Animo voor Toerbeurt neemt af Draaitafelvirtuozen vormen big band PZC Dolfijn en bruinvis trekken uit nood naar Zeeuwse kust F ilmre tr ospectief van Jos de Putter in Verenigde Staten 15 Roemruchte schippersvereniging op sterven na dood kunst Italiaanse jongeren helpen voedselhulpstichting Goes Zangavond Concert harpiste Gwyneth Wentink in Kerkwerve donderdag 11 augustus 2005 jnrWout Bareman ïERNEUZEN - De schippers- itreiiiging Toerbeurt Noord- Zuid is op sterven na dood. Der- ti5 jaar geleden werd de vereni ging opgericht door actievoeren de'chippers in Terneuzen. Ze verzekerden de vervoersmarkt „p vrijwillige basis van een bo- denitarief voor lading naar Bel ie en Frankrijk. Maar op de ge neraliseerde markt bestaat Huwelijks nog belangstelling voor de Toerbeurt, die destijds de solidariteit onder de schip pers symboliseerde. «orHarmen van der Werf GOES - Voedselhulpstichting Ik Helpende Hand in Goes kan jllijd wel een steuntje in de rug pruiken. De organisatie kreeg die gistermorgen van een bijzon dere groep. een groep Italiaanse jongeren die in Goes is op uitno diging van de evangelische Ra- faêl-gcmeenschap. ïong jaar zijn twaalf jongeren ei Goes in Italië te gast geweest lij een zustergemeente van Ra il op Sicilië. Rafaël Goes was leze zomer aan de beurt om een sen grote groep jongeren te ont- pjigen. „Wij doen leuke en ook luttige dingen met elkaar'', al- lus F. van Bruxvoort van Ra- iaë! over de opzet van de uitwis- 'apierprikkers De Italianen zijn eerder in Goes op pad geweest met papierprik- ;ers Ze hebben rommel langs levesten rond de binnenstad op- d. Gistermorgen staken ze een handje toe bij stichting )e Helpende Hand die van Ril land tot Borssele arme gezinnen rekelijks van voedselpakketten loorziet. De Italianen mochten els speciaals doen: verrassings- lakketten samenstellen voor rs van de voedselhulp- In 1975 verzetten de schippers zich massaal tegen het plan van toenmalig staatssecretaris M. van Huiten van Verkeer en Waterstaat om de binnenlandse Evenredige Vrachtverdeling af te schaffen. Die was in de crisis jaren ingesteld om de schippers in elk geval een basistarief te ga randeren. Tot op dat moment waren de schippers voorname lijk overgeleverd aan bevrach ters, die hen in het café een la ding aanboden. De blokkades van '75 hadden succes. De soli dariteit onder de binnenschip pers was op dat moment zó groot, dat ze ook direct een toer beurtregeling voor het vervoer naar het buitenland op poten zetten. Vrije markt In 1998 kreeg de toerbeurt een wettelijk kader, maar twee jaar later werd het vervoer per bin nenschip in heel West-Europa geliberaliseerd en was de schip per weer overgeleverd aan de vrije markt. Toerbeurt Noord- Zuid bleef weliswaar bestaan, maar de animo bij de schippers om er aan deel te nemen, nam zienderogen af. Een voormalig bestuurslid uit Terneuzen ('anoniem, want ik wil niet natrappen'): ..Noord- Zuid was vooral een club van schippers, die er niet voor terug deinsde gelijk te halen door ac tie te voeren. Maar na de blokka des van 1993, toen we actie voer den tegen het vrije vervoer van fosfaat via Terneuzen, is de ac tiebereidheid zienderogen afge nomen. We hebben de doodklap gekregen toen de toerbeurt wet telijk werd; toen had 'Den Haag' het voor het zeggen. Daar na is de markt geliberaliseerd en is het ieder voor zich. De Toerbeurt probeert het hoofd nog wel boven water te houden, maar ik zie geen bestaansrecht meer." Half juni kwamen precies twee bestuursleden en drie leden opdagen op een landelijke ver gadering in Rotterdam over de toekomst van Noord-Zuid. Belangrijkste conclusie: als een nieuwe impuls uitblijft, is het einde van de roemruchte vere niging onafwendbaar. Er wordt nauwelijks nog lading aange boden (tegen het ooit zo zwaar bevochten bodemtarief) en gebeurt dat wel, dan zijn er nauwelijks schepen beschik baar. Zonde Aftredend voorzitter D. Twigt: .,Het zou zonde zijn als Noord- Zuid definitief verdwijnt. Ieder een is het er wel over eens dat de vereniging nog steeds een po V I stichting. „We doen dit voor het eerst", vertelde M. Weulink van De Helpende Hand. „Zie het als een klein gebaar uit dank voor de hulp." De pakketten gaan met name naar bakkers en de Goese woningcorporatie Rws, die heeft geholpen met de orga nisatie van een dagje uit voor kinderen uit de gezinnen die worden gesteund. Niet alle Italiaanse gasten wa ren bij De Helpende Hand. Ze waren ook niet allemaal nodig. Een groepje hielp de Rafaël-ge- meenschap gelijktijdig met de voorbereidingen voor de verhui zing uit de Beatrixschool in Goes-Zuid - die wordt afgebro ken - naar een schoolgebouw aan de J. P. Coenstraat in Goes- West. Van Bruxvoort: „We krij gen daar meer ruimte. Dat komt goed uit, want de gemeenschap is groeiende." Rafaël telt drie honderd leden. De Helpende Hand gebruikt een gebouw van Rafaël. De gezinnen die de stichting helpt, meer dan honderd, mogen armlastig zijn, De Helpende Hand is dat ook. Neem de be- zorgauto, die gaat steeds kapot. „We hebben eigenlijk een ande re nodig", zegt Weulink. „De re paratiekosten lopen op, maar ja, hoe kom je aan een andere be- zorgwagen?" Schippersvereniging Toerbeurt Noord-Zuid wordt in haar voortbestaan bedreigd. Middelburgse dj's maken naam in internationaal collectief door Rolf Bosboom MIDDELBURG - Twaalf draai- lafelvirtuozen die samen een big band vormen? Je moet het hebben gezien om het te kun nen geloven. Het gebeurt in DJ Grazzhoppa's DJ Bigband. Het internationaal spraakmakende collectief bestaat voornamelijk uit Belgen, maar heeft ook twee Zeeuwse dj's in de gelede ren: Optimus en Vindictiv, die bij de burgerlijke staiid beter bekend zijn als respectievelijk Neels Smeekens en Chris Smith. De twee Middelburgers hebben inmiddels een naam hoog te houden in dj-land. Optimus maakt al jarenlang deel uit van het hiphoptrio 111 Productionz, dat in 2003 de Zeeuwse Belofte won. Vindictiv bereikte in 1998 de finale van het Dutch DMC-kampioenschap, de natio nale battle voor dj's. In datzelf de jaar ontmoette hij Optimus. Sindsdien vormen ze een duo dat inmiddels Gruesome Twoso me is gaan heten en dat gere geld binnen en buiten de pro vincie optreedt. Behalve dj zijn ze vooral ook imtablists. Ze draaien niet al leen plaatjes aan elkaar, maar gebruiken de draaitafel ook als instrument, bijvoorbeeld door te scratchenOptimus en Vin dictiv maken al enkele jaren deel uit van Realtablist-gezel- schap van de Belgische turnta- DJ Lamont en DJ Experiment Samen met het Mechelse kun stencentrum nOna namen La mont en Grazzhoppa in 2003 het initiatief tot een project waarbij een aantal turntablists Van naam daadwerkelijk als een orkest, m dit geval als een bigband, zou fungeren. De eer ste versie van DJ Grazzhoppa's DJ Bigband, met zes man ach ter de draaitafels, was vooral bedoeld als experiment. Dat slaagde met vlag en wimpel want betrokkenen en belang stellenden reageerden unaniem enthousiast. btmiddels is er een tweede edi- le- waarbij het gezelschap flink ts gegroeid: twaalf dj's, maar ook een zangeres (Moni que Harcum), een saxofonist (Fabrizio Cassol) en drie vj's, die de muziek vertalen in beeld composities. Voor Optimus en Vindictiv was het geen grote verrassing dat ze mochten toetreden tot de big band. „We kenden Grazzhoppa en Lamont. Die zeiden bij de eerste versie al: als dit goed gaat, zitten jullie er de volgen de keer ook bij. Toch is het ab soluut een eer voor ons. We wis ten toen al dat als het zou luk ken, dat je dan echt iets unieks in handen hebt." Dat het haalbaar is om met draaitafels een orkest te vor men, was voor hen geen verras sing. „Sinds 1998 hebben we al vaker in teams gewerkt van drie, vier mensen. Toen zagen we al dat het mogelijk is", zegt Vindictiv. „Nu we met zijn twaalven zijn, kun je nog veel meer opsplitsen. Aile instru menten worden apart gedaan en één melodielijn wordt soms verdeeld over vijf muzikan ten." Secties DJ Grazzhoppa's DJ Bigband werkt daarom, net als bij een gewoon orkest, met secties (me lodie, bas, drums, blazers): doorgaans vier van drie man, die ook op verschillende delen van het podium staan. Saxofo nist Fabrizio Cassol zorgt er voor dat het geheel muzikaal klopt, vooral als het om toon hoogte gaat. Voor de partituren is een eigen muziekschrift ont wikkeld, dat vooral de stand van de pitch control op de draaitafel, en daarmee de toon hoogte, aangeeft. Begin dit jaar heeft het collec tief in drieënhalve week een compleet repertoire ingestu deerd. Daarin komen vrijwel al le muziekstijlen aan bod, van pure jazz tot harde house. „We hebben alleen nog geen reggae- nummer, maar dat komt nog wel." Ondanks de nauwe afspraken die moeten worden gemaakt om alle dj's in hetzelfde muzi kale spoor te houden, is er ook volop ruimte voor improvisa tie. „Als je maar zorgt dat je in je timing blijft", zegt Vindictiv. „Je moet je partituur goed ken nen, blijven meetellen." Het groepsbelang staat altijd De Zeeuwse dj's Neels Smeekens (1) en Chris Smith treden regelmatig op in het buitenland. voorop. „Het gaat om het eind resultaat", zegt Optimus. „Je speelt soms heel korte stukken, maar zonder die bijdragen zou het nummer minder compleet worden. Het is net als met de triangel in een traditioneel or kest. Je mist het toch als die er niet is." Hoogtepunt De afgelopen maanden hebben ze regelmatig opgetreden, in België, maar ook in Duitsland en Frankrijk. Een hoogtepunt was het concert in het statige operagebouw De Munt in Brus sel, dat met een staande ovatie werd beloond. Morgen volgt Jazz Middelheim in Antwer pen; later deze maand Low lands, een van de (nog) spaarza me keren dat de big band ook in Nederland is te zien. „Het zou geweldig zijn als we ook een keer in Zeeland kunnen op treden. Het Nazomerfestival zou ideaal zijn." De reacties zijn tot nu opval lend lovend. „De show heeft ook iets magisch. Dat merkten we al toen we zelf gingen kij ken naar de éerste editie: je hoort wat er wordt gespeeld, maar je kunt bijna niet zien wie wat doet." Ze leren veel door samen te spe len. „Je wordt veel wijzer, voor al muziektechnisch. Vooral van Fabrizio leren we veel, maar ook van Monique Harcum, een Amerikaanse die op Broadway heeft gestaan. Zij heeft allerlei goede tips, over hoe je je bij voorbeeld op het podium moe ten gedragen." In Antwerpen spelen ze morgen samen met Aka Moon, het jazz- foto Ruben Oreel trio van Fabrizio Cassol, dat in België veel aanzien heeft. „Dat dit soort mensen samen met ons wil optreden, zien we als een erkenning dat we écht mu ziek maken", zeggen Optimus en Vindictiv. „Dat is toch waar we jarenlang op onze zolderka mer voor hebben geoefend." DJ Grazzhoppa's DJ Bigband, vrijdag 12 augustus om 19.00 uur op Jazz Middelheim in Antwer pen (locatie: park Den Brandt) en zondag 21 augustus op Lowlands, Biddinghuizen. sitieve invloed heeft op de prijs vorming." Volgens hem vragen schippers en bevrachters regelmatig naar het bodemtarief voor een bepaal de bestemming om het te gebrui ken als referentie in hun onder handelingen. Vorig jaar leverde een vlaggenactie nog enkele tien tallen nieuwe leden op. De laat ste strohalm is een enquête en een rondschrijven aan de Noord-Zuid-sympathisanten, waarin nieuwe leden worden ge worven. Levert dat niets op, dan volgt waarschijnlijk in oktober een opheffingsvergadering. Dan moet ook worden beslist wat er gebeurt met de 60.000 euro, die nog in kas is. foto Wim Kooyman door Rinus Antonisse LEIDEN - Langs de Zeeuwse kust zwemmen vaker dolfijnen en bruinvissen. Leuk om te zien, maar de Kustvereniging is ver ontrust over het verschijnsel. Hun trek naar de kustwateren is hoogstwaarschijnlijk uit nood geboren. De Kustvereniging acht nader onderzoek gewenst naar de ef fecten van klimaatverandering, bijvangst door visserij en onder watergeluid. Dat iedereen blij is over het opduiken van meer dol fijnen en bruinvissen voor de Ne derlandse kust, noemt de vereni ging wrang. Temeer omdat de zeezoogdieren bij duizenden om komen in visnetten en hun komst gevolg is van ongunstige ontwikkelingen. Er zijn aanwijzingen dat door opwarming van de zee bij Schot land en IJsland dierlijk plank ton eerder tot bloei komt dan plantaardig plankton. Dat ontre gelt de voedselketen. Vissen die van het plankton leven, nemen hierdoor sterk in aantal af, even als hun vijanden: roofvissen, zee vogels en walvisachtigen. De Kustvereniging vermoedt dat de sterke afname van de kabeljauw sinds 1999 hier ook mee te ma ken heeft. Daarom zijn de dolfij nen en bruinvissen gedwongen elders nieuwe voedselbronnen te zoeken. Eén van die plaatsen is de zuidelijke Noordzee. Als goed voorbeeld geldt de se pia (zeekat), waarvoor de Ooster- schelde een zeer belangrijke kraamkamer is. Door het war mer wordende klimaat kon ook de Japanse oester in de Deltawa teren voortwoekeren en worden regelmatig nieuwe zuidelijke soorten planten en dieren waar genomen. De toegenomen aantallen dolfij nen en bruinvissen lopen in de Noordzee het risico om in visnet ten terecht te komen. Omdat het zoogdieren zijn en ze dus naai de oppervlakte moeten komen om adem te halen, kunnen ze daarbij verwondingen oplopen en verdrinken. Jaarlijks verdrinken zo naar schatting 7000 bruinvissen in de Noordzee, stelt de Kustvereni ging. „Van de in Nederland aan gespoelde bruinvissen is min stens de helft gestikt in visnet ten en omdat de dieren vaak nog vers zijn weten we dat het in Ne derlandse wateren gebeurd is." Alle vissersboten van 12 meter of langer moeten sinds kort ge luidsapparatuur (pingers) ge bruiken om bruinvissen weg te houden van netten. Op grond van onderzoek van de Leidse Universiteit twijfelt de Kustver eniging aan de doelmatigheid van de nu gebruikte pingers. Via aanvullend onderzoek wil de vereniging, waarvan commis saris van de koningin W. van Gelder voorzitter is, dat zo spoe dig mogelijk betrouwbare appa ratuur wordt ontwikkeld en toe gepast. Daarnaast pleit de Kustvereni ging voor meer onderzoek naar de invloed van geluid onder wa ter. Dat is de laatste jaren sterk toegenomen, als gevolg van ma- rinesonar, van de steeds groter wordende schepen en van de gro te offshore windmolens die even veel geluid maken als zeesche pen. Ook het heien van windturbine- palen in de zeebodem kan ex treem veel geluid onder water veroorzaken. Extreem geluid on der water veroorzaakt bij zee zoogdieren bloedingen in de or ganen, stikstofbellen in de ade ren, verandering van gedrag en (tijdelijke) doofheid. Dit laatste kan leiden tot de dood, aangezien dolfijnen en bruinvissen voor het vangen van hun voedsel afhankelijk zijn van geluid en hun gehoor. MIDDELBURG - In de Gast- huiskerk aan de Lange Delft in Middelburg vindt op 18 augus tus een zangavond plaats. Die wordt georganiseerd door de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk Vrij gemaakt. Aanvang 19.30 uur. door Ernst Jan Rozendaal AXEL - Amerikaanse filmlief hebbers kunnen kennismaken met Het is een schone dag ge weest en Passanten, twee Zeeuwse films van de oorpronke- lijk uit Axel afkomstige filmma ker Jos de Putter. Drie gerenom meerde filmtheaters in Amerika vertonen in september en okto ber een overzicht van zijn films. Behalve van De Putter vertonen de National Gallery of Art in Washington, de Brooklyn Aca demy of Music/BAMcinématek in New York en het Pacific Film Archive in Berkeley ook een oeuvre-overzicht van de Neder landse filmer Peter Delpeut. Bei de filmmakers zullen bij de ver toningen aanwezig zijn. Van Delpeut draaiden al eens films in het Amerikaanse film huiscircuit, De Putter was eer der vertegenwoordigd op enkele filmfestivals. Het is de eerste keer dat overzichten van hun werk in de Verenigde Staten te zien zijn. De filmtheaters presen teren de retrospectieven van 5 september tot en met 16 okto ber. Van De Putter worden negen films vertoond. In drie daarvan speelt Zeeland een belangrijke rol. In Het is een schone dag ge weest (1993) volgt hij zijn ouders tijdens het laatste oogst jaar op de boerderij in Axel. In Noch zijn ezel (2000) laat de filmmaker zijn moeder een brief voorlezen die zij, kort na het overlijden van haar man, kreeg van een jeugdliefde. Passanten (2005) is De Putters verbeelding van het gedicht 'Stoomgemaal Oosterschelde' van Johanna Kruit uit Biggeker- ke. Deze film is eenmaal te zien geweest in Parijs, maar beleeft zijn officiële premiere tijdens het festival Film by the Sea dat vrijdag 9 september in Vlissin- gen begint. door Ali Pankow KERKWERVE - Het belooft een bijzondere gebeurtenis te wor den, vanavond in de ruim hon derd jaar oude koeienstal bij ga lerie Bellas Artes aan de Heu- velsweg in Kerkwerve. De ver maarde Hongaars-Nederlandse harpiste Gwyneth Wentink geeft daar in het kader van de se rie stalconcerten deze zomer een eenmalig optreden. De stal biedt ruimte aan slechts dertig belangstellenden. Dat geeft de optredens op zich al een specifiek karakter. Gwyneth Wentink treedt normaliter al leen op in concertzalen met hon derden bezoekers. Dat zij bereid is donderdag bij Bellas Artes een intiem concert te verzorgen heeft alles te maken met de unie ke ambiance. „Ik was er eerlijk gezegd zelf een beetje beduusd van dat Gwy neth Wentink zo spontaan heeft gereageerd", zegt galeriehoud ster Suzanne den Hoed. Zij en haar echtgenoot Alex den Hoed en hun twee kinderen namen eind 2003 hun intrek in de voor malige boerderij van de familie Van Damme in de polder bij Kerkwerve. Wentink is in 1981 in Utrecht ge boren als dochter van Hongaar se en Nederlandse ouders die zelf ook musicus zijn. Haar eer ste harplessen volgde zij al toen ze nog maar vijf jaar oud was. Wentink behaalde in 2000 haar diploma als uitvoerend musicus aan het Utrechts Conservato rium met de hoogst haalbare cij fers en een onderscheiding. Faam Zij volgde daarna diverse mas- terclasses bij Maria Graf, Susan McDonald, Catherine Michel, Andrew Laurens en Susanna Mildonian. Wentink heeft zich inmiddels ontwikkeld tot een harpiste met internationale naam en faam. Haar optredens worden in talrijke media met su perlatieven geroemd. In Bellas Artes neemt zij het publiek van af 20.30 uur mee op een muzika le reis door de eeuwen heen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 15