Als op nachtrust een vloek rust Eetstoornis ook bij mannen PZC Schaapjes tellen hoort bij het leven Slaapklinieken kunnen 70 a 80 procent van de patiënten helpen mp maandag 18 juli 2005 Betere herkenning trombosebeen UTRECHT - Door een lijstje van zeven vragen en een sim pel bloedonderzoek uit te voeren, kan een huisarts mJ grotere zekerheid dan voorheen bij een patiënt uitsluit» dat er sprake is van een trombosebeen. Dit schrijft R. Oudega (Julius Centrum, Utrecht),jnk vakblad Thrombosis and Haemostasis op grond van e% onderzoek in 250 huisartsenpraktijken. Voor een huisarts is het moeilijk vast te stellen of een rood, gezwollen en/of pijnlijk onderbeen een trombon been is. Uit veiligheidsoverwegingen worden veel pa% ten daarom (achteraf ten onrechte) doorgestuurd nail een ziekenhuis. GPD Protocol kindereuthanasie UTRECHT - Tijdens haar onlangs gehouden ledenver», dering heeft de Nederlandse Vereniging voor Kinderg> neeskunde het 'Gronings Protocol' over actieve levenl beëindiging bij ernstig zieke pasgeborenen vorige we! overgenomen als landelijk protocol. Hiermee neemt de NVK het standpunt over dat, in bijzon dere omstandigheden en onder strikte voorwaarden, acfe ve levensbeëindiging bij ernstig zieke pasgeborenen dj uitzichtloos lijden, aanvaardbaar kan zijn. Het protoccè geeft nauwkeurig aan om welke gevallen het gaat en vM ke zorgvuldigheidseisen de kinderarts in acht moet oe men. De vereniging pleit aansluitend voor het invoeren van een landelijke toetsingscommissie voor euthanasie» ernstig zieke pasgeborenen. GPD Behandeling fibromyalgie SEATTLE - Behandeling met acupunctuur levert bij ni®. sen met fibromyalgie (chronische stijfheid, spierpijn,gj wrichtspijn, hoofdpijn, vermoeidheid) geen verliehtiu van de klachten op. Alleen de eerste weken van debehaoj deling treedt gemiddeld een zeer lichte klachtenvermins ring op, die ontstaat echter ook bij nepbehandelingen. Dit meldt N. Assefi (University of Washington, Seattl| het medisch tijdschrift Annals of Internal Medicine opW sis van een onderzoek onder honderd patiënten. GPD Minder dementie bij hoog IQ CLEVELAND - Een hoog IQ en in je jeugd lekker acli bezig geweest? Dan is de kans dat je op oudere leeftijd! ment wordt maar half zo groot als bij mensen die met8 minder hoog IQ zijn gezegend en bovendien in hunjeug een bloedhekel hadden aan lichamelijke inspanning, Dit stelt, vrij vertaald, T. Fritsch (Case Western Resem University, Cleveland,) in het vakblad the Journal of tl American Geriatrie Society op grond van onderzoek a der 400 personen. GPD Robothand voor borstonderzoek LANSING - Onderzoekers van de Michigan State Univa sity hebben een robothand ontwikkeld die routinemali borsten kan onderzoeken op eventuele afwijkingen, Hiertoe is de robothand onder andere uitgerust met 8 echoapparaat, videocamera's en sensoren die druk weerstand registreren,—meldt het wetenschappelijk tiji schrift New Scientist. De robothand zal de komende tii in de praktijk getest worden. GPD door Sandra Bos Slaapproblemen zijn van alle tijden. Zelfs de hoofdperso nen in het drama 'Macbeth' van Shakespeare hebben er last van. De slapeloze Macbeth bij voorbeeld zucht onder de vloek die drie heksen over hem had den uitgesproken omdat hij een koning had vermoord. Zijn echt genote, die hem tot die moord aanzette, zucht onder dezelfde vloek, alleen doet zij vreemde dingen in haar slaap. Ze slaap wandelt, ze wast haar handen en ze schrijft zelfs een brief. Het gaat de dokter in het toneel stuk uit 1606 boven de pet. Dit soort slaapstoornissen is echter tegenwoordig voor het overgro te deel te verhelpen. In vief 'slaapklinieken' - Den Haag, Eindhoven, Ede en Zwolle - staat een team klaar van artsen, psychologen en laboranten om mensen te helpen die lijden aan slaapwandelen, slaap-apneu, het 'rusteloze benen-syndroom' en een verstoord ritme als ge volg van verschuivingen in de biologische klok. De stoornis sen zijn als een vloek voor de pa tiënten en vaak ook voor hun omgeving. Aan het hoofd van de Zwolse slaapkliniek, de jongste loot aan de stam, staat Al de Weerd, neuroloog en slaapexpert. „Ik lig zelf ook wel eens wakker", erkent hij Wie in het slaapcentrum terecht komt heeft vaak een lange perio de achter zich van problemen tijdens de slaap en moeheid overdag. Daaraan kun je een slaapstoornis afmeten, zegt De Weerd. Een derde deel van de mensen komt in zijn leven ern stige slaapproblemen tegen. Wie er langer dan een maand en meer dan drie dagen per week last van heeft én overdag moe en prikkelbaar is, heeft een re den om langs de huisarts te gaan. Een groeiende groep mensen is die met verstoringen van het bioritme. De Weerd: „Zeker 12 tot 14 procent van de mensen werkt in ploegendiensten. De liggen. Zo brengen kinderen zichzelf vaak in slaap. Ook dit gaat meestal vanzelf over. Lastiger is het als een peuter zijn ouders terroriseert. Het niet willen slapen. Op zichzelf kan het kind goed slapen, maar je moet leren om alléén in te sla pen, net zoals een kind leert lo pen. „Voor de ouders is het heel lastig ermee om te gaan. Je moet het kind op die momenten negeren en duidelijk de grens stellen. Maar je kind laten brul len is vresèlijk moeilijk voor de ouders." Ook de tienerleeftijd brengt een verandering in de biologische klok met zich mee. De Weerd: „De tijd die een kind slapend doorbrengt gaat in de loop van de jaren als een blok naar achte ren. Je gaat later naar bed, maar je hebt wel je acht uren slaap nodig. Soms schiet dat door bij pubers. Dan hebben ze voor 2 uur 's nachts nog geen oog dicht gedaan. Het gevolg is dat ze de volgende dag voor 11 uur niets waard zijn. Meestal zien we ze te laat, helaas." Patiënten komen in de slaapkli niek op verwijzing van de huis arts. Voor het intakegesprek in de kliniek moeten zij in een dag- en nachtboekje hun eigen slaappatroon in kaart brengen. In de kliniek worden patiënten geobserveerd: alle slaapkamers zijn uitgerust met camera's. Het EEG is daarbij een hulpmiddel. Patiënten krijgen elektroden op het hoofd bevestigd. Die meten alle hersenactiviteit tijdens het slapen en waken. In de kliniek proberen laboran ten samen met de patiënt zoveel mogelijk de dagelijkse situatie na te bootsen. Patiënten hebben er bijvoorbeeld een werkplek en voor kinderen is er een speel hoek. Langer dan twee dagen blijft over het algemeen niemand in de slaapkliniek. Daarna begint de behandeling, met bijvoor beeld hulp van medicijnen, ademondersteuning en psycho logische hulp. Tussen de 70 en 80 procent van de patiënten rondt de behandeling met suc ces af. GPD Soms doen zich problemen voor die niet alleen zorgen voor slapeloze nachten, maar vooral voor moeheid overdag. In de slaapklinieken staat een team klaar van artsen, onderzoekers en psychologen die slapelozen helpen de slaap weer te vatten. foto Marisa Beretta/GPD mens is nu eenmaal een dag- dier. Je kunt wel iets schuiven in je ritme, maar eigenlijk niet meer dan een uur per dag. Denk maar aan jetlag. Ik merk een tendens waarbij korte ploegen diensten worden uitgebreid naar diensten van een hele week. Dat kan eigenlijk niet. Twee dagen ochtend, twee da gen avond en twee dagen nacht dienst kun je veel beter aan. On ze boodschap daarbij is: blijf in je gewone ritme en pik die nachtdienst dan maar. Haal lie ver een nacht door dan dat je een lange periode gaat slapen. De Zwolse slaapkliniek bestaat sinds een half jaar. Omdat de kliniek onderdeel is van een epi lepsiekliniek, is het neurologi sche aspect van slaapstoornis sen een belangrijk aandachtsge bied. Daarbij gaat het om men sen die tijdens hun slaap epilep tische aanvallen krijgen. Als er sprake is van epilepsie, kunnen patiënten bij wijze van spreken een deurtje verder voor verdere observatie en behandeling. Rusteloze benen Twee andere specialismen die in de slaapkliniek worden ont wikkeld zijn het rusteloze be nen-syndroom en slaapproble men bij kinderen. De Weerd: „Het rusteloze benen-syndroom is erg vervelend. Het komt zeer waarschijnlijk door een tekort aan dopamine in de hersenen. Het is niet te vergelijken met de ziekte van Parkinson, maar het kan wel worden behandeld met dezelfde medicijnen die Parkin- son-patiënten krijgen." Een slaapprobleem bij kinderen betekent automatisch ook slape loze nachten voor de ouders. De Weerd: „Er zijn verschillende soorten problemen die samen hangen met de kinderleeftijd. Zo tussen de twee en vier jaar kan een kind erg veel last heb ben van 'nightterrors'. Kort na het in slaap vallen komen ze overeind met de ogen wijd open en in dikke paniek. Het kind is dan niet echt wakker. De ouder kan er niet doorheen dringen. Dat is beangstigend voor de ouders. Vaak gaat het weer over, maar lukt dat niet, dan komt zo'n kind hier. Dit pro bleem speelt zich af in de diepe slaap, maar ook zijn er stoornis sen die zich op de grens van wa ken en slapen bevinden. Dat is bijvoorbeeld het bekende bon ken met het hoofd, het praten, het rollen of het wiegen in een houding waarin ze op de knieën door Marieke van Schie Het hoge woord is eruit. „Ik heb een klein pro bleem, dat grote consequen ties heeft...", zegt meneer Van Baak. „Ik val wel in slaap maar word na een uur of twee wakker. Dan begint het schaapjes tellen. Soms doezel ik weg, maar als ik op sta heb ik het gevoel een groot deel van de nacht wak ker te hebben gelegen." „Mijn vrouw ligt heerlijk te slapen, ik benijd haar. Waar om kan zij wel slapen en ik niet? Ik heb nauwelijks zor gen, financieel hebben we het goed. Mijn baan is druk, maar ik kan het wel aan. Ik wil dat dit stopt, heeft u een slaappil?" Meneer Van Baak is een man van het goede leven. Hij is wat te zwaar en heeft een ro de kleur. Hij draagt een klas siek pak met stropdas, klaar om door te gaan naar zijn werk. Hij is interimmanager bij een groot bedrijf. Fusies dreigen. Hij blijkt op niet te lange termijn enkele mensen te moeten ontslaan. Hij kan dat goed, maar is in zijn hart toch met hen begaan. Ontslag heeft grote consequenties on danks het goede sociaal plan dat er is. „Hoe verwerkt u dat?", vraag ik. „Heeft u een plek waar u dat doorspreekt of moet u het zelf maar op zien te lossen?" Hij kijkt verbaasd: „Ik heb die job nu eenmaal. Ik moet dat op zien te lossen, bij een ander kan ik dat niet neerleg gen. Waarom vraagt u dat eigenlijk?" Ik leg verband tus sen zijn in mijn ogen zware job: het omgaan met de aan tasting van het menselijk geluk dat ontslag nu eenmaal is en zijn wakker worden voor hij in een diepe slaap duikt. Hoewel je verstand dat alle maal goed regelt, kan je ge voel in opstand komen. Ik weiger zijn verzoek om slaap tabletjes niet, maar vraag hem er zuinig mee te zijn en ontspanning te zoeken. Hij moet voor het slapen gaan de spanning weg laten glijden en vooral na het eten geen al cohol meer gebruiken. Het slaapmutsje houdt vele men sen wakker: ze slapen wel in, maar slapen niet door. Me neer Van Baak neemt elke avond een cognacje. „Beter dan een slaappil", dacht hij. Nu besluit hij dat op proef te laten staan. Ik doe hem nog een suggestie: „Probeert u eens een half uur tje voor het slapen gaan uw gedachten op papier te zet ten, de gedachten van dat mo ment. Maak er een ritueel van: op een vaste plek. Kijk eens of dat uw geest leeg maakt." Meneer Van Baak is niet zo'n schrijver. „Ik zal eens kijken wat ik met uw suggesties kan doen", zegt hij. „Voorlopig ben ik blij met uw receptje, over een maand hoort u van me. Slaapproblemen komen veel voor: mevrouw Verschure zie ik die ochtend met hetzelfde probleem. „Ik heb slijtage aan mijn knieën, als ik de trap oploop hoor ik mezelf kraken, 's Nachts kan ik niet slapen van de pijn, overdag heb ik afleiding. Heeft u een slaaptabletje voor me?" Dat lijkt me geen goed idee, adequate pijnstilling is een betere optie. „Wat slikt u te gen de pijn?", vraag ik. Ze slikt paracetamol, is eigen lijk tegen tabletten, maar steeds wakker zijn is ook niet alles, vindt ze. „Ik geef u een goede pijnstiller en hoop dat u dan weer kan slapen", stel ik voor. Mevrouw Verschure is akkoord. Slapen is een levensbehoefte, maar te lang slapen maakt moe, net als te weinig slaap. We hebben zo'n zeven uur no dig om fit de dag in te gaan. Soms echter hoort schaapjes tellen bij het leven. GPD Marieke van Schie is huisarts De stichting Vrouwen met Eet stoornissen in Eindhoven wil zich binnen twee jaar ook op het andere geslacht richten. Er is weinig bekend over mannen met eetproblemen. Verschuilen ze zich of gaat het werkelijk om. spaarzame gevallen? In elk ge val heerst er veel schaamte en onbegrip. door Natasja Weber Heel veel mannen lijden in stilte, stelt de vijftigjarige Gerrit. „Daar ben ik van over tuigd." Hij heeft twintig jaar aan anorexia geleden en is er nu twaalf jaar van verlost. „De eerste vijftien tot twintig jaar dat ik ermee rondliep, ben ik nooit een man tegengekomen die er voor uitkwam dat-ie een eetstoornis had. Zo'n tien jaar geleden bij de landelijke con tactdagen van de Stichting Ano rexia en Boulimia Nervosa ont moette ik de eerste." Gerrit is sinds 1990 actief voor deze stichting. „Lange tijd was ik de enige mannelijke vrijwilli ger, nu zijn er enkelen meer." Hij heeft jarenlang een zelfhulp groep begeleid en is nu mede werker van het teiefoonteam. In die hoedanigheid krijgt hij wel eens mannen aan de lijn. „Maar dat is nog steeds heel spaar zaam hoor. Het blijft gissen hoe veel mannen in Nederland een eetstoornis hebben. Je hoort cij fers tussen de één en tien pro cent van het totale aantal. Ik houd het op vijf procent." Ger rit is van mening dat mannen er de laatste tijd iets makkelijker voor uitkomen. „Weliswaar mondjesmaat, want het blijft een beetje een taboe. Mannen zijn niet zulke praters," Drs. P. Daansen, klinisch psy choloog en psychotherapeut bij PsyQ Eetstoornissen en Obesi- tas in Den Plaag, onderschrijft die stelling. „Mannen willen hun problemen vaak zelf oplos sen. De drempel om hulp te zoe ken is hoog en bovendien lijden vrouwen in het algemeen meer onder hun uiterlijk." Volgens Daansen is weinig spe cifieke studie verricht naar eet stoornissen bij mannen, Wel heeft prof. dr PI. Wijbrand Hoek epimediologisch onder zoek gedaan naar de literatuur die er over bekend is. „Hieruit blijkt dat het aantal mannen met anorexia jaarlijks toeneemt - ■U/v- Niet alleen bij vrouwen is de balans tussen eten en gewicht soms verstoord. met 0,5 tot 0,8 nieuwe gevallen per honderdduizend inwoners. Bij boulimia betreft het 0,8 nieu we gevallen per honderddui zend inwoners", aldus Daan sen. Bij vrouwen ligt het aantal voor anorexia op acht per hon derdduizend per jaar en voor boulima op twaalf. Van de naar schatting één tot vier procent van alle Nederlan ders die naar schatting aan het zogeheten Binge Eating Disor der (veel eten in korte tijd) lij den, is volgens Wijbrand Hoek waarschijnlijk de helft man. Bij obesitas (extreem overgewicht) is de verhouding man-vrouw eveneens fifty-fifty. „Maar in de hulpverlening zien wij praktisch geen mannen", al dus Daansen. Volgens de kli nisch psycholoog en psychothe rapeut zijn de cijfers van man nen die met eetstoornissen kam pen de laatste jaren redelijk con stant gebleven. Daansen verwacht dat er op kor te termijn een vierde eetstoor nis kan worden genoteerd: or- thorexia nervosa. „Het is nog geen officiële diagnose, maar het komt steeds vaker voor", zegt Daansen. „Je ziet het voor al in de sportschool. Mannen die heel erg gespierd zijn, een extreem laag vetpercentage heb ben, er een zeer gezonde voe dingswijze op na houden en ge obsedeerd bezig zijn met hun lichaam. Mogelijk in combina tie met peppillen. Voedsel neemt bij deze mensen een bui tenproportioneel grote plaats in hun leven in." Vrouwenziekte Door de buitenwereld worden eetstoornissen nog veelal beti teld als vrouwenziektes. „Hier door worden mannen door hulp verleners mogelijk over het hoofd gezien", zegt een woord voerster van het Landelijk Cen trum voor Eetstoornissen De Ur sula in Leidschendam. Toen de eetstoornis zich bij Ger rit ontwikkelde - begin jaren ze ventig - was er heel weinig over bekend. De buitenwereld rea geerde veelal onwetend. Gespe cialiseerde klinieken, zoals De Ursula, bestonden nog niet. Gerrit moest het hele reguliere circuit door, tot en met opname op een PAAZ-afdeling (voor psychiatrische patiënten) van een ziekenhuis. Hij kreeg hier altijd te maken met vrouwelijke mede-patiënten. Datzelfde gold voor de groepsgewijze behande lingen. „Vervelend vond ik dat 18 juli 1955 CONFERENTIE - In Genève zijn de regeringsleiders van de Verenigde Staten, de Sovjet unie, Groot-Brittannië en Frankrijk bijeen om te spre ken over vrede en veiligheid in de wereld. Plet inperken van de bewapening staat hoog op de agenda. In kerken over de hele wereld is zondag gebeden voor het welslagen van deze conferentie. TT - Geoffrey Duke heeft op de TT in Assen gewonnen in de klasse 500 cc. Hij won de mo torrace met een gemiddelde snelheid van 131 kilometer per uur. De TT-races werden verre den op een nieuw circuit bij de Drentse hoofdstad. KARDINAAL - De Hongaara regering heeft kardinas Mindszenty wijgelaten. Alsfi den wordt de gezondheidsta stand van de 63-jarige kardi naai genoemd, Mindszenij werd door het communistisi bewind in 1949 tot een levens lange gevangenisstraf veroor deeld wegens verraad. Hij h'. zich in de Tweede Wereldoor log verzet tegen de nazi's. de oorlog was hij een fel tegen stander van de Hongaarse rege ring die onder bescherm! van de Russen was gevormd, foto Lex de Meester niet, nee. Als je een eetstoornis ontwikkelt, denk je in eerste in stantie 'ik doe zoiets raars, dat doet niemand anders'. Ik voelde me geïsoleerd. Het was daarom prettig om mensen met dezelfde problemen te ontmoeten." In de tien jaar dat Gerrit bij de Stichting Anorexia en Boulimia Nervosa als begeleider van een zelfhulpgroep actief was, heeft hij ook enkele gemengde sessies geleid. Dat wil zeggen: één man tussen zo'n acht vrouwen. Ger rit: „Dat is altijd zeer positief verlopen." Bij de Eindhovense Stichting Vrouwen met Eetstoornissen (VME) denken ze daar anders over. Deze stichting wil binnen twee jaar ook mannen in groeps verband begeleiden. Van het werken met gemengde groepen is coördinator Ineke Wiege- rinck op dit moment geen voor stander. „Omdat er nog geen sprake is van gelijke verhoudin gen in een groep. Die ene man tussen tien vrouwen zou zich doodongelukkig voelen en an dersom ook." Sinds de opening van de inloop gelegenheid vorige zomer be zochten vijf mannen de stich ting. Wiegerinck: „Het schaam tegevoel is heel groot." GPD Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax (0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mall: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax: (01111454657 E-mail: redzzee@pzc,nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8 30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom, afschrijving acceptgiro per maand: 19,95 n.v.t per kwartaal: 58,00 60.25 per jaar. €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voortel einde van de betaalperiode. PZC, l a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes Losse nummers per stuk maandag t'm vrijdag; 1,25 zaterdag', 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35,93,00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uilgfr»5 overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV ei de Regelen voor het Adverlentieweten Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag-van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113)315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax.(0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 o Business/Onroerends»*1 ursrechten voorbehouden ïvorij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener te gegevens hebben wij opgenomen In een bestand ducten van de titels en de v de derden. Als u op deze inlormatie gee zersservice. Postbus 31,4460 AA Goes. 0tW»\ •dt gebruikt ttxtff* i relevante dlonstww' ms zorgvuldig gsj^TL I riftelijk moldan bifPAjj Behoort tot 'ii: WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4