Danny is het struikje
achter de stokstaart
PZC
Mijn leven is veel fragieler geworden
Lion King
proza
Ruy Murakami: In de misosoep
De zwaarlijvige Amerikaan
Frank, met een kostuum 'in een
slonzige roomkleur, dat hem
veel te krap zat, vooral in het
kruis, waar het op het punt van
scheuren stond', vraagt Kenji
om hem rond te leiden door de
seksdistricten van de Japanse
hoofdstad Tokyo. Kenji heeft
daar zijn beroep van gemaakt
en maakt ook de lezer deelge
noot van al zijn kennis. Daar
mee is het boek In de misosoep
van de Japanse alleskunner Ryo
Murakami ook een soort
Sex-in-the-city-Tokyo-gids,
maar het is nog heel veel meer.
Het vertelt vooral over de leegte
en hypocrisie in het hedendaag
se Japan, waar meisjes 'bezoldig
de afspraakjes' maken en je een
uur over een biertje moet doen,
omdat bier zo duur is.
1 Ryu Murakami speelde drums
in een band, was gastheer van
een tv-talkshow en schreef het
boek waarop de horrorfilm The
Audition van Miike Takashi
werd gebaseerd. In de misosoep
geldt als zijn internationale
doorbraak. Vertaling Jos Vos.
Uitgeverij De Arbeiderspers,
,199 pag.,€ 18,95.
Steven Stark: Hoe de Beatles de
wereld veranderden - „Hun ver-
haal is het geweldigste verhaal
v dat ooit is verteld, en nog eens
verteld en nog eens verteld en
nóg eens verteld." Zo omschreef
een Britse popexpert ooit het
Jyerhaal van de Beatles. Maai' De-
rek Taylor, destijds hun vertrou
weling en publiciteitsman, druk
ste het anders uit: „De Beatles
j zijn geen popgroep. Ze zijn een
abstractie - een vergaarbak
i voor van alles en nog wat. Om
deze groep te doorgronden,
moet je de grotere culturele
krachten begrijpen die ze los-
maakten en die ze vertegenwoor-
*rdigden, waardoor ze hun sporen
konden nalaten." En dat heeft
de Amerikaanse popcommenta
tor Steven Stark nu geprobeerd
in het boek Hoe de Beatles de
wereld veranderden. Hij volgde
de Beatles sinds ze in 1964 voor
eerst in de Verenigde Staten
optraden. Bij zijn poging uit te
leggen hoe de band 'de wereld
c' op zijn kop zette, de jeugd
lf nieuw elan gaf en de verhoudin-
1 gen tussen de seksen verander-
de', is Stark bepaald niet over
één nacht ijs gegaan. De opsom-
ming van de bronnen, waarop
hij zich baseerde, beslaan maar
i! liefst 53 pagina's van het boek.
Vertaling Nico Groen. Uitgeve-
rij Het Spectrum, 327 pag.,
€24,95.
L' Ludlum Larkin: De Lazarus
vendetta - Dat er postuum nog
eens een werkje opduikt
van deze of gene schrijver, is
H een gegeven. Maar dat er na je
verscheiden nog ruim een hand-
vol boeken van je verschijnen,
mag toch wel een unicum wor-
den genoemd. Toch is dat wat er
sinds de dood van thrillerschrij
ver Robert Ludlum (1927-2001)
gebeurt. Boeken waar in grote
letters de naam Ludlum op prij-
r' ken met daaronder gevolgd
door eerst Gayle Lynds, vervol
gens Philip Shelby, toen weer
Gayle Lynds, daarna Eric van
Lustbader en nu, bij de jongste
titel De Lazarus vendetta, Pa
trick Larkin. In hoeverre Lud
lum zelf werkelijk nog de hand
heeft gehad in de na zijn dood
verschenen boeken, is daarbij
onduidelijk. In De Lazarus ven
detta wordt een idealistische an-
tiglobalistenbeweging overgeno-
men door een antitechnologi-
sche groepering met de geheim-
zinnige Lazarus als hoofd. Luite
nant-kolonel Jon Smith is erbij
als de Lazarus-groep tijdens een
protestactie een aanslag pleegt,
waarbij duizenden demonstran
ten een gruwelijke dood vinden.
Aan Smith de opdracht te infil
treren.
j Vertaling Robert Vernooy. Uit-
'geverij Luitingh-Sijthoff, 368
pag., 19,95.
woensdag 3 augustus 2005
T ID ATT T Twas het stom toeval. Ik knip-
-L_J X V_X-L_J J. >1 XU X\. perde wat, wachtend op het
nieuws van zessen. Ergerde
me aan het zinloze bewegen op twee, het stilstaande beeld op Om
roep Zeeland. Tot ik doorschoot naar Mezzo, de muziekzender op
de Zeeuwse kabel. Om even te parkeren.
Een groepje van een man of zes, twee vrouwen. Zittend. Twee gita
risten, onmiskenbaar een flamenco-ensemble. De klappende jonge
man in het zwart en de handpalmende vrouw in wit zullen de dan
sers zijn. In het midden wacht een niet meer zo'n jonge vrouw in
paars en rood. De gitaristen introduceren het ritme en de melodie.
Dan plotseling zingt de vrouw in het midden, in volle overgave,
rauw en ongepolijst, hartverscheurend maar geraffineerd. Voor ze
begint hoor ik haar oiga roepen, luister! Ik luister, iedereen moet
luisteren. Na twee drie woorden weet ik het zeker: Carmen Linares.
En ze zingt liederen van Federico Garcia Lorca, de Spaanse dich
ter.
Jaren, vele jaren geleden, een zeer warme dag in Cordoba. Het zal
april, mei geweest zijn. Of was het oktober? Aan het begin van de
avond maken de bewoners - zorgvuldig gekleed, de vrouwen opge
doft - hun passeo, een wandeling. Na het werk, voor het eten, zoe
ken ze de koelte van de avond en hun kennissen. Ze lopen voortdu
rend bijna als in een processie dezelfde route over het plein in het
centrum. Een enkel warenhuis is nog open. En de terrassen.
In de hitte van de middag heb ik na enig zoeken het huis van Garcia
Lorca gevonden in een klein plaatsje niet ver van Granada. In de
vruchtbare vlakte bij de riviertjes
die van de Sierra Neveda komen,
armen *n Fuenta Vacqueras, bij de bron
van de koewachters. Het huis ge
zien, de tentoonstelling op de eer
ste verdieping, de foto's, de plaats waar Lorca door Franco-aanhan-
gers werd geëxecuteerd, de gitaar, de manuscripten, de liedjes die
hij schreef. Was de muziek daar te horen? Ik weet het niet meer.
Die avond is in Cordoba de muziekafdeling van het grote waren
huis nog open. Bij de kassa geef ik een paar duizend pesetas en ben
ik de bezitter van Lorca's Canciones populares Antiguas, gezongen
door Carmen Linares. Een gok. Tot de flamenco klinkt, de woorden
en de muziek, volks en tegelijkertijd met een vleugje surrealisme:
van de geheimzinnige maan boven de stromende rivier.
Later, veel later vind ik ergens de klassieke uitvoering van deze lie
deren, gezongen door Victoria de Los Angeles. In een winkeltje in
Madrid ligt dan nog een jaar of wat langer de originele opname met
Lorca zelf aan de piano op me te wachten.
Op zeker moment verschijnt weer jaren later een aankondiging
voor een concert in Breda. Op een doordewinterse zondagmiddag -
ik weet ondertussen wie Carmen Linares is, waarom ze zich noemt
naar dat kleine dorpje niet ver van Jaen - op die gedenkwaardige
zondagmiddag zit in het Bredase Chassétheater een groepje muzi
kanten klaar. Een stuk of zes, ze spelen gitaar, zoeken naar akkoor
den. Het gordijn is open. En dan is ze daar: een kleine vrouw in het
zwart. Strak zwart haar, een wit gezicht in het scherpe toneellicht.
Als Edith Piaf. Ze gaat zitten. En voor een doodstille diepdonkere
zaal zingt Carmen Linares Lorca's oude Andalucische liederen, in
de stijl van de flamenco. Deelgenoot voel je je en buitenstaander.
En dan nu dit, op de laatste donderdag in juli, tegen zessen, wach
tend op het nieuws, het weer, Omroep Zeeland, een beetje knippe
ren: Carmen Linares op het festival van Mont-de-Marsan met Lor
ca's canciones. Soms blijft het wonder niet verborgen.
Lo van Driel
ier avonden in de
week reist Danny de
Munk (35) van
Purmerend naar Schevenin-
gen. Met zijn eigen auto,
want hij is na afloop van de
musical The Lion King nog
anderhalf uur bezig zichzelf
schoon te krijgen en loopt zo
de tourbus mis die de cast
naar huis brengt.
Hij speelt in The Lion King
de rol van Timon - het stok
staartje dat samen met wrat
tenzwijn Pumbaa het leeuw
tje Simba opvoedt. Althans,
hij laat de pop Timon praten
en bewegen. Hijzelf is het
struikje erachter, en daarom
wordt hij elke speelavond in
een dikke laag groen vet ge
zet. „Ik heb inmiddels ge
leerd dat ik me voor de
schmink moet scheren, an
ders blijf ik na afloop een
doperwtengloed houden."
Na een iets mindere periode
lijkt De Munk zijn energie
te hebben teruggevonden. Zijn
De Munk Live-tournee, die ein
digde in mei, was hem te veel ge
worden. „De Munk Live was
voor mij zingen op het hoogste
niveau en dat vijf dagen per
week. Op m'n vrije dagen deed
ik veel aan promotie en ik heb
een gezin met twee kinderen, Bo
van zeven en Davy van drie,
voor wie ik er ook wilde zijn. Op
een gegeven moment moest ik
daar de tol voor betalen. Ik was
zo moe en toen kreeg ik ook nog
eens een verkoudheid."
De Munk maakte zijn tournee
met wat verschuivingen in de
agenda af. Hij maakt toch in
zijn achterhoofd al plannen
voor een De Munk Live deel
twee. Maar voorlopig is hij vier
keer per week Timon, of beter
gezegd een struikje. „Timon spe
len is een heel dankbare rol",
zegt De Munk. Pumbaa (Marcel
Jonker) en Timon zijn volgens
hem 'de clowns van de musical'.
„Het is leuk om een keer gek te
kunnen doen. Het leven is al zo
serieus."
Poppenspeler
Timon spreekt niet met Amster
damse, maar met Vlaamse tong
val. De pop is aan De Munks
kostuum vastgemaakt. De
Munk moet de handen, voeten
en mond bewegen om het stuk
stof tot de juiste gebaartjes en
uitdrukkingen te laten komen.
„Ik ben een soort poppenspeler
geworden", zegt De Munk. Het
was erg wennen om de pop voor
rang te geven. „Het is de bedoe
ling dat het publiek Timon ziet
en niet Danny. Ze moeten mij
als het struikje gaan beschou
wen en alleen naar de pop kij
ken."
Danny de Munk: „Het is de bedoeling dat het publiek Timon de stokstaart ziet, en niet Danny."
foto Frank Jansen/GPD
In eerste instantie had hij nogal
de neiging 'om door de pop heen
te spelen'. _,,Ik trok er zelfs be
paalde gezichten bij, maar ik
heb nu geleerd dat ik mezelf op
de achtergrond moet zien te hou
den. Ik moet me ondergeschikt
maken aan de pop, die is de ster
van de avond. Het is een be
paald trucje en dat moet je door
zien te krijgen."
De pop leren bewegen vond hij
wel het moeilijkste aan zijn rol.
„En het gekke is dat bijna ieder
een het alleen maar heeft over
mijn Vlaamse accent. Daar ver
bazen ze zich het meest over,
over dat Amsterdammertje dat
ineens Vlaams praat. Toch vond
ik het Vlaams juist vrij makke
lijk om aan te leren. Het is een
kwestie van goed luisteren. Ik
denk dat ik een goed gehoor
heb. Ik zet een knop om. Privé
spreek ik bijvoorbeeld Amster
dams, dan hoeft het van mij niet
netjes te zijn. Maar ik kan ook
beschaafd Nederlands spreken
als het moet."
Zangtechnisch'stelt de rol van
Timon weinig voor. Zong De
Munk in het verleden mooie lied
jes in musicals als 'Les Miséra-
bles' en 'Cyrano de Bergerac' en
bracht hij een zeer divers reper
toire van Luciano Pavarotti tot
Tom Jones in De Munk Live, in
The Lion King klinkt het niet
alsof er in dat struikje een ware
zanger schuilgaat.
Pindakaas
„Nee, wat betreft de zang is het
appels en peren vergelijken",
zegt De Munk lachend. „Ik moet
als Timon zelfs helemaal niet
mooi zingen, bij hem draait het
om het karakter." Het voelde
dan ook een beetje als 'een dolk
stoot in zijn hart' toen wat oude
re musicalsbezoekers hem com
plimenteerden met zijn mooie
zang. „Ik weet dat het lief be
doeld was, maar voor mij is dit
pindakaas qua zang."
Het verhaal en de boodschap
achter The Lion King - dat gaat
over Simba wiens vader, de ko
ning, door een jaloerse oom
wordt vermoord - heeft hem wel
aan het denken gezet. „Mis
schien heeft het met mijn leef
tijd te maken, dat ik ouder word
en meer verantwoordelijkheid
voel. In The Lion King zing ik
de tekst 'hij leeft in jou'. Dat
kan God zijn, of Pietje of Klaas
je. Je mag best ergens in gelo
ven, als je maar respect blijft
hebben voor je medemens."
En juist aan respect ontbreekt
het tegenwoordig nog wel eens,
vindt De Munk. Als de mensen
goed naar The Lion King kij
ken, zien ze volgens De Munk
snel' genoeg dat de dieren eigen
lijk mensen zijn. „Het maakt
niet uit welke kleur of ras, of je
nu olifant of giraffe bent, je
moet elkaar in de waarde la
ten."
Sandra Put
The Lion King is acht keer per week
te zien in het Circustheater Scheven-
ingen (di. t/m zat. 20.00 uur 1 zo.
19.00 uur matinee za. zo. 14.00
uur). Zie www.circustheater.nl
Heather Nova: „Het was gekkenwerk."
foto GPD/Sony/BMG
Haar vorige album Storm uit 2003 was
akoestisch, daar had ze heel bewust
voor gekozen. Het moest een cd zijn met
subtiele liedjes om naar te luisteren'. Dat
ook Heather Nova kan veranderen, blijkt
op haar laatste album Redbird. De zangeres
rockt zowaar. En de vrouw die ooit stellig
beweerde het nóóit rustiger aan te willen
doen wil nu vooral genieten van haar gezin.
Ruim twaalf jaar lang was zangeres en
tekstschrijfster Heather Nova nooit thuis.
Altijd was ze op tournee en eenmaal wél
thuis begon ze met het schrijven van nieu
we nummers, om daarna weer de wereld
over te reizen. Muziek stond voorop, dat
was wat haar gelukkig maakte. Sinds de ge
boorte van haar zoon Sebastian is daar ver
andering in gekomen. De nu 37-jarige Nova
heeft nog nooit zo lang thuis gezeten als de
laatste anderhalf jaar.
Een mens kan veranderen, blijkt maar
weer. Want was Heather Nova niet altijd
uitgesproken op haar carrière gericht? Zij
en haar man zagen elkaar nauwelijks. Zelf
was ze altijd onderweg. Vliegtuig in, vlieg
tuig uit. Optredens hier, optredens daar.
„En dat is dus precies waar ik nu geen zin
meer in
heb", vertelt ze. Muziek is nog steeds be
langrijk voor haar, anders was ze ook niet
met een nieuw album gekomen, maar haar
gezin staat nu toch boven alles.
„Moeder zijn is zoiets moois", zegt ze. „Het
geeft je een heel andere kijk op de wereld.
Je voelt je onderdeel van de kringloop van
het leven. Je weet dat je sterfelijk bent, je
geeft iets van jezelf door aan een ander. Het
maakt me compleet. En ik heb nog nooit zo
veel liefde en onzekerheid tegelijkertijd ge
voeld. Mijn hart staat helemaal open en er
gens ben ik altijd bang dat er iets met mijn
zoon kan gebeuren." Het is een gevoel dat
ze omschrijft met het nummer 'Mother
land'.
Niet alle nummers op Redbird hebben di
rect te maken met deze nieuwe fase in haar
leven. 'The sun will always rise' is een
slaapliedje voor haar zoon en in 'Mesmeri
sed' bezingt ze euforisch haar liefde voor
haar kind. Maar voor de overige nummers
heeft ze zich zoals altijd laten inspireren
door de wereld om haar heen. „Het is wel
zo dat mijn gevoelens veel dieper gaan dan
eerst. Het leven is veel fragieler geworden.
Het is alsof ik het leven meer leef."
'Redbird' verwijst naar een typisch ver
schijnsel van het eiland Bermuda, waar ze
geboren is. „Bij ons heb je heel kleine vo
gels die helderrood zijn. Als je die snel
langs de lucht ziet scheren, zijn het net ro
de vlammetjes. Ze geven mij een heel posi
tief gevoel. Met 'Redbird' heb ik een liedje
willen maken over de rode kleur in de na
tuur, zoals de grenadineboom die in bloei
stond in mijn tuin, of de rode roos. De kleur
rood is ook heel symbolisch, het staat voor
liefde, passie, maar het is ook de kleur van
bloed, van het leven en de dood."
Moeilijkste
Hoewel ze door zoiets groots als het leven
werd geïnspireerd is Redbird voor haar het
moeilijkste album dat ze ooit heeft ge
maakt. Voor haar zevende album kon ze
maar amper de rust vinden. „Normaal ge
sproken had ik 24 uur per dag de tijd. Nu
had ik ongeveer twee uur per dag. Ik moest
echt leren plannen en de discipline zien op
te brengen de vrije tijd die ik had, ook goed
te benutten. Maar ja, creativiteit komt niet
op afroep."
De teksten schreef ze in haar huis op Ber
muda. Redbird werd opgenomen in Londen
met haar eigen band, waarmee ze straks
ook op tournee gaat en in Nederland voor
de vijfde maal Lowlands aan doet en in Vre-
denburg optreedt. „Het was gekkenwerk",
blikt ze terug. „Sebastian was bij me in de
studio, ik heb geen oppas, dat wil ik niet.
Dat zorgde wel voor extra stress. Het opne
men duurde daardoor langer dan anders,
een paar maanden, terwijl ik eerder eens
een album in twee weken heb opgenomen."
Ze is wel bijzonder tevreden over het resul
taat, dat duidelijk anders is dan menigeen
verwacht. Redbird heeft een voller geluid.
Een aantal nummers neigt zelfs naar rock.
„Daar heb ik bewust voor gekozen", zegt
ze. „Ik wilde dat het energieker zou klinken
dan Storm. Dat het daarmee ook geschikter
zou zijn voor festivals waar ik graag op
treed. Daarom klinken 'Welcome' en 'Over
turned' ook heel erg rock, maar heb ik
'A way to love' weer voorzien van een go
spelkoor, omdat dat nummer het voor mijn
gevoel nodig had."
De tekst van het hypnotische 'A way to li
ve' vindt ze eigenlijk nogal cliché, geeft ze
toe. „Maar het moet, helaas, nog wel steeds
worden gezegd. Het gaat over hoe gelijk we
allemaal zijn... en dat we dan toch niet met
elkaar op kunnen schieten."
Het bewijs werd onlangs weer geleverd in
Londen waar bommen een groot aantal
mensenlevens eisten. Nova, die zelf jaren in
de Engelse hoofdstad heeft gewoond en
daar veel vrienden heeft, voelt zich er voor
al heel verdrietig door. „Het is jammer dat
mensen zo opgefokt kunnen raken dat ze in
staat zijn dit soort dingen te doen, terwijl
ze juist zo puur worden geboren, zoals elk
kind."
Sandra Put
Redbird verschijnt 8 augustus bij BMG/Sony. Op
21 augustus staat Heather Nova op Lowlands (Bid
dinghuizenen), 4 oktober treedt ze op in Utrecht
(Vredenburg)
