Festival
beroert
de wereld
PZC
8 t/m 12
Szabó wil een helder shot
VLC rrHl JsrrpFi^- CI - 2
Negen kandidaten voor
prijs Film Literatuur
Overzicht
talkshows
Muziek
van dag
tot dag
pi 'T~j~y dinsdag 6 September 2005
L- j p r-
Festivalsfeer tijdens de editie van 2004.
inder geld, minder
films, minder regis
seurs op bezoek. In
omvang heeft Film by the Sea
dit jaar duidelijk een stap terug
moeten doen. Toch heeft het
Vlissingse filmfestijn aan kwali
teit niet ingeboet, is de stellige
overtuiging van festivaldirec
teur Leo Hannewijk. „Het pro
gramma is zelfs beter dan voor
gaande jaren. Absoluut."
De aanloop van de zevende edi
tie van het festival was nogal
aarzelend, aldus Hannewijk, voor
al door de financiële 'uitdagingen'
waarvoor hij zich zag gesteld.
„Het afgelopen jaar hebben we
moeten afsluiten met een verlies.
Dan is het wel zo netjes als je dit
jaar financieel enige compensatie
kunt bieden. Daarnaast viel een
hoofdsponsor weg: Grolsch. Ons
bestuur heeft zich daarom de
vraag gesteld of we nog wel een fes
tival konden organiseren met dit
budget. Uiteindelijk zijn we erin
geslaagd wat financiering bij fond
sen los te krijgen. Dat gaf wat
lucht aan de begroting."
Wel werd het besluit genomen om
al na twee jaar een punt te zetten
achter Scheveningen als tweede
festivallocatie. De bezoekersaan
tallen daar bleven ruim achter bij
de verwachtingen, structurele sub
sidie van de diverse overheden
bleef uit en logistiek gezien was
het werken op twee plekken lastig.
„Het voordeel van Scheveningen
was wel dat één plus één drie was.
Regisseurs konden zowel hier als
daar zijn. Een catalogus maakten
we voor beide locaties."
Op de totale begroting van onge
veer een half miljoen euro moet
FiAm \>v Iho Soa V»et dit jaar met on-
schouwing wordt gelaten, is het
budget volgens Hannewijk onge
veer gelijk. Door het wegvallen
van de 'synergievoordelen' bete
kent het dat het festival in Vlissin-
gen dit jaar toch soberder wordt:
minder geld voor het uitnodigen
van regisseurs, geen catalogus
meer, één in plaats van twee ten
ten als ontvangstruimte bij
Cine City en verder moet Hanne
wijk de klus met minder mensen
klaren. De dagkrant, die aanvanke
lijk ook was geschrapt, verschijnt
dit jaar toch opnieuw.
Het programma van dit jaar telt
inHcvocr 7f. films y.ijn or .i.
meer korte films bij. „Het aantal
zegt niets over de kwaliteit", verde
digt Hannewijk. „Het totale aan
bod ziet toch niemand, want je
kunt er hooguit vijf per dag zien.
Kwalitatief gezien is het program
ma beter dan voorgaande jaren, ab
soluut, al zijn er door de grote in
ternationale concurrentie veel
films die ik niet kan krijgen. Die
vertonen we door het jaar heen."
Film by the Sea wil zich voortaan
nog nadrukkelijker presenteren
als een festival dat kwaliteit ver
bindt met toegankelijkheid, waar
zowel artistiek verantwoorde films
worden vertoond die vermoedelijk
foto's Lex de Meester
die binnenkort worden uitge
bracht. Hannewijk haakt ook in op
de tendens dat steeds meer filmma
kers zich bezighouden met serieu
ze onderwerpen, met kwesties en
gebeurtenissen die een samenle
ving of zelfs de hele wereld beroe
ren. Als voorbeeld noemt hij de
films over de genocide in Rwanda,
voornaam onderdeel van het Afri-
ka-programma.
Literatuurverfilmingen zijn en blij
ven een van de 'kerntaken' van
Film by the Sea, dat zich sterker
dan voorheen als literair festival
wil profileren. Dat uit zich onder
meer in een eigen openingsavond,
op maandag, van het Film Lite
ratuur-programma. Daarvoor zijn
alle oud-juryleden en vele Neder
landse auteurs uitgenodigd, waar
door de sfeer van een boekenbal
moet ontstaan.
Opening
De 'gedroomde openingsfilm',
Matchpoint van Woody Allen,
moest Hannewijk op last van de
distributeur van het programma
halen. Daarvoor in de plaats is de
nieuwe film van Wim Wenders ge
komen, Don't come knocking.
„Dat is weer van het niveau van
Paris, Texas."
Bijzonder is de komst van de Hon
gaarse regisseur Istvan Szabó, aan
wie een retrospectief wordt gewijd
en die de Life Time Achievement
Award, de oeuvreprijs van het fes
tival, in ontvangst neemt. Hanne
wijk: „Ik ben erg blij met zijn
komst."
Als niet te missen films in het pro
gramma noemt de festivaldirec
teur met name Crash van Paul Hag
gis ('zeer indrukwekkend'), Cinde
rella man van Ron Howard en de
Afrika-film Shooting dogs ('die
vergeet je niet licht als je die hebt
gezien'). „Verder verheug ik me op
de talkshows van Christine Otten
en de komst van Ruud Lubbers,
die een enorme filmliefhebber
bUjtet Xm Klln."
Zeeuwse gedichten
leveren Zeeuwse O
beelden O
President Roosevelt
bleef strijdbaar f
in zijn rolstoel
Pride Prejudice
is ook als film
een klassieker
Al Pacino voelt
zich thuis in ft
Shakespeare w
Het Schnitzelparadijs
weerspiegelt de
multiculturele
samenleving
Alle films van A t/m Y
Alle films van
dag tot dag
Overzicht muziek,
talkshows en /k
literatuurfilms I TT
Internationaal Filmfestival
Film by the Sea
9 t/m 18 september 2005
Hoofdlocatie:
CineCity
Spuikomweg 5
4381 LZ Vlissingen
Tel. 0118-418810
Kaartverkoop:
Via internet www.filmbythe-
sea.nl of
telefonisch reserveren Belbios,
tel: 0900-9363 0,45 per mi
nuut)
In Middelburg.
De Drukkery (alleen kaartver
koop, geen reserveringen)
Markt 51
4331 LK, Middelburg
0118-886886
prijzen kaartjes: 8,- en afhan
kelijk van passen* en andere
kortingsregelingen vanaf 4,-
Grenzeloos Kijken Pas biedt
een korting van 50%, a'lleen te
koop bij de kassa van CineCity
Foto voorpagina: beeld uit de
korte film Reimerswaal, die tij
dens het festival vertoond wordt
in de serie Gedichten uit Zee.
Deze bijlage is een uitgave van
de Provinciale Zeeuwse Cou
rant.
Vormgeving: Felix Binicewicz
De rode loper is tijdens het festival de entree van CineCity
dinsdag 6 september 2005
19
Juryvoorzitter Rinus Ferdinandusse (links) en Geert Mak tijdens het filmfesti
val in 2003. foto Lex de Meester
De combinatie van film en lite
ratuur is, meer dan ooit zelfs,
dé pijler van Film by the Sea. Het
programma-onderdeel heeft voor
het eerst een eigen openingsavond,
op maandag 12 september. In aan
wezigheid van veel oud-juryleden
en Nederlandse schrijvers wordt
dan vanaf 21.00 uur de film Pride
Prejudice van regisseur Joe
Wright vertoond. Deze is geba
seerd op het boek van Jane Aus
ten.
Voor de jaarlijkse competitie zijn
deze keer negen films geselecteerd:
La Moustache van Emmanuel
Carrère, die zijn eigen, gelijknami
ge boek verfilmde;
Merchant of Venice van Michael
Radford, naar Shakespeare;
Dark water van Walter Salles,
naar het gelijknamige boek van
Koji Suzuki;
Fateless van Lajos Koltai, naar
Sorstalansag (in het Nederlands
vertaald als Onbepaald door het
lot) van Imre Kertész;
Boy called Ttvist van Tim
Greene, naar Oliver Twist van
Charles Dickens;
Guy X van Saul Metzstein, naar
No one thinks of Greenland of
John Griesemer;
Asylum van David Mackenzie,
naar het gelijknamige boek Het
Gesticht) van Patrick McGrath;
Untold scandal van Je-yong Lee,
naar Les liaisons dangereuses van
Choderlos de Laclos;
The Ax (Le couperet) van Con-
stantin Costa-Gravas, naar het ge
lijknamige boek van Donald E.
Westlake.
De kandidaten worden beoordeeld
door een vakjury, met als vaste
voorzitter Rinus Ferdinandusse.
De andere leden zijn dit jaar de
schrijfsters Helga Ruebsamen en
Mensje van Keulen, acteur Mi-
moun Oaïssa, schrijver en colum
nist Martin Bril en regisseur Ka-
rim Traïda.
De jury maakt zaterdag 17 septem
ber om 16.45 uur de winnaar van
de Film Literatuur Award be
kend. Dat gebeurt na afloop van
de Cinema Literair-lezing (16.00
uur) en de uitreiking van de Life
Time Achievement Award (16.30
uur) aan de Hongaarse regisseur
Istvan Szabó. Van hem wordt die
dag om 14.00 uur zijn recentste
film vertoond: Being Julia, een ver
filming van het boek Theatre van
W. Somerset Maugham.
Binnen het literatuurprogramma
zijn er diverse talkshows onder lei
ding van schrijfster Christine Ot
ten, onder meer bekend van haar
boek De laatste dichters. Op 12
september introduceert zij vanaf
20.10 uur, voorafgaand aan Pride
Prejudice, de juryleden.
Op 15 en 16 september zijn de
twee collegedagen met als docen
ten Dana Linssen (hoofdredacteur
Filmkrant en recensent voor NRC
Handelsblad) en Harry Peters, on
der meer oprichter en oud-pro
grammeur van het Cinekid-festi-
val. Deelnemers aan de cursusda
gen bekijken onder meer vier com
petitiefilms: Untold scandal, Dark
water, Guy X en Fateless. Twee
talkshows met Christine Otten, bei
de dagen om 21.30 uur, maken
deel uit van het programma.
Istvan Szabó
Voor het grote publiek is Istvan
Szabó wellicht een wat min
der aansprekende naam dan Etto-
re Scola en Milos Forman. Toch
heeft de Hongaarse regisseur die
zaterdag 17 september in Vlissin
gen de derde Lifetime Achieve
ment Award van Film by the Sea
in ontvangst neemt een even grote
staat van dienst als de laureaten
die hem voorgingen. Maar hij heeft
geleerd zichzelf niet in het middel
punt te plaatsen.
Szabó is op 18 februari 1938 in
Boedapest geboren. Op 26-jarige
leeftijd regisseerde hij zijn eerste
speelfilm The age of daydreaming.
Het leverde hem meteen prijzen op
tijdens het filmfestival in Locarno
en tijdens het Hongaarse filmfesti
val. Inmiddels is Szabó de belang
rijkste Hongaarse filmmaker. Hij
won in 1981 een Oscar met
Mephisto (beste buitenlandse
film). Confidence (1979) en Hanus-
sen (1988) werden genomineerd
voor een Oscar. Met Colonel Redl
(1984) sleepte Szabó de juryprijs
van het filmfestival in Cannes in
de wacht. Zowel voor Confidence
als voor Sweet Emma, dear Bobe
(1992) kreeg hij in Berlijn een Zil
veren Beer. Het is slechts een
greep uit zijn goedgevulde prijzen-
kast.
Szabó heeft zich toegelegd op re
gie voor film, televisie en theater.
Vooral in het begin van zijn car
rière stortte hij zich op projecten
van verschillende aard en omvang.
„Zo kan ik verschillende vormen
uitproberen", zei hij daarover ooit.
„Gedurende een lange, lange perio
de, misschien wel twintig jaar,
maakte ik tussen twee speelfilms
altijd een kleine film om iets te on
derzoeken, kijken of je kon maken
wat je wilde zonder de grote ver
antwoordelijkheid van een budget
van miljoenen en miljoenen dol
lars. Met een klein beetje geld en
een kleine camera kun je dingen
uitproberen."
In de loop der jaren heeft Szabó ge
leerd af te zien van de wens van
bijna elke regisseur: iets unieks ma
ken. In hetzelfde interview: „De re
gisseur Szabó was heel belangrijk
voor mij. Tegenwoordig, na vele ja
ren, hoef ik mezelf niet meer zo no
dig in het middelpunt te zetten. Ik
denk niet dat ik interessant ben
voor het publiek. Het gaat erom
dat het verhaal dat ik laat zien in
teressant is en dat de acteurs die
dat verhaal spelen interessant zijn.
Tegenwoordig zoek ik niet meer
naar dat heel bijzondere filmshot.
Ik wil een helder filmshot, dat het
beste is voor de acteurs, dat het
beste laat zien wat zij willen uit
beelden. Ik wil acteurs alle ruimte
geven. Een helder beeld. Eenvoud
is tegenwoordig mijn streven en
misschien is dat wel het moeilijk
ste. Een beeld moet helder zijn, be
grijpelijk en krachtig. Alles draait
om eenvoud."
De aandacht voor zijn acteurs be
paalt ook de thematiek van
Szabó's oeuvre. In films als Me
phisto, Colonel Redl, Hanussen en
Taking Sides (2001) gaat het om de
gecompliceerde verhouding tussen
kunst en politiek, het streven naar
macht en het verloochenen van ide
alen.
„Mijn interesse gaat uit naar het
bestuderen van de verantwoorde
lijkheid van getalenteerde men
sen", heeft Szabó daarover gezegd.
„Natuurlijk kunnen een bakker,
een dokter, een onderwijzer of een
journalist ook getalenteerd zijn en
is hun talent belangrijk. Maar om
dat ik de theaterwereld ken en om
dat ik hou van acteurs, bestudeer
ik hen. Zij kunnen communiceren
met een publiek, een handreiking
doen, mensen die kijken uitdagen
of verleiden. Ze representeren dus
alle getalenteerde mensen op de
wereld. Ze helpen me, met hun ver
halen, te vertellen over de proble
men van getalenteerde mensen. Ze
zijn voorbeelden voor de maat
schappij."
Ernstjan Rozendaal
Het Film by the Sea-programma
omvat zeven talkshows:
Zaterdag 10 september (15.30
uur): talkshow met Hester Over-
mars (regisseur) en Koert Davidse
naar aanleiding van de vertoning
(om 14.00 uur) van Borssele de
Zondag 11 september (18.00 uur):
talkshow met regisseur Mark Dom-
ford-May en actrice Pauline Male-
fane over U-Carmen E-Khayelits-
ha (vertoning om 16.00 uur). Pre
sentatie: René Mioch.
Zondag 11 september (20.00 uur):
talkshow over project Gedichten
uit Zee, met onder anderen Ate de
Jong, Erik de Bruyn, Halina Reijn
en Digna Sinke. Presentatie: Kees
Slager.
Maandag 12 september (20.00
uur): talkshow onder leiding van
schrijfster Christine Otten. Zij in-
dinandusse, Mensje van Keulen,
Helga Ruebsamen, Martin Bril, Mi-
moun Oaïssa en Karim Traïdia.
Vervolgens première Pride Pre
judice en aansluitend 'boekenbal'.
Dinsdag 13 september (21.30 uur):
talkshow in kader van Afrika-pro
gramma, met als gasten Ruud Lub
bers, Lars van Troost, (Amnesty In
ternational) en David Belton, pro
ducent van Shooting dogs (premiè
re om 19.15 uur). Presentatie: Jel-
tje van Nieuwenhoven.
Donderdag 15 september (21.30
uur): talkshow met onder anderen
1 Mol yylw» Slrv. /\tt.-i.l Mi-
- Jason Biggs (respectievelijk regis
seur, scenarioschrijver, producent
en hoofdrolspeler van Guy X, ver
toning om 18.45 uur) en de juryle
den Mimoun Oaïssa, Martin Bril
en Karim Traïdia. Presentatie:
Christine Otten.
Vrijdag 16 september (21.30 uur):
talkshow met onder anderen Lajos
Koltai (regisseur Fateless, verto
ning om 18.45 uur), regisseur Ist
van Szabó (winnaar Life Time
Achievement Award, uitreiking za
terdag 17 september), juryvoorzit
ter Rinus Ferdinandusse en de ju
ryleden Helga Ruebsamen en Mens-
Film by the Sea biedt dagelijks mu-
ziekoptredens. Een overzicht
VRIJDAG 9 SEPTEMBER
23.00 uur Boston Tea Party en
Ebonique. De Boston Tea Party is
een typische feestband - de beste
van Nederland zelfs, wordt wel
eens gezegd - die hits en medleys
van classics spelen. Het tiental
krijgt versterking van Ebonique,
drie meiden die bekend zijn van
het Nationaal Songfestival en de
hit 'So much love'.
ZATERDAG 10 SEPTEMBER
23.15 uur: My Generation. Wal-
cherse sixtiesband die bekende en
iets minder bekende nummers van
de Rolling Stones, Bob Dylan, Jimi
Hendrix en anderen zo getrouw
mogelijk proberen te spelen.
ZONDAG 11 SEPTEMBER
23.00 uur: Eddy Wally. De Bel
gische charmezanger, The Voice of
Europa, trad vorig jaar ook al op
tijdens het filmfestival. Met zoveel
succes dat het een reprise waard
wordt geacht.
MAANDAG 12 SEPTEMBER
23.15 uur: Mala Vita. Omvangrijke
Nederlandse band die sinds vier
jaar ska, punk, dub, rumba en reg
gae mengt.
DINSDAG 13 SEPTEMBER
22.30 uur: Yinka. Zangeres met Ni-
geriaanse achtergrond. Haar mu
ziekstijl wordt omschreven als
Afro-soul. Ze wordt bijgestaan
door Alex Oele (bas), Sandra Sahu-
pala (percussie) en Taco Gorter
(drums).
WOENSDAG 14 SEPTEMBER
15.45 uur: Kim Lian. Musicalster,
presentatrice en zangeres. Scoorde
hits met 'Teenage Superstar', 'Hey
Boy', 'Garden of Love' en 'Kids in
America' en is vooral populair on
der kinderen.
23.00 uur: Sensual. Vijf jonge muzi
kanten die van het conservatorium
komen en samen Braziliaanse jazz
maken, met Portugese teksten van
zangeres Eva Kieboom.
DONDERDAG 15 SEPTEMBER
23.00 uur: The Old Firm. Zeeuws
folktrio dat dit jaar zijn tienjarig
bestaan viert.
VRIJDAG 16 SEPTEMBER
23.00 uur: Rubber. Amsterdamse
poprockband met behalve veel
covers uit de afgelopen vijftig jaar
ook zo'n twintig eigen Nederlands
talige nummers op het repertoire.
ZATERDAG 17 SEPTEMBER
22.30 uur: Motownhead. Neder
landse soulformatie met uitgebrei
de blaas- en ritmesectie, zanger
J.J. Johnson en zangeres Joyce Ste
vens.
DAGELIJKS
23.00 uur: Stille Discoshow. Voor
de derde achtereenvolgende keer
kan elke avond niet draadloze
