Allergie voor vuile airco 's
\Ieer geld museumbeleid hard nodig
$Üeucht
Zeeuwse Kunstkring
zoekt het dicht bij huis
Polderkunst in
tuin bij Rilland
Programma Straatfestival
door Raymond de Frel
Nou, je hebt een prachtige nieuwe au
to, hoor. Wat een luxe, maar zit er
ook airco in? Nee, maar ik heb wel ar-
ko. Arko? Ja, Alle Ramen Kunnen
Open. Zo'n airco moet ik helemaal niet
hebben, daar kan je behoorlijk ziek van
worden. Toch?
Eens kijken wat het internet daarvan
zegt: kun je ziek worden van aircondi
tioning of is het allemaal maar klinkkla
re nonsens? Een zoektocht via zoekma
chine Google maakt de verwarring al
leen maar groter. Op het web wemelt
het enerzijds van de negatieve verhalen.
Snipverkouden en keelpijn als de mus
sen dood van het dak vallen? Allemaal
de schuld van de airconditioning. Zeg
gen gebruikers. Maar vrijwel alle aan
bieders van airconditioningssystemen
proberen logischerwijs hun potentiële
klanten ervan te overtuigen dat hun pro
ducten bij goed gebruik geen negatieve
invloed hebben op de gezondheid. 'We
Airconditioning
zeggen het tegen onze kinderen: drink
niet te veel ijskoud water, want dan
krijg je pijn in je buik. Zo moet u ook de
verhalen zien over het ziek worden door
de airco. Ons lichaam is niet ingesteld
op grote plotselinge temperatuurswisse
lingen. Het is daarom niet verstandig
om het temperatuurverschil tussen de
buitenlucht en de gekoelde ruimte meer
dan vijf graden te laten bedragen', advi-
seert airco-verkoper Daikin.
De waarheid ligt in het midden, zo stel
de W. de Gids van TNO Bouw en Onder
grond deze week in een landelijke
krant. De Gids leidt de onderzoeks
groep ventilatie op de afdeling binnen
milieu, bouwfysica en energie van TNO.
Een goed werkende airco doet wat-ie
moet doen: zorgen voor een aangename
temperatuur. Maar een systeem dat ku
ren vertoont, kan wel degelijk zijn weer
slag hebben op de gezondheid. Althans,
Mensen die in aircoloze ruimtes werken, grijpen vaak naar de goedkopere variant: de ventilator. foto Camile Schelstraete
bij mensen die daar al gevoelig voor
zijn, zoals cara-patiënten en mensen
met een allergische aandoening. Keel-,
neus- en oorarts B. Lantsoght van Zie
kenhuis Zeeuws-Vlaanderen beaamt
dat. „Alles staat of valt bij onderhoud.
Een airco die te koud staat afgesteld of
een kapotte filter heeft, blaast vervuil
de lucht uit. Dat kan zorgen voor een al
lergische reactie op het slijmvlies. Dat
gebeurt echter door een prikkel die we
niet kunnen aantonen. Het lijkt op een
verkoudheid, maar dat is het niet", zegt
Lantsoght.
De Teyneuzense huisarts H. Zuiderbaan
gelooft niets van verkoudheid door air
co's. „Maar als zo'n ding fout afgesteld
staat, kunnen wel de slijmvliezen uit
drogen. Mensen kunnen het als onaange
naam ervaren als er sprake is van een
droge lucht. Denk maar eens aan een
vliegtuig, waarin de lucht per definitie
droog is. Die stewardessen komen tij
dens eenjnnge vlucht niet voor niets
steeds met drankjes langs. Want in een
vliegtuig, zweet je zonder dat je het
weet", zegt Zuiderbaan.
Een comfortabel gevoel heeft alles te
maken met luchtvochtigheid, zegt Zui
derbaan. Een airco koelt lucht en haalt
ei- water uit. Droge lucht voelt immers
koeler dan lucht met een hoge vochtig
heidsgraad. Een goed functionerende
airconditioning houdt de luchtvochtig
heid echter wel in de gaten. Als het per
centage tussen de 45 en 60 procent
blijft, voelen mensen zich het prettigst.
Langdurig verblijf onder die grens kan
in klachten resulteren. Automobilisten
die uren achter elkaar in een auto rij
den, waarin de airconditioning op volle
toeren draait, hebben een nog grotere
kans op droge ogen. In auto's kan de
luchtvochtigheid niet kunstmatig op
peil worden gehouden, zo stelde De
Gids. De conclusie van een Frans onder
zoek luidt dat vrouwen die in kantoren
met airco werken zich ruim anderhalf
keer vaker dan aircoloze vrouwen ziek
melden. Uit het in de International Jour
nal of Epidemiology gepubliceerde on
derzoek blijkt ook dat zij tweeënhalf
keer zo vaak een kno-arts bezochten
dan andere vrouwen. Lantsoght heeft
in de zomermaanden één a twee patiën
ten per week die zeggen hinder te onder
vinden van de airconditioning. „Dat
zijn vooral mensen die veel in de auto
zitten. Meestal schrijf ik een neusspray
voor, die een ontstekingsremmende wer
king op het neusslijmvlies heeft. De
klachten hebben alles te maken met ge
voeligheid. Van ziektekiemen is name
lijk geen sprake."
Voor huisarts Zuiderbaan zijn airco
klachten zeker geen dagelijkse kost. „Ik
krijg weinig patiënten op bezoek die
denken ziek 'te zijn geworden door een
airco. Ja, soms, maar meestal zijn dat
ongefundeerde gedachten. Een verkoud
heid is een gevolg van een virusinfectie.
En dat waart rond, of niet. Een goed
functionerende airconditioning zorgt
juist voor een ideale luchtbehandeling.
In onze vorige praktijkruimte hadden
we een plat dak. Eerst was daar geen
airco, waardoor zich op hete dagen in
de namiddag een soort loomheid van
mij meester maakte. Na de installatie
van een airco voelde ik mij opeens de he
le dag fit."
Beeldend kunstenaar Jan Kettelerij uit Tholen luidde gisteren de reeks openstellingen in.
foto Willem Mieras
door Rolf Bosboom
THOLEN - Twee keer per jaar
presenteert de Zeeuwse Kunst
kring zich aan het publiek. In de
winter gebeurt dat in de Vlees
hal in Middelburg; in de zomer
wordt voor een bijzondere plek
elders gekozen, zoals vorig jaar
in de toen nog leegstaande stu
dentenhuizen van de Roosevelt
Academy in Middelburg.
Voor de zomertentoonstelling
van dit jaar, Overzomeren gehe
ten, heeft de kring het letterlijk
dicht bij huis gezocht. Leden
van het collectief stellen, ver
spreid over vijf weken, hun ate
liers open. Belangstellenden
kunnen het werk zien in de om
geving waarin het tot stand is ge
komen en de maker ervan ont
moeten. De deelnemende kunste
naars zijn Leen van Duivendijk,
Jan Kettelerij, Giel Louws,
Christel Wijland, Jorien Brug-
mans, Rijnhard Schregardus,
Miems van Citters, Ernest
Joachim, Adri Geelhoed en Sas-
kia Eggink.
„Voor onze zomertentoonstel
ling geldt: hoe bijzonderder, hoe
beter", zegt Tilly Bogaerts-Gen-
ders, voorzitter van de Zeeuwse
Kunstkring. „Volgend jaar gaan
we bijvoorbeeld naar Neeltje
Jans." Deze keer kan het werk
niet op één plaats worden beke
ken en wordt de belangstellende
gedwongen te reizen. „Je moet
er nu echt moeite voor doen,
waardoor je tegelijk ook Zee
land weer een beetje beter leert
kennen", aldus Bogaerts. „Bo
vendien proef je op deze manier
meer van de sfeer van de kunste
naar. Je ziet waar die werkt, hoe
die woont."
Beeldend kunstenaar Jan Kette
lerij uit Tholen luidde gisteren
de reeks atelieropenstellingen
in. Belangstellenden konden
overal in en rond zijn woning
aan de Koningin Wilhelmina-
straat beelden van hem zien,
maar ook bijvoorbeeld de instal
latie 'Als woorden verworden
tot dogma's', die eerder in de
Vleeshal is geëxposeerd. Ook de
monstreerde Kettelerij hoe hij
momenteel werkt aan twee de
len serpentijn, die worden ver
bonden door metalen staven.
Op zijn verzoek is Overzomeren
eerder begonnen dan de bedoe
ling was. „Toen het idee werd ge
opperd, dacht ik meteen: wat
leuk, maar de periode viel sa
men met mijn vakantie. Daarom
hebben ze het voor mij een week
naar voren geschoven."
Ook vandaag kunnen nieuwsgie
rigen bij hem terecht. „Ik vind
het prettig om over mijn werk te
vertellen en dingen te laten
zien. Mensen zijn vaak ook be
nieuwd hoe het idee voor een
beeld ontstaat. Dat is vaak ook
wat ze me vragen. Bij mij is het
afhankelijk van de steen. De ene
keer kijk ik naar de vorm en
dan ontstaat er iets in mijn
hoofd. De andere keer maak ik
een model in klei dat ik daarna
pas in steen uitwerk."
Bezoekers zijn ook vaak nieuws
gierig naar het gereedschap. Ket
telerij mag graag vertellen over
de techniek, bijvoorbeeld over
hoe hij een grillige vorm in al
bast heeft gemaakt. „Als je er ga
ten in boort, moet je die heel
voorzichtig uittikken. Veel men
sen denken dat je voor beeldhou
wen spierballen nodig hebt,
maar verfijning is veel belangrij
ker dan hard meppen."
Expositie: 'Overzomeren, open ate
liers van de Zeeuwse Kunstkring,
t/m 12 augustus. Dagen en tijden
verschillen per locatie. Vandaag,
10-12 en 13-17 uur: Jan Kettelerij
(Kon. Wilhelminastraat 22, Tho
len), Giel Louws Christel Wij-
land (Loskade 37, Middelburg),
Leen van Duivendijk (Langeviele
7, Middelburg; ook morgen, 13-17
uur) en Jorien Brugmans (Hein-
kenszandseweg 42, Heinkenszand
ook morgen, 13-17 uur). Voor ver
dere data, tijden en locaties zie:
www.zeeuwsekunstkring.nl.
Toekomst pand
'tHoompje in
Sluis onzeker
SLUIS - Er bestaat nog steeds
eeen duidelijkheid over de toe
komst van het monumentale ge-
t Hoompje aan de Sint
Annastraat in Sluis.
!neSluise oppositiepartij Dorps
belangen en Toerisme (D&T)
«et tij monde van het raadslid
dat er zo snel moge
lijk een einde komt aan de ver
vallen staat van gebouw en voel
de de verantwoordelijke wethou
der J. Provoost daarover aan de
ïctontwilckelaar R. van de
Jutte is al jaren eigenaar van 't
Hoompje, maar liet het gebouw
verkommeren tot een bouwval.
Volgens de wethouder is het in
trekken van de bouwvergun
ning op dit moment nog niet aan
de orde. Hij gaf de ontwikkelaar
op dit moment nog het voordeel
van de twijfel.
In maart nog legde Van de Putte
een plan voor een appartemen
tencomplex met sportvoorzienin-
«enop tafel. De gemeente wilde
bet plan op een aantal punten
aangepast zien.
Het aantal van 94 appartemen
ten moest worden bijgesteld, de
geplande tennisbanen aan de
voorkant moeten worden ver
plaatst en het welstandsaspect
kan nog beter.
Provoost benadrukte al eerder
dat de gemeente in zekere zin
machteloos is, omdat Van de
Putte eigenaar van het pand is.
Desgevraagd toonde de wethou
der zich redelijk optimistisch
over de plannen. „Ik heb begre
pen dat de ontwikkelaar aan on
ze eisen tegemoet komt. De exac-
e gegevens heb ik nog niet,
maar over een tweetal weken
zal een nota op tafel liggen en
kunnen we verder kijken."
bij nader inzien
ohet sluk Eet een appel bij de balie in
Ie P2C van gisteren over serviceverle
ning aan gemeentebalies zijn twee fout-
s'geslopen. Er werd aangegeven dat
b gemeente Kapelle bij grote drukte
isbruik maakt van uitzendkrachten aan
Ie balie Dat is niet zo: de krachten wor-
len algemeen ingezet. Ook zal de ge
n-rente Kapelle bij lange wachttijden in
'toekomst geen paspoorten bij men-
rn thuisbrengen. Dat was slechts een
oorbeeld van hoe andere gemeenten
ervice verlenen.
zaterdag 9 juli 2005
provincie mag komen, maar
juist per regio. Aclriaanse zelf
hield het op drie locaties.
Vrees
De vrees van musea dat de pro
vincie voorlopig geen geld be
schikbaar heeft voor de uit
voering van de plannen, is vol
gens Van Waveren niet terecht.
Hij zei dat er wel degelijk 'finan
ciële ruimte' is, al is die door
een 'misverstand' nog niet
precies afgebakend. De gedepu
teerde zei de komende tijd voor
al te willen inzetten op het
stimuleren van samenwerking
en afstemming tussen musea,
het bijdragen aan het professio
naliseren van musea, het uitbrei
den van het museumconsulent
schap en het meebetalen aan uit-
breidings- en herinrichtings
plannen. Van Waveren maakte
tijdens de bijeenkomst ook be
kend dat De Meestoof in
Sint-Annaland deze week is op
genomen in het Nederlands Mu-
seumregister. Musea moeten
daarvoor aan allerlei kwaliteits
eisen voldoen. Op dit moment
zijn negen van de 36 Zeeuwse
musea opgenomen in het regis
ter. Landelijk is het streven dat
uiteindelijk ten minste drie
kwart van de musea aan de ei
sen voldoet.
RILLAND - Onder de noemer
'Kunst in de Polder' hebben
Klaus en Loes Müller uit
Rilland net als vorig jaar een
kunsttuin ingericht bij hun wo
ning.
Het deelnemersveld is volledig
Zeeuws, met zowel amateur- als
professionele kunstenaars.
In totaal zijn er dertien exposan
ten: Corry van Rees, El Burlage,
Pleuni, Anne Mannaerts, Ma
rion Kamper, Adrienne Kusters,
Steventje Hardeman, Veronie
Rens, Kees Ingelse, Rinus Rent
meester, Frida van Over-
beeke-Verschuur, Cees van Oost-
malle en Loes Müller zelf.
Hun werk varieert van steen,
glas, keramiek en brons tot olie
verf, aquarel en sieraden.
De expositie duurt tot en met za
terdag 16 juli en is dagelijks te
bezoeken van 11.00 tot 17.00
uur. Het adres is Middenhof 3a,
in de Bathpolder bij Rilland.
Aanhoudingen na vechtpartij
VUSSINGEN - Het Straatfes
tival in Vlissingen wordt dit
weekeinde afgesloten met een
taugé reeks activiteiten.
o is van 14.00 tot 23.00
Jut' de traditionele Straat-
heaterclag, met een groot aan
tal acts uit binnen- en buiten
land.
t" de muziektent op het Bel-
lamypark treden op: Sax in the
City (16.00 uur), Die Darm
stadter Hübsch (17.00 uur) en
Orchestra Baobab (21.30 uur).
Kooiboys van Vis a Vis in de
Spui kom is vandaag om 19.00
en 22.15 uur, morgen om 14.00
uur.
De voorstelling Schakels van
De Werf op het Scheldeterrein
is vandaag en morgen om 21.30
uur.
In het Dijktheater wordt mor
gen vanaf 14.00 The Perfect
Pitch gehouden, met straatar
tiesten uit eerdere edities. Op
het Bellamypark zijn optre
dens van Peer de Graafmachi
ne, OB Band, Laundromat, Bar
relhouse, Full Colorz en Relax.
Henk van Ulsen brengt om
15.00 uur in de Sint Ja-
cobskerk de monoloog De Pre
diker.
In en rond het Arsenaaltheater
is vanaf 14.00 een showcase
van de Kunstbende.
RENESSE - Twee inwoners van Schoonhoven zijn in Re-
nesse aangehouden na een vechtpartij. De twee hebben in
de nacht van donderdag op vrijdag vlak voor sluitingstijd
ruzie gekregen in een horecabedrijf. De ruzie werd vervol
gens op straat uitgevochten waarbij het tweetal trappen
en een kopstoot uitdeelde, Een achttienjarige inwoner
van Doetichem heeft aangifte gedaan van mishandeling.
Keukenbrand in Wissenkerke
WISSENKERKE - In de keuken van een woning aan de
Visserijstraat in Wissenkerke heeft in de nacht van don
derdag op vrijdag korte tijd brand gewoed. Het vuur
werd kort na twee uur door de inwoners zelf ontdekt,
waarna ze snel naar buiten konden vluchten. De meeste
huisdieren konden door de brandweer worden gered. Eén
poes overleefde de brand niet. De keuken brandde goed
deels uit. De rest van het huis liep forse rookschade op.
Twee jongens vernielen fiets
GOES - De politie in Goes heeft in de nacht van donder
dag op vrijdag twee jongens van veertien en zestien jaar
uit Noord-Beveland aangehouden aan de Oostwal. Ze
hadden even daarvoor een fiets vernield. Er zat een slag
in het wiel, de dop van de bel was verdwenen en het stuur
en het zadel stonden scheef. De jongens worden doorver
wezen naar bureau Halt.
Zonwering in brand gestoken
ZIERIKZEE - Van een winkelpand op de Appelmarkt in
Zierikzee is vrijdagnacht de zonwering in de brand gesto
ken. Het doek ging in de vlammen op, het frame, de muur
en het raamkozijn raakten eveneens beschadigd.
Duofiets voor De Redoute
SAS VAN <2ENT - De stichting Vrienden van De Redoute
heeft de bewoners van het Sasse verzorgingshuis een duo-
fiets geschonken. Bewoners kunnen nu met een vrijwilli
ger een fietstochtje door de streek maken. De aanschaf
van een duofiets stond hoog op de verlanglijst van bewo
ners en activiteitenbegeleiders, meldt 'Vriendenvoorzit
ter' R. Marquinie. „En nu de recreatiezaal is afbetaald,
kunnen we af en toe weer wat andere wensen inwilligen."
De Redoutevrienden krijgen geld binnen door donaties,
maar rijven vooral veel extraatjes binnen door acties als
wafels bakken. Marquinie: „Dat hebben we zoveel ge
daan dat de wafelijzers zijn versleten. We moeten dus
eerst maar eens nieuw bakgerei kopen.
Vrachtwagen raakt dieselolie kwijt
MIDDELBURG - Een vrachtwagen met brandstoftank
heeft gistermiddag omstreeks 13.00 uur circa 200 liter die
selolie verloren, nadat hij tegen een aanmeerpaal (bij het
kanaal) aan de Siloweg in Middelburg was gereden.
Een naburig bedrijf heeft nog een deel van de dieselolie in"
vaten op kunnen vangen. De stadsgewestelijke brand
weer heeft de tweede brandstoftank losgekoppeld en
heeft met een speciaal middel het wegdek schoonge
maakt.
oor Rolf Bosboom
HDDELBURG - Haast is gebo-
cn bij het versterken van de
miwse musea. Dat betekent
al op korte termijn het consu-
entschap voor de musea moet
torden uitgebreid, dat er vaart
ient tc worden gezet achter het
iventariseren van de collectie
tn dal er zo snel mogelijk goede,
entrale depots komen.
Ie boodschap die cultuurgede-
uteerde Harry van Waveren gis-
ermiddag meekreeg tijdens een
nini-conferentie in Middelburg,
:as helder. Er moet snel wat ge-
«uren en daarvoor is geld no-
iig, waarbij in eerste instantie
aar de provincie wordt geke-
en maar zeker ook naar de ge-
neenten.
lp de bijeenkomst werden de
aabevelingen besproken van
rapport Musea op koers, dat
rovinciaal museumconsulent
*o Adriaanse heeft opgesteld.
Dat is het uitgangspunt voor
nota over de toekomst van
het Zeeuwse museumbestel, dat
bet najaar aan Provinciale
Staten moet worden voorgelegd.
\r. Volgens Adriaanse is nauwere
ha Menwerking en afstemming
2 imcert Ronald
Irautigam in
Veere afgelast
jij'ÏEItE Het concert dat Ro-
nald Brautigam vandaag in de
',v< "ro'c Kerk in Veere zou geven,
fet W niet door. Hij heeft zich
wkgemdd.
i I
jicPrauligam heeft een oorziekte
lis hem verbiedt op een concert-
Stichting Nieuwe Muziek
w heeft het concert verplaatst
S volgend jaar: zaterdag 15
juli 2006.
tussen de musea noodzakelijk.
Die zijn nu veelal te klein en te
afhankelijk van vrijwilligers om
zaken zoals promotie, educatie
en collectiebeheer professioneel
aan te pakken. De consulent
pleit daarom voor de vorming
van regionale koepels, die de al
gemene werkzaamheden cen
traal uitvoeren. Juist door sa
men te werken kunnen de mu
sea, die nu vaak te veel op el
kaar lijken, zich van elkaar on
derscheiden.
In een toelichting op zijn rap
port sprak Adriaanse gisteren
van een investering van acht ton
per jaar die nodig is om koepels
te vormen. Om de collecties
goed digitaal te registreren is
een bedrag van ongeveer twee
ton nodig. Daarnaast zijn er cen
trale depots gewenst, door de
museumconsulent geschat op in
totaal 3000 vierkante meter. Ge
zien de beperkte inkomsten van
musea zijn bijdragen van de
overheid onmisbaar om de plan
nen van de grond te krijgen.
„De portemonnee zal moeten
worden gevuld."
Onzeker
De Veerse wethouder Marjan te
Roller schetste de situatie in
haar gemeente, waar al volop
wordt nagedacht over samen
werking tussen de zes musea die
daar zijn. Het idee is een centra
le museumstaf te vormen, waar
mee 4,5 arbeidsplaats is ge
moeid, een uitbreiding met 2,8.
Of de gemeenteraad het geld
daarvoor over heeft, is nog onze
ker.
De aanwezige vertegenwoordi
gers van de musea konden zich
in grote lijnen vinden in de aan
bevelingen, maar'gaven wel aan
dat de eigenheid van de musea
bewaard moet blijven, dat het
werk voor vrijwilligers aantrek
kelijk dient te blijven en dat er
geen centraal depot voor heel de
Presentatie in het Polderhuis, het museum in Westkapelle. archieffoto Ruben Oreel
