Geleerden rekenen op levenslang Frankrijk niet eeuwige verliezer Stilte in Den Haag PZC PZC Zelfs Luxemburg twijfelt over de EU-grondwet Verdachte van moord op Theo van Gogh maandag voor de rechter J zaterdag 9 juli 2005 door Ferdi Schrooten Mohammed B., de moorde naar van Theo van Gogh, staat vanaf maandag terecht in Amsterdam. Als hij geen levens lang krijgt, 'dan levert zijn ad vocaat een enorme prestatie', vindt strafrechtdeskundige pro fessor Theo de Roos. Mocht de straf toch lager uitvallen, dan kan die later nog worden 'bijge- plust' in het terrorismeproces te gen de Hofstadgroep. Moham med B. geldt immers ook als spil van dat netwerk van radica le moslims. Zo kan B. ook in tweede instantie nog op levens lang uitkomen. Voor veel Nederlanders was de teleurstelling groot toen Volkert van der G., de moordenaar van Pim Fortuyn, ondanks een eis van levenslang ook in hoger be roep 'maar' achttien jaar cel kreeg. Ook in het proces tegen Mohammed B., dat maandag be gint, zal hetzelfde Amsterdamse openbaar ministerie (OM) waar schijnlijk levenslang eisen, zo is de verwachting. Maar deze keer is er meer grond om de maxima le straf op te leggen. „Van der G. doodde eigenlijk alleen een bekende Nederlander op klaar lichte dag. Bij Mohammed B. gaat het ook nog eens om poging tot moord dan wel doodslag op politiemensen en omstanders," zegt advocaat Willem Anker, ex pert op het gebied van langge straften. Gruwelijker De moord op Van Gogh is ook gruwelijker, menen strafrecht deskundigen. „Van der G. vuur de een paar cleane shots," zegt hoogleraar strafrecht Ybo Buru- ma. „Dat is veel minder extreem dan de moordenaar van Van Gogh." Mohammed B. schoot Van Gogh niet alleen op straat van zijn fiets, hij heeft daarna ook met 'zagende bewegingen' gepro beerd hoofd van romp te schei den. Het daarvoor gebruikte kromme kukri-zwaard stak hij vervolgens samen met een dun Mohammed B. achter in een politieauto rijdt met hoge snelheid naar de zwaar beveiligde rechtbank de bunker in Amsterdam. foto Maartje Blijdenstein/GPD fileermes in de buik van Van Gogh. Aan het fileermes zat een dreigbrief, gericht aan WD-po- litica Ayaan Hirsi Ali. Dat laat ste leverde een extra aanklacht op waar levenslang op staat: het verhinderen van een parlementa riër zijn werk te doen. De open brief leidde er immers toe dat Hirsi Ali extreme beveiliging kreeg en langdurig moest onder duiken. „Mijn confrère wacht een zware taak," zegt Anker over de advocaat van Moham med B., Peter Plasman (als deze tenminste voor de verdachte blijft werken). Hoogleraar straf recht Theo de Roos, die eerder tot twee keer toe het vonnis voor Volkert van der G. exact voorspelde: „En dan is er ook nog het terroristisch oogmerk als strafverzwarende omstandig heid. Als het geen levenslang wordt, levert de verdediging een enorme prestatie." De Amster damse rechtbank kan besluiten .tot minder dan levenslang. Dan geldt twintig jaar als maximum; een wetsvoorstel om de grens op te trekken tot dertig jaar moet nog goedgekeurd woi'den door het parlement. Uiteraard kan het OM dan in hoger beroep. Maar misschien helpt de recht bank in Rotterdam in dat geval nog wel wel een handje. In de Maasstad volgt later dit jaar het proces tegen het Hofstadnet werk. Leider en spil Formeel is Mohammed B. In die zaak nog niet gedaagd, maar daar wordt wel alom op gere kend: het OM heeft de moorde naar van Van Gogh meermalen bestempeld als leider en' spil van het netwerk van jonge, radi cale moslims. In dat geval dient zich een juri- disch dilemma aan. Want als de Amsterdamse rechtbank al een straf tegen Mohammed B. heeft uitgesproken, beperkt dat de be wegingsruimte van het strafcol- lege in Rotterdam. Ligt er al le venslang voor de zaak in Am sterdam, dan is de manoeuvreer- ruimte in het Hofstadproces zelfs nul. De rechter in Rotter dam kan Mohammed B. dan slechts schuldig verklaren, maar niet nóg een straf opleg gen. „In tegenstelling tot landen als de VS of Spanje leggen wij hier niet meer dan één keer le venslang op, of duizenden jaren celstra fHet maximum is levens lang, en dat is dan ook echt cel straf tot aan de dood," zegt De Roos. Bijplussen Anders is dat, als de veroordeel de niet de maximumstraf heeft gekregen. Stel de Amsterdamse rechtbank deelt negentien jaar uit, dan mag 'Rotterdam' dat met ten hoogste een jaar 'bijplus sen' tot de maximale twintig. Wil de Rotterdamse rechtbank in het Hofstadproces Moham med B. tot een nóg hogere straf veroordelen, dan is er nog één optie: levenslang. Dat mag, omdat op het gros van de aanklachten tegen de Hof stadverdachten levenslang staat, vooral vanwege het terro ristisch oogmerk. Het is de vraag wat de Rotter damse rechtbank doet als ze de sprong van het 'bijplussen' met één, twee of drie jaar cel naar le venslang wel erg groot vindt. „Als de Rotterdamse rechtbank dan niet kiest voor levenslang, zal het volk beginnen te steige ren", voorspelt Anker. Er is ove rigens ook nog een andere moge lijkheid waarbij Mohammed B. levenslang kan worden opgeslo ten: een celstraf met tbs. Als er dan na zes jaar behande ling geen uitzicht is op een ver antwoorde terugkeer in de maat schappij, kan hij voor de rest van zijn leven op een zogeheten longstay-afdeling belanden. Dat sluit meteen de theoretische mo gelijkheid uit dat Mohammed B. bij 'gewoon levenslang' ooit nog eens vrijkomt door gratie van de minister van justitie. Maar voor tbs moet hij wel eerst ontoerekeningsvatbaar worden verklaard. Dat wordt bemoei lijkt doordat Mohammed B. elke medewerking aan onderzoek van zijn geestesgesteldheid wei gert. Anker zet zijn geld op le venslang, zonder tbs: „Dit is een overtuigingsdader. Hij heeft de volledige^ verantwoordelijkheid voor zijn daad opgeëist." GPD door Hans Gertsen Aan Klaus Mochen en Jac ques Bilal zal het niet lig gen. De vijftigjarige werkne mer van een autobedrijf en de 25-jarige student gaan morgen stemmen voor de Eu ropese grondwet, al is het om heel verschillende redenen. Maar of de meerderheid van de Luxemburgse kiezers hen volgt, is onzeker. Zelfs het traditioneel pro-Europese Groothertogdom, zetel van di verse Europese instellingen die goed zijn voor zo'n 10.000 banen, twijfelt meer dan tot voor kort voor mogelijk werd gehouden. Het referendum waartoe het Luxemburgse 'parlement in het najaar besloot, leek wei nig meer dan een formaliteit te worden. Volgens een pei ling was 76 procent van de kiezers voor. Maar een maand geleden was de voorsprong van het ja-kamp geslonken tot amper 55 procent. Vooral het Franse 'non' heeft in Luxemburg veel mensen aan het denken gezet. De 470.000 inwoners van het rijkste EU-land zijn sterk op Frank rijk georiënteerd. En net als in Frankrijk speelt de angst voor een te liberaal, minder sociaal Europa een rol. Het 'nee'-kamp speelt daar op in. Ook Klaus Mochen heeft ge twijfeld, geeft hij toe. Maar hij gaat voor stemmen. „Het is een gevoelskwestie. Ik heb de tekst van de grondwet niet bestudeerd, maar de voorstan ders hebben voor mijn gevoel de betere argumenten en ze discussiëren rustiger en waar diger." Jacques Bilal stemt ra tioneler. „Ik wil dat Europa een grotere rol op het wereld toneel speelt. Economisch is de EU al een supermacht, maar politiek gezien stellen we weinig voor. De grondwet maakt snellere en betere be sluitvorming mogelijk in fl EU. Zonder die grondwe blijft de EU vergeleken de Verenigde Staten een poli. tieke dwerg." Tijdens de Euro pese top van half juni beslo ten de regeringsleiders ee 'denkpauze' in te lassen u het Franse en Nederlands 'nee' tegen de grondwet. La& den die dat wilden, kondei hun referenda een jaar uitsté len. Ook de Luxemburgsepre mier Jean-Claude Junckg neigde daar toe, maar he Luxemburgse parlement wil de geen uitstel. De afgelopg weken heeft Juncker dag a nacht campagne gevoerd 03 te voorkomen dat zijn lande.- grondwet verwerpt. De krachtsinspanning vand populaire christen-demo craat lijkt succes te hebbes „De laatste peiling geeft aai dat 56 procent voor gaat stem men", weet Mare Glesens politiek redacteur van de ge zaghebbende krant 'Luxem burger Wort'. Zijn blad heei duidelijk positie gekozer „Wij zijn voor de grondwd We laten ook tegenstander aan het woord, maar in onz commentaren geven we duidt lijk aan dat Luxemburg vo| gens ons gebaat is bij d grondwet." De inzet van het referenda morgen is groot. Niet allee voor Europa, maar ook voo Juncker zelf. Die heeft zij aanblijven veibonden aan d uitslag. Als de Luxemburger de grondwet verwerper treedt Juncker af. Voor Euro pa zijn de gevolgen van ee Luxemburgs nee minder dn matisch. Glesener: „De grond wet ligt min of meer in com na het Franse en Nederland 'nee'. Als nu ook Luxembur nog 'nee' zegt, wordt dat er ma' alleen dieper. Een 'ji daarentegen is niet genor om de grondwet weer tot li ven" te wekken. Daarvoor zij we een te klein landje." GPL door Jan Willem Brouwer Wij zijn allen Londenaren. Met die woorden verklaar de de Parijse burgemeester Ber- trand Delanoë zich na de aansla gen donderdag meteen solidair met de Britse hoofdstad. Enge land en Frankrijk hadden alle bei hoog ingezet voor de Olympi sche Spelen van 2012. Dat Lon den met de eer streek, kwam bij de Fransen hard aan. Op de Eu ropese de top in Brussel leek pre sident Chirac ook al overtroefd door de Britse premier Blair. Het beeld van Frankrijk als 'eeu wige verliezer' was compleet, maar dat het land bij wijze van spreken sinds Napoleon niets meer heeft gepresteerd is een misvatting. Het land kampt met een grote werkloosheid. De integratie van minderheden hapert. De Franse positie in de wereld lijkt achter uit te gaan. En ten slotte groeien de onzekerheden door de mondi alisering. Paradoxaal genoeg combineert Frankrijk zijn ge brek aan zelfvertrouwen met een assertief internationaal op treden. In februari 2003 haalde Jaques Chirac fel uit naar de Oost-Europese landen die een Brits-Spaanse steunbetuiging aan de Amerikaanse Irakpoli- tiek ondertekenden. Zij hadden 'een goede gelegenheid voorbij laten gaan om hun mond te hou den', zo fulmineerde de presi dent. Een dergelijke arrogantie maakt het onvermijdelijk dat bondgenoten bij Franse tegen slag hun leedvermaak niet on der stoelen of banken steken en de Fransen uitmaken voor lo sers. Er is zeker sprake van enig internationaal machtsverlies. Met de andere landen van Euro- pa deelt Frankrijk in de relatie ve achteruitgang ten opzichte van de VS en de opkomende mo gendheden in Azjë. Bovendien is de spoeling in de EU sinds de uitbreiding vorig jaar dunner ge worden, ook voor Frankrijk. Het Franse imago-pi'obleem zit hem mede in de verzwakte posi tie van Chirac. Als president is hij immers hét symbool van de natie. Sinds het referendum over de Europese Grondwet in mei, is Chiracs populariteit ge zakt naar een dramatisch diepte punt. Deze ontwikkelingen rechtvaardigen echter niet de vrees voor de totale achteruit gang van Frankrijk. Volgens de Amerikaanse politicoloog Ezra Suleiman zijn de Franse collec tieve angsten chronisch. te gast Het is na de VS, Duitsland, Ja pan en Groot-Brittannië de vijf de economische mogendheid ter wereld. Het sinds 1945 getoonde economische aanpassingsvermo gen zal het land, aldus Sulei man, uiteindelijk ook in staat stellen om te gaan met de mondi alisering. In de EU zal Fi-ankrijk een cen trale rol blijven vervullen. Zo sleepte het niet lang geleden een voordelig akkoord in de wacht over de financiering van het ge meenschappelijk landbouwbe leid. Net als met de Olympische Spelen was hier de concurrentie voor de vestigingsplaats harts tochtelijk. Ten slotte blijken, zo onthulde afgelopen zondag de Washington Post, de CIA en de Franse veiligheidsdienst nauw samen te werken bij terreurbes trijding. Frankrijk mag dan op dit moment gevoelige tegensla gen ondervinden, het speelt in- ternationaal nog steeds een voor aanstaande rol en weet daarvan vaak te profiteren Van een 'eeu wige verliezer' is dan ook geen sprake. Dr. J.W.L. Brouwer is als onder zoeker verbonden aan het Cen trum voor Parlementaire Ge schiedenis in Nijmegen Het negatieve imago dat Frank rijk de voorbije maanden inter nationaal heeft opgelopen, is vooral veroorzaakt door het op treden van president Jacques Chirac, die zijn positie danig zag verzwakken. foto Arnd Wiegmann/RTR Het is stil in Den Haag. Ondanks 'Londen' schakelt het kabinet van daag over op zomerse routine. En al een week geleden is de Tweede Kamer voor een maand of twee op zomerreces gegaan. Plet is het einde van een storm achtig parlementair seizoen, het jaar van de Moord op Theo van Gogh tot het einde van de NPS, van Balkenen- de's Voet tot het Akkoord over de WAO en van de Grote Vakbondsdemonstra tie op het Museumplein tot het aftre den van minister De Graaf (bestuurlij ke vernieuwing). Het was vooral het Jaar van het Parlementaire Activisme. Zelden is de Tweede Kamer zo actief geweest als tijdens het afgelopen parle mentaire seizoen. Volgens Kamerstatis tieken zijn opnieuw records gebroken. Er zijn nog nooit zo veel wetsontwer pen afgehandeld als dit jaar, nog nooit zo veel moties ingediend, nog nooit zo veel vragen gesteld. De Kamer heeft voltallig 762 uur en 46 minuten verga derd. En daarnaast is nog eens bijna tienduizend uur lang vergaderd in frac tie- of commissieverband. In totaal is een stapel papier geproduceerd dat ie mand nauwelijks in een heel leven kan lezen: 76.719 pagina's aan officiële pu blicaties. Het is illustratief dat de Twee de Kamer de laatste vergaderdag tot het ochtendkiieken moest doorvergade ren - vier uur in de morgen - om alles ordentelijk afgehandeld te krijgen. Het riekt naar gekkenwerk, om freule Wttewaall van Stoetwegen - een eer biedwaardige christelijk-historische parlementariër uit de oude doos - aan te halen. Het activisme is dan ook van verschillende kanten gehekeld. Zowel binnen als buiten de Tweede Kamer groeit de kritiek op de parlementaire gang van zaken, met name de neiging zich overal als kippen zonder kop op te storten. Als zelfs de nestor van de Ka mer, de SGP'er Van der Vlies, zich zor gen maakt over de 'waan van de dag' is er iets aan de hand. Heel scherp pakte Ed van Thijn, oud-burgemeester van Amsterdam, oud-fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer en tegen woordig senator, uit in het weekblad De Groene Amsterdammer: 'Waai-om vragen kamerleden een spoeddebat over krantenkoppen?' Het systeem draait inderdaad dol. Je behoeft maai- een blik op de Kamer agenda te werpen om vast te stellen dat de detailzucht, de pietluttigheid en vooral ook de technocratie in 's lands vergaderzaal de boventoon voeren. Is het nou echt nodig om een motie in te dienen over 'de bepaling in het beleids kader ten behoeve van een goede verde ling over beleidsthema' (Kamerstuk 27 333, stuk nr. 39)? Of over de 'uitwer king van de doelstelling maatschappij- opbouw' (nr. 35)? 'Het parlement kan alles', was een befaamde uitspraak in het negentiende eeuwse Engeland. 'Be halve van een man een vrouw maken.' Maar wie vandaag de dag een blik over de tribune werpt, krijgt het gevoel dat het Nederlandse partement zelfs dat meent te kunnen. De Tweede Kamer - het geldt voor de politiek in het alge meen - doet er goed aan zich na de va kantie te bezinnen op de vraag waar ze mee bezig is. En zichzelf los te weken uit de ban van de hijgerigheid, het po pulisme en de scoringsdrift die vaak de media verweten wordt. Al was het al leen maar omdat die incidentendemo cratie domweg slecht is voor het aan zien van het parlement. Of gelooft het Binnenhof dat gooi- en smijtwerk je goed doet? Een districtsgewijze verkie zing van de Tweede Kamer, één van die onuitroeibare ideetjes om de invloed van de kiezer te vergroten, is iets waar nog eens drie keer over moet worden nagedacht. Het maakt de verleiding voor kamerleden nog groter om zich, ter wille van snelle populariteit, te bui ten te gaan aan parlementair stunt werk. Je moet toch worden hei-kozen? Wat al helemaal funest is, is het plan om nog gemakkelijker met voorkeur stemmen in de Kamer te komen. Dat is bijna vragen om goedkope stemmen- jacht. Toch is slechts de helft van het verhaal. Het parlementaire activisme is niet al leen verfoeilijk. Je kunt ook zeggen dat de Tweede Kamer zich uit de naad werkt om een goede volksvertegenwoor diging te zijn. Er kan werkelijk niets in het land gebeuren of er is wel iemand die zich er druk over maakt. Verwacht het volk ook niet van z'n vertegenwoor- digers dat het z'n grote en kleine belan gen bewaakt? En moet de regering niet in de gaten worden gehouden? Minis ters produceren aan de lopende band 9 juli 1955 HOOFDPRIJS - De Centrale ■Vereniging tot Bestrijding der Tuberculose heeft eindelijk de hoofdprijs van een loterij mo gen overhandigen aan de win naar. De man kwam zijn prijs, een auto, maar niet afhalen en hem aanschrijven ging niet, want hij had bij zijn adres als woonplaats 'alhier' gezet. Een oproep in de pers bracht uit komst. JEUGDCRIMINALITEIT Het peil van de jeugdcriminali teit ligt thans weer op dat van voor de oorlog. Overgebleven zijn de seizoensvergrijpen, de winkeldiefstallen met Sinter klaas en Kerstmis, en in l voorjaar het spijbelen. Mer waardigerwijs zijn het va kinderen uit een goed milif De hoofdinspectrice Kinderp li tie verklaart, dat een gebr aan liefde in het gezin vaak' oorzaak is. DESERTEURS - In Parijs w nen duizenden illegale Dui sers. Het gaat merendeels 0 deserteurs van legeronderd len en van Dienststellen. Inls sen is de laatste aanmeldin stermijn afgelopen. Wie nu01 dekt wordt, kan erop reken dat hij de gevangenis ingaati daarna wordt uitgewezen. zo'n lawine aan wetten, plannetjes en andere regels dat een controlerende in stantie als het parlement geen knip voor de neus waard zou zijn als het er niet of nauwelijks naar omkeek. Ja, er moet op de kleintjes worden gelet... Nee, er wil niet mee gezegd zijn dat het allemaal goed loopt aan het Binnenhof. Maar het probleem zit 'm niet zo zeer in het parlementaire activisme als wel in de politieke idolentie. Ondanks alle drukte, alle opwinding en alle daden drang heerst er in Den Plaag iets van lusteloosheid, traagheid zelfs een beet je vadsigheid. Je hebt het gevoel dat 'ze' het ook even niet weten. Na de Opstand der Burgers, na de moord op Van Gogh, na het Nee tegen de Europese Grondwet, na de gro te vakbondsdemonstratie op het Mu seumplein. Iedereen doet z'n werk, plichtmatig, routineus en meestentijds helemaal niet slecht. Maar wat ont breekt is visie, is inspiratie, is idealis me. Iets van wat je misschien met een groot woord een kijk op Toekomst voor Nederland kunt noemen. Daarom wordt er aan het Binnenhof zo hard gewerkt. Daarom is het goed dat Den Haag even met vakantie gaat. Daarom doet die stilte zo weldadig aan. Jan Schinkelshoek Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A J. Snel Statio •k 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315669 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: 8audeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax: (0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454651 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17,00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc,nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags lot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving per maand: 19,95 per kwartaal: 58,00 6 bo.zs per jaar: €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhd einde van de betaalperiode. PZC, t.a.v. lezersservice, Postbus 31, 4460 AA Goes acceptgiro maoiiuay um vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevcot overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgers de Regelen voor het Advertenliew«ea Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax:(0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend gw Tel: (076)5312277 Fax:(076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren Auteursrechten vc Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdoel van het Wegener-o aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomon In een bestand dat wordt c (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevant ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgv de derden, Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk m zerssorvicc, Postbus 31, 4460 AA Goes. Behoort tot ♦jl-WeGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4