T alpa preekt
geen wraak
Er moeten bij justitie nog wel koppen rollen
PZC
John
de Mol
Onschuldig
veroordeeld
Als vanavond de nieuwe
tv-zender Talpa van start
gaat, is de terugkeer van John de
Mol definitief een feit. Door ster
ren bij andere zenders weg te ko
pen, heeft de mediamiljardair
zijn imago van harde zakenman
de afgelopen maanden onder
streept. Een koele kikker, met
gouden handjes. Maar ook met
een zwak voor kinderen en die
ren. „Ik kan zonder mij te scha
men in de spiegel kijken."
John de Mol gaat paleis Soestdijk
kopen. Alle kantoren en studio's
van de nieuwe zender Talpa worden
ondergebracht in het oude verblijf
van prinses Juliana en prins Bern-
hard. Omdat De Mol constant een oog
je op zijn sterren wil houden, worden
de Talpa-paradepaardjes ook gehuis
vest in het paleis, dat eerst een fikse
opknapbeurt krijgt. Veel neonverlich
ting aan de voorkant en elke avond
vuurwerk in de tuin.
Ter geruststelling van trouwe aanhan
gers van het koninklijk huis: het idee
ligt op de 'tekentafel' als een satiri
sche serie voor de zender van De Mol.
De werktitel luidt De Talpaatjes.
„Honderd procent zelfspot moet het
worden", grijnst John de Mol.
„Alles wat tot nu toe over Talpa is ge
zegd en geschreven, wordt gebruikt.
Ik moet wel eerlijk zeggen dat het pro
ject op de C-lijst staat. De serie komt
alleen op de buis als technisch gezien
de kwaliteit hoog genoeg is. Momen
teel acht ik die kans minder dan vijf
tig procent."
„Een lange neus maken naar alle criti
ci? Nee hoor, zo is de serie niet be
doeld. Talpa is geen wraakoefening.
Ik wil geen rekeningen vereffenen in
het Hilversumse, zoals ik ook al heb
gelezen. Zoiets zit niet in mij. Ik luis
ter niet naar al die kritiek.
Als Fons van Westerloo (de baas van
RTL) zegt dat Talpa het slechte in
mensen naar boven haalt en ze aanzet
tot contractbreuk, haal ik mijn schou
ders op. Vijftien jaar geleden zou ik
nog boos zijn geworden. Nu niet meer.
Ik heb Fons ook niet gebeld. Dan kan
ik wel aan de gang blijven."
„Waar maak je je druk om, denk ik bij
die kritiek. Wij zijn de nieuwkomer;
wij moeten ons invechten. RTL is de
grote, trotse marktleider. Hij kan die
energie beter in zijn bedrijf stoppen.
Goed, ik kan me voorstellen dat er een
zekere zorgelijke aandacht voor onze
plannen is. Als Talpa volgend jaar mei
inderdaad op een marktaandeel van
tien procent staat, hoef je geen eco
noom te zijn om te concluderen dat er
bij de commerciële omroepen bloed
gaat vloeien."
Energie
De regen komt met bakken uit de he
mel, maar John de Mol straalt energie
uit. De bovenste knoopjes van zijn
overhemd los; de Portugese juni-zon
kleurt nog zijn huid. De Hilversumse
mediamagnaat is in april vijftig ge
worden, maar in zijn ogen twinkelt
jeugdigheid.
„Geestelijk voel ik me stukken lekker
der dan vier jaar geleden. Dat heeft
alles te maken met dit bedrijf. Ik heb
me weer kunnen omgeven met mensen
die dezelfde bloedgroep hebben. Die
het ook leuk vinden om tot diep in de
nacht te bikkelen en met wie je even
eens gezellig een biertje kunt drinken
in een Larens café."
„Wat dat betreft zijn het weer ouder
wetse tijden. Sinds mei houd ik me
vooral bezig met hetgeen ik persoon
lijk het belangrijkst vind: de program
ma's. Dat gaat soms heel ver. Vorige
week hebben we uren gediscussieerd
over de vormgeving van het voetbal
programma. Dan gaat het gewoon een
kwartier over de grootte van het gaat
je in de nul als de stand in beeld komt.
Loopt het rondje niet vol? Komt het
duidelijk over op. het scherm? Om
kwart over vier 's ochtends rol je dan
je bed in en vier uur later gaat de wek
ker weer. Heerlijk!
Big Brother is een ander programma
dat de afgelopen weken veelvuldig in
De Mols agenda stond. Het idee om
een vrouw in het nieuwe huis in Aals
meer te laten bevallen, zorgt nu al
voor de nodige commotie. De Mol en
zijn 'geestverwanten' slaagden er
weer in de open zenuw van de samen
leving te raken.
„Ik heb me verbaasd over de reacties.
De opening van de Telegraaf maar
liefst. Zelfs het NOS Journaal besteed
de er aandacht aan. Daarbij valt me
op dat journalisten dezelfde fouten
maken als bij de eerste Big Brother.
Opnieuw worden er aannames gedaan
die nergens op gebaseerd zijn. Ergens
werd al precies beschreven hoe de
beelden van de bevalling eruit gaan
zien. Ik kan nu al zeggen dat het in
elk geval niet gaat gebeuren met de ca
mera er close op."
„Mij interesseert vooral de psychologi
sche impact die een zwangere vrouw
op de groep heeft. Zeggen de andere
bewoners: ga toch lekker thuis beval
len, dat is veel beter voor je. Met ande
re woorden: verzinnen ze een goed
koop, argument om-iemand meteen
weg te stemmen? Of zien ze die vrouw-
als een volwaardige deelnemer? Ver
der ben ik ook benieuwd naar wat er
na de geboorte gebeurt. Worden de an
dere bewoners medeverzorgers of wil
len ze er niets van weten?"
„Het klinkt raar uit mijn mond, maar
Big Brother is zo'n goed format dat
we er na zeven jaar nog mogelijkhe
den in ontdekken. In Nederland zitten
we nu in de luxe situatie dat het pro
gramma drie jaar heeft stilgelegen, ter
wijl het in de rest van de wereld door
liep. De kennis die daar is vergaard,
kunnen we in de Nederlandse versie
toepassen. Het bewijst hoe flexibel
zo'n format is. Het gaat gewoon met
zijn tijd mee. Met een zwangere
vrouw hebben we een prachtige ba
lans gevonden tussen iets wat nog niet
is gedaan, maar toch op een integere
manier in beeld kan worden ge
bracht."
„Tijdens brainstormsessies zijn ge
noeg andere ideeën - die ik overigens
niet noem - op tafel gekomen. Die voe
ren we niet uit omdat ze mensen be
schadigen. Voor mij ligt daar de
grens. Het probleem is alleen dat die
regel niet algemeen toepasbaar is.
Voor ieder persoon ligt die grens er
gens anders. Toen we met All you
need is Love begonnen, hadden we bij
goed mogelijk te volgen wat er in de
samenleving gebeurt. Je kunt alleen
niet elk facet zelf meemaken. De sa
menleving is daarvoor te gecompli
ceerd geworden. Daarom heb ik een
zorgvuldig samengesteld creatief
team om me heen verzameld. Dat be
staat uit mensen die niet alleen weten
wat er in de samenleving speelt door
het in de krant te lezen, maar ook
door het zelf mee te maken. Dus heb
ik jongens in dienst de op maandag
ochtend met dikke ogen op kantoor
verschijnen omdat ze het hele week
einde op stap zijn geweest. Maar ook
mensen die een rustig gezinnetje heb
ben."
„Zelf ben ik zeer geïnteresseerd in po
litiek. Zonder ook maar een greintje
ambitie te hebben om ooit naar Den
Haag te gaan. Ten tijde van Pim For-
tuyn ben ik gepolst door de LPF,
maar een actieve rol in de politiek is
niets voor mij. Dan ben je de hele dag
bezig met concessies, concessies en
concessies. Dat is niet mijn sterkste
kant."
„Zelfs als Peter (R. de Vries) vraagt of
ik op zijn lijst wil komen, bedank ik
vriendelijk. Ik hoop wel van harte dat
hij doorzet. Ik ken Peter al jaren en
hij is iemand die recht voor zijn raap
zegt wat hij wil. Niet van die halfzach
te politieke antwoorden waarmee je
eigenlijk geen antwoord op de vraag
geeft. Ik denk dat de Nederlandse poli
tiek iemand nodig heeft als Peter R.
de Vries. Ik zal hem ook steunen,
maar ik ga niet voor hem in de Kamer
zitten."
Spanning
„Televisie, media, zijn mijn ding.
Daarom heb ik er na Endemol voor ge
kozen een bedrijf als Talpa op te zet
ten. Iets anders heb ik niet overwo
gen. Ik vind dit het leukste en kan
niets anders. Wat mij betreft, stop ik
hier ook nooit mee. Een afgerond idee
waar ik eindig met Talpa heb ik niet.
Zeker niet in timing. Ik moet er niet
aan denken een leven te leiden zonder
uitdagingen, spanningen, het probe
ren van nieuwe dingen. Die uitdagin
gen vind ik in dit vak. Het afronden
van een idee en dan de kick als er een
programma ontstaat dat mensen be
zig houdt, waarover ze praten. Voor
mij heeft dat niets met geld verdienen
te maken."
„Met de televisiezender Talpa maken
we volgend jaar mei de balans op. Het
doel is tien procent marktaandeel,
maar voor hetzelfde geld worden alle
programma's een flop. Dertig procent
van de programmering zijn bestaande
titels. De rest is gewoon nieuw. Ik
schat dat het een half jaar duurt voor
dat we bijvoorbeeld met de samenvat
tingen van het voetbal op hetzelfde ni
veau zitten als de NOS."
„Ik kan wel met zekerheid zeggen dat
we met een tweede zender komen.
Weer een brede familiezender. Daar
voor zie ik nog genoeg mogelijkheden.
Vergelijk het met Heineken, dat behal
ve het eigen merk ook Amstel op de
markt brengt. Of uitgever Sanoma.
die zowel Libelle als Margriet heeft.
Als de eerste zender een beetje op de
rails staat, gaan we praten met de ka
belmaatschappijen. Dat zal in februa
ri, maart zijn. Distributie is namelijk
een eerste vereiste. Hoe die tweede
zender er verder uit moet gaan zien,
hebben we wel op ons netvlies."
Eric de Bie en Dolf Rogmans
John de Mol tijdens de opening van zijn zender Talpa, eind juni.
foto Cees Zorn/GPD
komen met een subsidieverzoek voor
een kamerorkest. Ik reis ook niet naar
Afrika om ter plekke te helpen bij een
of ander project. Het geld voor die
reis kun je beter rechtstreeks aan die
mensen geven. Daar hebben ze meer
aan dan dat ik daar met mijn grote
kop rondloop. Maar laten we maar
met dit onderwerp stoppen, want ik
zie nu al de stapel brieven met verzoe
ken die na publicatie van dit inter
view op mijn bureau ligt. Al die men
sen moeten we dan weer vriendelijk
afwijzen. Ik kan zonder mij te scha
men in de spiegel kijken en dat is vol
doende voor mij."
„Voor het bedenken van programma's
is het belangrijk dat je weet wat men
sen beweegt. Ik probeer daarom zo
voorbeeld een jongen van een jaar of
achttien, negentien. Hij had een video
boodschap voor een meisje in een win
kel gemaakt. De reactie van dat meis
je had ik gezien. Die was erg denigre
rend. Ze wilde niets van hem weten.
Tijdens de generale repetitie, waarin
we de reacties nog niet tonen, zag ik
die jongen zitten. Die gaat dat niet
trekken, dacht ik meteen. Als hij
hoort wat dat meisje van hem vindt,
stort hij in. Dus ik heb hem uit de uit
zending geschrapt. Andere jongens
hadden wellicht lachend hun schou
ders opgehaald, maar hij zeker niet.
Zo iemand moet je als programmama
ker beschermen.
„Ik vind dat ik een grote mate van
maatschappelijke betrokkenheid heb.
Ik treed daarmee echter niet naar bui
ten. Ik houd voor me welke goede doe
len ik steun en ik heb niet het gevoel
dat ik daarvoor aan iemand verant
woording moet afleggen. Het is niet
mijn manier om hard te roepen waar
ik mijn geld aan geef. Persoonlijk
krijg ik daarvan een rare smaak in
mijn mond als ik iemand zie die dat
wel doet."
Kinderen
„Ik krijg jaarlijks duizenden verzoe
ken, maar de meeste schuif ik terzijde.
Ik kies namelijk bewust voor kinde
ren en dieren. Twee groepen die niet
voor zichzelf kunnen opkomen. Zo
lang er nog kinderen dood gaan van
de honger, hoef je bij mij niet aan te
zaterdag 13 augustus 2005
Kees Borsboom wil niet herkenbaar op de foto, omdat hij anoniem over straat wil kunnen
lopen. foto Fred Libochant/GPD
Na vier jaar te hebben vastgezeten voor
de moord op de Schiedamse Nienke
Kleiss (10) kwam Kees Borsboom een half
jaar geleden op vrije voeten. Voor het eerst
doet hij zijn relaas over wat wel de 'gerech
telijke dwaling van de eeuw' wordt ge
noemd.
Kees Borsboom voldeed niet aan het signale
ment, werkte mee aan dna-onderzoek zon
der dat ook maar één spoor werd gevonden.
Hij was onschuldig aan de Schiedammer
Parkmoord, maar werd zelfs in hoger be
roep veroordeeld. Met de bekentenis van
Wik H., die voor een ander zedendelict was
aangehouden, kwam een jaar geleden als
nog een wending in de zaak. „Ik haat Wik
H. omdat hij zo lang zijn mond heeft gehou
den. Aan de andere kant ben ik hem dank
baar dat hij 'm uiteindelijk toch open heeft
gedaan."
Borsboom zag op 22 juni 2000 in het Schie
damse Beatrixpark de zwaar gewonde Mai-
kel (11) uit de bosjes komen en alarmeerde
de politie. Ruim twee maanden later werd
mj zelf aangehouden als verdachte. In mei
2001 veroordeelde de Rotterdamse recht
bank hem tot achttien jaar cel plus tbs. De
toen 31-jarige Borsboom werd schuldig be
vonden aan het seksueel misbruik van Nien
ke en haar vriendje Maikel, de moord op het
meisje en een poging daartoe bij het jonge
tje. Het vonnis behelsde één jaar celstraf
voor seksueel misbruik van een minderjari
gejongen, daterend van voor de 'Schiedam
mer Parkmoord'.
Hoewel Borsboom eind vorig jaar in vrij
heid werd gesteld omdat hij de gruweldaad
met kon hebben gepleegd, bleef bij de be
trokkenen de overtuiging dat hij pedofiel is,
overeind. Kees werd immers nog wel verwe
ten een jongetje te hebben misbruikt en een
andere Vlaardingse, minderjarige jongen te
hebben benaderd voor betaalde seks. Die
laatste beschuldiging leidde destijds ook tot
zijn aanhouding. Het vermeende slachtoffer
was de zoon van een politieman die alarm
sloeg toen hij ontdekte dat Borsboom getui
ge was in de Nienke-zaak. Borsboom ont
kent beide feiten. „Ze moesten iemand heb
ben voor de moord op Nienke en daarom
hebben ze er van alles bijgesleept. De
ouders van de jongen die door mij zou zijn
misbruikt, hebben me een oor aangenaaid.
Ik woonde destijds in het huis van mijn moe
der, die bij haar vriend was ingetrokken.
Zonder dat zij het wist, heb ik dat gezin in
huis gehaald omdat ze wegens huurschuld
uit hun woning waren gezet. Toen mijn moe
der daar achter kwam, heeft ze hen opgedra
gen haar woning te verlaten. Naast de aan
gifte hebben die ouders ook een schade
claim ingediend. Puur om mijn moeder te
rug te pakken en omdat ze geld nodig had
den."
Murw
Vooral de ouders van Nienke en Maikel zit
ten, hoewel Borsboom onschuldig moet wor
den geacht, nog niet veel vragen. Wat deed
Kees in het park? Waarom heeft hij op een
bepaald moment kledingstukken wegge
gooid? Waarom heeft hij leugenachtige ver
klaringen afgelegd? Waarom heeft hij nooit
emoties of berouw getoond? De antwoorden
komen soms vlot, soms haperend.
„Ik was van mijn werk door het park op
weg naar huis. Omdat mijn kleding door
een valpartij met mijn scooter kapot was ge
gaan, heb ik die weggegooid. En ja, leugen
achtige verklaringen. Ik ben murw gebeukt
door de rechercheurs. Ze hebben me dingen
laten zeggen, die ik niet wilde zeggen. Tal
van verklaringen zijn in de processen-ver
baal zó verwerkt alsof ik die ook op die ma
nier had afgelegd. Op een bepaald moment
wist ik het gewoon niet meer. Urenlang ben
ik verhoord. Ik ben tussendoor in een cel ge
zet met het licht en de radio aan, zodat ik
niet in slaap kon vallen. Als ik in mijn ver
klaringen zei 'misschien', dan werd dat in
de processen-verbaal weggelaten. Ik wist
van voren niet dat ik van achteren leefde.
Op den duur heb ik gezegd: 'schrijf maar op
wat je wil'. Mij is zodoende een valse beken
tenis afgedwongen. Ik wilde van die twee re
chercheurs af zijn en heb bekend." „Berouw
tonen tijdens de rechtszaken kon ik niet,
want ik ben onschuldig. Emoties? Ja, die
kwamen er pas uit tijdens het hoger beroep
toen ik doorkreeg dat mijn hoop op een goe
de afloop was vervlogen."
Borsboom wil koppen zien rollen. „Om te
beginnen die van officier van justitie
B. Edelhauser. Ik ben het slachtoffer gewor
den van haar scoringsdrift. Ik moest han
gen. Ze is op mijn zaak gepromoveerd tot ad
vocaat-generaal, terwijl ze uit die functie
zou moeten worden ontheven. De leider van
het onderzoek (R. van Gooien) valt mis
schien niet eens veel te verwijten. Hij is niet
meer dan een pion geweest, die niets in te
brengen had. Want die Edelhauser was con-
tinu op het Schiedamse politiebureau. Ze
heeft de hele zaak geregisseerd. Tijdens de
rechtszaak heeft ze gelogen en dingen ver
draaid. Ook de rechter zou uit zijn ambt
moeten worden ontheven. Die man be
schouwde me al als dader en noemde mij
ook zo voordat ik was veroordeeld. Mijn ad
vocaat sprak dan ook terecht van bevooroor
deling." Met de te verwachten vrijspraak
voor Borsboom. slaan hij en zijn verdedi
ging het boek nog niet dicht. Er loopt im
mers een aanklacht tegen de twee recher
cheurs die Kees dwongen tot de valse beken
tenis. „Volgens mijn advocaat zijn ze inmid
dels op non-actief gesteld. Maar er volgt
ook nog een schadeclaim tegen de staat om
dat ik onterecht vier jaar heb vastgezeten. 1
Die zou wel eens kunnen oplopen tot twee
miljoen euro."
Dat Borsboom in het verleden veel contact
met kinderen had, wil hij wel toegeven.
Maar dat hij op seks uit was, „nee, dat klopl
niet. Ook dat zijn van die dingen die mij
door de rechercheurs werden aangepraat en
waarvan ik, suf geluld door die lui, heb ge
zegd dat 't zo was. Ik heb een deel van mijn
jeugd in tehuizen doorgebracht, waardoor
ik het vertrouwen in volwassenen was kwijt
geraakt. Zodoende voelde ik me meer aange
trokken tot jongeren."
Pedofiel of niet. Door heel wat mede-gedeti
neerden kreeg hij dat stempel wel opge
drukt. Dat maakte het leven in de gevange
nis soms erg zwaar. „Ik ben met de dood be
dreigd en zelfs enkele bewakers hebben mij
het leven zuur gemaakt. Mede door de uit
zichtloze situatie die mij boven het hoofd
hing, heb ik een paar keer aan zelfmoord ge
dacht. Ik leefde op den duur alleen maar
met de gedachte dat ik nooit meer vrij zou
komen. Dat was ondraaglijk. Dankzij ge
sprekken met de dominee en een humanist,
ben ik overeind gebleven."
Borsboom heeft inmiddels een vriendin, me
wie hij trouwplannen heeft. „Ze is een zus
van een ex-gedetineerde, die ik in de gevan
genis heb leren kennen. Zijn ouders zijn eer
paar keer bij mij op bezoek geweest. Toen
ik vrij kwam, kon ik bij hen onderdak krij
gen. Zo heb ik mijn vriendin leren kennen.
Volgend jaar willen we trouwen en een huis
kopen."
Sander Sonneman
