Democratie is calvinistisch idee
De laatste krant
PZC
Diplomatiek dier Ben Bot danst op hoge koord
PZC
Het C02-probleem
kan zo de grond in
SGP-voorman Wim Kolijn weerlegt omstreden uitspraak dominee Lohuis
20 augustus 1955
zaterdag 20 augustus 2005
door Harmen van der Werf
Uitspraken van de onlangs
uit Scherpenisse vertrok
ken Nederlandse hervormde do
minee J. Lohuis over democra
tie hebben vooral op Tholen
veel stof doen opwaaien. Hij zei
onder meer dat 'democratie een
uitvinding van de duivel is'. W.
Kolijn, landelijk voorzitter van
de Staatkundig Gereformeerde
Partij en SGP-fractievoorzitter
in de Zeeuwse Staten, kan zich
de commotie indenken, maar
hij kan zich niet voorstellen dat
Lohuis de democratie echt wil
verjagen en vervangen door een
theocratie (Godsregering). Ko
lijn: „Democratie is een calvinis
tische uitvinding."
Dominee Lohuis en scriba S.
Quist van de kerkenraad van
Scherpenisse willen helaas niet
ï-eageren. Lohuis zegt 'slechte er
varingen te hebben met de pers'.
Quist. die docent maatschappij
leer aan het Calvijn College is,
hoort de gestelde vragen aan en
antwoordt niet. Het wantrou
wen is groot. Orthodoxe protes
tanten - de hervormde gemeente
in Scherpenisse zit op de rech
terflank van de vorig jaar ontsta
ne. brede Protestantse Kerk in
Nederland - voelen zich in het
sterk ontkerstende Nederland
vaak onbegrepen. Dat zij door
niets te zeggen onbegrepen blij
ven, nemen Lohuis en Quist
voor lief.
Oranje
Voor wie de orthodox protes
tantse wereld slechts zijdelings
kent, blijven uitlatingen als van
dominee Lohuis toch fascine
ren. Ze komen zo onbekend
voor. Want hoe komt hij erbij te
zeggen dat 'het mijn diepste
overtuiging is dat de democratie
een uitvinding van de duivel is'
en de wens uit te spreken dat
'weer iemand opstaat als Wil
lem van Oranje die de democra
tie gaat verjagen, zodat er een
theocratie komt en God alleen
verheerlijkt worde'?
Hoewel Lohuis volgens
SGP-fractievoorzitter M. Klip-
pel in de Thoolse gemeenteraad
geen SGP-lid is, staat zijn leef
wereld dicht bij die van
SGP' ers. Zij zijn veelal te vin
den in de ooit van de hervormde
kerk afgescheiden gereformeer
de gemeenten, maar ook bij de
orthodoxe gereformeerde bond
binnen de Protestantse Kerk in
Nederland. Als Lohuis en Quist
niets willen zeggen, kan wel
licht een SGP'er helderheid ver
schaffen. Actieve SGP-politici
weten om te gaan met de pers.
Landelijk voorzitter Kolijn uit
Terneuzen is bereid uitleg te ge
ven aan de woorden van de naar
Harskamp op de Veluwe verhuis
de dominee Lohuis.
Kolijn kent zijn klassiekers: dat
democratie een uitvinding van
de duivel is, weerspreekt hij met
één zin: „De democratie is in we
zen een uitvinding van het calvi
nisme." Om dit te boekstaven,
wijst hij erop dat de bestuur
ders van Genève in de tijd van
kerkhervormer Calvijn (1509 -
1564) al werden verkozen. Ook
gold er al een ander, heden
daags principe: de scheiding
van wereldlijke en kerkelijke
macht. Niet dominees regeerden
de stad, maar staatsburgers. En
zeker zo belangrijk: de protes
tantse kerken worden van
oudsher geleid door gekozen ker
kenraden, in tegenstelling tot de
centralistische, vanuit Rome be
stuurde rooms-katholieke kerk.
Willem van Oranje (1533-1584)
stond in die protestantse tradi
tie. Dat Lohuis met name naar
hem verwees, geeft volgens Ko
lijn aan dat de predikant geen
anti-democraat kan zijn. „Wil
lem van Oranje was een revolu
tionair en grondlegger van de ge
wetensvrijheid in Nederland."
Kolijn was een paar weken gele
den nog in Genève, bij het monu
ment ter herinnering aan de re
formatie. Eén van Willem van
Oranjes bekendste uitspraken
staat daarop: 'Ik kan niet goed
keuren dat vorsten over het ge
weten van hun onderdanen wil
len heersen en hun de vrijheid
van geloof en godsdienst ontne
men'.
De Republiek van de Zeven Ver
enigde Provinciën - Nederland
na de Tachtigjarige Oorlog -
was gestoeld op dat idee, temid
den van landen waar godsdienst
vrijheid ondenkbaar was. Gods
dienst speelde in de Republiek
wel een grote rol, terwijl dat in
Nederland anno 2005 niet meer
het geval is. Kolijn plaatst de op
merkingen van Lohuis in het
licht van die enorme maatschap
pelijke verandering. „De demo
cratie is als staatsvorm een
groot goed, maar je kunt vraag
tekens zetten bij de brede libera
le invulling van het begrip 'de
mocratie'. De meerderheid be
paalt wat goed en kwaad is. De
SGP vindt dat dit moet gebeu
ren binnen een bepaalde norm."
Zo wordt er volgens hem niet al
leen binnen zijn partij over ge
dacht.
„Stel dat enkele jonge kinderen
worden vermoord. In dezelfde
tijd vindt een referendum over
de doodstraf plaats en een meer
derheid stemt 'voor'. Veel politi
ci zullen die uitslag naast zich
neerleggen, omdat zij het basale
recht op leven laten voorgaan."
Het voorbeeld lijkt ongelukkig
gekozen. De SGP is niet tegen
de doodstraf. Kolijn: „Ik wil
maar aangeven dat ook in een
Standbeeld van Willem van Oranje op het Plein in Den Haag.
foto Juan Vrijdag/ANP
democratie de meerderheid niet
altijd haar zin krijgt, als hogere
normen en waarden in het ge
drang komen."
De brede liberale invulling van
het begrip 'democratie' is naar
het idee van de SGP-voorzitter
de reden waarom Lohuis zijn
kritische geluid liet horen.
In SGP-kringen is daar ook veel
over gesproken tijdens de paar
se kabinetten van PvdA, WD
en D66 (1994-2002). Die discus
sie was opmerkelijk. De SGP
ziet de overheid overeenkomstig
Romeinen 13 in de Bijbel als
'dienaresse Gods'. De overheid
is door God ingesteld en ont
leent haar macht aan God, maar
dat betekent niet, schreef weten
schappelijk medewerker J. van
Berkum eind 2000 in het
SGP-tijdschrift De Banier, 'dat
iedereen de overheid die over
haar gesteld is, gehoorzaam
moet zijn'. In de Tweede Wereld
oorlog speelde dit, maar ook on
der de paarse kabinetten vanwe
ge de verruiming van de eutha
nasiewetgeving, de opheffing
van het bordeelverbod en de in
voering van het homohuwelijk.
Van Berkums' conclusie was ove
rigens dat 'de situatie in ons
land niet uitzichtloos is'. Want
'zoals gezegd leven we in een de
mocratie'. „De SGP bestaat nog
en langs de daarvoor openstaan
de wegen kan ze haar geluid la
ten horen en de overheid aanspo
ren om terug te keren tot het
christendom."
Vergelijkingen
Blijft de vraag: is Lohuis een an
ti-democraat? Kolijn kan zich
dat niet voorstellen. „Lohuis is
vorig jaar meegegaan in de bre
de Protestantse Kerk in Neder
land. Dat zegt iets over zijn de
mocratische gezindheid." De
vergelijkingen die direct zijn ge-
trokken tussen Lohuis en funda
mentalistische moslims, passen
volgens Kolijn dan ook niet.
„Die zijn volstrekt misplaatst.
Binnen het protestantisme is de
scheiding tussen kerkelijke en
wereldlijke macht essentieel. De
islam wil daarentegen een we
reldkalifaat. Dat is een wereld
van verschil."
door Marcel de Jong
Alle noodkreten over de
overmatige uitstoot van
het klimaatveranderende
kooldioxide CO, zijn niet lan
ger nodig. De wereldproduc
tie van de komende tachtig
jaar van het broeikasgas is
met gemak in de grond te
stoppen, menen deskundigen.
Het lijkt te simpel om waar
te zijn.
In het Noorse Sleipner ver
dwijnt al negen jaar kooldi
oxide in een aardgasveld. De
Verenigde Staten en Canada
zijn bijzonder actief, maar
ook Algerije injecteert gasvel-
den met CO,. Nederland voert
een kleine proef uit op de
Noordzee. En het bedrijf SEQ
uit Bunnik wil aan de slag bij
Drachten. Daar zal aardgas
naar boven komen om in een
hypermoderne installatie te
verbranden tot elektriciteit,
waarna vrijkomende schade
lijke stoffen als kooldioxide
terug de grond in gaan.
Het Friese project moet het
eerste zijn van een serie scho
ne stroomcentrales die SEQ
en nu ook de NAM bij leegko
mende of kleine gasvelden
wil neerzetten, vooral in het
Noorden. Niet alleen zal de
CO,-uitstoot teruglopen, er
komt aardgas naar boven dat
anders zou blijven zitten en
bodemdaling krijgt geen
kans. Bij Berlijn moet in 2008
zo'n centrale draaien.
Groot-Brittannië wil olievel
den op dezelfde wijze gebrui
ken.
Tweede leven
De hausse van meer dan hon
derd initiatieven maakt duide
lijk dat hier niet zomaar wat
hobbyisten aan het werk zijn.
De grote oliemaatschappijen
Shell en BP doen volop mee.
Zij zien voor hun leeg raken
de olie- en gasvelden een
tweede leven. Bovendien kun
nen ze met hulp van C02 de
productie uit een veld opvoe
ren.
Het reservoir dat in potentie
in de aardbodem beschik^
is voor de opslag van koot
oxide is enorm. TNO beciife-
het op 1700 gigaton CO. Dat
staat gelijk aan de werelds
de uitstoot van tachtig jaa:'
Het lijkt een geruststelt
voor wie wakker ligt van jj
broeikasprobleem. Nu koot
oxide netjes weg te werken-i
hoeft de verwarming
meer een graadje lager en
het energieverspillen i
los. Maar die redenens
vindt Erik Lysen van de IA
versiteit van Utrecht ge
lijk. De kelder voor CO. na
onmetelijk groot zijn, na
derd jaar is ook die gevuld.
De risico's van CO. m de bo
dem zijn beperkt, stelt ao^
caat Jos Cozijnsen die v
het rijk onderzoek d&i
Mens en milieu kunnen b
der ondervinden als kooit
oxide ontsnapt uit de grob
Maar de kans op lekkages!
miniem. Volgens Hans Al'e-
vogt van Greenpeace ainj
niet veel bezwaren tegen j
ondergrondse opslag van CO.
Maar hij vreest dat als dei»
ging een succes is, de lust ca
in biomassa, zonne-enerp
en windmolens te investenj
verder afneemt. „Dan garan
deer ik dat we duurzame ene-
gie kunnen vergeten."
Geen subsidie
Los van die discussie is era
financiële kant van de meb
le. De ondergrondse opsk»
mag een gouden toekoms
hebben, de overheid is ncq
om de eerste jaren bij tespn»
gen. Maar de subsiüierèga
veranderen pas als bij deFrs
se energiecentrale de proefe
riode voorbij is, terwijl e
juist tijdens clie fase njksesr
ten nodig zijn. Voor een bi;
drage uit de aardgasbateni
de centrale voorgi
Maar na een negatief advia
van het Centraal Planbure
zal het kabinet
maand de aanvraag niet hom
reren, melden bronnen in
Haag. Zo komt de centrale a
Drachten voorlopig met va
der dan de tekentafel. GPD
Na zestig jaar trok hij deze
week een pijnlijke angel uit de
relatie tussen Nederland en In
donesië. Eerder verzoende hij
Turkije met een intens verdeeld
Europa. En ook Arjan Erkel
kreeg hij vrij. Hoe goed is Ber
nard Rudolf Bot, minister van
Buitenlandse Zaken eigenlijk
door Paul Koopman
en Jaco van Lambalgen
Toen Jaap de Hoop Scheffer
naar de Navo vertrok en Bot
in beeld kwam als minister van
Buitenlandse Zaken, waren er
wel aarzelingen, herinnert
Hans van den Broek zich. „Is
hij niet te hoekig, te hard? Nou,
daar is weinig van gebleken."
Deze week sloot Bot een kort be
zoek aan Jakarta af, waarbij hij
voor het eerst in zestig jaar een
koloniaal taboe wist te doorbre
ken. zonder onnodig gevoelens
te kwetsen. De minister koos
zijn woorden zeer zorgvuldig.
Zowel de Nederlandse organisa
ties van Indië-veteranen als de
Indonesische autoriteiten haal
den opgelucht adem. Vanaf nu
kunnen Den Haag en Jakarta in
niger betrekkingen tegemoet
zien.
Nog maar halverwege de kabi-
netsrit heeft Bot al de nodige
successen (mede) op zijn naam.
Zo kreeg hij Arjan Erkel vrij na
een jarenlange gijzeling. Tijdens
het Nederlands voorzitterschap
slaagde Bot erin kandidaat-lid-
staat Turkije op één lijn te krij
gen met een hevig verdeeld Eu
ropa. Turkije zou het betwiste
Cyprus niet expliciet hoeven te
erkennen, maar dat wel 'impli
ciet' doen, door een nieuw doua
neverdrag met alle 25 EU-lidsta-
ten te ondertekenen. Het is Bot
op zijn best: via een taalkundige
vondst wordt van een vierkant
een cirkel gemaakt.
„Bot is een voortreffelijk diplo
maat", meent WD-buitenland-
woordvoerder Hans van Baaien.
„Die impliciete erkenning was
een prachtige vondst. Het Neder
landse voorzitterschap is vooral
dankzij hem een succes gewor
den. Maar het probleem is wel:
hoe krijg je dit soort spitsvondig
heden over de bühne? Wat Bot
doet, is echt iets voor fijnproe
vers. De Tweede Kamer én de be
volking willen graag weten: wat
bedoelt hij nu eigenlijk?"
Uitzondering
PvdA'er Bert Koenders vindt
Bot dan ook juist te veel diplo
maat. „Ik beschouw wat hij be
reikt heeft in Indonesië als een
gunstige uitzondering. Hij
heeft, wellicht ingegeven door
zijn jeugdervaringen, moed ge
toond en een duidelijk politiek
besluit genomen. Dat zou hij
veel vaker moeten doen." Bot
zat als kind in een jappenkamp.
Bot is een heel goede minister
met ongelooflijk veel vakkennis,
vindt Jan Melissen, hoofd diplo
matieke studies van Clingen-
dael. „Hoe hij en zijn ministerie
zich hebben ingezet voor Arjan
Erkel was fenomenaal. Als be
windsman weet Bot dat hij vaak
meer bereikt via stille diploma
tie. Het knappe is dat hij ande
ren het gevoel geeft dat zij deel
hebben aan het compromis. Wat
het kabinet internationaal be
reikt, is het werk van de minis
ter van Buitenlandse Zaken."
Van den Broek vindt Bot een 'he
le grote', al waagt hij zich niet
aan een vergelijkend warenon
derzoek met voorgaande be
windspersonen. „Dat laat ik
graag aan anderen over."
Van Baaien tekent aan: „Bot
zijn diplomatieke gaven zijn te
gelijkertijd zijn achilleshiel. Je
moet je beleid wel kunnen uit
leggen aan de bevolking, anders
is wat je doet met gelegiti
meerd. Als Bot daar over ander
half jaar in slaagt, is hij een van
de beste ministers die we ooit
hebben gehad." GPD
Bot in gesprek met de Indonesische president Yudhoyono t
opening van een culturele tentoonstelling in Jakarta.
Het is bijna gebeurd met de krant,
schijnt het.
Als de neerwaartse trend zich doorzet,
zal volgens Philip Meyer, schrijver van
het spraakmakende boek over The
Vanishing Newspaperhet laatste ge
drukte exemplaar van het dagblad op
z'n laatst in april 2040 in de brievenbus
vallen.
Dat is geen misselijke grap. Overal ter
wereld worden kranten getroffen door
dalende oplages. Er wordt minder gele
zen. En die 'ontlezing', in combinatie
met lage advertentie-inkomsten, gaat
in zo'n hard tempo dat menig krant
wankelt op de rand van de afgrond.
Ook in Nederland staat een nieuwe golf
aan saneringen en reorganisaties in het
dagbladbedrijf voor de deur: binnen
kort gaat in de Randstad een serie re
gionale kranten ten onder.
Dat dagbladen verdwijnen zou mis
schien met veel pijn en moeite nog wel
te accepteren zijn, als zich een alterna
tief aandiende. Maar het begint er
steeds meer op te lijken dat serieuze,
onafhankelijke, professionele journalis
tiek zijn beste tijd heeft gehad. Te be
ginnen in de Verenigde Staten wensen
steeds minder mensen, met name jonge
ren, zich door de krant laten dicteren
wat nieuws is.
Of zoals Rupert Murdoch, een
befaamd/berucht kranten tycoon, een
paar weken geleden zei: „Ze willen
voor het laatste nieuws niet langer op
de traditionele krant vertrouwen. Ze
willen niet vertrouwen op een halfgod
die hun vertelt wat belangrijk is. En ze
willen zeker niet het nieuws gepresen
teerd zien als evangelie."
Jongeren zoeken via het internet zelf
op wat hun nieuwswaardig lijkt. Zet
ten het eigenhandig in elkaar en geven
het door aan iedereen-die-geïnteres-
seerd-is. Dit grassroots journalism -
zelf gefabriceerde nieuwsjagerij - gaat,
zo voorspelde ook een Amerikaanse
denktank, Carnegie Corporation,
steeds meer de overgeleverde, traditio
nele methoden van journalistiek ver
vangen.
Dat is een ontwikkeling die de oude
garde in de journalistiek natuurlijk
aan het hart gaat. Je zult maar je maar
dag en dag hebben ingezet om lezers zo
secuur mogelijk te informeren, om na
zo veel jaar trouwe dienst achteloos ter
zijde te worden geschoven. Maar het is
minstens zo treurig voor iedereen die
oprecht geïnteresseerd is in wel en wee
van stad, land en wereld. De klassieke
journalist deed z'n best om een zo ge
trouw, evenwichtig en eerlijk mogelijk
beeld te schetsen van wat er gebeurt.
Ook als er meer mis gaat dan iedereen
lief is, blijft er het permanente streven
naar onpartijdigheid. Als een norm, als
een toets. Die vorm van journalistiek in
te ruilen voor iets wat subjectief, onbe
trouwbaar en niet vrij van persoonlijke
belangen is - nee. daar wordt niemand
beter van.
Ho, ho - geen misverstand: die teloor
gang van de krant is niet de schuld van
de grote boze buitenwereld. De journa
listiek is niet slechts een lijdzaam
slachtoffer van publieke desinteresse
of anonieme maatschappelijke krach
ten. De media - niet alleen krant, min
stens zo zeer televisie - maken het er,
eerlijk gezegd, ook naar. Staat de jour
nalistiek niet vaak met de rug naar le
zers, kijkers en luisteraars? Is er niet
een proces van verloedering gaande?
Hoeveel slordigheden en ordinaire fou
ten telt een bericht met? Worden onaf
hankelijkheid en betrouwbaarheid wel
met hoofdletters geschreven? Zetten
hetzerigheid en hyperventilatie niet te
vaak de toon?
Me beperkend tot politieke journalis
tiek - een domein dat ik over een wat
langere termijn kan overzien - valt op
hoezeer in de loop der jaren de journa
listieke zeden verruwd zijn. Niet toeval
lig is er sprake van een heuse 'oorlog'
tussen pers en politiek.
Tot diep in de jaren '60 waren kranten
verlengstukken van politieke partijen,
maar sedertdien is de balans naar de
andere kant doorgeslagen. „Het is een
verschuiving", zo signaleert John Llo
yd, Brits journalist en auteur van een
kritisch boek over de media, „van
is-er-nog-iets-wat-u-ons-wilt-medede-
len-excellentie? naar de houding van
de hoofdredacteur van The Sunday Ti
mes: 'Als je een politicus interviewt,
moet je je altijd afvragen: waarom liegt
die klootzak tegen me?'"
Die teneur komt er ook in Nederland
in. Je hoeft geen'adept van premier Bal
kenende te zijn om vast te stellen dat
hij te vaak wordt afgeserveerd als hope
loos geval, niet serieus te nemen. Ge
combineerd met steeds opvallender be
schuldigende, hijgerige toon, staat de
moderne journalistiek soms ver af van
de eigen klassieke normen.
Die verloedering is bezig zich tegen de
journalistiek te keren.
Niet alleen in politiek en bestuur ver
schansen ministers en andere publieke
ambtsdragers zich achter dikke, on
doordringbare muren. Journalisten
moeten het steeds vaker doen met voor
gekookte one-liners. Onderwijl groeit
hun afhankelijkheid van pr-functiona-
rissen die zich steeds meer ontpoppen
tot spin doctors. En om aan die greep te
ontsnappen, hebben journalisten - het
is een vicieuze cirkel - de neiging zich
van nog ruwere methoden te bedienen.
Die hele verruwing versterkt weer een
andere trend - om buiten de journalis
tiek om je klanten, je achterban, je me
dewerkers en zelfs je burgers te infor
meren. Elk zichzelf respecterend be
drijf heeft al een eigen 'blad', volge
schreven door bedrijfsjoumalisten. Het
zelfde geldt voor grote delen van het
verenigingsleven Zelfs overheden pro
beren steeds meer de journalistiek te
omzeilen. Onder het motto: als je niet
meer op de krant aan kunt, nemen we
zelf de berichtgeving ter hand...
Het geklaag over kranten en journalis
ten is van alle tijden. Te vaak zijn die
klachten ingegeven door politieke bijbe
doelingen of ander eigenbelang. Afge
stompt door kritiek, bestaat er binnen
de media een neiging om zich ongenaak
baar op te stellen, afgeschermd door de
vrijheid van meningsuiting. Maar die
begrijpelijke zelfbescherming verwordt
tot obstakel voor noodzakelijke journa
listieke zelfreiniging.
De krant moet immers nog langer mee.
Zelfs langer dan april 2040.
Jan Schinkelshoek
ARRESTATIE - De politie van
Chicago heeft na een hevig
vuurgevecht een gevaarlijke
misdadiger kunnen arresteren,
die verdacht wordt van moord.
De jacht op de man begon toen
hij eerder deze week in een bio
scoop een agent neerschoot,
die hem wilde arresteren we
gens de moord op een colle
ga-politieman.
MUITERIJ - In Soedan is giste
ren muiterij uitgebroken on
der legertroepen in het zuiden
van het land. Drie officieren
worden vermist, van wie er
een gedood is. De vermisten
dienden bij het verdedigingsle-
ger. Gouverneur-generaal S
Knox Helm van Soedan ha
in de zuidelijke provincies!
noodtoestand afgekondigd,
SCHOOLGEBOUW - Debos
van het nieuwe schoi
van het Christelijk Bijzond
Lager Onderwijs aan deJac
Catsstraat in Terneuzen
bijna afgerond.
De nieuwe school kan, als a
geen bijzondere omstandig
den voordoen, in Septembers
trokken worden.
De bouw was nodig
het grote aantal leerlingen.il
ondergebracht werd innoodi
kalen.
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail" redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail lezersredacteur a1 pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail. redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax (0114)372771
E-mail: redhulst@pzc nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 (454651
Fax- (0111)454657
E-mail. redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst"
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail, web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden,
zaterdags tol 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom afschrijving acceptgiro
per maand: 19.95 n vt
per kwartaal: 58.00 60,25
per jaar €222 50 22630
Voor toezending per post geldt eer
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schrifleliik. 1 maandv»"S
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk.
maandag t/m vrijdag: 1.25
zaterdag. 1,75
Alle bedragen zijn inclusief B% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65 597
Postbank 35 93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uüg*s
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en»?
de Regelen voor het Advertentie*»®
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag van 16.00tot 1800uur
Tel. (0113)315555
Fax (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel (0113)315540
Fax. (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax. (0114)372771
Business to Business/Onroerw»?"
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet:
n pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverii Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel vi
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een be
(abonnementen)admmistratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig 9®*^. t
de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk motdf °"l
zersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes.
5S2KSÏSS»-
j relevante dienste";;^
Behoort tot WGGGNGR
