CNN-kijker kent Vlissingen niet
Muilwijk verweeft liturgie en dagelijks leven
PZC
Vermaarde organisten naar Middelburg
Relschoppers gestraft
voor mishandeling
lezers schrijven
kunst
dinsdag 12 juli 2005
door Anita Janse
MIDDELBURG - Als twee bra
ve jongens zaten ze gisteren te
genover de Middelburgse politie
rechter B. Doorewaard - Boek
hout. De mannen (20 en 23 jaar)
hadden zich echter niet onbe
tuigd gelaten tijdens een avond
je stappen in hun woonplaats
Terneuzen.
In de nacht van 12 op 13 okto
ber 2004 hadden ze in de
Nieuwstraat drie mensen afge
tuigd. Videobeelden van de poli
tie waren daarvan het overtui
gende bewijs. Volgens de ver
dachten was het fout gegaan op
het moment dat ze naar huis wil
den gaan. „Hij stond met een
meisje te zoenen en toen ik zei
dat we naar huis gingen werd ik
ineens aangevallen", vertelde de
20-jarige verdachte. Die aanval
zou komen van de familie van
het meisje. Op de vraag van de
rechter waar die
val op gebaseerd was, h„„
van de verdachten een" 3
woord.
De rechter dacht het ook zonde
hun medewerking te weten, g
had verklaringen van de aan*
vers en getuigen voor zich. d£
in stond dat het meisje tcg
haar zin werd aangeraakt,
door spanningen waren 02!
staan. Bovendien waren de
gens licht ontvlambaar dootc
drank.
„Wat de oorzaak ook was. juh
zijn veel te ver gegaan", reagee
de officier van justitie G, 4
der Burg. Hij eiste voor beidÈ
een taakstraf van 200 uuren«
maand voorwaardelijke cÜ
straf. De rechter kwam de va
dachten tegemoet en veroorded
de hen tot 120 uur werksfe
Voor de 23-jarige man kwami
ook nog een agressietraining
omdat hij al eerder
weldsdelicten was v
MIDDELBURG - Het is voor
Janpeter Muilwijk een bijna van
zelfsprekende omgeving om te
exposeren: de Nieuwe Kerk in
Middelburg. Zijn werk heeft al
tijd een sterk religieuze lading
gehad, maar het is bovendien de
plaats waar hij deelneemt aan
de wekelijke eredienst.
Muilwijk (1960) woont in Mid
delburg, maar zijn werk is voor
al in Amsterdam te zien en
slechts sporadisch in eigen pro
vincie. Ook daarom is de ten
toonstelling in Middelburg, die
hij op verzoek van dominee
Gert Jan Smit maakte, voor
hem een soort thuiskomen.
Missa com populo, mis met het
volk, heet de expositie, bestaan
de uit zeventien prachtige teke-
ningen.
De werken zijn gerangschikt vol
gens de opbouw van de ere
dienst, met onder meer het
Kyrië, het Gloria, het Credo, het
Sanctus en het Agnus Dei. Die
tekeningen worden afgewisseld
met meer alledaagse taferelen,
zoals 'Waar gaan we heen?',
waarbij een gezin hand in hand
Kyrië eleison', tekening van Janpeter Muilwijk.
rond een kleine tafel zit, of 'Olle-
ke Bolleke', gespeeld door een
moeder met twee kinderen.
De stijl is onmiskenbaar die van
Muilwijk: sober, maar ook virtu
oos, vaak bewust anatomisch
niet correct om bijvoorbeeld ele
menten waaraan hij veel belang
hecht te kunnen uitvergroten.
Het vakmanschap toont zich
voortdurend, onder meer in de
precieze uitwerking van bijvoor
beeld bloemen of de houtnerven
van 'Lam op trap (Agnus Dei)'.
„Ik heb vaker werk gemaakt
met een religieuze lading, maar
altijd gescheiden van .tekenin
gen van het dagelijks leven",
zegt Muilwijk. „Nu heb ik dat
met elkaar verweven en dat be
valt me heel goed."
De combinatie is min of meer
bij toeval ontstaan. „Gert Jan
Smit had me gevraagd een ten
toonstelling te maken voor de
Nieuwe Kerk, omdat ik de ruim
te goed ken. Ik ben begonnen al
lerlei aspecten van de liturgie te
verbeelden, Op een gegeven mo
ment dacht ik: nu even wat an
ders. Ter afwisseling maakte ik
tussendoor tekeningen van het
leven van alledag."
foto Lex de Meester
De tekeningen bleken goed bij
elkaar te passen. „Toen ik hal
verwege die verbinding zag,
trok het liturgische werk ook
meer naar het persoonlijke, alle
daagse toe."
Het gevolg is dat op veel werken
de godsdient minder massief en
verheven overkomt dan ze vaak
wordt voorgesteld. De eerste te
kening heet 'Guided tours'.
Expositie: 'Missa cum populo', te
keningen van Janpeter Muilwijk,
t/m 21 augustus in de Nieuwe
Kerk in Middelburg. Geopend:
ma.-vr., 10.30-17.00 uur, za.-zo.,
14.00-17.00 uur.
Muilwijk en ds. Smit geven zon
dag 17 juli om 15.00 uur in de kerk
een toelichting op de tentoonstel
ling. Dezelfde dag staat een van de
werken centraal in de eredienst
van 10.00 uur.
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Op uitnodi
ging van de Commissie Orgel
concerten Middelburg (COM)
komt de komende maanden op
nieuw een groot aantal toporga-
nisten uit binnen- en buitenland
naar Zeeland. Onder hen zijn de
Zwitser Heinz Balli en Heinrich
Walther uit Frankrijk.
De COM, opgericht in 1993, or
ganiseert jaarlijks een concertse
rie, die begint in de zomer en tot
in het najaar doorloopt. Er
wordt afwisselend gespeeld op
de orgels van de Nieuwe Kerk,
de Oostkerk en de Lutherse
Kerk in Middelburg.
Terwijl in het algemeen de be
langstelling voor orgelconcerten
terugloopt, bespeurt de COM ze
ker geen teruggang. „We trek
ken jaarlijks ongeveer duizend
bezoekers, onder wie behoorlijk
veel toeristen", zegt voorzitter
Albert Clement. „We krijgen re
gelmatig telefoontjes van men
sen die vragen: wanneer begint
het weer? Er zijn zelfs mensen
uit Brabant die hun vakantie he
lemaal op de concerten afstem
men. De serie voorziet dus dui
delijk in een behoefte."
De organisatoren streven naar
kwaliteit en diversiteit. Dat be
tekent bijvoorbeeld dat er orga
nisten uit binnen- én buitenland
op het programma staan. De
COM weet altijd grote namen
naar Middelburg te halen. „Dat
kost helemaal geen moeite. We
zitten in de luxe positie dat we
de besten kunnen uitkiezen. Vo
rig jaar hadden we bijvoorbeeld
Ludger Lohmann. Dat is echt de
absolute wereldtop, maar hij
vond het ontzettend leuk. Onze
zorg is vooral organisten te
vriend te houden, omdat we nu
eenmaal niet iedereen elk jaar
kunnen vragen."
De serie van in totaal tien con
certen wordt dinsdag 19 juli ge
opend door Margreeth Chr. de
Jong uit Middelburg. Zij brengt
op het orgel van de Nieuwe
Kerk onder meer een aantal
psalmbewerkingen in barok
stijl. Daarvan verschijnt ook
een uitgave, waarvan het eerste
exemplaar bij het concert wordt
aangeboden aan gedeputeerde
George van Heukelom.
Een bijzondere gast in de reeks
is Heinrich Walther, dinsdag 6
september in de Nieuwe Kerk.
„Een man van wereldformaat",
zoals Clement de Franse orga
nist omschrijft. Walther speelt
Symfonie nr. 5 in d Op. 107 van
Felix Mendelssohn Bartholdy
en werken van Johann Sebasti
an Bach, Xavier Darasse en Ro
bert de la Riba.
Docent
Een andere belangrijke naam is
Heinz Balli, dinsdag 9 augustus
in de Oostkerk. Balli, organist
van de Münster in Bern, is do
cent orgel aan de Hochschule
der Künste in diezelfde stad. Hij
was nog niet eerder in Middel
burg te horen. Van hem zijn wer
ken van Louis Marchand, Jo
hann Pachelbel, Willy Burkhard
en Johann Sebastian Bach te
verwachten
Vaste waarden in het program
ma zijn Kees van Eersel uit
Goes (2 augustus in de Nieuwe
Kerk), Bram Beekman uit Mid
delburg (23 augustus in de Nieu
we Kerk) en Klaas Jan Mulder
uit Kampen (13 september in de
Nieuwe Kerk). Verder spelen
Christiaan Ingelse uit Gouda op
26 juli in de Oostkerk en Mi
chael Hedley uit Amsterdam op
16 augustus in de Nieuwe Kerk.
Van 19 juli tot en met 12 septem
ber zijn de concerten elke dins
dagavond, met uitzondering van
30 augustus. Op zaterdag 24 sep
tember geeft de Middelburgse
organist in de Lutherse Kerk
een concert samen met het Mid
delburgs Kamerkoor, dat onder
leiding staat van Lieven Deroo.
Bas de Vroome uit Delft sluit za
terdag 8 oktober in de Oostkerk
de concertserie af.
Alle concerten beginnen om
20.00 uur.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op de in de PZCi»
schenen redactionele berichten, artikelen of commentaren. De reach
tijd beloopt uiterlijk 7 dagen. Plaatsing van bijdragen betekent nieti
de redactie de meningen en stellingen van de inzenders onderschrijft
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen woih
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden
redactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Overa
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Stieren
Stierenrennen in Pamplona
(PZC 8-7). Het lijkt allemaal on
schuldig, echter schijn bedriegt
zoals gewoonlijk. In het artikel
staat dat de stieren later wor
den geslacht. Klopt, dat wil zeg
gen: gruwelijk afgeslacht in de
arena tijdens de vreselijke stie
rengevechten! Regelmatig val
len er ook doden onder de 'ren
ners'. Zouden er op een weg zo
veel doden vallen in een jaar,
dan zou deze weg afgesloten
worden. De mensen hebben de
keuze om mee te doen. De stie
ren niet. Allereerst door de stra
ten gejaagd, waar de stieren re
gelmatig botbreuken oplopen tij
dens de valpartijen. Daarna de
arena in, waar ze in een ongelij
ke strijd in twintig minuten
doodgemarteld worden, door
eerst 'bandarillo's' (stalen pijlen
met weerhaken) in de schouders
gestoken te krijgen. Ook vooraf
worden de nodige maatregelen
getroffen om maar zeker te zijn
dat de stier niet zal winnen.
Zout water laten drinken zodat
ze ernstig verzwakken door diar
ree. Zandzakken op de nieren
slaan. Vlak voor ze de arena in
gaan, krijgen ze een soort stalen
nieten in de nek geschoten, zo
dat ze toch schijnbaar fel de are
na inrennen. Het is echter van
pijn. Onvoorstelbaar dat in deze
tijd deze barbarij nog toege
staan wordt. Sterker nog, met
subsidie van de EU in stand ge
houden wordt! 97 Procent van
de bevolking wil de stierenren
nen houden. Er wordt namelijk
grof geld aan verdiend voor de
hele stad. Laat ze het dan voor
taan op een zandbaan doen, zo
dat de dieren niet uitglijden en
na afloop terug in de wei, waar
ze thuishoren.
J.W.H. Haak
Kruisbeslaan 4
Kortgene
Margreeth Chr. de Jong opent dinsdag 19 juli de serie orgelconcer
ten in Middelburg.
Londen
Het moet toch niet gekker wor
den, onschuldige mensen ver
moord door koelbloedig gajes
(PZC 7-7). Wat moet je doen om
dit in Godsnaam te voorkomen,
zijn wij de volgende in Neder
land? Misschien moeten we
extra alert zijn, iedereen in zijn
omgeving goed opletten, bij eni
ge twijfel van dubieuze figuren
de politie inlichten. Stapje voor
stapje dat gajes onmogelijk ma
ken hun gruweldaden te laten
doen. Strenge controles op vlieg
velden en grenzen, heel goed op
letten bij de minste twijfel de po
litie alarmeren, we moeten het
samen doen, uitbannen dat ga
jes.
Harry MZ Boer
Westerzicht 445
Vlissingen
Roofvogels
Na het stuk in de PZC van 9 juli
gelezen te hebben over het ver
moorden van roofvogels ben ik
weer maar eens gesterkt in mijn
overtuiging dat jagers niet deu
gen. Als je langs de Middelpla
ten rijdt en je ziet daar op een
paal zo'n prachtige en trotse bui
zerd argwanend naar je kijken
dan vraag je jezelf toch af wat
voor soort mens je moet zijn om
zulke prachtige dieren te kun
nen vergiftigen en/of dood te
schieten. Dat dit door jagers ge
daan wordt is voor mij een aan
zekerheid grenzende veronder
stelling. Jagers dulden nu een
maal geen concurrentie van roof
vogels en/of vossen. Na duiven
vol te proppen met zwaar (land-
bouw)vergif en die vervolgens
ergens op het land achter te la
ten, hoef je maar even te wach
ten op de buizerd die dit volgens
de wetten der natuur komtc^
ruimen. Een zeer pijnlijke doi
tot gevolg hebbend. Zo ook a
de vossen. Dan wordende®
ven volgepropt met gif begra?
totdat een vos dit hapje komt#
graven en ook een zeer pijnlij
dood tegemoet kan zien. Hf
dat ook natuurbeheer?
Op welk niveau zitten jagers!
genlijk als je beseft dat die;
hobby weerloze en onschuld
dieren vermoorden en/of v
wonden? Daarbij gevoegd helt
denkelijke niveau van de:
houd van de (uiteraard anoa
me) reacties die ik altijd n
vang uit de kringen van jaga
na een ingezonden brief ii
mijn hand is dit zelfs een za
bedenkelijk niveau, De inhoj
werkt ook altijd op mijn lao
spieren en is niet serieuste»
men.
Rob OsseiMfj
Prins Bemhardstraal
Oud Sab™
Archipel
Archipel, het overkoepelend!)
stuur van de Walcherse openbi
re basisscholen, heeft geen ge
meer om de conciërges, deonde
wijsassistenten en de admit
stratieve krachten te behoudi
(PZC 9-7). Buitenstaandersfroi
sen hun wenkbrauwen en de»
ken: ach, overal moet bezuinig
worden, dus ook hier. Maarms
ders weten beter. Een jaarofzj
ven geleden hebben veel mersi
dit al aan zien komen, Iedd
leerkracht kreeg drie computd
in de klas: kijk maar hoejeij
doet, maar iedere leerling moj
dagelijks een programma vel
werken. Terwijl de leerkrachte
niet eens wisten hoe ze emi
om moesten gaan.
Daarnaast moesten de 'normal
lessen op de schop. Adaptiefoi
derwijs. Dat moest er komen,)
stond toen zelf ook nog voord
klas, maar heb nog steeds ges
idee waarom daar zo veel gd
aan gespendeerd moest worda
Niemand wist wat het inhidi
Maar dat kwam al snel uit. Ti!
loze cursussen en steeds achter
uitgaande toetsresultatenbijl
leerlingen. En wat heeft het»
gebracht? Talloze leerkracfcts
kwamen thuis te zitten met»
burnout. Enkelen hebben i
draad weer op kunnen neifê
maar het merendeel is iti
WAO beland. Met een suppÜ
tie-uitkering.
En wie moet dat betalen?
zoete lieve Gerritje, maar 4
scholen zelf. Met andere woe
den: het bestuur. Archipel ca
En daarvan zijn nu al deze mei'
sen de dupe.
Thijs Schm
Moord
De rechtspraak is t~.0
moordenaar van Theo van Gif
(PZC 11-7). Je denkt eerst, es
leraar doodgeschoten en
Theo van Gogh door een ffl»
lim. Je zou ze bijna alle®!
over één kam scheren, Hel)
maar een heel kleine groep
extreem is. Als je dan ook in»
ze dagen weer eens onder ogS
ziet wat er in Srebrenica is?
beurd, dan denk je waarom®)
deze onschuldige mensen b#
ben vermoord. Dit waren W
moslims. Moet je hier dantö
wrok hebben tegen alle
viërs? De mensen, groepen cï
andere mensen bewust ver®»
den, die moeten aangepakt*»
den en geef niet gelijk eer11»
geloof of land de schuld
past maar één straf bij o®
moordenaars.
R. BIN*
Steengrachtst'^
Vlis#
door Emile Calon
Monica de Geus weet niet of ze nu
wel of niet blij moet zijn. Met op
haar rug een fikse reistas stak ze giste
ren aan bood van de Prinses Maxima
de Westerschelde over. Bij het in
checken op het fietsvoetveer in Bres-
kens, noch tijdens de overtocht, noch
bij het verlaten in Vlissingen toonde ie
mand ook maar een greintje belang
stelling voor de inhoud van haar tas.
Na enig nadenken is de Bredase blij
dat ze nog steeds zo ongemoeid kan
reizen. „Ik moet er niet aan denken
dat op elk moment van de dag en de
nacht veiligheidsmensen kunnen rond
snuffelen in mijn persoonlijke bezittin
gen", zegt de 34-jarige verpleegkundi
ge. Tegelijkertijd beseft ze, een paar
dagen na de aanslagen in Londen, dat
zo ongestoord reizen niet helemaal risi
coloos is. Ze vindt echter dat dat risi
co aanvaardbaar is. Ze vermoedt dat
de kans om bij een aanslag om het le
ven te komen vele malen kleiner is
dan de jackpot winnen bij de Staatslo-
Veiligheid
terij. „Ik vind trouwens dat een demo
cratie zich niet moet verlagen tot dic
tatoriale maatregelen. Dus niet wille
keurig tassen controleren en personen
fouilleren. Alleen als de politie een
duidelijk vermoeden heeft van een
strafbaar feit, dan mag er aangehou
den worden."
Op de eerste dag van het proces tegen
Mohammed B. heerst er extra waak
zaamheid bij de veiligheidsdiensten.
In Zeeland is daar, zo op het eerste
gezicht, niet veel van te merken. Tij
dens een rondrit langs allerlei voor de
hand liggende strategische doelen als
Dow Benelux, Westerscheldetunnel,
Total, kerncentrale Borssele, Alcam/-
Pechiney en de Oosterscheldekering
wijst niets op verhoogde waakzaam
heid. Twee fietsers, die regelmatig
door de Braakmanpolders en langs het
bedrijvencomplex van Dow rijden, be
amen dat. „Geen extra veiligheids
maatregelen, althans niet zichtbaar",
aldus Peter de Milliano. Hij kan het
weten, zo zegt hij zelf, want hij heeft
oog voor dat soort zaken. Zijn maat,
Ron Minnaard, lacht wat als hij die
woorden hoort. „Hij kan het inder
daad weten." Nadere uitleg willen de
twee echter niet geven.
Rondom beide ingangen van de Wes
terscheldetunnel is er ook geen extra
activiteit van bewakingsbedrijven
zichtbaar. En de veiligheidsdienst van
de kerncentx-ale patrouilleert ook niet
opvallend meer dan op andere dagen.
Het fietsvoetveer doet goede zaken.
Vooral vele toeristen steken over om
te fietsen, te wandelen of iets anders
te doen aan de andere kant van de
Westerschelde. Aangezien terroristen
tot nu toe vooral een voorkeur aan de
dag leggen voor zogenaamde zachte
doelen, kan de veerverbinding tussen
Breskens en Vlissingen gerekend wor
den tot een potentieel doelwit. Passa
giers die de Prinses Maxima verlaten
zijn zich van geen risico bewust, zo
vertellen ze. Irene de Haas vindt ook
dat er veel te veel aandacht gegeven
wordt aan terrorismedreigingen. Hoe
erg ze de aanslagen in Londen, Ma
drid, Istanboel, Casablanca en al die
andere steden ook vindt, alleen al het
aantal verkeersdoden in al die landen
bedraagt een veelvoud van het aantal
slachtoffers van terreur. Net als haar
vriend Nico Verstraten uit Den Bosch
gelooft ze niet dat terroristen ooit zul
len afzakken naar het Zeeuwse. „Ter
roristen willen publiciteit. Een aan
slag in een wereldstad als Londen of
Madrid scoort veel beter dan in een
plaatsje als Breskens of Vlissingen?"
Wie weet buiten Zeeland, buiten Ne
derland, nu die plaatsjes te liggen,
vraagt ze retorisch. „Toch bijna nie
mand." Om een maximaal effect te be
reiken zullen terroristen plaatsen kie
zen die de kijkers van CNN kennen, al
dus Nico.
Jaap Wondergem uit Middelburg
hangt die redenering ook aan, zo zegt
hij terwijl hij wandelt over de dijk bij
de Banjaard, in het zicht van de Oos
terscheldekering. Een aanslag op de
kering lijkt hem zo goed als uitgeslo
ten, omdat alleen met een enorme hoe
veelheid springstof er echt schade ver
oorzaakt kan worden. „Met veel min
der springstof kan in een metro of op
een druk station of vliegveld een veel
groter effect bereikt worden." „Een
gaatje in een dam, dat gaat niet als
een schokgolf de wereld rond.", ver
volgt hij. „Een aanslag op een station
in een grote bekende stad, met veel do
den wel. Zo'n aanslag telt."
Passagiers verlaten de terminal van het fietsvoetveer in Vlissingen. Noch bij vertrek, noch bij aankomst wordt de bagage gecontroleerd op mogelijke explosieven.
foto Ruben Oreel
Kunstenaar exposeert tekeningen in Nieuwe Kerk in Middelburg
door Rolf Bosboom
„Het is geïnspireerd door de gid
sen met een vlaggetje in de
hand, die ik vaak vanuit mijn
huis zie lopen. Dat doet me den
ken aan het volgen van Chris
tus."
In de meer hippe Amsterdamse
kringen valt vooral de degelijk
heid van Muilwijk op; in de Mid
delburgse kerk is het juist zijn
enigszins relativerende benade
ring die de aandacht trekt.
„Toch heeft mijn werk een zeke
re steilheid. Het is nooit frivool
en dat vind ik ook wel mooi.
Dat degelijke trekt me aan. In
het christelijke denken zit altijd
een soort braafheid en dat laat
ik ook zien, zonder dat het te
zwaar wordt. Ik wil religie juist
heel respectvol benaderen, om
dat ik er ook echt respect voor
heb."
