Meer dan ooit is 'inspe
len op de markt' het adagium. Vertaald
naar de dagbladjournalistiek is dat zo
veel mogelijk denken vanuit het per
spectiefvan de lezer. Maar het is oppas
sen dat deze tactiek niet doorslaat, zo
betoogt onderzoeker Marcel Broersma.
In zijn visie zijn betrouwbaarheid, des
kundigheid en betrokkenheid het basis
kapitaal van dagbladen.
door Marcel Broersma
Lange tijd waren de Nederlandse
dagbladen verwend met een trouw
lezerspubliek. Het lezen van een dag
blad was een burgerplicht, onmisbaar
voor iedereen die zich wilde ontwikke
len. Maar de vanzelfsprekendheid waar
mee men zich van generatie op genera
tie abonneerde op een krant verdwijnt.
Tegenwoordig is de abonnee geen af
wachtende lezer meer, maar een kriti
sche consument.
Via een snelle kosten-batenanalyse re
kent hij uit of zijn krant hem nog tot
nut is. Tal van factoren kunnen hierbij
de weegschaal negatief doen uitslaan.
Een latere gezinsvorming, groeiende
arbeidsparticipatie van vrouwen en toe
nemende drukte beperken de tijd voor
het kranten lezen. Bovendien is
een dagblad kostbaar, terwijl het aan
bod van 'gratis' media - huis-aan-huis-
bladen, radio, maar vooral televisie en
internet - is gestegen. Steeds vaker zapt
de burger zijn nieuwspakket via ver
schillende media bij elkaar. Het lezers
publiek is vergrijsd en het bereiken van
jongeren is steeds moeilijker. Dat is een
probleem want onderzoek toont aan dat
mensen vasthouden aan de media waar
mee ze zijn opgegroeid. Wie nu geen
krant leest, zal dat later waarschijnlijk
ook niet doen.
Makelaars
De krant moet in plaats van een massa
product een vraaggestuurd product wor
den, is het idee dat nu vrijwel overal
heeft postgevat. Dat geldt zowel voor
de inhoud van het nieuws als voor de
vorm waarin dit wordt gebracht. Uitge
vers moeten zich ontwikkelen tot infor
matiemakelaars die via verschillende
uitingen verschillende groepen mensen
bedienen. Op basis van dezelfde journa
listieke informatie kunnen zij èn radio
In het Rotterdamse Blijdorp lieten ouders hun kinderen deze week fotograferen op
het blad van een Victorialelie. Zo'n vertederende plaat van een verbaasde peuter
doet het altijd goed. Toch haalt dit soort beelden meestal de krant niet, omdat de
nieuwswaarde laag is. foto Harmen de Jong/GPD
maken, èn televisie, èn geschreven arti
kelen produceren. Zodat de consument
kan kiezen op welk moment hij via
welk medium kennis wil nemen van het
nieuws. Bovendien moet een abonne
ment kunnen worden toegesneden op
individuele wensen. Waarom betalen
voor een sportkrant als je niet van sport
houdt? Zelfs een bedrijfsmodel waarin
een gratis nieuwskatern, a la de
treinkranten, wordt aangevuld met be
taalde thematische katernen is een mo
gelijkheid. Maar ook redacties moeten
zich meer en meer richten naar de wen
sen van de markt. Dit betekent niet dat
zi] concessies moeten doen aan de jour
nalistieke kwaliteit. Want die is hoog
bij Nederlandse dagbladen.
De journalistiek is de laatste kwart
eeuw in hoog tempo geprofessionali
seerd. Ontegenzeggelijk is de kwaliteit
van de berichtgeving sterk verbeterd.
Maar de professionaliteit van de journa
listiek is tevens haar achilleshiel. Vanaf
de jaren zeventig raakte het machti
gingsmodel in zwang. Zonder last of
ruggespraak verzorgden journalisten
het nieuws waarvan zij dachten dat de
burger dit nodig had om te kunnen func
tioneren in de democratie. Afstand tus
sen de redactie en de lezer werd hierin
niet beschouwd als een probleem, maar
juist als een noodzakelijke voorwaarde
voor onafhankelijke journalistiek: le
zers moesten lezen, en verder niet zeu
ren. Dit uitgangspunt is niet meer ade
quaat. Journalisten moeten minder uit
gaan van wat zij zelf belangrijk achten
en moeten meer denken vanuit het per
spectief van de lezer. De huidige, asser
tieve burger neemt geen genoegen meer
met media die zijn wensen over het
hoofd zien. Hij wil serieus worden geno
men Hij wil in zijn krant lezen over za
ken die hem bezighouden. En hij wil
kunnen participeren in de discussie hier
over. De tijd van eenrichtingsverkeer is
voorbij; ook de krant moet interactief
worden.
Selectie
Maar het zou onverstandig zijn, wan
neer kranten zich alleen laten leiden
door wat verkoopt. Een grotere markt
gerichtheid betekent in het geval van de
dagbladjournalistiek niet: U vraagt, wij
draaien. Want enerzijds wensen calcule
rende abonnees dat een krant tegemoet
komt aan hun wensen en voorziet in
hun behoeftes. Maar anderzijds ver
wachten zij dat de journalist op basis
van zijn vakmatige oordeel een afwe
ging maakt bij de nieuwsselectie, onder
werpen duidt, en feiten en meningen
helder presenteert. In deze professiona
liteit ligt volgens de lezers de kracht
van het dagblad. Zij verwachtten van
dit medium betrouwbaarheid, betrok
kenheid en deskundigheid. Kranten
kunnen dit door de omvang en kwaliteit
van hun redacties ook waarmaken. Als
zij lezersgerichtheid en professionali
teit vruchtbaar combineren, kunnen zij
hun reputatie als 'sterk merk' nog veel
meer uitbuiten dan zij nu doen. GPD
Marcel Broersma is onderzoeker en do
cent bij de afdeling Journalistiek van de
Rijksuniversiteit Groningen. Hij
publiceerde onder meer Tegen de
Trend, Regionale journalistiek in een
veranderende samenleving.
Sdca! modMWi
Licht klassiek
Waar een noodkreet in de PZC al niet toe kan leiden: Het Zuid-Be
velands Dameskoor is gered. Het goede nieuws komt van voorzri
Jennie van Kampen. Zij heeft zes nieuwe leden, genoeg om het W
draaiende te houden. En wellicht komen er nog een paar bij
Vorige maand zag het er nog heel anders uit. Met 25 vrouwen en
een dirigent wankelde het koor aan de rand van de afgrond, Wam
met dat aantal is vooral het financiële draagvlak te smal. Er hoeft
maar een enkel oudere zangeres te stoppen, of het is gedaan, I
Met de vergrijzing van het koor zal het nu wel meevallen. Hoewel
het de naam heeft een groep vijftigplussers te zijn, is een van deeg
nieuwkomers een dame van 46. Zij meldde zich schoorvoetend na
de vraag of zij er met haar jonge jaren wel bij mocht.
Ook de overige nieuwe leden zijn van middelbare leeftijd. Dusaet
Van Kampen de toekomst zonnig in. En voor haar is het mooista
dus het echte goede nieuws, dat zij elke vrijdagmiddag zo heerlijk
licht klassiek kan blijven "ingen: ,,En daarna verkwikt weer huis-
waarts. Broodroof voor d psychiater."
Reisje
Een traditie van een bekende financiële instelling met coöperata
wortels op het platteland is het goede nieuws van PZC-lezere
J. Verhage-Walhout uit Zoutelande. Zij genoot van het jaarlijks»
uitstapje dat haar bank organiseerde. Mooi weer, pnma bussen,»,
dereizigers uit Biggekerke, Meliskerke en Zoutelande. Jezouag.
gen: wat wil je nog meer.
Maar voor deze lezeres kan het niet op. De drie pagina's met kled*.
drachten in de PZC-bijlage Buitengebied zijn voor haar de slag
room op de taart. Zo kon ze na afloop van het reisje ook thuisnq
even genieten.
Poema
De Veluwse poema is weer opgedoken. Het dier werd deze week
door minstens zes mensen gezien ter hoogte van Beekbergen.
Begin juni werd de poema voor het eerst gesignaleerd in Ede B..
beest kreeg al gauw de bijnaam Winnie en werd de maanden erna
enkele keren in en rond Apeldoorn waargenomen. Maar ook uitd(
omgeving van Ermelo zijn meldingen binnen gekomen. De laatste
tijd werd het beest niet meer gezien. Er kwamen tenminste geen
meldingen meer binnen.
De stichting Pantera, die aanvankelijk was ingeschakeld omdegit
te katachtige te vangen, is er altijd van overtuigd geweest dal hel
om een poema ging. Later werd van diverse kanten gesug_
dat het mogelijk ook een lynx of een moeraskat zou kunnen zijmfe
middels hebben boswachters van de gemeenten Apeldoorn, Ara-
hem, Ede en Barneveld de jacht overgenomen. Maar kennelijkw
het dier zich goed aan te passen aan zijn gecultiveerde omgeving.
Of is die omgeving gewoon nog 'wild' genoeg? Voor natuurliefhé.
bers is deze verschijning in elk geval goed nieuws.
Lezersredacteur A.J. Snel ontvangt graag goed nieuws van lezen
om hier door te geven aan lezers. Hoe hij bereikbaar is. staat inbet
colofon linksboven in Redactie Reactie.
Citaat
Een geweer is een instrument om buiten schot te blijven.
Cornelis Verhoeven
