Energietuin moet prikkelen
Klimop voor Zeeuwse pergola
w:
Kussenslof Genevad
voor koude voeten
zaterdag 20 augustus 2005
Hypotheekrente
Nieuwe, milieuvriende
lijke energiebronnen
zijn volop in ontwikkeling.
In de pas geopende Energie-
tuin van De Kleine Aarde in
Boxtel staan de belangrijk
ste installaties opgesteld.
Zonnepanelen, nokboilers,
windturbines en warmte
pompen moeten de particu
lier prikkelen.
Hetty Straus noemt zichzelf
geen kenner. Ze steunt van
zelfsprekend de doelen van De
Kleine Aarde in Boxtel, maar
van techniek heeft de pr-mede-
werkster geen kaas gegeten.
Nee. Dan Jan Juffermans, spe
cialist op het gebied van zon-
ne-energie. Het dak van zijn in
1975 gebouwde huis is voorzien
van onder andere zonnepanelen
en een zonneboiler. Daarnaast
heeft hij talloze andere milieu
vriendelijke maatregelen getrof
fen.
De medewerker van het Cen
trum voor een Duurzame Leef
stijl laat daarmee zien dat ieder
een - ongeacht grootte en bouw
jaar van de woning - dergelijke
maatregelen kan toepassen.
Sterker, Juffermans genereert
met zijn installaties zoveel
stroom dat het overschot nu en
dan terug kan op het net. Alter
natieve energie is kortom zo al
ternatief niet meer.
Dat er op het gebied van duurza
me energie nogal wat mogelijk
heden zijn, is sinds kort te zien
in De Energietuin van De Klei
ne Aarde. Met deze tuin wil de
organisatie particulieren motive
ren om in hun eigen omgeving
'technieken te plaatsen om duur
zame energie op te wekken'. Het
project is mogelijk gemaakt
door onder andere de gemeente
Boxtel, Senter Novem (agent
schap voor duurzaamheid en in
novatie) en de leveranciers van
Twee zonnepanelen leveren energie voor de waterpomp.
de installaties. Het aardige van
De Energietuin is dat bezoekers
op een aangename manier ken
nis kunnen maken met 'nieuwe'
technieken. Een fraaie wande
ling over het terrein van De Klei
ne Aarde voert onderin eer
langs zonnepanelen, windturbi
nes, brandstofcellen en een
warmtepomp.
Bezoekers krijgen bovendien
een handig naslagwerkje mee,
waarin ze informatie kunnen
vinden over de verschillende in
stallaties.
Indrukwekkend zijn de zonnepa
nelen die op een grasveld staan
opgesteld en in de gevel geïnte
greerd kunnen worden. Worden
die normaal gebruikt voor de
energievoorziening van kantoor
panden, hier sturen ze een wa
Kleine windturbine die door de vorm altijd wind vangt.
terpomp aan. PV-panelen (PV is
een afkorting van Photo
Voltaic) zijn toepasbaar op on
der andere platte en hellende da
ken, op gevels, in luifels en zon
newering. Hoe beter het zon
licht erop kan vallen, hoe hoger
het rendement. Overigens leve
ren de panelen ook bij bewolkt
weer stroom.
In Nederland zijn inmiddels
zo'n 25.000 installaties in ge
bruik. Voor de stroomvoorzie
ning van een gemiddelde wo
ning zijn vier panelen nodig.
Duur is een dergelijk systeem
wel. Volgens De Kleine Aarde is
het verkrijgbaar vanaf 2650 eu
ro. In 25 jaar tijd levert het een
besparing op van ongeveer 2200
euro. Een zonneboiler, waarvan
erin Nederland zo'n 80.000 zijn
geplaatst, is dan rendabeler. De
prijs ligt tussen 2000 en 2500 eu
ro. De besparing over 25 jaar be
draagt bij een gelijkblijvende
gasprijs ongeveer 7500 euro. De
investering is in acht jaar terug
verdiend.
Minder bekend is dat ook kleine
windturbines verkrijgbaar zijn
die op het dak van de woning
kunnen worden geplaatst. Hoe
wel de kosten behoorlijk zijn
(vanaf 14.000 euro vooreen
windturbine) bedraagt de bespa
ring over 25 jaar zo'n 20.000 eu
ro. Zonder subsicÜes verdient
zo'n turbine zich in achttien
jaar terug.
Een energiebron in opkomst is
de warmtepomp. Bij verschillen
de nieuwbouwprojecten is dit
systeem inmiddels toegepast.
De warmtepomp zet warmte
van een lage temperatuur om in
een bruikbare warmte voor ver
warming of tapwater. Daarom
wordt wel gesproken van een
'omgekeerde koelkast'. Exclu
sief installatie liggen de kosten
van een zogenaamde combi
warmtepomp tussen de 3000 en
8500 euro. De kostenbesparing
over 25 jaar bedraagt 11.250 eu
ro. De combi warmtepomp ver
dient zichzelf in zo'n zes tot tien
jaar terug.
Toch is het ook zonder de aan
schaf van dergelijke installaties
mogelijk om aanpassingen in de
eigen woning door te voeren.
Voorbeeld daarvan is de licht-
straat die bij De Kleine Aarde te
zien is. „In het hele gebouw zijn
energiebesparende maatregelen
doorgevoerd", wijst Hetty
Straus op het bijzondere karak
ter van de huisvesting. Ze heeft
gemerkt dat de belangstelling
daarvoor groeit. In mei passeer
den al 15.000 bezoekers de kas
sa, al meer dan in heel 2004.
Paul Geerts
Info: Bezoekers kunnen bij De
Kleine Aarde ook terecht voor
exposities, cursussen en work
shops. Overnachten is ook moge
lijk. Dagelijks zijn er diverse
rondleidingen en excursies. Het
adres is Het Klaverblad 1 in
Boxtel. Informatie: www.deklei-
neaarde.nl of tel.
0411 - 6849 21.
per
rente
afsluit
opgave
rente bij fiscale
6 augustus
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
42%
52%
ABN/AMRO
ann. hyp. variab.
1,00
3,3
2.15
1,80
ann.hyp.
5 jr.
1,00
3,4
2,21
1,85
spaargroeihyp
5 jr.
1,00
3,4
1,39
0,76
spaargroeihyp
10 jr
1,00
4,0
1,68
0,96
spaargroeihyp
15 jr.
1,00
4.4
1,89
1.11
Bouwfonds
spaarv hyp
5 jr
1,00
3,9
1,61
0,91
Combinatie
spaarv.hyp
10 jr.
1,00
4,4
1,85
1,07
Centraal
spaargar.hyp.
5 jr.
0,50
3,40
1,38
0.76
Beheer
spaargar hyp
15 jr.
0.50
4,15
1.72
0,98
CVB
ann. hyp.
2|r
1.00
3,1
2,03
1,71
ann hyp
5 jr
1,00
3,6
2,32
1,94
spaarhyp
10 jr.
1,00
4.4
1,87
1.08
Delta Lloyd/
hyp tot plan
5|r.
1,00
4,05
1.75
1,03
Leven
hyp tot plan
15 jr.
1,00
4,65
2.05
1,23
Direktbank
besp dir. hyp.
5 jr.
1,00
3.8
1.57
0,88
Fortis Bank
ann hyp
5 jr.
1,00
3,6
2,32
1,94
ann hyp
10 jr
1,00
4,0
2.56
2,13
ann hyp
15 jr
1,00
4,25
2.70
2,25
spaarhyp.
5 jr
1,00
3.8
1,64
0.95
spaarhyp.
10 jr
1.00
4.2
1.82
1.08
spaarhyp.
15 jr
1.00
4.45
1,95
1,16
Reaal/Combi
hyp spaarpl
5 jr
1,00
3,85
1.59
0,90
ING-bank
spaarhyp
5 jr
1.00
4.0
1.74
1,02
spaarhyp.
10 jr
1,00
4.6
2,03
1,22
ann. hyp.
0/1 jr
1,00
3,4
2,21
1,85
ann hyp.
5 jr.
1.00
3.8
2,44
2,04
Nationale
spaarhyp.
5 jr
1,00
3.8
1,64
0,95
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr
1,00
5,0
2.23
1,36
Obvion Hyp
ann. hyp.
5 jr.
1.00
3.4
2.21
1,85
ann. hyp.
10 |r.
1.00
3,9
2,50
2,09
spaarhyp.
5 jr.
1.00
3,6
1.45
0.79
spaarhyp
10 jr
1.00
4.1
1.68
0,94
spaarhyp
15 jr.
1,00
4.4
1.83
1,04
Postbank
spaarhyp
5 jr
1.00
3.9
1,67
0,96
spaarhyp.
5/7 jr
1.00
4.3
1,85
1.09
spaarhyp 10/12 jr.
1,00
4.6
2.00
1,20
ann hyp.
2 jr
1,00
3.3
2,02
1.68
ann. hyp.
5 Jr
1,00
3.7
2,26
1.87
PVF Achmea
spaarhyp
5 jr
1,00
3,9
1,62
0,91
Hyp.
spaarhyp
15 jr
1,00
4.7
2,01
1.18
ann hyp.
5 jr
1.00
3.7
2,38
1,99
ann hyp
10 jr
1,00
4.3
2,73
2.28
ann hyp
15 jr
1,00
4.5
2,85
2.37
Rabo. (advies) spaarzeker
1 K
1.00
2.9
1.01
0,47
spaarzeker
3 jr
1.00
3.2
1.27
0.68
spaarzeker
5 jr
1,00
3,4
1,37
0.75
spaarzeker
10 jr.
1,00
4,0
1.67
0,95
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
3,8
1,58
0,89
spaarhyp
5 jr.
1,00
3,8
1,58
0,89
ann. hyp.
1 jr.
1,00
3.1
2,03
1,71
ann hyp.
5 jr.
1,00
3.8
2,44
2,04
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met nation
Ie hypotheekgarantie De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de tota
netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gelden voor eeil
man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 75.000 euro Voor vrouwen en/'
andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gelden Bij andere hypothee, i
bedragen wijkt de nwr soms enigszins af
Schommelstoel Ellan.
Vindt u het niet moeilijk om
iedere week weer een
nieuw onderwerp voor een stuk
je te bedenken? Dat is een vraag
die mij zo vaak wordt gesteld
dat het antwoord me vlot van de
tong rolt. Nee, antwoord ik dan,
onderwerpen genoeg; wél moei
lijk is het om iedere week weer
een foto te vinden die past bij
wat ik geschreven heb. Mijn ar
chief bevat duizenden dia's,
maar ik kan niet zeggen dat die
geordend zijn opgeslagen. Zoe
ken naar een dia neemt meestal
meer tijd in beslag dan het
schrijven van een stukje.
En als ik eens een keer geen in
spiratie heb, dan dragen de le
zers van deze rubriek voortdu
rend nieuwe onderwerpen aan.
Van een lezer uit Zeeland kreeg
ik de volgende vraag: „Ik over
weeg om een pergola te plaatsen
om een lelijk uitzicht te maske
ren. Maar bijna alle klimmers
zijn bladverliezend, terwijl ik
dan weer dat lelijke uitzicht
heb. Kunt u mij adviseren of er
klimmers zijn die lekker weelde
rig groeien en niet bladverlie
zend zijn? Ik ken alleen de he-
dera. Alvast vriendelijk be
dankt."
En daar is mijn onderwerp al.
Mijn antwoord luidt als volgt:
Om te beginnen vraag ik mij af
of het verstandig is om een lelijk
uitzicht te maskeren door mid
del van een pergola. Ik wil me er
niet mee bemoeien, maar waar
om zou u een lelijk uitzicht ver
vangen door een lelijke pergola?
Volgens mij zoekt u een lekker
weelderig groeiende, groenblij-
vende klimplant om op haar
beurt die pergola maskeren. Ik
wil geen betweter zijn, maar
toch denk ik dat pergola's die
geen andere functie hebben dan
iets te maskeren een groot risico
lopen om potsierlijk te zijn in
plaats van decoratief. Waarom
geen groenblijvende boom voor
het storende uitzicht geplant?
Een taxus bijvoorbeeld, of een
hulst of laurierkers? Een wui
vend bamboebos? Maar u wilt
nu eenmaal een pergola. Als ik u
dan een advies mag geven:
plaats een echte pergola, niet
een in elkaar geflanste pergola
van waaibomenhout, maar een
weldoortimmerde constructie
van gemetselde bakstenen staan
ders en hardhouten dwarslig
gers, een pergola waarvan het
bijna zonde is haar door klim
planten te laten bedekken. En
dan die weelderige groenblijver.
U kent alleen maar hedera, klim
op. Ik ook. Dat wil zeggen: er be
staan natuurlijk legio groenblij
vende klimplanten, maar het
probleem is dat die alle op het
randje van winterhardheid ba
lanceren. Nu heeft u wel het ge
luk dat uw lelijke uitzicht zich
in Zeeland bevindt, het land
van gezonde zeewind en boter
zachte winters; dat biedt meer
perspectieven dan, laten we zeg
gen, Drente of Gelderland. Toch
zou ik voor de zekerheid die
klimop maar planten (trouwens
- wat is dat lelijke uitzicht eigen
lijk? Of mag ik dat niet weten?
U heeft mij wel nieuwsgierig ge
maakt.) Goed, klimop dus, tegen
die pergola, niet als blikvanger
maar als mooie groene achter
grond en als kapstok voor de
minder winterharde klimmer.
En als vangnet, voor het geval
die minder winterharde klim
mer onverhoopt doodvriest. Als
weelderig groeiende, groenblij
vende klimplant zou ik dan een
clematis kiezen. U zou Clematis
armandii kunnen nemen, met ta
melijk groot, leerachtig, driede
lig blad en witte bloemen in flin
ke trossen.
Er zijn mooie en minder mooie
variëteiten op de markt. Kies
een mooie, zoals 'Snowdrift',
met grote witte bloemen, of 'Ap-
pleblossom', waarvan de knop
pen roze zijn. Zelf heb ik een
zwak voor Clematis cirrhosa,
met groenblijvend, glimmend
blad dat fijn en diep is ingesne
den, als peterselie. Ook van deze
clematis zijn er verschillende
vormen in de handel. De meest
winterharde daarvan is Clema
tis cirrhosa var. balearica,
bloeiend met kleine, crèmewitte
klokjes, van december tot
maart, De binnenkant van het
bloemblad is roodbruin gespik
keld.
Nu nog een halve dag zoeken
naar een bijpassende dia.
Romke van de Kaa Clematis cirrhosa var. Balearcia.
Folklore speelt niet alleen
een belangrijke rol in de mo
de dit seizoen, ook de ontwer
pers van de nieuwe Ikea PS-col-
lectie (de extra lijn naast de
gangbare producten) lieten zich
erdoor inspireren. De kleurrijke
nieuwe ontwerpen van jonge
Zweedse designers springen
echt in het oog. Ze werden uitge
daagd een nieuwe draai aan
oude tradities te geven, en daar
bij volop te onderzoeken en te
experimenteren. Het resultaat is
enorm divers.
Opvallend is daarbij de speels
heid van de nieuwe speciale col
lectie Ikea-goodies.
Kussenslof 'Genevad' is bedoeld
voor als je met koude voeten op
de bank zit. In plaats van je voe
ten te verstoppen onder kus
sens, stop je ze d'r nu gewoon
in. Er hoort ook een deken bij
die tevens als cape kan dienen
tijdens koude winteravonden.
Wandtafel 'Enköping' maakt in
je eentje eten leuker, doordat
het lijkt op een kleurig altaar
tje. Hoekbank 'Jarbö' kan in de
hoek, maar vier Jarbö's samen
vormen een leuke cirkelbank.
En wie kapstokken ook zo'n ge
doe vindt: jassen kieperen we
nu over de Duvhult. Dit bamboe-
rek-met-zitje geeft de kamer
een jungle-achtig tintje.
Folklore komt terug in kleder-
dracht-matruschka-popjes en
opbergdozen met Indiase print.
De poppetjes (Jutanas) zijn van
origineel Russische makelij (al
leen is het uiterlijk van de hou
ten figuurtjes verschillend van
stijl) en ook het papier van de
dozen komt echt uit India: je
kunt de kranten waar ze van
zijn gemaakt nog zien. Het mat
riaalgebruik in de ontwerpen i
divers. Van bananenblad tot g<
recycled materiaal van een luie
fabriek. Het krukje 'Eskilstum
is gemaakt van een 'bol' wol er
staal, tafel 'Eden' van berken
hout met een meegeleverd roes
vrijstalen presenteerblad. I
Verder gaat de Zweedse woongl
gant onverdroten verder met hl
aanbieden van allerlei handige
oplossingen om spullen en rot-"!
zooi op te bergen. In de nieuwe
catalogus zijn veel opbergtech
nieken voor in de keuken te vii
den. Bijvoorbeeld de ladeverde
Iers 'Rationell' uit het gelijkna
mige systeem. Ook handig in d
ze serie zijn de opbergdozen di
van de vriezer rechtstreeks in c
magnetron kunnen.
De catalogus bevat dit jaar 36f i
pagina's wooninspiratie. De
PS-serie staat er echter niet in
maar is vanaf oktober in de wi i
kels te zien en te koop.
Caroline Göttge:
Meer info: www.ikea.nl
Kussenslof uit PS- collectie.
