Een gift kan het leven verbeteren
IPZC
If
Grote bedrijven gooien
de deur niet gauw dicht
donderdag 1 september 2005
Voetbalclubs sponsoren met shirtreclame is
aan Dow uit Terneuzen niet besteed. Wel is
jr een helpende Dow-hand bij de realisatie van
;en Alzheimertuin voor het Oostburgse verpleeg-
ïuis De Stelle, wordt het lieflijk kerkje van Elle-
svoutsdijk in het nieuw gestoken en is er regelma
tig steun voor het onderwijs in de regio.
Je moet het zien als investeren in de omge
ving."
In het hoofdkantoor aan de rand
van het 330 hectare grote bedrijfs
terrein in Terneuzen is voorzitter
Raad van Bestuur Dow Benelux Ger
ard van Harten eerlijk en openhartig.
De boodschap is klip en klaar. Het do-
natiebeleid is niet alleen bedoeld om
Dow een vriendelijk gezicht te geven.
Van Harten: „Uiteraard is er eigenbe
lang. Als dat er niet was, zou er spra
ke zijn van liefdadigheid. Dat is het
absoluut niet. We willen met ons dona-
tiebeleid investeren in de omgeving,
dat wel. Om het mooi te zeggen: de
kwaliteit van de leefomgeving verbete
ren. Goed voor ons en voor de bewo
ners. Op die manier snijdt het mes aan
twee kanten."
Natuurlijk weten ze bij Dow dat niet
iedereen die uitleg gelooft. Ook na
veertig jaar niet. Ze kennen de verha
len die in Zeeuws-Vlaanderen nog al
tijd rondzingen.
'De chemiereus pakt het uitermate
slim aan en maakt de mensen in de
wijde omgeving met al die mooie dona
ties monddood. Op zijn Amerikaans.'
Heel simpel, de macht van het geld.
Van Harten schouderophalend: „Men
sen mogen denken wat ze willen. Het
zij zo. Wij weten dat het anders in el
kaar zit. Donatie is iets anders dan
sponsoring. Wij verlangen geen tegen
prestatie. Wel vragen we een zekere
mate van erkenning en herkenning.
Als er ergens iets geopend wordt waar
aan we een bijdrage geleverd hebben,
vragen we of dat vermeld kan wor
den. Dat is alles."
Frank Neve, Public Affairs Manager
bij Dow, knikt instemmend. „Neem
het Scheldetheater in Terneuzen.
Daarin hebben we fors bijgedragen.
Destijds (1997) vanwege het honderd
jarig bestaan van Dow, maar ook om
dat Dow het belangrijk vindt dat haar
medewerkers in een omgeving wonen
waar wat te doen is. Ook op cultureel
gebied. Daar hebben wij baat bij,
want als we hoog gekwalificeerde
mensen willen aantrekken, kunnen
we laten zien dat het hier in
Zeeuws-Vlaanderen uitstekend wo
nen is. Ook omdat er in de streek aller
lei voorzieningen zijn en een aange
naam woonklimaat."
Goede buurman
Herbert Dow, de oprichter van het be
drijf in Midland, begreep dat in 1897
al. Van Harten: „Midland waar Her-
bert Dow begon, is een kleine gemeen
schap. Hij zag dat er noden waren en
hielp waar hij kon. Hij wilde een goe
de buurman zijn. Het effect is dat je
wat gemakkelijker kunt omgaan met
jouw buurman. Niet om te kunnen zeg
gen: ik doe wat voor jou, dus doe jij
wat voor mij. Dat is niet de basis van
ons donatiebeleid."
Jaarlijks heeft Dow Benelux 275.000
euro te besteden. Een fors bedrag dat
vroeger in kleine stukjes alle kanten
oprolde. Talloze evenementen in
Zeeuws-Vlaanderen kregen van Dow
een donatie. Van de wielerkoers in
Schoondijke tot het ringrijden in
IJzendijke. Van Harten: „Op zich
niets mis mee. Die evenementen zijn
ook belangrijk voor de regio. Maar
het werd een gewoonte. In feite kon
den we geen keuzes meer maken. Vrij
wel alles lag al vast en was er geen fi
nanciële ruimte meer om andere za
ken te steunen. Dat wilden we door
breken."
De nieuwe koers werd behoedzaam in-
Neem nou een haringparty.
Zo'n gezelschap haring-
happende netwerkers mag een
tikkeltje vermakelijk aandoen,
effectief zijn dit soort informe
le ontmoetingen tussen verte
genwoordigers van uiteenlopen
de sectoren in het bedrijfsleven
vaak wel.
„Het is een simpele maar vaak
doeltreffende manier om con
tacten te leggen tussen het mid
den- en kleinbedrijf en grotere
bedrijven", weet Sergej Bulter-
man van de stafafdeling Kennis
en Economisch Onderzoek van
de Rabobank in Utrecht. „Er
zijn niet veel mogelijkheden
voor een provincie, een gemeen
te en brancheorganisaties om te
bevorderen dat netwerken ont
staan tussen vestigingen van
grote multinationale onderne
mingen in de (petro)chemische
procesindustrie en kleinere be-
drijvenin de regio. Zo'n haring
party kan best helpen."
Een verwevenheid tussen een
groot chemisch bedrijf en klei
nere bedrijven heeft naar de me
ning van Buiterman een dubbel
doel. Wanneer meer bedrijven
foto Wim Kooyman
in de regio diensten kunnen le
veren, resulteert dat in werkge
legenheid en omzet voor de
streek. Bovendien leidt die wis
selwerking tot een betere veran
kering van de multinational in
de regio waar de onderneming
is gevestigd. Aan die veranke
ring heeft in het geval van Dow
Benelux volgens hem ook zeker
de oprichting van het value-
park op de Mosselbanken (sa
men met havenschap Zeeland
Seaports) bijgedragen. Al gaat
het daar tot dusver vooral om
vestigingen van middelgrote be
drijven van buiten.
De sterke afhankelijkheid van
de economie en de werkgelegen
heid in Zeeland van grote be
drijven in de procesindustrie
(Dow Benelux, Yara, Cerestar,
Zuid Chemie, Thermphos, Pe-
chiney, Total en Arkema) is een
voortdurende zorg. Raden van
bestuur van multinationale on
dernemingen laten zich door
gaans weinig gelegen liggen
aan de regionale economie,
wanneer ze beslissen of een bui
tenlandse vestiging blijft be
staan of beter kan worden opge
doekt.
Conjunctuur
Buiterman kan zich die vrees
voorstellen. Toch loopt het
naar zijn idee in de praktijk
zo'n vaart niet. „Ik heb in deze
sector in Nederland zelden een
grootschalige sluiting gezien.
Natuurlijk, op de golven van de
conjunctuur worden wel eens
banen geschrapt en ontwikke
lingen bij een vestiging op een
lager pitje gezet. Dat zie je ook
bij Dow, waar het aantal ar
beidsplaatsen ook golfbewegin
gen vertoont. Maar het gaat om
bedrijven waar veel geld in is
gestoken. Ook al pas je versnel
de afschrijvingen toe, je zult
niet licht besluiten dat kapitaal
te vernietigen."
De stafafdeling Kennis en Eco
nomisch Onderzoek van de Ra
bobank neemt elk jaar de veer
tig regio's waarin Nederland
valt te verdelen de maat. Ge
middeld scoren Zeeuws-Vlaan
deren en de rest van Zeeland
een zuinige zes min. De econo
mische groei is aan de lage kant
en het ontbreekt de provincie
aan economische kracht. Op
zich is dat niet verwonderlijk
voor een gebied als Zeeland
met zijn geringe aantal inwo
ners en zijn achtergrond als
landbouwgebied. Buiterman:
„Wanneer je de Zeeuwse econo
mie vanuit Europees perspec
tief bekijkt is er zelfs sprake
van een behoorlijke ontwikke
ling en welvaart. Maar de bele
ving van de Nederlander zelf is
natuurlijk een andere. En de
vraag is ook: valt er niet meer
uit te halen. Je zit nu eenmaal
met het gegeven dat de werkge
legenheid bij bestaande bedrij
ven in de voor Zeeland zo be
langrijke sector van de proces
industrie krimpt. Zeker, de on
dernemingen investeren wel en
ze vergroten ook de toegevoeg
de waarde, maar de neiging be
staat wel dat met minder men
sen te doen." Bij de in juni ge
presenteerde vergelijking van
regio's in Nederland vestigden
de Rabo-economen de aan
dacht op de hoge ogen die Zee
land gooit als woonprovincie.
Buiterman meent dat het
woon- en verblijfsklimaat ze
ker op de wat langere termijn
kansen biedt. Door nieuwe com
binaties te zoeken van wonen,
zorg en toerisme bijvoorbeeld.
Zeeland als woonparadijs kan
ook aantrekkingskracht uitoefe
nen op hoogwaardige zakelijke
dienstverleners die van huis uit
werken en voor wie Zeeland
tussen de Randstad, West-Bra
bant en de Vlaamse stedengor-
del zonder meer centraal ligt.
Buiterman: „Je kunt je afvra
gen of die thuiswerkers nu de
economische impuls vormen
waar Zeeland op zit te wach
ten. Aan de andere kant: ie
mand die succesvol is in de tak
van de zakelijke dienstverle
ning die hij beoefent, is waar
schijnlijk ook een consument
die wel wat te besteden heeft.
En als hij capaciteiten van een
ondernemer met groeiambities
heeft, slaat hij zijn vleugels uit
en neemt hij mensen in dienst."
Over de betekenis van overslag,
transport en logistiek voor de
Zeeuwse economie is de Rabo
bank niet opgetogen. Maar als
een Westerschelde Container
Terminal toch haalbaar is, zou
het volgens de onderzoekers
jammer zijn die kans te laten
lopen.
Vlissingen-Oost en de
Zeeuws-Vlaamse kanaalzone
hebben naar het oordeel van
Buiterman het nadeel dat ze
'mentaal lastig' gelegen zijn
„In West-Brabant wordt heel
veel aandacht besteed aan de
ontwikkeling van de Zoomas
langs de A4. Ik ben bang dal er
voor Zeeland alleen maar wat
uitstralingseffecten inzitten."
Ben Jansen
■-
gezet. „We hebben een paar jaar de
tijd genomen om het goed af te bou
wen. De organisaties van die evene
menten rekenen ieder jaar op die dona
tie. Op de begroting van het volgend
jaar was dat bedrag bij wijze van spre
ken al ingevuld. Ongetwijfeld was dat
voor een paar organisaties slikken,
maar gelukkig zijn we tot nu toe nog
niet geconfronteerd met organisaties
die moesten stoppen omdat onze bij
drage achterwege bleef."
Anders dan grote bedrijven als Phi
lips mikt Dow Terneuzen met het do
natiebeleid niet op het vergroten van
de naamsbekendheid. Niet nodig,
want dat doet het bedrijf op mondiale
schaal. Van Harten: „Als we een club
zouden sponsoren of grote adverten
ties plaatsen waarin we trots zeggen
dat het kunststof in de Mini en de Por
sche Cayenne afkomstig is van Dow,
verkopen we echt geen korreltje plas
tic meer. Dat is niet interessant voor
de consument. We zouden inderdaad
een zeilboot kunnen sponsoren. Een
boot die volledig vervaardigd is uit
materiaal dat door Dow gemaakt is.
Leuk, maar dat doen we dus niet om
dat het volgens ons voor onze locatie
niet zo zinvol is."
Frank Neve: „In Zeeuws-Vlaanderen
kent vrijwel iedereen Dow. In de rest
van Nederland bijna niemand, terwijl
het toch een van de grootste chemiebe
drijven van de wereld is waar ruim
43.000 mensen werken. Dat is niet zo
erg, want het heeft nauwelijks invloed
op de verkoop van onze produkten.
Bij Philips ligt dat anders. Die moeten
televisies en allerlei apparaten verko
pen. Als wij zeggen dat er in jouw
huis veel hangt en staat dat gemaakt
is van Dow-materiaal, haal je onge
twijfeld je schouders op. Het zal wel."
Met andere woorden, dat blijft niet of
foto Lex de Meester
bij. En ook hier snijdt het mes weer
aan twee kanten."
Daarmee is niet gezegd dat het nieuw
donatiebeleid andere projecten en eve
nementen in Zeeuws-Vlaanderen
kansloos maakt. Frank Neve: „Alle
aanvragen worden serieus bekeken.
Dan kijken we ook naar het belang
van een bepaald evenement of project
voor de gemeenschap. In Koewacht
hebben we onlangs de aanleg van een
skatebaan gesteund."
Het donatiebeleid; legt Van Harten
verder uit, rust inmiddels op drie po
ten. „Onderwijs, milieu en de betrok
kenheid van de bewoners. Samen met
het Zeeuws Landschap hebben we het
Verdronken Land van Saeftinghe ge
adopteerd. We steunen het project
Ontdekkastelen waarin lesmodules
voor technisch onderwijs ontwikkeld
zijn. We betalen de realisatie van drie
nieuwe natuurleskisten die de Stich
ting Milieu en Educatie Zeeuws-
Vlaanderen maakt over landschap
pen, bedoeld voor basisonderwijs en
de eerste groepen van het voortgezet
onderwijs."
Overkant
Sinds de opening van de Westerschel-
detunnel profiteert ook de omgeving
van Ellewoutsdijk en Baarland aan de
overkant mee. Frank Neve: „Zonder
tunnel was het anderhalf uur reizen
en de afstand dus groot. Maar nu
duurt het slechts dertig minuten en
was het logisch de banden aan te ha
len. Aan de overkant zie je de contou
ren van Dow immers erg goed liggen.
Zie je prima het affakkelen. Dat zijn
ook onze buren. Daarom ook hebben
we geholpen bij het inrichten van het
kerkje van Ellewoutsdijk."
Romain van Damme
foto Wim Kooyman
Een tikkeltje anders ligt het bij het do
neren van geld (45.000 euro) voor de
inrichting van het technologielokaal
van het Zeldenrust-Steelantcollege in
Terneuzen en het plan om het ROC
Westerschelde te helpen bij het moder
niseren van het technisch onderwijs.
Van Harten: „In het kader van veertig
jaar Dow trekken we daar eenmalig
255.000 euro voor uit."
Een logische stap. „We hebben voor
ons bedrijf veel MBO'ers nodig. Onder
zoek heeft uitgewezen dat die mensen
niet zo snel verhuizen. We moeten ze
dus uit deze regio halen. Goed onder
wijs is daarom nodig. Klopt, je kunt
ook zeggen: daar moet de overheid
maar voor zorgen. Het ROC heeft ech
ter berekend dat het gewoon geld te
kort komt om een forse inhaalslag te
kunnen maken. Daarom springen we
De Hoekse Rakkers, één van de clubs die op Dow kan rekenen.
nauwelijks hangen. Wel blijft hangen
dat Dow de bedenkers van de Alzhei
mertuin voor het verpleeghuis De Stel
le in Oostburg met 35.000 euro uit de
brand hielp. Van Harten: „Dat von
den we een goed project van zeer ge
motiveerde mensen die uitrekenden
hoeveel geld ze nodig hadden voor de
realisatie van de tuin. Ze deden aan
fondsenwerving en ontdekten vervol
gens dat ze geen 30.000 gulden maar
60.000 euro nodig hadden. Dan word
je wat moedeloos."
Het verhaal haalde de krant en prik
kelde de nieuwsgierigheid van het
Dow-donatieteam dat er een telefoon
tje aan waagde. Van Harten: „Op dat
zelfde moment stuurden de initiatief
nemers een brief naar Dow. Het plan
werd ingediend bij ons donatieteam
intern besproken (onder andere door
het Europese Team) en werd vervol
gens toegevoegd aan ons jaarplan. Het
vervolg is bekend. De tuin is er. We
willen ons niet op de borst kloppen,
maar zonder onze hulp was het niet
gelukt."
Computers
Dat is ook het verhaal van De Win
gerd, school voor zeer moeilijk leren
de kinderen uit de regio, in Terneu
zen. Van Harten: „Voor 20.000 euro
hebben we in computers geïnvesteerd.
Klopt, een school als De Wingerd le-
vert niet direct de leerlingen die later
op ons bedrijf komen werken. Maar
dat is niet ons enig criterium. Integen
deel. Maar voor de regio in zijn totali
teit is het uitermate belangrijk dat er
een school is waar die kinderen goed
onderwijs kunnen genieten."