Kijk- en Koophal keert terug
Molendag
nieuw
leven
ingeblazen
Dikke laag sterren verbergt de fossielen
Haazet
PZC
PZC
Borsele moet spil
in bestrijding van
kernrampen worden
Tocht van Kor en Bot
Geen kip bij protestmars
Aanhouding na vernielingen
Alternatief theaterplan even duur
Visstropers betrapt bij Philipsdam
Man ernstig
gewond bij
auto-ongeluk
agenda
Sociale functie van verkooppunt wordt erg waardevol geacht
Baldadig duo in
de kraag gevat
Er zat af en toe wel wat aardigs tussen, maar het waren toch vooral sterren en oesters die uit de korren op het dek kletterden.
door Inge Heuff
ZIERIKZEE - Geen kies of schouder
blad van een mammoet, geen hyenakeu
tel of handwortelbeentje van een neus
hoorn; de 55e tocht van Kor en Bot met
de ZZ 10 van Jaap Schot heeft afgelo
pen zaterdag geen spectaculaire vond
sten opgeleverd. De korren haalden
vooral brokkelsterren en Japanse oes
ters naar boven. „De fossielen zitten er,
de vraag is alleen hoe we erbij kunnen
komen", zegt Hansjorg Ahrens van Na-
turalis.
Keer op keer gaan twee kon-en van de
ZZ 10 over de bodem van de Ooster-
schelde op zoek naar fossielen van land-
zoogdieren uit het vroeg-pleistoceen,
zo'n twee miljoen jaren oud. Maar zij
storten vooral brokkelsten-etjes, slan
gensterretjes en Japanse oesters op het
dek. Tegen twaalf uur besluit schipper
Schot de geul in de Hammen te verlaten
en naar Colijnsplaat over te steken. „Er
moet eens een echt koude winter ko
men, dan zijn we van die laag sterren en
Japanse oesters af", zegt hij. Voor Co
lijnsplaat laat hij de korren in de
Schaar zakken en dan komt de eerste
fossiele vondst naar boven. John de
Vos, paleontoloog en onderzoeker bij
Naturalis, het Leidse Nationaal Natuur
historisch Museum, houdt een stukje
van een hertengewei uit het vroeg-pleis
toceen omhoog. Schot laat de scheeps
toeter horen en traditiegetrouw wordt
een neutje gedronken. Ook daarna ha
len de kon-en nog fossiele botten om
hoog, waaronder een werveltje van een
vis en een sprongbeentje van een hert.
Maar echt spectaculair is het allemaal
niet.
Wim en Ineke Schot-van Sluis bekijken
de drukte op het dek vanuit het stuur
huis. Wim Schot heeft alle 55 Kor en
Bot-tochten mee gevaren, eerst als
schipper, later met zijn zoon Jaap. „Je
had destijds onderzoeker G. Korten-
bout van der Sluijs", vertelt Schot se
nior. „Niemand mocht op het dek zoe
ken naar fossielen voordat hij klaar
was. Dat was toch anders dan nu." Een
van de mooiste vondsten is voor Schot
de melkkies van een mastodont. Die be
wees namelijk dat deze dieren ook hun
gebit wisselden.
„En een andere mooie vondst, een grote
steen met allerlei fossiele insecten erin,
is ongevraagd ingepikt door een Duitse
professor die elk jaar meeging. Zowel
de steen als de professor hebben we
nooit meer teruggezien." De familie
Schot biedt Naturalis het jaarlijkse kor
ren altijd gratis aan. Maar toen Natura
lis een gift van tienduizend gulden van
Shell kreeg, heeft Wim Schot drie we
ken achtereen gekord. „Toen hebben
we zo veel opgehaald dat we een vracht
wagen van Zeelandia nodig hadden om
alles naar Leiden te brengen."
foto Inge Heuff
Ondertussen wordt op het dek kor na
kor opgehaald. Bioloog Jappe Beekman
is niet ontevreden. „Dankzij het korren
op zo'n dertig meter diepte zien we an
dere soorten dan gewoonlijk, zoals de
gewimperde zwemkrab, de blauwpoot-
krab en het ruigkrabje."
Eenmaal voor Colijnsplaat valt er voor
hem niet meer veel te vinden, maar dan
is Frank Wesselingh, onderzoeker fossie
le schelpen bij Naturalis, weer blij. „Ik
heb enkele mooie oude nonnetjes gevon
den en de grote Noordkromp en verder
veel fragmenten van andere soorten uit
het vroeg-pleistoceen."
Of het sediment uit de 'muizenbuizen'
van oud-hoofd collectie mineralogisch
kabinet van het Teylersmuseum Joop
van Veen resultaten oplevert, is pas be
kend na onderzoek van het zand en
klei. „Die buizen aan de korren komen
wel door de laag sterretjes heen", con
cludeert Hansjorg Ahrens. „We moeten
met de schipper maar eens nadenken
over een methode om die korren ook
door die laag heen te krijgen. Want die
fossielen liggen er."
maandag 5 september 2005 sll
TERNEUZEN - Een protestmars tegen de muziekkeuze
op het jubileumfeest van Dow is volledig mislukt. Behal
ve initiatiefnemer Ariël Meeusen uit Temeuzen kwam nie
mand opdagen.
Meeusen ageerde fel tegen de komst van artiesten als One
Two Trio, Imca Marina, Albert West en George Baker die
zaterdagavond het feest opluisterden. Uit die keuze van
artiesten bleek volgens hem een minachting van het
Zeeuws-Vlaamse publiek.
Meeusen riep op om het op dezelfde avond geplande con
cert van de Zeeuws-Vlaamse dialectband De Lamaketta's
te bezoeken op de zeedijk ter hoogte van buurtschap De
Griete. De Lamaketta's waren niet blij met het feit dat zij
ongewild betrokken raakten bij de eenmansactie van
Meeusen. Uiteindelijk liep alles met een sisser af. Protest-
gangers waren in geen velden of wegen bij De Griete te be
kennen.
KLOOSTERZANDE - Een 22-jarige inwoner van de ge
meente Hulst is zaterdagochtend vroeg op de Klooster
straat in Kloosterzande aangehouden. Hij was het er niet
mee eens dat hij uit een horecagelegenheid was gezet en
gooide vervolgens een fiets tegen de ruit van het pand. De
ruit werd hierdoor vernield. De man is aangehouden en
na verhoor met een proces-verbaal op zak weer in vrij-
heid gesteld.
MIDDELBURG - Een theater op de Punt in Middelburg
is niet goedkoper dan aan de Zuidsingel, waar nu ge
bouwd wordt. Dat zegt het Middelburgs gemeentebestuur
naar aanleiding van een berekening van de PvdA.
De PvdA-fractie presenteerde vorige week een eigen
begroting van een nieuw theater op de Punt. Volgens de
partij kan het theater daar voor minder geld worden
gebouwd dan de gemeente had berekend. Het theater zou
zelfs goedkoper kunnen worden dan aan de Zuidsingel.
Het college heeft het voorstel van de PvdA laten doorreke
nen door het adviesbureau Toornend en Partners. Zijn
conclusie luidt dat de Punt niet goedkoper is dan de Zuid
singel. Er wordt erkend dat sommige bezuinigingsvoor
stellen haalbaar zijn, maar die zouden dan ook gelden
voor de Zuidsingel.
Vanavond besluit de gemeenteraad of het theater ge
bouwd wordt aan de Zuidsingel. De raadsvergadering be-
gint om 19.30 uur in het Stadskantoor.
PHILIPSDAM - Twee visstropers zijn in de nacht van za
terdag op zondag rond één uur betrapt toen ze bij de slui
zen van de Philipsdam fuiken aan het leeghalen waren,
terwijl ze op die plaats geen visrecht hebben.
De fuiken waren geplaatst door een 64-jarige inwoner-'
van de gemeente Tholen. Hij kreeg bij de vangst hulp van
een 58-jarige vrouw uit Bergen op Zoom. In een gezamen-
lijke actie van de regionale milieuteams van politie Zee
land en Midden- en West-Brabant, KLPD en AID werden
de twee gesnapt.
Ze hadden al dertig fuiken uit het water gehaald. De ge
vangen vis is teruggezet. Het tweetal kreeg een proces-ver
baal.
door Frank Balkenende
HEINKENSZAND - De gemeen
te Borsele moet een regionaal
expertisecentrum worden voor
nucleaire ongevallen met de
kerncentrale of de Covra, waar
radio-actief afval ligt opgesla
gen.
Die aanbeveling staat in een pro
vinciale eindrapportage over
rampenbestrijding in de Wester-
schelderegio. Burgemeester
J. Gelok hoopt dat het Rijk (in
dit geval de ministeries van Bin
nenlandse Zaken en Volkshuis
vesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieu) de aanbeveling over
neemt en met geld over de brug
komt voor het regionale nucleai
re steuntpunt, dat zich vooral
moet bezighouden met rampen
bestrijdingsplannen. Voor perso
nele kosten is per jaar ongeveer
55.000 euro nodig, vooreen
noodzakelijke jaarlijkse oefe
ning 80.000 euro. Er wordt on
voldoende geoefend op het be
strijden van een kernramp en
hulp bieden aan en (virtueel)
evacueren van de bevolking,
bleek in mei tijdens een stafoefe-
ning. De laatste keer dat dat ge
beurde was tien jaar geleden.
Sinds Tsjemobyl (1986) zijn in
de westerse wereld weliswaar
geen kernrampen meer voorge
komen, de overheid wil toch de
vinger aan de pols houden.
Een goede voorbereiding op on
gevallen met de kerncentrale
Borssele is primair de verant
woordelijkheid van het Rijk,
maar komt in de praktijk vooral
op het bordje van gemeenten te
recht. De bestrijding van een
grote nucleaire ramp is echter
nog onvoldoende gestructu
reerd.
Risico's
Daarom moet er een regionaal
steunpunt komen dat onderdeel
uitmaakt van de Veiligheidsre
gio Zeeland, staat in de provin
ciale eindrapportage. Het ligt
voor de hand dat onder te bren
gen bij de gemeente Borsele, om
dat die al de nodige kennis in
huis heeft en de kerncentrale en
Covra op Borsels grondgebied
staan. Die gemeente loopt ten
slotte de grootste risico's bij een
kernramp.
Burgemeester Gelok is het er
vooral om te doen ambtenaren
met specifieke deskundigheid,
en dat zijn er drie, in huis te hou- j
den. „Dat valt niet altijd mee,
want als ze elders meer kunnen
verdienen, kun je ze als gemeen-
te niet altijd vasthouden. Dan
vloeit je kennis weg." Gelok
haast zich erbij te vertellen dat
van de drie nog niemand is ver
trokken.
Hij juicht de opzet van een re
gionaal nucleair expertisecen-
trum toe, omdat er dan meer
geld beschikbaar komt en perso
neel zich verder kan specialise-
ren. Daarnaast kan Borsele an
dere gemeenten die met radioac
tiviteit te maken hebben, advise-
ren.
SINT-PHILIPSLAND - Een
twintigjarige man uit de ge
meente Tholen is gisteravond
ernstig gewond geraakt bij een
eenzijdig ongeval op de Rijks
weg bij Sint-Philipsland.
De automobilist reed rond zes.
uur in de richting van Anna:
Jacobapolder. Door onbekende"
oorzaak verloor hij de macht
over zijn stuur en kwam links -
in de berm. Daarna schoof
hij dwars over de weg en over -
het fietspad, raakte een boom"
en kwam in de sloot tot stil-
stand.
Twee ambulances, de trauma-
helikopter en twee brandweer
auto's werden ingezet om de:
man te helpen. Hij was in zijn
auto bekneld geraakt en moest
er door de brandweer uitge-"
haald worden.
De man raakte ernstig gewond,
maar de aard van zijn verwonin-
gen is onbekend. Hij is per am
bulance overgebracht naar een
ziekenhuis in Rotterdam.
STREEKACTIVITEITEN
ZIERIKZEE - Gemeentehuis, 19.30 uur:
Openbare vergadering Commissie
Openbare Ruimte.
(Advertentie)
K0ZIINEN - ZONWERIN
KOZIJNEN. ZONWERING
www.aazet.nl
I-33QH3
Kapelle -Tel. 0113-3:
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag ge
durende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur
REDACTIE
SCHOUWEN-DUIVELAND
Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB ZIERIKZEE
Tel: 0111-454647
Fax:0111-454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Marcel Modde (chef)
Piet Kleemans
Ali Pankow
Esme Soesman
Melita Lanting
Rudy Boogert (sport)
CENTRALE REDACTIE
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA GOES
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
'NTERNET
www.pzc.nl
E-mail: web@pzc.nl
jOES - De politie heeft zater-
lageen 27-jarige man uit de ge-
neente Kapelle en een 18-jarige
nan uit de gemeente Reimers-
waal aangehouden voor open
lijke geweldpleging.
Het tweetal was de nacht daar-
loor per auto een 21-jarige auto-
nobilist uit Heinkenszand ge-
folgd. Toen die op de Westsin
gel in Goes stopte, stapten zijn
chtervolgers uit en trapten
flink tegen de auto. Daarna re
den ze weg.
HnnrEsme Soesman
BRÜINISSE - De Kijk- en Koop
hal van de hervormde gemeente
Bruinisse wordt, mogelijk nog
dit jaar, herbouwd. In juni werd
de verkoophal door brand ver
woest. De vrijwilligers hebben
eensgezind besloten de hal in
ere te herstellen. Niet alleen van-
wege de inkomsten, maar ook
met het oog op de sociale func
tie van het verkooppunt.
Bi] de Kijk- en Koophal in Brui
nisse zijn tientallen vrijwilligers
betrokken, verduidelijkt C. Gil
jam van de kerkenraad van de
hervormde gemeente. Daar
naast komen er heel wat mensen
uit de directe omgeving met eni
geregelmaat op de hal met twee
dehands spulletjes af. Waarmee
dekijkhal ook tot een als waar
devol te beschouwen ontmoe
tingsplek is geworden. „Die
plek willen we in ere herstel
len", verklaart Giljam desge
vraagd.
DeBruse Kijk- en Koophal bete
kent voor de hervormde gemeen
tebovendien een aardig (structu
reel) financieel steuntje in de
rug. Jaarlijks komt er bruto tus
sen de 20.000 en 25.000 euro
met de verkoop van allerlei spul
letjes binnen. De hal geniet na
melijk ook eilandelijke bekend
heid, heeft Giljam door diverse
readies in de afgelopen maan
denervaren.
De basis voor de verkooploods
werd een jaar of acht geleden ge
legd. Aanvankelijk heel klein-
ichalig, tot er uiteindelijk aan
de Industrieweg een loods ge
huurd - en later aangekocht -
werd. „Achteraf gezien is het
nisschien een beetje uit de hand
jelopen", blikt Giljam op de ont
wikkeling terug.
Geen twijfel
)esalniettemin is er geen mo
ment getwijfeld over wederop
bouw. Na de eerste schrik en de
ifwikkeling van de verzeke-
ingsrompslomp zijn alle vrij-
lilligers bij elkaar gekomen
om zich over de toekomst van
de Kijk- en Koophal te bera-
'den. „Zij hebben toen unaniem
aangegeven héél graag verder
te willen." Dat gaat nu gebeu
ren met de bouw van een verge
lijkbare (uit damwandprofiel
opgetrokken) hal als het afge
brande exemplaar. De nieuwe
is iets groter dan het vorige,
ruim honderd vierkante meter
grote gebouw. Er zitten geen ra
men meer in, omdat die geen
functie hadden. De bouwver
gunning is inmiddels aange
vraagd. Giljam hoopt dat nog
dit jaar de nieuwe Kijk- en
Koophal in gebruik kan wor
den genomen,
Dat is wat goederen betreft in
elk geval geen probleem, verdui
delijkt hij. Bij de brand begin
juni brandde de hele loods en in
boedel af. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor. De
kerkelijke gemeente had op ver
schillende adressen nog meer
spullen in de opslag staan die
op dat moment niet meer in de
hal pasten Ook is het aan
bieden van spullen tussentijds
doorgegaan. De Kijk- en Koop
hal was, tot de brand, twee
dagdelen in de week (woensdag
en zaterdag) geopend. Ook bij
speciale gelegenheden werden
de deuren van de loods openge
zet.
door Esme Soesman
ELLEMEET - Twaalf molens en
een veelvoud aan verhalen. In
het kader van de Schouwen-Dui-
velandse Molendag werden za
terdag in heel de regio de wie
ken in beweging gebracht. Daar
mee is nieuw leven geblazen in
de regionale molendagen in Zee
land. Dat levert behalve mooie
plaatjes ook een keur aan verha
len op.
Een gezin zit rond de picknickta
fel aan de voet van de in 1724 ge
bouwde grondzeiler De Haan in
Brouwershaven. Sinds vieren
half jaar wonen Ruurd en Irma
Ottema met hun zes kinderen -
variërend in leeftijd van drie tot
achttien jaar - in de Brouwse
molen. Dat maakt een bezoek
aan die molen tot een heden
daagse ontdekkingstocht, langs
creatieve woontoepassingen van
ooit functionele molenonderde
len. Nee, een gewoon woonhuis
wordt zo'n molen nooit. „Als
het stormt kraakt het wel, ja. En
dan voel je de molen ook bewe
gen", vertelt dochter Jade (18).
„Het is oud en origineel. Daar
waren we ook naar op zoek",
zegt Irma. „En de molen staat
op een heel bijzondere plek. Met
vrij zicht over de Grevelingen.
Super. Ik wil hier nooit meer
weg", vat Ruurd zijn enthousias
me samen.
De Zierikzeese stellingmolen Den Haas.
In de Zierikzeese stellingmolen
Den Haas is het op een andere
manier knus. Uit de vele molen
foto's en gladgestreken meelzak
ken aan de muren spreekt de
liefde van de molenaar voor het
voormalig bedrijfsgebouw op
het Bolwerk. Bezoekers kunnen
zich alleen al aan alle extra's, zo
als een houten kar van Graan-
en meelhandel De Hoop, een
tijdlang vergapen. Met als duize
lingwekkend hoogtepunt een
wandelingetje over de stelling,
met uitzicht over de haven van
Zierikzee.
Minder zicht maar meer verhaal
is te vinden in Ellemeet, waar
de van een molenaarsgeslacht af
stammende eigenaar M. Dijk-
foto Marijke Folkertsma
man z'n passie voor 'dat oude
spul' aan alle kanten uitstraalt.
Zijn familie bezat ooit negen mo
lens, waaronder - sinds 1857 -
de korenmolen type grondzeiler
't Hert. Dijkmans vader koos als
jongste telg echter voor een an
der vak en legde de basis voor
het gelijknamige autobedrijf in
Burgh-Haamstede. Zijn zoon
ging dezelfde weg, maar is nooit
helemaal van zijn 'wortels' losge
komen. Dus toen ome Jan, zelf
kinderloos, 't Hert aan de kinde
ren van zijn broer naliet, wist
Dijkman daar wel raad mee. Hij
wijst op de in 1974 gerestau
reerde onderdelen en voert be
zoekers naar de buil - een soort
zeef waarmee het grovere meel
van het fijne meel gescheiden
kan worden - die vanwege ruim
tegebrek in een naast gelegen
schuurtje is ondergebracht.
Meestal komt Dijkman elk week
end wel even bij 't Hert aan.
„En als je ermee draait, dan heb
je altijd bezoek. Dan kun je het
klussen wel laten."
Het is die nog altijd warme be
langstelling voor de voormalige
bedrijfsgebouwen die vereni
ging De Zeeuwse Molen, het Gil
de van Vrijwillige Molenaars en
moleneigenaren heeft aangezet
de regionale molendagen - na
vijf jaar stilte - weer te laten her
leven. Volgend jaar is - ook
weer in het eerste weekend van
september - Walcheren aan de
beurt, blikt Ad Oele van het re
gionaal bestuur vooruit. Want:
„Je ziet dat de aandacht voor
het industriële erfgoed toe
neemt. Petje af ook voor die jon
gens die dit tweehonderd jaar
geleden hebben gemaakt. En het
hoort gewoon bij Holland. Zoals
ook tulpen en klompen dat nog
altijd doen."
