Ik pak alles aan voor wat publiciteit
jaaien zijn zo slim; je krijgt er nog respect voor ook
Op pad met
Hilbrand Nawijn
ilkeniers verjagen
lastige vogels
zaterdag 20 augustus 2005
Hilbrand Na wijn wil bij de
volgende verkiezingen min
stens tien zetels. Drie miljoen eu
ro heeft de voormalige minister
nodig om zijn eigen partij op de
kaart te zetten. En publiciteit,
heel veel publiciteit. Op pad met
de Groep Nawijn. „Gordon, Sas-
kia en Serge, ze kennen me alle
maal."
Nawijn zegt: „Kom op, we gaan
een broodje eten bij Floow." Het
debat over de hongerstaking van
Iraanse asielzoekers op Radio 1 zit er
op. Hilbrand Nawijn moet even bijko
men in zijn favoriete restaurant aan
het Plein in Den Haag, het schemerige
en met rood pluche ingerichte Floow.
Niet dat het radio-optreden veel in
spanning heeft gevergd. Als voorma
lig directeur van de Immigratie en Na
turalisatiedienst (IND) en minister
van Vreemdelingenzaken houdt Na
wijn zich al een leven bezig met het on
derwerp. Bijna presidentieel is zijn
houding. „De vragen zijn al twintig
jaar hetzelfde", zegt Nawijn na af
loop. „En mijn antwoorden zijn ook al
twintig jaar hetzelfde."
De dag is nog jong en Hilbrand Na
wijn is 'een mensenmens'. Vanavond
zal hij in de Scheveningse bar Crazy
Piano's belanden („Twee Marokkanen
gesproken die het helemaal met me
eens waren. Die ergeren zich ook dood
aan criminele Marokkanen") en giste
ren was hij nog in de skybox van ADO
Den Haag voor de oefenwedstrijd te
gen West Ham United. Daar kreeg hij
verwijten van Frits Barend over zijn
in juni gesloten pact met Filip Dewin-
ter, de leider van het extreem-rechtse
Vlaams Belang (voorheen Vlaams
Blok). „Ik zeg tegen Barend: 'Jij bent
toch jood, jij moet toch weten dat de
joodse gemeenschap in Antwerpen
zich achter Dewinter heeft ge
schaard?' Barend zegt: 'Het Vlaams
Belang heeft wel een hele hoop vrese
lijke dingen gedaan.' Ik zeg: 'Joh,
stuur me dat eens toe dan."
Eerst maar een misverstand uit de we
reld helpen. Hilbrand Nawijn is niet
de Nederlandse Filip Dewinter. Als
Filip Dewinter zegt 'Eigen volk eerst',
dan zegt Hilbrand Nawijn: 'Eigen
volk niet laatst'. Of: 'Eigen onderne
mers eerst'. Helemaal niets heeft Na
wijn tegen buitenlanders. Niet de al
lochtonen zijn de schuld van alles,
maar het beleid van de afgelopen der
tig jaar. Het pappen en nathouden,
het pamperen, daar heeft Nawijn een
hekel aan. „Twee, drie keer een vlieg
tuig met criminele Marokkanen terug
sturen naar Marokko en het probleem
is meteen opgelost. En dan niet met
een zeggen dat het niet kan."
Fout
Zijn flirt met Dewinter is hem nog
niet vergeven. Oude vrienden negeren
Nawijn en zijn zetel in de LPF-fractie
is hij kwijt. Potentiële bondgenoten
als Geert Wilders en Peter R. de Vries
gaan niet met hem in zee. Eigenlijk
stelt de samenwerking met Dewinter
weinig voor, maar zeg niet dat de ont
moeting met de Belgische outcast in
Fortuyns Palazzo di Pietro een politie
ke fout was. „Het was een doordach
te, weloverwogen actie die volledig ge
slaagd is", vindt Nawijn. „Je moet af
en toe voor eigen nieuws zorgen. Ik
had ook met een andere politicus naar
het huis van Pim kunnen gaan. Maar
ja, ik dacht: het moet ook in de belang
stelling staan. Dat is helemaal ge
lukt." Misschien wordt Dewinter wel
weer van stal gehaald tijdens de cam
pagne voor de landelijke verkiezin
gen. „Dat hangt een beetje af van de
politieke ontwikkelingen."
Het is een autorit van 220 kilometer
voor een televisieprogramma dat
(nog) niet bestaat, maar Hilbrand Na
wijn is zaterdagmiddag goedgemutst
in Putten. Eigenlijk is Nawijn altijd
goedgemutst. Hij geniet van 'het vrije
leven', zegt hij zelf. Naar de ambtena
rij gaat hij nooit meer terug. Te veel
gezeur. „Die ambtenaren op een minis
terie zitten altijd over je schouder mee
te kijken."
Hij is te gast voor de proefuitzending
van Passion for Excellence, een pro
gramma dat mensen in het zonnetje
wil zetten die iets uitzonderlijks heb
ben gepresenteerd. Ja, daar behoort
Nawijn ook toe. „Het is in de vakantie
periode moeilijk om gasten te vin
den", zegt Michel Bakkenens, uitvoe
rend producent en bedenker. „Geluk
kig was meneer Nawijn bereid te ko
men."
Passion for Excellence moet nog aan
een omroep verkocht worden, maar
het programma zet hoog in. Mental
coach Robert Benninga, een grijze
man met een rode bril en naar eigen
zeggen 'röntgen-ogen en -oren', zal in
terviewen 'in de stijl van Villa Felder-
hof'.
Gezeten voor de open ramen van kas
teel Groot Spriel geeft Nawijn onver
stoorbaar antwoord op vragen als:
Hoe kunnen we er voor zorgen dan
mensen beter communiceren? Nawijn:
„Dat is moeilijk." Als u een toverstok
je had, wat zou u dan doen met dat to
verstokje? Nawijn: „Mensen die bui
ten hun schuld in de problemen zitten
helpen." Wat is uw diepste droom?
„Mensen toekomstperspectief bie
den." Hoe gaat u met tegenslagen om?
Nawijn: „Het leven is een cursus."
Tussen de vragen door heeft de Groep
Nawijn nog genoeg tijd om Miss Ne
derland en Passion for Excellence-pre-
is, zoals gebruikelijk, ook aanwezig in
Groot Spriel. „Ik ga waar Nawijn
gaat", zegt de Nawijn-kenner en au
teur van het boek 'De visie van Na
wijn'. „Een beetje zoals Gerard van
der Lem vroeger altijd meeging met
Louis van Gaal."
De twee mannen kennen elkaar uit
Zoetermeer, waar Nawijn jarenlang
voorzitter was van de plaatselijke
voetbalclub en Bakker regionaal sport
verslaggever. Toen Nawijn in 2002 mi
nister werd, werd Bakker woordvoer
der. „Hij zocht iemand die hij kon ver-
sentatrice Miranda Slabber uit Arne-
muiden op weg te helpen. Nawijn re
gelt voor haar bezoekjes aan de Alge
mene Beschouwingen in de Tweede
Kamer en de voetbalwedstrijd Neder-
land-Duitsland. Ook krijgt Slabber
tips om haar carrière in liefdadigheid
vorm te geven. „Dan moet je Tony de
Stropdaskoning bellen", zegt Nawijn.
„Die kent alle bekende Nederlan
ders." Hij zoekt even het mobiele num
mer op.
Nawijns woordvoerder Bart Bakker
trouwen."
Met woordvoerders op het ministerie
van Justitie wilde Nawijn helemaal
niets te maken hebben. Die hadden
hem jaren eerder nog met een laster
campagne 'weggepest' als directeur
van de IND. Na ruim twintig jaar
moest hij opstappen omdat de leveran
ciers van de IND ook sponsor werden
van Nawijns voetbalclub. „Allemaal
onzin, natuurlijk", aldus Nawijn.
De dag dat hij weer binnenstapte op
het ministerie zal altijd zijn 'finest mo
ment' blijven. De topambtenaar die
hem had ontslagen, moest nu zeggen:
„Welkom, mijnheer de minister." Het
was doodstil geweest op het ministe
rie toen de benoeming van Nawijn be
kend werd. „Het was alsof er een kern
bom op het gebouw was gevallen",
zegt Nawijn.
Bart Bakker heeft net een organo
gram gemaakt van de Groep Nawijn.
Secretaresse Ageeth („Was secretares
se van Pim, dat ze is overgestapt was
vooral voor Mat Herben moeilijk"),
ex-marinier Meivin, chauffeur, bevei
liger én manusje-van-alles en woord
voerder Bart Bakker. Dat is het wel
zo'n beetje, de Groep Nawijn. In okto
ber worden er nog zes 'ambassadeurs'
aangewezen die de partij aan de man
gaan brengen. Bakker: „Ja, het is een
overzichtelijk organogram, maar het
is moeilijk aan te geven wie wat
doet."
Veel zal afhangen van Hilbrand Na
wijn zelf. Eerst zal hij meedoen aan
de lokale verkiezingen in Zoetenneer
en daarna wil hij landelijk minstens
tien zetels halen. Drie miljoen euro
heeft Nawijn nodig om zijn campagne
vorm te geven. „Hilbrand richt zich
op de kijkers van Hart van Nederland,
de SBS6-kijkers én ondernemers",
zegt Bakker. Veiligheid en een goed
asielbeleid zijn speerpunten. „Genuan
ceerd, uiteraard."
Vanavond gaat Hilbrand Nawijn in
Harmeien naar een feest van oud-voet
balinternationals met de broertjes Wil
ly en René van de Kerkhof. De men
sen hebben nu eenmaal graag beken
de Nederlanders op bezoek. „Dan
loopt daar weer zo'n kerel rond van
Party (roddelblad, red.). Die moet ook
wat te fotograferen hebben." Hij is in
middels een graag geziene gast in het
circuit. „Gordon, Saskia en Serge, ze
kennen me allemaal."
Hilbrand Nawijn staat geregeld in de
bladen. Daar heeft hij geen enkel be
zwaar tegen, want die worden wel
mooi door 2,5 miljoen mensen gele
zen. En als het om publiciteit gaat. is
Nawijn niet kieskeurig. „Ik pak alles
aan. Acteurs zeggen: Het maakt niet
uit hoe je in de publiciteit komt, als je
maar in de publiciteit komt. Zo is het
ook."
De dag na het feest bij de ex-voetbal-
lers gaat hij naar Monaco aan de
Maas. het autospektakel in Rotter
dam. Daar is hij dan weer als enige
landelijke politicus. Hij heeft 'een fan
tastische dag' en het is nog leerzaam
ook. „De mensen praten graag tegen
me aan. Dan hoor je toch heel wat kri
tiek." Minpunt was dat hij moeite had
om in de raceauto te komen. „Ik paste
er met mijn vette pens niet in. Op dat
moment word ik gefilmd en gefotogra
feerd. Jij hebt zeker geen invloed op
de keuze van de foto? Nou ja, maakt
ook niet uit."
Op straat
Hilbrand Nawijn wil tot de verkiezin
gen vooral op straat zijn. In de Twee
de Kamer heeft hij weinig te zoeken.
„Waarom moet ik daar gaan zitten? Ik
bind in de Kamer niet één kiezer aan
me. Je moet het land in, naar grote bij
eenkomsten om je zaken te mobilise
ren." Het parlement is een poppen
kast. „Ik zal eerlijk zijn. Soms zie ik
een motie en dan weet ik niet wat er
in staat, maar dan zie ik de naam
staan van Agnes Kant (SP) en dan ben
ik automatisch tegen! Of Femke Halse-
ma. Tegen!"
Hilbrand Nawijn is in Zoetermeer op
bezoek bij Care for Companies, een
particuliere Arbo-dienstverlener nieu
we stijl. Dat past in het straatje, want
Nawijn is voor 'een stuk marktwer
king in de zorg', zegt de uiteraard aan
wezige Bart Bakker. „De Nederlandse
gezondheidszorg is op stalinistische
wijze georganiseerd", zegt Nawijn
zelf. Toch zijn de professionals van Ca
re for Companies niet enthousiast
over het nieuwe zorgstelsel dat ook
door Nawijn is gesteund. De verzeke
raars krijgen veel te veel macht en ze
kijken alleen naar de kosten, nooit
naar de kwaliteit. „Ergens moet toch
de sturing liggen", zegt Nawijn. „Wat
moeten we anders?"
In de wachtkamer wordt Nawijn aan
gesproken door een oude man die
vindt dat het land naar de Filistijnen
gaat. „Ik weet echt niet meer in wat
voor land ik leef. Het is zo jammer dat
Pim Fortuyn er niet meer is." Zo'n
man is illustratief voor de toestand
van het land, zegt Nawijn later op het
terras van restaurant De School in
Zoetermeer. Het land is in de war.
„Mijn motto is: Op chaos is nog nooit
wat gebouwd." Eerst moet de chaos
weg. Daarom moeten we terug naar
onze rijke cultuurhistorische roots.
„Daar moeten we uit putten." We moe
ten uit de Europese Unie stappen,
vindt Nawijn ook, want die is veel te
groot geworden. Met dat verhaal
hoopt Hilbrand Nawijn tien zetels te
winnen. En als dat niet lukt? Even goe
de vrienden. Dan wordt Hilbrand Na
wijn gewoon weer advocaat. „Verdien
ik nog meer ook."
Frank Hendrickx
overlast van kauwen en kraaien
plaatst gemeenten voor dilemma's. In
Kistraat in Westkapelle weten ze daar
Daar werd onlangs geprobeerd
rote groep kauwen met angstkreten en
Jgelgeluiden te verjagen. Na een paar
owerd het experiment gestopt. De
laten zich eenvoudigweg niet verja-
oomdat kauwen en kraaien be-
ffldzijn, kunnen ze ook niet worden
Koten. Een valkenier zóu uitkomst
ft bieden. Frans en Chris Fontijn in
ïdd hebben een bedrijf met 36 roof
de in het hele land worden ingezet
touwen, kraaien en andere lastige vo-
oouhet broeikaseffect is of de beslis-
de kraaien en kauwen in Neder
zet meer te bejagen, feit is dat er
»roeerkomen, zegt Frans Fontijn (55).
'fdjgthij zwermen van 20.000 vogels
^kiezen. Samen met zoon Chris (28)
'"lsinds zes jaar de Hofstede de
^-Barn Groep. Een hele mondvol voor
«keniersbedrij f dat met 36 roofvogels
herland trekt om ongewenste vo
orbannen uit winkelpromenade,
^dhjf, veerboot of vliegveld.
''untijn kan werkelijk praten als
'ftnen heeft al zo vaak aan klanten
verteld dat z'n bedrijf zich op kauwen,
kraaien en duiven richt, dat het in z'n
spraak tot één woord is samengesmolten:
kauwenkraaien'nduiven. De meeste waarde
ring heeft hij voor kraaien. „Die zijn slim,
dat wil je niet weten. Als we ergens op
maandag, woensdag en vrijdag staan om ze
te verjagen, dan is er op maandag, woens
dag en vrijdag binnen de kortste keren geen
centje pijn meer. Maar op dinsdag, donder
dag en in het weekeinde des te meer. Ze pas
sen onmiddellijk hun gedrag aan. Elke ja
ger kan je vertellen dat een kraai wegvliegt
als je een geweer op hem richt, maar blijft
zitten als je dat met een stok doet. Als we
ergens een paar weken actief zijn, dan zie
je de kraaien al wegvliegen zodra we de au
to parkeren. Je hoeft dan maar twee keer
met een andere auto te komen en dan heb
ben ze dat ook alweer door. Ze zijn brutaal
als de sodemieter. Zodra we de roofvogels
uit de auto halen, zijn ze weg. Dat is het in
stinct: Roofvogels? Wegwezen! Maar na een
kwartiertje zie je in de verte voorzichtig
twee of drie kraaien in een ruime boog voor
bij vliegen. Dat zijn verkenners, je kunt het
bijna militaire planning noemen. Is de kust
weer veilig, dan zit de hele groep weldra
weer krassend in de bomen, je krijgt er wa
rempel nog respect voor ook."
Vogelpest
Het vak werd hem met de paplepel ingego
ten. Als jongetje al was Frans Fontijn gefas
cineerd door de valkeniershobby van z'n
opa. Frans ging een hele andere richting
uit: deed een sportopleiding, bekwaamde
zich in waterpolo en werd commercieel di
recteur bij een marketingbedrijf. De kapita
le boerderij in Barneveld - het hoofdkwar
■r MMü
Frans (1) en Chris Fontijn met één van hun 36 valken.
foto Ah Hakeboom/GPD
tier van het bedrijf - deed hij in die mana
gersjaren op. Het valkenieren was een leu
ke hobby en niet meer dan dat. Zes jaar ge
leden kwam de ommekeer. Toen raasde de
vogelpest over Nederland en werden keu
ringsdiensten waakzamer dan ooit. Vogels
in opslagcontainers? Een bekeuring. Vogel
poep op de vloer? Stillegging van het be
drijf. Het zakelijk belang om er iets aan te
doen, werd almaar groter. De hobby kon ge
makkelijk voor een echte boterham zorgen,
vooral toen ook nog de landelijke jacht op
de 'kraaienkauwen'nduiven' in de nieuwe
vogelrichtlijnen werd verboden, zegt Frans
Fontijn. „Want als je het op de normale ma
nier niet meer bestrijden kunt, dan moet
het maar onorthodox."
De werkwijze is als volgt: het bedrijf be
wijst eerst zes weken lang dat het met roof
vogels iets aan het probleem kan doen. Dat
betekent: twee, drie keer per week voorrij
den, een Harrishawk of valk de lucht inja
gen totdat alle vogels verschrikt zijn wegge-
fladderd en dan snel door naar een andere
plek. „Je moet het vaak herhalen, vooral
voor die kraaien.
Na zes weken is de boodschap doorgaans
wel doorgedrongen: hier moeten we niet
meer wezen. „Maar dan is er nazorg nodig,
je moet dat jaren volhouden, al zijn één of
twee bezoeken in de week wel voldoende,
zegt zoon Chris. „Als je er elke dag zou
staan, worden de kosten torenhoog en ook
met een paar uurtjes in de week denken vo
gels al gauw dat de roofvogels er de hele
dag zijn."
De groeiende klantenkring zorgt dat de val
keniers ingewikkelde routes reizen door Ne
derland. Voor het dagelijkse onderhoud
staan de valkeniers een uur of wat in een
promenade, doen een landingsbaan bij
Schiphol, gaan naar de vleesverwerking in
Twente, verjagen roeken in Lochem, pak
ken de Kalverstraat in Amsterdam mee
waar de kraaien anders brutaal kruimels
en korsten van de vloer pikken in de uitno
digende bakkerijen van Bakker Bart. Op de
terugweg doen ze nog even wat golfvelden
aan. Daar wordt de overlast steeds groter.
Frans Fontijn zag laatst hoe een kraai in
Wouwse Plantage zich stortte op een net
weggeslagen golfballetje en ermee uit het
zicht verdween. Bij vuilstortplaatsen moet
dagelijks worden gepatrouilleerd, die vor
men het domein van de meeuwen. Zeemeeu
wen uit Noordwijk en Schiermonnikoog
vliegen voor een lichte lunch soms hele
maal naar het VAM-stortterrein in het
Drentse Wijster. Een half land is niets voor
een vogel om een lekker hapje op te doen.
„Daar pikken ze dan alles los en ze schijten
de boel onder."
Als de fulltime-valkeniers geregeld voorrij
den, kost dat al gauw duizenden euro's. On
kosten, zo merkten ze in Barneveld aan de
groeiende klandizie, die al gauw weg te stre
pen zijn tegen de kosten die vogeloverlast
geeft. „We zijn nu bezig met de veerboot
naar Texel", zegt Frans Fontijn. „Meeuwen
en andere vogels vliegen trouw mee heen en
weer. Die zijn zo brutaal dat ze de isolatie
lospikken en draden van de bekabeling."
Daar moet dus nodig wat gebeuren. De
schade in veevoederbedrijven en meelfa
brieken kan ook tot tienduizenden euro's
oplopen door besmetting van voorraden en
het risico dat de bedrijven worden stilge
legd. De zes medewerkers van het valke
niersbedrijf zijn bijna bij alle grote meelver-
werkers kind aan huis.
Frans Fontijn geeft toe dat hij het probleem
van de kauwen en kraaien niet echt oplost,
maar verplaatst. Meestal is dat niet erg,
want vogels zoeken na verjaging zelf een
rustige plek op met voldoende voedsel.
„Dat is genoeg want uit de bebouwde kom
zijn ze weg. Uiteindelijk zal het probleem
te groot worden, dan komen er domweg te
veel vogels om ze te kunnen verjagen. „Vijf
honderd koppels duiven zorgen voor wel
vijftienhonderd nakomelingen, dat kan niet
doorgaan. De beste oplossing is uiteindelijk
toch om 35 mannen met geweren te laten
komen en er eens goed doorheen te raggen.
Maar dat mag ik natuurlijk niet zeggen. Bo
vendien is dan mijn boterham verdwenen."
Jelle Boonstra
bij het instappen - ook een kijkje in
foto Guido Benschop/GPD
Hilbrand Nawijn bezocht onlangs Monaco aan de Maas, een autospektakel in Rotterdam. Hij nam - nadat hij geholpc
een raceauto.
