>zc
,ucht geeft een lekker mondgevoel
Rudanna Castra verleidt de genieter met garnalenkroketjes
Nepdiamant
Cocktails
Honds
Toevallige ontdekking
actie bijlagen: 0113-315680
jc.nl
„•edactie@pzc.nl
us 31/ 4460 AA Goes
irtentié-exploitatie:
j.en Midden-Zeeland: 0113-315520;
s-Vlaanderen: 0114-372770;
aal: 020-4562500.
jaterdag
20 augustus 2005
Bijna dertigduizend ijsjes per uur, 35
miljoen liter ijs per jaar. Wie in En-
reland of Oostenrijk een ijsje koopt,
5ft goede kans dat het ijsje zijn oor-
Lrongin Hellendoom vindt. Daar staat
en dag een ijsfabriek.
Het populairste ijsje is de ra
ket. Jarenlang werd dit ijs
je gemaakt in Hellendoorn.
Sinds drie jaar komt het ijsje uit
een Duitse Ola-fabriek rollen.
In Hellendoorn is een ander ijsje
in productie genomen.
Niet dat de ijsfabriek in Hellen
doorn een kleintje is; er worden
dagelijks onvoorstelbare hoeveel
heden ijs geproduceerd.
Van het bekende Hertog-ijs wor
den 4200 bakken per uur ge
maakt. Per uur rollen er 17.760
Magnum after Dinner-ijsjes van
de band. In Hellendoorn wordt
voor drie merken ijs geprodu
ceerd: Hertog, Magnum after
Dinner en Ben Jerry. Voor het
Amerikaanse ijsmerk Ben Jer
ry neemt de fabriek de productie
voor heel Europa op zich.
De hoofdingrediënten van ijs
zijn: water, suiker, melk (-poe
der), vet, hulpstoffen (stabilisato
ren en emulgatoren), aroma's,
fruit, noten, chocolade en lucht.
Hoezo lucht?
Het ijs in Europa bestaat voor
bijna de helft uit lucht. „Lucht
geeft een lekker mondgevoel",
verklaart Bert Bams productont
wikkelaar bij Ola.
Grondstoffen
Voor de productie zoals die in
Hellendoorn wordt gedraaid,
zijn aardig wat grondstoffen no
dig. Voor een shift van acht uur
Magnum-ijsjes maken wordt 400
kilo kristal suiker, 250 kilo melk
poeder en zestienhonderd kilo
chocolade gebruikt. Voor zestien
ton Hertog ijsmix (8 uur) wordt
tweeduizend kilo suiker, 850 ki
lo melkpoeder, achtduizend liter
melk en tweeduizend kilo slag
room gebruikt. Voor zestien ton
Ben Jerrys-ijsmix (8 uur) is no
dig: tweeduizend kilo suiker,
3500 kilo gecondenseerde melk,
zesduizend kilo slagroom en dui
zend kilo eigeel. Al deze ingre
diënten worden door middel van
een enorme machine door elkaar
gemixt.
Dit alles gebeurt bij een tempera
tuur van zeventig graden Cel
sius. Vervolgens wordt de sub
stantie opgeslagen bij een tempe
ratuur van vijf graden Celsius
om daarna gekoeld te worden tot
min vijf graden Celsius: softijs.
Door dit softijs kan van alles ge
mengd worden zoals bijvoor
beeld noten, chocolade of fruit.
Als het ijs dan door de machines
in de juiste vorm is gegoten,
wordt het gehard bij min veertig
graden Celsius en in een verpak
king gestopt. Vervolgens het
vrieshuis in om opgeslagen te
worden bij min dertig graden
Celsius.
Sjakie
Wie er altijd al van heeft ge
droomd om als een soort van Sja
kie in de Chocoladefabriek in
een ijsfabriek rond te lopen,
komt bedrogen uit. In de ijsfa
briek geen watervallen van cho
colade of bergen van roomijs. In
de immense fabriek staan de me-
gamachines in grote hallen conti
nu te stampen. Aan de lopende
band mannen en vrouwen die er-
Juwelierketen Siebel heeft nu
ook gekleurde namaak-diaman
ten in de winkels en spreekt vai
een wereldprimeur. Tot nu toe
was de zirkonia, zoals de na-
maak-diamant heet, er alleen ir
een kleurloze variant. Nieuwe
technieken maken echter stenei
mogelijk waarin alle kleuren
van de regenboog zitten. De
steen is verwerkt in ringen, han
gers, oorknoppen en -hangers
van het merk Caleido Crystal, L i
ronde vorm, vierkant of recht
hoekig. Prijzen variëren van 79
euro (hanger) tot 99 euro (ring).
Cocktails zijn in deze zomer.
Wie indruk wil maken, doet dal
met een flitsend geserveerde
cocktail. Basisbenodigdheden: 1
een metalen shaker, ijs, sterke
drank en fruit- en frisdranken.
En mooie brede glazen om te ser
veren. Slijterijketen Gall&Gall
heeft een mixboekje in zijn win
kels liggen met recepten. Daar-1
onder ook de Sonnema Aloha,
heel Hollands gebaseerd op Son i
nema Beerenburg en ananas. Bi
de proeflokalen van Gall&Gall
zijn ook workshops te volgen
voor het mixen van cocktails.
Sieraden en kleding voor hon
den nemen ook in Nederland
een steeds grotere vlucht. De Ne
derlandse Barbara Sander vonc
dat ze mooiere dingen kon ma
ken dan de Amerikaanse spul
len die op de markt zijn. Hon
denhesjes met Swarovskistener
zilveren halsbanden en water
dichte regenjasjes met zilveren
belijning vormen nu haar collec
tie voor de 'Pet Set'. Want hon
den mogen er net zo modieus ui
zien als hun baas, vindt ze. De
prijzen variëren van zo'n vijftig
euro voor een sweatertje met
kristallen tot honderd euro voo
een zilveren leren band met zil
veren botje en Swarovskisteen.
Informatie:
www.dogsdepartment.com.
Met de Markt in Aardenburg is het
merkwaardig gesteld, je bent er voor-
-]voordat je er erg in hebt. Het marktplein
^centrisch gelegen aan de doorgaande
naar België en heeft minder van een
dan van een parkje, compleet met vij-
P-Die doorgaande weg heeft ook iets ty-
?&hin de vorm van vreemde vernauwin-
s^nsnelheidsremmende verhogingen in
«wegdek.
^automobilist heb je de indruk dat je er
JNijk niet zo welkom bent.
anders bij Hotel-Restaurant
'Tearoom Rudanna Castra aan de hier
genoemde Markt waar je zelfs voor de
P(nog) gratis kunt parkeren. De patron
azijn medewerkers begroeten de bezoeker
Eendelijk en maken graag tijd voor een
Paatje.
^koor ik dat er plannen zijn om de Markt
^allure te geven. Er moet op de plaats
het gazon iets Romeins komen en de wa-
*Wij zou worden vergroot. De uitbater
Rudanna Castra heeft er wel fiducie in.
Hij zit nog niet zo lang in deze zaak die een
tijd heeft leeg gestaan met, als ik mij goed
herinner, de tafels nog gedekt. Het gaat nu
weer goed, zegt hij. De hotelgasten die zich
aan de receptie melden en vervolgens snel
een plekje zoeken op het terras in de zon,
hebben het in ieder geval duidelijk naar
hun zin en bestellen gerechtjes van de klei
ne kaart.
Het pand waarin het hotel en restaurant
zijn gevestigd was vroeger de politie- en ma
rechausseekazerne, de tearoom zit in wat in
het verleden het spuithuisje van de brand
weer was. De naam van een gerecht herin
nert daar nog aan. Verder doet niets meer
aan de oude tijd denken, want er is flink ge
renoveerd.
Hoewel Aardenburg bekend staat om zijn
oudheidkundige vondsten en de Romeinen
grote smulpapen waren, vinden we daar op
de menukaart niets van terug. Het toont alle
maal heel eigentijds met vooral Vlaamse in
vloeden. Zo prijkt Tomaat met garnalen wel
iswaar niet langer op de grote kaart maar is
dat gerecht wel van de kleine kaart te bestel
len. In plaats daarvan staan er bij de warme
voorgerechten garnalenkroketjes 10) en
ik kan niet nalaten die te bestellen.
Inmiddels is mij een glas Aardenburgse mos
selwijn 3) ingeschonken, een frisse, witte
Cötes de Gascogne met aangenaam bouquet
die door de gezamenlijke Aardenburgse res-
AAN TAFEL
Rien van Reems
taurantuitbaters uit meerdere inzendingen
is gekozen. Als borrelhapje krijg ik daar
heel toepasselijk een kommetje gemarineer
de mosseltjes bij met een paar plakjes sala
mi, eenvoudig en lekker.
De garnaalkroketjes komen mij bekend
voor en de patron bekent ruiterlijk dat zij
niet huisgemaakt zijn, maar betrokken van
een ambachtelijke producent van de Bel
gische kust, wiens naam ik kan raden. Het
voordeel is, zo zegt hij, dat hij het percenta
ge aan garnalen zelf kan bepalen. Welnu, op
de garnalen is niet bezuinigd en de kroket
scoort hoog op mijn persoonlijke puntenlijst-
je. Rudanna Castra serveert er wat sla als
garnituur bij en een sneetje bruin brood,
wit stokbrood en, opmerkelijk, cocktail-
saus.
De hoofdgerechten vlees zijn niet revolutio
nair van aard: varkenshaasmedaillons over-
bakken met brie en Calvadosroomsaus
(€18), struisvogeltournedos met rode wijn
saus 16), ossenhaaspuntjes met Stro-
ganoffsaus 18), gegrilde entrecóte met
lookboter 19) en gebakken entrecóte met
pepersaus 20).
De entrecótes zijn van het Franse limousine
rund en ze wegen 350 gram, zo vermeldt de
kaart nog. De struisvogeltournedos heeft
een gewicht van 200 gram. Kennelijk zijn de
gasten van Rudanna Castra eerder vis- dan
vleeseters, het hoofdstuk vis opent met de
streekspecialiteit: paling en de gast heeft
keus uit gebakken paling, naturel met ci
troen 18,50), gebakken paling in een zach
te roomsaus en gestoofde paling in groene
kruidensaus (beide 20).
De mosselen worden bereid op Zeeuwse wij
ze 20) en de kabeljauwfilet op Vlaamse
wijze 17), dat wil zeggen in de oven ge
gaard. In de olie gebakken en geserveerd
met zachte mosterdsaus kost de kabeljauwfi
let 18). Gebaken slibtongetjes gaan voor
16 en gestoomde zalmfilet met bieslook-
saus voor 1 euro meer.
Ik had mijn zinnen gezet op zeeduivel, maar
die staat niet meer op de kaart (de internet
site is niet bijgewerkt) en kies als alterna
tief tongfilet met garnaaltjes en kreeften
saus 22). De vis is goed en de saus voor
wat het aandeel kreeft betreft convenience
maar wel aangevuld met een 'eigen' visfu-
met.
Mijn gastheer vertrouwt me in dit verband
toe dat bijvoorbeeld de vissoep is gebaseerd
op een zelfgemaakte fumet van steenkrabbe
tjes. De royale porties broccoli en bloem
kool zijn perfect gekookt met behoud van
'beet' en al met al krijg ik een goed gevoel
wat de keuken betreft.
Mijn nagerecht tenslotte, crème caramel
6), is ouderwets lekker.
Hotel-Restaurant-Tearoom Rudanna Cas
tra
Markt 2
4527 CM Aardenburg
Tel. 0117-493387
In juli en augustus 7 dagen van de week ge
opend, daarbuiten maandag en dinsdag
dicht
Keuken open: van 12.00 tot 14.30 uur en
van 18.00 tot 21.00 uur (grote kaart)
Creditcards: Mastercard en Visa, plus pin
nen
Kinderen: kinderbordje
Vegetarisch: in overleg
Rolstoel: ja
Roken: niet gescheiden
Glutenvrij: ja
voor zorgen dat het productie
proces op rolletjes verloopt. Alle
maal voorzien van witte pakken,
hoofddeksels die het haar bedek
ken, plastic handschoenen en
oordoppen. Want een goede hy
giëne is uiterst belangrijk.
Het Hertog-ijs wordt bijvoor
beeld bereid met rauwe melk,
rechtstreeks van de boer. Om
rauwe melk te mogen verwerken
moet je yoldoen aan de strenge
regels van de zuivelindustrie.
Wat dan het voordeel is van rau
we melk? „De smaak is veel vol
ler en je gebruikt veel minder
energie. Je slaat namelijk een
paar warmtestappen over. Veel
ijs wordt gemaakt met melkpoe
der. Dat betekent dat de melk
eerst gepasteuriseerd wordt en
vervolgens ingedampt. Bij elke
warmtestap gaat er een stukje
van de smaak verloren, die
wordt minder vol."
De Ola-fabriek is een zogenaam
de Support Fabriek van Unile
ver. Dat wil zeggen dat het een
van de kleinere fabrieken is die
in staat moet zijn nieuwe produc-
De Italianen ontdekten in de zeventiende eeuw
toevallig hoe ze ijs konden maken met een
mengsel van room, eieren, suiker en melk.
Na een lange weg langs Europese vorstenhoven (ijs
was kostbaar) te hebben afgelegd, werd de lekker
nij langzaam gemeengoed. De werkelijke ijsrevolu-
tie had plaats in de negentiende eeuw, toen grote
groepen Italiaanse emigranten hun kennis van het
maken van ijs meenamen naar bestemmingen over
de hele wereld.
Vanaf dat moment werd het ijs overal op straat ver
kocht, wat een gezondheidsrisico met zich mee
bracht; het ijs werd vaak in viezige glazen komme
tjes geserveerd. Om te voorkomen dat men besmet
werd door bacteriën van een ander kwam het wa-
felhoomtje er.
Het enige IJsmuseum in Europa staat in Hellen
doom. Adres: Gerrit Valks Bakkerij- en IJsmu
seum, Dorpstraat 49, Hellendoorn, tel.
0548-654848. Geopend vanaf pasen tot en met de
herfstvakantie: ma - vrij: 9.00 -17.00 uur, zater
dag: 9.00 - 16.00 uur.
ten te ontwikkelen en ook machi
nes en technieken om die nieuwe
ijsje op grote schaal te maken.
Bert Bams: „Voorbeelden van
producten die hier ontwikkeld
zijn? Alle Hertog-varianten van
de afgelopen acht jaar."Zelf is
Bams een enorme fan van het
Amerikaanse Ben Jerry-ijs. In
Vermont begonnen twee studen
ten min of meer voor de grap
met de verkoop van ijs. Ze volg
den een cursus ijs maken en van
uit een oude garage brachten ze
hun ijsjes aan de man. Het ijs
van de studenten Ben en Jerry
werd zo populair dat ze hun on
derneming moesten verkopen
aan Unilever. Ze waren te groot
geworden om alles zelf te blijven
doen. In 2002 is de productie van
het Ben Jerry-ijs voor Europa
naar de fabriek in Hellendoorn
gehaald. Het grote verschil tus
sen dit ijs en het Europese ijs is
dat er minder lucht in zit en
meer vet. Hierdoor valt het
zwaarder op de maag, maar
heeft het wel een veel vollere
smaak. Er zitten ook van die
enorme grote stukken chocolade
of koekjes in. Bams wrijft over
zijn ietwat bolle buik en lacht:
„Dat is het enige probleem. Als
je eenmaal gewend bent aan dat
Amerikaanse ijs kun je er steeds
meer van op."
Nicole Olde Kalter
