Affiches tonen een tijdsbeeld
Nectarine is een smakelijk mutantje
M -
W9
ZIJN LAATSTE WEDSTRIJD
Worms terug
Samsung
Bouwen
zaterdag 20 augustus 2005
Hoe geef je bekendheid
aan een sportevene
ment? Tegenwoordig via
websites, radioreclames en
tv-spotjes. In de tijd voor de
massacommunicatiemidde
len was er een ander me
dium: het affiche. Nog
steeds zijn een concours hip-
pique en een tennistoernooi
zonder fullcolourposter on
denkbaar. Het Gemeentear
chief Rotterdam bewaart
een reusachtige collectie
sportaffiches en licht daar
een tipje van op.
Archieven zijn soms. ware
schatkamers. Tussen de
stoffige folianten, documenten
en akten die het Gemeentear
chief Rotterdam bewaart en die
vaak alleen door enkelingen
worden geraadpleegd, zitten
ook kleurrijke stukken die inte
ressant zijn voor een groot pu
bliek. Uit zulk materiaal werd
de tentoonstelling Honderd jaar
sportaffiches uit het Gemeen
tearchief Rotterdam samenge
steld. Aan de hand van zo'n tach
tig aanplakbiljetten brengt deze
expositie een eeuw sportbele
ving in de Maasstad in beeld.
De tentoonstelling is een late
hommage aan de Rotterdamse
archivaris J.H.W. Unger. Hij leg
de aan het einde van de negen
tiende eeuw het fundament voor
de afficheverzameling in het Ge
meentearchief, met 50.000 stuks
thans een van de grootste van
Nederland. Unger begon met
theateraffiches, maar toonde al
gauw ook voor andere onderwer
pen belangstelling: tentoonstel
lingen, evenementen, sport. Zijn
opvolgers erkenden de waarde
van de affiche als historisch do
cument en breidden de verzame
ling verder uit.
Nog steeds komen bij het ge
meentearchief aan de Hofdijk
aanplakbiljetten binnen: voor
de Parade, de Dali-expositie in
Boijmans van Beuningen, een
voorstelling in de Schouwburg,
het Zomercarnaval, de Rotter
dam Marathon. Verspreiders
van reclame zoals Van Puffelen
en Viacom Outdoor bezorgen
het archief al jarenlang trouw
exemplaren van de affiches die
zij in bushokjes en op muren
plakken. Zo blijft de verzame
ling actueel, zij het niet altijd
even compleet.
„Posters voor evenementen in
de jongerencultuur en allochto
nen zijn moeilijk te krijgen,"
zegt Miranda van Marion, be
heerder van de collectie, met
spijt. „Vaak worden ze illegaal
geplakt. Hoe je met de organisa
toren in contact moet komen is
niet altijd duidelijk."
Het archief behandelt de affi
ches met de grootste zorg. Ze
worden niet in de eerste plaats
om hun artistieke waarde verza
meld, al is die vaak groot, maar
vooral omdat ook dit papier, net
als boeken, tijdschriften en nota
risakten, informatie bevat die
nuttig kan zijn voor latere gene
raties. Net als alle documenten,
liggen de affiches opgeborgen
op een donkere plaats en zien ze
zelden het daglicht. Geëxpo
seerd worden ze bijna nooit.
in de AHOY-HAL te ROTTERDAM
'I
BU HET VLIEGVELD
Sportaffiches schetsen een eeuw sportbeleving in Rotterdam.
JL
Een uitzondering werd gemaakt
voor het Sportjaar 2005. Archief
medewerker Rene Spork maak
te een selectie uit de duizenden
sportaffiches die aan de Hofdijk
liggen opgeslagen èn'bracht zo
de sportcultuur tussen 1902 en
2000 in beeld. Rotterdam komt
uit de tentoonstelling naar vo
ren als een echte sportstad. Al
vanaf het begin van de twintig
ste eeuw werden er op hoog ni
veau tal van sporten bedreven.
De oudste aankondiging is die
voor de voetbalwedstrijd
VOC-Sparta op 23 februari
1902. Voetbal was toen nog, als
veel andere sporten, een ver
maak voor de elite. Mede dank
zij de affiche werd het publiek
snel talrijker.
De affiches roepen niet alleen
herinneringen op aan histori
sche sportevenementen, zoals de
laatste bokswedstrijd van Bep
van Klaveren in Odeon op maan
dag 19 maart 1956 („Hij offerde
geheel zijn leven voor de Boks-
sport"). Hun zeggingskracht
gaat verder dan puur feitelijke
mededelingen.
Emoties
In de afbeeldingen zijn allerlei
emoties voelbaar: trots, heroiek,
saamhorigheid, zelfvertrouwen.
Soms werd een snufje chauvinis
me meegegeven, zoals op die
plaat voor turnkampioenschap-
pen in de jaren dertig, waar niet
toevallig De Hef, de toenmalige
trots van Rotterdam, als achter
grond i§ gekozen. Tegenwoordig
staat de Erasmusbrug promi
nent op een aankondiging voor
de marathon.
Zo vertelt de expositie meteen
een stukje geschiedenis van de
stad. Eigenlijk kan de toeschou
wer zelf kiezen wat hij het inte
ressantst vindt aan de affiches.
De ontwikkeling van de sport-
kleding, bijvoorbeeld, die na
tuurlijk in de loop van tiental
len jaren sterk veranderde.
De beleving van de sport: soms
een solitair genoegen, zoals op
de plaat voor de Hillegersberg-
sche Zeilweek in 1947 waar een
eenzame jol over het wijde wa
ter glijdt, soms een uitgespro
ken massa-evenement, zoals de
marathon. De toenemende in
vloed van sponsoring op de
sport, af te leiden uit steeds va
ker opduikende reclameslogans
en merknamen.
Het affiche ontwikkelde zich
sincls zijn uitvinding in de acht
tiende eeuw van een simpel vel
papier met daarop enkel letters
en lijnen tot een medium met on
begrensde kleurvariaties en gra
fische hoogstandjes. Dankzij de
druktechnische mogelijkheden
en het beeldgerichte denken van
de moderne mens, blijft het een
succesvol middel om de aan
dacht te trekken. „Ondanks alle
moderne media is het affiche
nog steeds niet uit het straat
beeld verdwenen," constateert
Tommy Bruggink, pr-medewer-
kerbij het archief.
Van veel staaltjes van het druk
werk zijn op de tentoonstelling
alleen kopieën te zien. De origi
nelen worden zorgvuldig be
waard in het depot van het ar
chief. Ze zijn te kwetsbaar om
gedurende langere tijd aan het
daglicht te worden blootgesteld.
--.'ja te«en OuKaland's aHoi-boste WoHergewtom
V M
WIET EEN BUITENGEWOON INTERESSANT BI-J-RROGRAMWIA.
Entreeprijzen (W.F. en feeding inbegr.) 2de RANG f 5.10, 1ste RANG f 7.60, RING f 11.10, RING-SPECIAAL f 15.10
VOORVERKOOR VANAF WOENSDAG 7 fSAART a. 3.
In sportaffiches zijn soms allerlei emoties voelbaar.
foto gpd
Peter de Lange Ondanks moderne media zijn affiches nog niet uit het straatbeeld verdwenen. foto Corne Sparidaens
Mailtje van een hardwerken
de vriendin: „Help! We
hebben zaterdag een buurtbar
becue en ik, sukkel, heb op me
genomen het toetje te verzorgen.
Voor dertig man! Wat te maken?
Mag niet te duur zijn. Wel graag
spectaculair, want er zitten een
paar culi's tussen waarop ik
graag indruk wil maken. Niet te
ingewikkeld en tijdrovend
a.u.b. Je kent mijn agenda en
mijn kookkunsten."
Heeft zij even geluk. We zitten
midden in het perziken- en nec
tarineseizoen. Deze sappige,
zondoorstoofde vruchten heb
ben van zichzelf al zoveel
smaak dat je er maar weinig aan
aan een lange houten schragen-
tafel, onder de pruimenbomen.
En Alain, vaste medewerker van
het blad, kookte met zijn 'Fran
se slag', dus puur en zonder frat
sen, een diner om nooit meer te
vergeten. Salade met langousti
nes vooraf, biologische kip met
knoflook en zwarte olijven uit
de oven als hoofdgerecht. Voor
het dessert marineerde hij necta
rines in rode wijn en crème de
cassis en gaf daarbij heerlijk
boerenroomijs met geroosterde
amandelen.
Steenvruchten met hun grote
pit (steen), waartoe perziken,
nectarines maar ook abrikozen
en pruimen behoren, koop je nu
met kisten tegelijk tegen heel
koken met Puck Kerkhoven
hoeft te doen om ze om te tove
ren tot een heerlijk dessert. Ik
weet het ideale recept voor
haar.
De van geboorte Franse topkok
Alain Caron met zijn aanstekelij
ke tongval (na twintig jaar in
Nederland zegt hij nog steeds
iek in plaats van ik) bereidde
het ooit voor mijn ogen. Op een
mooie zomerse dag, op het erf
van boer Ben te Voort wis in
Baambrugge. Ik mocht helpen
snijden.
We zaten met de hele redactie
van het tijdschrift Club Cuisine
schappelijke prijzen. Zeker te
gen het sluiten van de markt.
Kies geurige, rijpe nectarines.
Die zijn even lekker als perzi
ken, maar minder kwetsbaar en
hebben niet zo'n harig huidje.
Groot voordeel: je hoeft ze niet
te schillen maar kunt ze zo af-
happen.
Er wordt wel beweerd dat de
nectarine een kruising is tussen
een perzik en een pruim. Dat
klopt niet. Een nectarine is een
mutant van de perzik: zeg maar
een perzik met een spontane ge
netische afwijking.
Niemand heeft eraan zitten sleu
telen, de natuur zelf verraste
ons opeens met een perzik met
een spiegelglad huidje. Slimme
fruitkwekers uit het vruchtbare
Rhönedal zagen wel brood in de
ze gladde perzik en teelden er
mee door. Met het gevolg dat we
in Europa inmiddels meer necta
rines dan perziken eten.
Ze komen voornamelijk uit
Frankrijk, Spanje en Italië, en
in de winter uit Zuid-Afrika. Be
waar nectarines en perziken op
een koele plek, maar niet in de
koelkast. Dat komt de smaak
niet ten goede.
GEMARINEERDE NECTARI
NES MET ROOMIJS
(dessert voor 6 personen)
Ingrediënten: 5 rijpe nectarines,
1 glas lichte rode wijn (ca. 1,5
dl); 1 borrelglaasje crème de cas
sis; 0,75 liter roomijs; 1 zakje ge
schaafde amandelen: 3 takjes
verse munt.
Bereiding: Was nectarines.
Snijd ze van boven tot onder
rondom in tot de pit en draai de
helften een kwart slag. Wip pit
eruit en verdeel helft in 8 par
tjes. Leg de partjes in nette rijen
in een ondiepe schaal. Sprenkel
wijn (bijv. een Cötes du Rhóne
Villages) en crème de cassis
bessenlikeur) erover.
Bedek met plasticfolie en zet
weg op kamertemperatuur (min
stens 2 uur).
Schep tevoren met een vochtige
ijslepel bollen van het ijs. Plaats
ze terug in de bak, in de vriezer.
Was de muntblaadjes, droog ze
en bewaar in plastic zakje in de
koelkast. Rooster vlak voor het
diner de amandelsnippers in een
droge hete koekenpan mooi
bruin (niet zwart). Laat afkoe
len en bewaar in een schaaltje.
Steek her en der plukjes munt
tussen de nectarinepartjes.
Leg de ijsbollen op een mooie
schaal. Zet alles op tafel en laat
de mensen zelf ijs en nectarine-
partjes opscheppen. Bestrooi
met amandelsnippers.
Zet er voor de liefhebbers een
schaaltje geklopte slagroom of
zo'n handige spuitbus bij.
Tip: Ideaal dessert voor grote
groepen! Buurtbarbecue voor
dertig man? Vermenigvuldig de
hoeveelheden met 5. Houd 4 li
ter ijs aan. Komt wel op.
Worms, tien jaar geleden
waren hele volksstam
men eraan verslaafd. In de tus
senliggende tijd heeft de game
de overstap gemaakt naar een
driedimensionale omgeving en
mede daardoor is het aantal
fans langzaam teruggelopen.
Met Worms 4: Mayhem viert ont
wikkelaar Team 17 het tienjarig
bestaan van zijn favoriete speel
tje. Dat gaat, zoals gebruikelijk
in deze wormen wereld, gepaard
met veel geschiet en geknal.
Nog steeds moet je met een
team van wormen de vijand ver
slaan - nieuw in de 3D-omge-
ving is wel dat je daarbij ook de
omgeving kapot kunt schieten.
De cameravoering is verbeterd
Ja kunt beter richten op de te
raken tegenstander of een plek
uitzoeken om je te verstoppen.
Er zijn erg veel verschillende
speelvormen (zoals het Wilde
Westen of de prehistorie) en
haast nog meer wapens: tot
oude omaatjes en schapen aan
toe. Nieuw is een wapenfabriek,
waarin je zelf aan de slag kunt
Wat dat betreft is het wel la
chen geblazen in Worms 4:
Mayhem, maar op de PlaySta-
tion-versie die wij speelden ver
ging het lachen toch weer een
beetje door de ellenlange laadtij
den en het flinterdunne verhaal
dat daarna volgt. Eigenlijk is
Worms ook geen spel om in je
eentje te doen: de hier goed ont
wikkelde multiplayermodus is
er natuurlijk niet voor niets.
Worms 4: Mayhem, ontwikkeld
door Team 17 en uitgegeven
door Codemasters voor pc,
Xbox en PlayStation 2. Prijzen
29,99 (pc) en 49,99 euro. Leef
tijd: 3+. Web: www.worm-
smayhem.com
Yepp, zo heetten de mp3-spe
lers van Samsung voor
heen. Die naam verdwijnt want j
de Koreanen promoten liever de
merknaam. De nieuwe troeven
hebben méér in huis dan
mp3-muziek. „De consument
wil meer dan alleen audio",
zegt Tristan van Overbroek. Hij
heeft het over 'digitale media-
players'. Met deze handzame ap
paraatjes kun je onder meer
im-radio luisteren, foto's over-
tanken van een digitale camera
en filmpjes kijken. „Het
lcd-scherm is te klein om naar
een complete film te kijken,
maar leent zich goed voor een
videoclip", aldus Van Over
broek.
De G-sensor voegt iets extra's
toe aan spelletjes spelen: bewe
ging van het apparaat vertaalt
zich in het spel. De bobslee is
bestuurbaar door in de bochten
wat naar links en rechts te kan
telen. Sneller gaat de bob als je i
de mediaspeler naar beneden
laat duiken. Ook de nieuwste
mobieltjes van Samsung maken
gebruik van bewegingen. Zo
kun je met korte handbewegin
gen door het menu wandelen.
Met mediaspelers van 512 Mega
byte tot 20 Gigabyte haakt
Samsung in op een potentiële
trend, die is ingezet door mer
ken als Creative en Archos. Min
puntje: op de Samsung-spelers
staat hardnekkig 'Digital Audio
Player'.
Goliath introduceert in septem
ber een nieuwe bouwariant:
ZOUB, uit te spreken als 'zoep'
Dit constructiespeelgoed is geïn
spireerd op menselijke beende
ren met gewrichten. Met in el
kaar schuivende elementen kan
van alles gecreëerd worden, van
helikopters tot motorfietsen,
van dino's tot een stoel. De ge
wrichtskoppen maken bewegin
gen mogelijk. Zo zijn de creaties
in allerlei standen te draaien.
Meer dan twintig bewegingen
zijn mogelijk. Het aardige is dat
de moeilijkheidsgraad met de
leeftijd van de spelertjes mee
groeit.
Prijzen: tussen 4,95 en 49,99 eu
ro. Info: www.zoub.nl
foto Karei de Vos
Het is nu de tijd voor nectarines.
