Woningbouw komt niet op gang
Alle ogen gericht op uien in Colijnsplaat
Elektrisch vistuig
heeft toekomst
15
Uitkopen van kokkelsector zou niet mogen
•orse inhaalslag nodig om planning te halen
andschap
ïntraal in
Iroene Maand
Dow is bekendste bedrijf
Auto in vangrail na uitwijkactie
Hervorming Kustwacht
Alternatieve route naar tunnel
ARTISTE iMPf^eSS/óN
zaterdag 27 augustus 2005
nrHarmen van der Werf
sEKE - De kokkelsector
[geen recht op een uitkoop-
jvan bijna honderd miljoen
o, volgens actiegroep Wilde
jjels. Als de rijksoverheid
k tot uitbetaling overgaat,
L de Europese Commissie dit
ongeloofde staatssteun aan-
irken, waarschuwt de milieu-
«auisatie.
Jde Kokkels reageert op het
advies dat de commissie-Mal-
jers begin juli heeft uitgebracht
aan minister Veerman van Land
bouw. De driekoppige commis
sie adviseerde de kokkelsector
voor bijna honderd miljoen euro
schadeloos te stellen voor de
stopzetting van de mechanische
kokkel visserij in de Waddenzee
1 januari dit jaar. Het overgrote
deel - 85 miljoen euro - moet
aan de grote vergunninghouders
en kokkelverwerkende bedrij
ven als Heiploeg Shellfish in
Yerseke en Roem van Yerseke
ten goede komen. Om het so
ciaal plan voor de bij de bedrij
ven ontslagen werknemers te be
talen, moet 7,5 miljoen euro op
tafel komen.
Volgens de commissie-Maljers
is het redelijk deze bedragen uit
te trekken, omdat de kokkelsec
tor door het plotseling afgekon
digde verbod een groot verlies
aan inkomsten heeft. Actie
groep Wilde Kokkels kijkt daar
heel anders tegenaan. Zij stelt
dat de commissie heeft gere
kend met onjuiste hoeveelheden
te vangen kokkels. De Raad van
State heeft bovendien, geeft Wil
de Kokkels aan, de sinds 1999 af
gegeven vergunningen voor het
vissen op kokkels in de Wadden
zee vorig jaar vernietigd. De
kokkelsector zou daarom geen
geld moeten ontvangen, maar de
onterecht gemaakte winst in het
nieuwe fonds voor natuuront
wikkeling in de Waddenzee moe
ten storten. Alleen voor de finan
ciering van het sociaal plan
voor de ontslagen werknemers
moet het ministerie van Land
bouw geld uittrekken, oordeelt
de actiegroep.
De reactie van Wilde Kokkels
was te vernachten. De commis
sie-Maljers stelt voor de uitkoop
som voor de kokkelsector uit
het Waddenfonds te betalen.
Dat is natuur- en milieuorgani
saties een doorn in het oog. Dit
geld kan dan niet aan natuuronU
wikkeling worden besteed. Veer
man moet nog beslissen over de
uitkoopsom.
orRinus Antonisse
IDDELBURG - De dertien
euvvse gemeenten slagen er
il in de bouw van woningen
Ie voeren. Het bouwprogram-
met bijna 2300 wooneen-
den wel hoger dan vorig jaar.
eerste zes maanden werden
hter maar 717 nieuwe huizen
geleverd. Alleen met een zeer
rse inhaalslag kan de plan-
ng alsnog worden gehaald.
itblijkt uit gegevens die de ge-
ienten op verzoek van de PZC
[Strekten. Aanleiding hier-
«r waren de oproepen van mi-
ster Dekker (WD, volkshuis-
en gedeputeerde Van
Waveren (CDA, ruimtelijke or
dening) om de bouwproductie te
verhogen. Bouwen, bouwen,
bouwen, luidde hun boodschap
aan de gemeenten.
Geconfronteerd met de cijfers -
waarover de provincie zelf niet
beschikte - reageert gedeputeer
de Van Waveren erg zuinig.
„Als ik de resultaten zie, komen
we niet in de richting van onze
doelstelling. Er mag door de ge
meenten nog wel een impuls aan
gegeven worden. Ze kunnen bij
voorbeeld proberen de opleve
ring van nieuwe huizen te ver
snellen door hierover afspraken
te maken met de bouwers."
Het gros van de 2283 woningen
op de planning voor 2005 komt
voor rekening van de vier ste
den. Goes, Middelburg, Terneu-
zen en Vlissingen willen dit jaar
1073 huizen bouwen, waarvan
632 in het stadsgewest Middel -
burg/Vlissingen. Van de platte
landsgemeenten heeft Schou-
wen-Duiveland de hoogste ambi
tie, met 329 huizen, gevolgd
door Hulst met 199 (waaronder
81 eenheden verzorgingshuis
Blaauwe Hoeve).
Daar staat tegenover dat Schou-
wen-Duiveland het eerste half
jaar maar 49 opgeleverde wonin
gen had, terwijl Hulst met 100
opleveringen prima op schema
ligt, Ook Middelburg zit rede
lijk op koers met 167 nieuwe hui
zen op een planning van 400. De
meeste gemeenten konden ten
opzichte van hun planning te
weinig nieuwe huizen noteren.
Noord-Beveland heeft de helft
van de planning van 24 nieuwe
huizen verwezenlijkt, evenals
Tholen (167 planning, 89 opgele
verd). Opmerkelijk is de lage
planning, 13 huizen, van Sluis
(vier opgeleverd). Daar zit overi
gens woonzorgcomplex Hooge
Platen in Breskens niet bij, met
128 wooneenheden. De praktijk
leert wel dat in de tweede helft
van een jaar doorgaans de mees
te nieuwbouw gereed komt. Bij
voorbeeld Terneuzen - 339 plan
ning, 29 opgeleverd - lijkt veel
achterstand te hebben, maar
daar waren in juni wel 326 wo
ningen in aanbouw. Ook als
daarmee rekening wordt gehou
den, ziet het er naar uit dat de
meeste gemeenten hun bouwop
dracht niet waar kunnen ma
ken. Gedeputeerde Van Wave
ren wijst erop dat de gemeenten
van de provincie meer vrijheid
hebben gekregen om te bouwen.
Hij vindt dat ze die grotere ruim
te nu ook waar moeten maken.
De gedeputeerde heeft er wel be
grip voor dat de planning niet al
tijd gehaald wordt. „Je moet je
pijlen wat hoger richten om je
doel te bereiken."
Aanjaagteam
Van Waveren geeft aan dat er in
2004 totaal 1485 huizen opgele
verd werden (44 procent meer
dan het jaar ervoor). „Om de
noodzakelijke groei vast te hou
den, moeten we dit jaar ruim bo
ven die 1485 uitkomen. Dat
wordt krap aan." Hij overweegt
een 'aanjaagteam' in het leven
te roepen, om meer tempo te
brengen in bouwplanning en
-productie. De gedeputeerde on
derstreept dat in de goedgekeur
de gemeentelijke bestemmings
plannen voldoende capaciteit
zit om méér te bouwen. „Die
plannen moeten wel ingevuld
worden. Het ligt niet aan de
markt en de prijzen zijn goed.
Met de campagne Welkom in
Zeeland doen we er ook wat aan
om mensen naar de provincie te
trekken." Pluspunt vindt hij dat
de vier steden in de goede rich
ting lijken te komen om de
bouwafspraken (bijna 4700 wo
ningen tot 2010) na te komen.
jorRinus Antonisse
ÖMBURG - Het IVN, vereni-
igvoor natuur- en milieuedu-
itie, roept september uit tot
ioene Maand. Onder het motto
miten is het steeds weer ail
s' vinden ook in Zeeland ver-
chillende activiteiten plaats.
'itgangspunt voor de Groene
(sand is het veranderende land-
In hoog tempo worden
leden en dorpen uitgebreid, be-
rijfsterreinen ingericht en vra-
recreatievoorzieningen
amte. Ook worden nieuwe na-
iiirgebieden aangelegd. Dat al-
zorgt voor veranderingen in
d landschap. Mensen worden
Igenodigd daarvan kennis te
men in de Groene Maand. De
in Zeeland wordt zondag
september bij kasteel Westho-
te Domburg gegeven. Tussen
100 en 14.00 uur zijn er wande
len en excursies in de Wal-
tee Manteling, is er een na-
flir- en milieumarkt en zijn er
sidleidingen door het kasteel,
stichting Vrienden van het
latteland vestigt de aandacht
Pstreekproducten van de hoer
erij. Bezoekers kunnen deelne
men aan een 'proef het ver-
mnil-test'. Het nationaal park
Osterschelde is aanwezig met
mobiele expositie. Burge-
teter A. de Bruijn van Veere
7." om 12.00 uur voor de offi
ce opening.
de gemeente Reimerswaal is
-hele maand september de mo-
nfietsroute te rijden, 36 kilo
meter langs vier molens, met als
brtpunt Kruiningen. Het regio-
ftn Zeeland van het Wereld
duurfonds houdt op 3 septem-
er de Pandaloop; een of meer
®den van tweeënhalve kilome-
svoor wedstrijdlopers, recrea
te lopers en kinderen. Start
314.00 uur bij kasteel Westho-
dVoensdag 7 september is er
het nieuwe natuurgebied de
hinje aan de zuidkust van
«houwen de wandeling 'ture
luren', waarbij met name vo-
zien zijn. Ook op 10, 14,
28 september. Op 18 sep-
nber wordt op Neeltje Jans ge-
Weid langs de vloedlijn, tus-
14.00 en 16.00 uur.
ft Zeeuwse Landschap ver
stop 25 september wandelin-
door de Slikken van de
tan, om 11.00 en 14.00 uur. De
jartïs in Sint-Philipsland. Na-
w bijzonderheden; www.groe-
mand.nl.
Bezoekers van de Landelijke Uiendag laten zich bijpraten over de vele rassen op de proefveldjes in Colijnsplaat.
door Kees den Exter
COLIJNSPLAAT - Proteus, Pa
raat, Barito, Rocky, Julia en
Donna. Het lijkt de eerste start-
rij van een draverij op Duindigt,
maar het zijn uienrassen die gis
teren glorieerden op de Landelij
ke Uiendag in Colijnsplaat.
Alles wat in het zuidwesten van
ons land iets van doen heeft met
uien was gisteren in en rond de
tent te vinden. Om langs te gaan
bij de stands van zaadhuizen,
Rabobank, huisboekhouder van
de boerenstand en bij de leveran
ciers van zaai- en rooimachines,
maar toch vooral om op de proef
velden te kijken hoe de diverse
rassen het dit seizoen gedaan
hebben.
Wereldwijd wordt 50 miljoen
ton uien geteeld, maar Neder
land is de enige exporteur. Vo
rig jaar was een rampjaar. Om
dat een groot areaal was inge
zaaid en de oogst overvloedig
bleek, was er sprake van over
productie; een kilo bracht vorig
jaar welgeteld één eurocent op.
Die ene cent was de leidraad gis
termorgen in de toespraak van
Theo Meijer, voorzitter van het
Hoofdproductschap Akker
bouw. „Toen u die ene cent
kreeg, vroeg de supermarkt er
veertig. U moet eens nadenken
over de vraag waar die 39 cent
gebleven zijn."
Meijer hield zijn gehoor een har
de boodschap voor: „U bent niet
meer degene die bepaalt hoeveel
u inzaait en van welk ras. Dat
bepaalt de consument. Als de
consument gestreepte uien wil,
moeten we die gaan telen."
Hij vervolgde: „Qua innovatie is
de akkerbouw in Nederland
naar de achtste plaats gezakt.
Dat is een slechte zaak. Uienver-
werkers pikken subsidiemoge
lijkheden op om te innoveren.
Waarom doet de primaire sector
dat niet? Bij de universiteit in
Wageningen is kennis te halen
die we niet moeten laten lig
gen."
Gemeten naar het rumoer in de
expotent had de uienwereld wei
nig trek in de oorwassing van
hun eigen opperhoofd. Meer be
langstelling was er voor de
stands van de zaadhandels en
voor de kraam met hapjes waar
van uien een belangrijk bestand
deel vormen. Japanse uitempu-
ra: heerlijk!
COR DE JONGE
TERNEUZEN - Dow in Terneuzen is het bekendste be
drijf in Zeeuws-Vlaanderen. Van de inwoners noemt 87
procent spontaan Dow als hun gevraagd wordt bedrijven
in de regio te noemen. In Zuid-Beveland is de naamsbe
kendheid beduidend kleiner, maar de afgelopen drie jaar
wel verdubbeld. Dat blijkt uit een onderzoek naar de
naamsbekendheid en het imago van Dow door het onder
zoeksbureau Motivaction uit Amsterdam. Het bureau on
dervroeg vijfhonderd inwoners van Zeeuws-Vlaanderen
en honderd van Zuid-Beveland van achttien jaar en
ouder. De resultaten werden vergeleken met die van een
eerder onderzoek uit 2002. Dow laat sinds 1994 om de
paar jaar een onderzoek uitvoeren om er achter te komen
hoe mensen over het bedrijf denken en hoe het bedrijf de
activiteiten verder kan verbeteren.
In vergelijking met 2002 wordt Dow een iets minder goe
de werkgever gevonden. Daarentegen vinden omwonen
den in sterkere mate dat Dow een goede 'inwoner' van
Zeeuws-Vlaanderen is, die investeert in de regio. Drie
kwart van de ondervraagden vindt Dow een geloofwaar
dig bedrijf en 79 procent vindt dat Dow een bedrijf is dat
zijn verantwoordelijkheid neemt. Over het algemeen oor
delen de ondervraagden positief over Dow.
ARNEMUIDEN - Een bedrijfsauto is gisterochtend op de
A58 bij Arnemuiden éen paar keer tegen de vangrail ge
botst. De 42-jarige bestuurder probeerde omstreeks half
zes een busje te ontwijken. Het busje kwam zonder rich
ting aan te geven de snelweg op, en gaf daarbij geen voor
rang aan de Vlissinger. Bij het ongeval raakte niemand ge
wond.
DEN HAAG - Het kabinet heeft gisteren besloten de Kust
wacht te hervormen om de versnippering van taken over
te veel ministeries tegen te gaan. In maart volgend jaar be
gint de Kustwacht Nederland Nieuwe Stijl. Daarin is een
grotere taak weggelegd voor het Kustwachtcentrum in
Den Helder. De Kustwacht krijgt zeggenschap over alle
overheidsvliegtuigen en -vaartuigen die voor kustwacht-
taken worden ingezet en trekkingsrechten voor het ge
bruik van die van de krijgsmacht. De verantwoordelijk
heid voor de inzet van personeel en middelen komt bij mi
nister Kamp (Defensie) te liggen, de planning en begro
ting' komen op het bordje van de minister Peijs (Verkeer
en Waterstaat). Onderzocht wordt of er een rijksbrede re
derij moet komen voor het beheer van overheidsschepen.
TERNEUZEN - Automobilisten die vandaag gebruik ma
ken van de Westerscheldetunnel, moeten rekening hou
den met enig ongemak door werkzaamheden. De zuidelij
ke toeleidende weg naar de tunnel is van 6.00 uur tot
16.00 uur afgesloten. Dit is de weg tussen de rotonde in
de rijksweg 61 en de kruising met de Herbert Dowweg in
Terneuzen. De tunnel is niet afgesloten, er is alleen een
omleidingsroute voor de toegangsweg. De alternatieve
route wordt met borden aangegeven. De afsluiting is no
dig voor onderhoud aan de weg. Zo wordt graffitti van de
viaducten verwijderd, worden daar kleine reparaties uit
gevoerd, en wordt de middenberm van de weg gemaaid.
foto Willem Mieras
In zekere zin werd Meijer op
zijn wenken bediend: deze week
zijn in Stad aan het Haringvliet
voor het eerst in Nederland zoe
te uien geoogst.
door Harmen van der Werf
IJMUIDEN - De door machine
fabriek Verburg Holland in Co
lijnsplaat ontwikkelde pulskor
heeft toekomst, zeker als de olie
prijzen hoog blijven. De Urker
kotter UK 153 waarmee het elek
trisch vistuig ruim een jaar in
de praktijk is beproefd, ver
stookt 45 procent minder gaso-
lie dan met een gewoon, zwaar
der vistuig voor boomkorkot-
ters.
Sinds begin dit jaar is de gasolie-
prijs gestegen van zo'n 27 euro
cent naar ruim veertig eurocent
per liter. Ook de Urk 153 ont
komt niet aan de forse prijsstij
ging, maar is spekkoper dankzij
de pulskor. De kotter verbruikt
21.000 liter brandstof per week
tegen gewoonlijk 38.000 liter.
Wekelijks scheeit dat bijna 7000
euro. De twijfels over het elek
trisch vistuig nemen daardoor
af, merkt schipper Pieter Louwe
van Slooten van de Urk 153. „Ik
krijg er steeds meer vragen over
van collega's." Niet alleen de ho
ge olieprijzen werken de belang
stelling in de hand, dat doen
ook de vangstresultaten. Die
van tong zijn vijftien tot twintig
procent beter met het elektrisch
vistuig dan met het gewone vis
tuig met kettingen. Schol is min
der gevoelig voor de lichte
stroomstoten die de pulskor af
geeft. Lagen de scholvangsten
eerst op de helft van normaal,
dat percentage is inmiddels op
gelopen tot tachtig a negentig
procent.
Bijvangst
Het elektrisch vistuig is vooral
ontwikkeld om de bijvangst van
ondermaatse, te kleine vis en
van allerlei bodemdieren te ver
minderen. In de praktijk lukt
dit. Twintig procent minder on
dermaatse tong en schol wordt
binnengehaald, vijfentwintig
tot vijftig procent minder bo
demdieren en vooral de bij
vangst van dieren in de zeebo
dem is scherp gedaald; die van
gedoomde hartschelpen zelfs
met tachtig procent.
De pulskor gaat minder diep de
zeebodem in, wat volgens vis
sers ook een nadeel zou kunnen
zijn. Het omwoelen van de zee
bodem maakt voedsel voor over
gebleven vissen vrij, wat de pro
ductiviteit zou verhogen. Schip
per Van Slooten kent dit ver
haal. „Met het elektrisch vistuig
wordt de bodem ook beroerd",
probeert hij de kritiek te weer
leggen.
Het experiment met het elek
trisch vistuig duurt nog tot eind
dit jaar. Onafhankelijk project
leider Marnix van Stralen uit
het Schouwse Eikerzee zal dan
alle praktijkervaringen op een
rijtje zetten voor het ministerie
van Landbouw. De afdeling vis
serij van het Landbouw Econo
misch Instituut brengt rapport
uit over de rentabiliteit van de
pulskor. Het is in elk geval al
duidelijk dat vis gevangen met
de pulskor gemiddeld vier pro
cent meer opbrengt op de vis
mijn, omdat die minder bescha
digd raakt.
Elektrodedragers
Of dit alles opweegt tegen de in
vesteringen en onderhoudskos
ten laat zich nog raden. Van
Stralen zegt niet te weten hoe
veel een pulskor gaat kosten.
Technisch zijn er ook nog wat
dingen op te lossen. Zo zijn de
kunststof elektrodedragers op
de netten slijtagegevoelig. „De
pulskor zal op korte termijn
geen vervanger van het wekker-
tuig zijn, zeker niet in de stenige
zuidelijke Noordzee", stelt pro
jectleider Van Stralen, „maar er
zullen zonder meer bedrijven
zijn die bereid zijn erin te inves
teren. Laat het zichzelf dan
maar ontwikkelen."
Voor het zover is, zal de Europe
se Unie eerst ontheffing moeten
verlenen. In de jaren tachtig
bleek elektrische visserij op to
nijn zo schadelijk, dat er een al
geheel verbod is afgekondigd.
Nederland wil daarop een ont
heffing voor de pulskor.
Eurocommissaris Borg komt op
16 september naar Nederland.
In navolging van de pers giste
ren krijgt hij die dag vanuit IJ-
muiden een reis aangeboden
met de UK 153.
Hoe bemoedigend de praktijk
proeven met de pulskor ook mo
gen zijn, Greenpeace heeft het
er niet op. De milieuorganisatie
noemt het vistuig 'slechts een
stapje in de goede richting'. Vol
gens Greenpeace is er sprake
van overbevissing in de Noord
zee en daar verandert de puls
kor weinig aan. Zij pleit voor de
aanwijzing van beschermde na
tuurgebieden in zee, waar vis
sen ongestoord kunnen leven en
weer groot kunnen worden.
