VS worstelen met oorlog Irak Nederlandse antiglobalisten zijn nauwelijks zichtbaar PZC PZC „Meewis wamj „wé nmfa w Belgen kunnen wat NS niet willei Karadzic is tien jaar na Srebrenica nog niet gevonden J 4 Amerikaanse offers beginnen bij militaire families zwaar te wegen VOX MPtóJ dinsdag 5 juli 2005 door Ans Bouwmans De oorlog in Irak eist zijn tol in de VS. Met bijna 1750 ge vallenen en 13.000 gewonden onder Amerikaanse militairen nemen de twijfels onder de be volking toe. „Ik wou gewoon dat het voorbij was." „Ik hou niet van oorlog. Ik heb mijn zoon verloren. Mijn enige zoon." Daniel Desens was twin tig jaar toen hij op 24 juni vorig jaar in zijn Bradley-tank werd geraakt door vijandelijk vuur. Hij was schutter. De ammunitie tussen zijn benen ontplofte. „Een kans van één op een mil joen", zegt zijn moeder Patricia. Soms ziet ze een schaduw in de keuken, en denkt ze dat hij bin nen komt met zijn verloofde. Maar hij komt niet meer thuis, dat weet ze. Patricia Desens zit achter de computer in Danny's slaapka mer, zoals wel vaker. Als ze 's nachts niet kan slapen brengt ze hier uren door. Het tafereel van het gevecht in Baqubah is door een artiest vastgelegd en haar via internet toegestuurd. „Of ik er niet boos over ben, wordt me gevraagd. Hoe kan ik? Meteen toen ik het zag, wist ik dat het Danny was die daar lag. Een moeder herkent haar zoon." Vader Daniel is een gepensio neerde marinier, dochter Somer is getrouwd met een marinier, en Danny 'vond dat elke jonge man minstens vier jaar van zijn leven moest dienen'. Hij meldde zich op zijn achttiende bij de Na tionale Garde van North Caroli na. Zijn graf ligt op het vetera- nenkerkhof in Jacksonville, een stad die gedomineerd wordt door mariniersbasis Camp Le- jeune. 'Hou vol', zei president George Bush vorige week tegen het Amerikaanse volk. De oorlog in Irak is de opoffering waard, be toogde hij. Het zijn militaire bas tions als Jacksonville waar de of fers zichtbaar zijn. Irak-gangers worden welkom thuis geheten met spandoeken op het hek van het militaire wooncomplex Mid way Park. Zo'n honderd militai ren uit Camp Lejeune zijn al om gekomen in Irak, aldus dagblad The Daily News in Jacksonville. De dodenlijst van North Caroli na alleen telt 35 namen. 'Ma en pa's held', staat er op de steen van Daniel Alan Desens jr. Patricia: „Ik had hem kun nen tegenhouden het leger in te gaan. Maar hij zou me hebben gehaat. Op dit moment wens ik dat ik het toch had gedaan. Maar hij wilde dit. Hij had een missie. Die heeft hij afge maakt." Tijdschema Met tienduizenden actieve en ge pensioneerde militairen mag je in deze regio op enig stoïcisme over Irak rekenen. 'De media zijn te negatief', is wat je hier hoort, zegt marinier John Lo gan. Hij en zijn vrouw April zijn net terug van familiebezoek in New York. „Daar heb je toch een andere houding. Daar wa ren we in de minderheid." Wal ter Jones, de Republikeinse afge vaardigde die deze kuststreek in Washington vertegenwoordigt, is wat je noemt een havik. Maar de menselijke tol in Irak grijpt ook hem bij de keel. Hij heeft president Bush gevraagd vóór het eind van het jaar met een tijdschema voor terugtx'ekking te komen. „Mensen willen het licht aan het eind van de tunnel zien", zegt Logan. Maar zo'n tijdschema is een politieke truc, meent hij. „Het is belangrijk dat we verenigd blijven. We moeten geduld hebben." „In het begin was de oorlog oké, maar nu duurt het te lang. Er gaan zo veel mensen dood. Jonge men sen. Waarom wordt er nog steeds gevochten? Ik wou ge woon dat het voorbij was", meent Mayeli, een tengere derti ger, die getrouwd is met een ma rinier. „De man van mijn buurvrouw zit in Irak. Haar zoontje is ver drietig. Zij is ten einde raad. Ze moeten nu echt iets doen. Ik weet niet wat, maar iets." Voor president Bush is het belangrijk om de moed erin te houden. Zijn speech heeft ietsje geholpen, maar was niet veelbetekenend, bleek uit opinieonderzoek. Veel is er niet naar gekeken, ook niet in Jacksonville. Je kunt Irak nu niet in de steek laten door on middellijk terug te trekken, meent een grote meerderheid van de Amerikanen. Maar zes op de tien vinden ook dat Bush geen duidelijke strategie heeft. En er zijn twijfels over de recht vaardiging van de oorlog. „We hadden niet moeten gaan en we hebben er een zootje van ge maakt", zegt een bezoekster van een supermarkt misprijzend. Het zijn allemaal domkoppen in Washington en Bush is een leu genaar, meent Dewey Bone, een gepensioneerde medewerker van het ministerie van Defensie die graag kond doet van zijn af schuw van de oorlog. „Als ik nog militair was, dan ging ik niet naar Irak. Begrijp me niet verkeerd. Ik steun de troepen. Maar hen wordt gevraagd het verkeerde te doen. We zijn er on der valse voorwendselen naar toe gegaan. Onschuldige men sen sterven. We komen daar nooit meer weg. En Irak veran dert toch niet." Vrijheid Waarom zijn we daar? Die waag is voor Patricia Desens een permanente worsteling. Ze heeft het ook president Bush ge vraagd, die ze vorige week een half uur lang ontmoette, vooraf gaand aan zijn rede in Fort Bragg. „Er leven daar ook goede mensen. Onschuldige, mooie ba by's die moeten kunnen op groeien in vrijheid, net als mijn kleinkind", zegt ze wijzend naar haar kleindochter Kalie. Bush neemt ze niets kwalijk. De ontmoeting was indrukwekkend en het was 'alsof hij ons al jaren kende'. „Wil ik dat er een einde komt aan de oorlog? Zeker. Moeten we ons nu terugtrekken? Zeker niet! Dan is mijn zoon voor niets gestorven." De NS zetten alles op alles om. het zwartrijden aan te pakken. Terecht. Iemand die niet betaalt profiteert van degenen die wel betalen. Sterker nog, de kwaliteit die de NS aan zijn reizigers bie den moet toch ergens uit wor den betaald. Hoe meer beta lende reizigers, hoe meer kwa liteit. Daarom zijn we het eens met de gedachte dat zwartrijden moet worden te gengegaan. door Rikus Spithorst De NS schieten hun doel voorbij in de strijd tegen zwartrijden: per 1 oktober lo pen zelfs reizigers die door overmacht geen kaartje kun nen kopen het risico een flin ke boete te krijgen. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn. Wij vinden, samen met de spoorwegvakbonden, dat rei- zigei's die zich voor verti'ek bij de conducteur melden overduidelijk geen zwartrij der zijn. Toch vinden NS dat deze goedwillende passagiers in aanmerking komen voor een boete. De conducteur mag geen kaartje verkopen maar moet een 'uitstel van be taling' invullen. De reiziger krijgt een acceptgiro thuisge stuurd ten bedrage van de rit prijs plus een boete. „Klanten die geen kaartje hebben en zich vooraf op het perron melden bij de conduc teur krijgen een aantekening op hun Uitstel van Betaling. Deze aantekening geeft rich ting aan het toepassen van het coulancebeleid door klantenservice", schrijven NS mij. Coulancebeleid? Hoezo coulancebeleid? De reiziger hoort gewoon een kaartje te kunnen kopen. Dat heeft niets te maken met coulance, maar alles met service. Wan neer leren de NS nou eens zijn klanten een welkom ge voel te geven in plaats van hen te ontvangen in een kille sfeer van wantrouwen ei reaucratie? Er zijn zoveel rtl denen waarom de reizigJ geen kaartje kan kopen: sou mige kaartautomaten hap* ren bij het accepteren van pit pasjes. Of de streekbus die naar het station moet bré gen heeft wat vertraging, G het laatste nippertje beni bij het station en je moet ré nen voor de trein. Wanne? NS serieus vinden dat het he le openbaar vervoer een ket? is van treinen, trams, busse en metro's, dan snappend NS ook dat deze reiziger zid naar zijn trein spoedt j plaats van eerst een kaartje! gaan halen en te wachten oi de volgende. Kortom: redenen zat om reit gers in de gelegenheid te stel len zich bij het instappens melden bij de conducteur, dj hem vervolgens een kaarls verkoopt. Zonder eventuö boete. te gast Heus, wij gaan niet lopen niken als de NS daar een haii eurootje administratiekost® voor rekenen, een beetje ont moedigen is wel handig, jj moet er niet aan denkende op Den Haag Centraal ope® honderd reizigers bij de con ducteur om een kaartje ko men vragen: dat is onbegon nen werk. Zo sluit het sys teem aan bij de handelwijs op bus of tram. Maar de NS houden halsstar rig vol aan het boetebeleidj snap het niet, wil het ook nis snappen, want wanneer i! aan de NS vraag waarom ee kaartje kopen bij de condtic teur in België wél kan, blij ven NS mij het antwoor keer op keer schuldig... D Belgen kunnen wat NS nif willen. Rikus Spithorst is landehj secretaris van Reizigersvem ging ROVER door Jessica Smeenk Bijna tien jaar na de val van Srebrenica is de Bosnisch- Servische ex-president Rado van Karadzic (60) nog steeds op de vlucht. Volgens de laatste speculaties zou hij zich schuil houden in Montenegro, de klei nere deelrepubliek van de unie Servië-Montenegro. Karadzic, in 1945 in Montene gro als boerenzoon geboren, stu deerde medicijnen in Sarajevo, waar hij het tot psychiater bracht. Zijn collega's omschre ven hem als dominant, maar be minnelijk. In zijn vrije tijd schreef hij gedichten die toen al een sfeer van Servisch patriottis me ademden. In 1990 verscheen hij op het politieke toneel als lei der van de Servische Democrati sche Partij (SDS), die hij mede had opgericht. Bij de eerste ver kiezingen met meer partijen - mogelijk geworden door de val van het communisme - kreeg hij vrijwel alle stemmen van de Bosnische Serviërs. Met een der gelijke machtsbasis kon hij zich ontpoppen als een bizar politi cus, die bloedbaden goedpraatte en zelfs ontketende. In 1991 kon digde Karadzic al een 'onont koombare etnische en religieuze oorlog' in Bosnië aan. Op 5 ja nuari 1992 benoemde hij zich zelf tot president van de Bosni sche Serviërs. Hij had maar één doel: afscheiding van Bosnië en vereniging met Servië en Monte negro. Hij genoot lange tijd de steun van de toenmalige Servi sche president Milosevic, maar Karadzic' aanhoudende weige ring in te stemmen met welk vre desvoorstel dan ook leidde tot een breuk. Beloften deed Karadzic genoeg, maar hij brak ze even gemakke lijk. Zijn uitspraken waren zo vaak duidelijk onwaar, dat som migen hem een 'pathologische leugenaar' of 'praktiserend psy chopaat' noemden. Toch was het beeld dat hij schetste conse quent: dat van de Serviërs als slachtoffer van de godsdienst oorlog van de moslims. De bui tenwereld had er weinig begrip voor, maar het stuwde zijn popu lariteit in eigen gelederen op tot grote hoogte. In nauwe samen werking met zijn legercomman- dant Ratko Mladic (ook aange klaagd wegens de genocide van Srebrenica) begon hij een etni sche zuivering van 'zijn' deel van het land. Na de bestorming van Srebrenica, een moslim-en clave die door Nederlandse blauwhelmen werd beschermd, zijn in juli 1995 duizenden mos limmannen gedood. Hoe Karadzic van een aimabel psychiater tot een bloeddorstig politiek leider is geworden, is een vraag die nog niemand heeft kxxnnen beantwoorden. Een oud-collega vroeg zich af of het kwam door zijn arrestatie in 1985 wegens fraude, die tot ge volg had dat hij zijn beroep niet meer mocht uitoefenen. „Het lijkt wel alsof hij zijn criminele verleden heeft getransformeerd in een gevoel van grootheids waanzin." Hoewel Karadzic in juli 1996 onder internationale druk beloofde al zijn functies in de Republika Srpska en de SDS op te geven, bleef hij in het Ser vische deel van Bosnië een machtsfactor van belang. Hij had niet alleen achter de scher men alle politieke touwtjes in handen, maar hij beheerste de economie door zijn betrokken heid bij enkele grote bedrijven. Hij verdiende miljoenen dollars met illegale handel in onder meer benzine, sigaretten, alco hol en koffie. Zijn macht begon pas af te brokkelen nadat zijn partij in november 1997 de ver vroegde verkiezingen had verlo ren. In januari van het jaar daar op werd xxiteindelijk het gema tigde kabinet-Dodik gevormd dat steeds meer greep kreeg op het land. Ook binnen de SDS nam Karadzic' invloed af. Dat leidde eind 2000 tot de belofte van de xxltra-nationalisten om te gaan samenwerken met het Joe- goslavië-Tribunaal. In mei 2001 kondigde het centraal comité van de regeringspartij SDS aan dat het lidmaatschap van Karad zic was verlopen, 'omdat hij niet meer aan partijactiviteiten deel neemt'. De afgelopen jaren zet ten de Bosnisch-Servische poli tiemacht en de internationale vredesmacht herhaaldelijk zoek acties op touw om Karadzic op te pakken. Die pogingen waren steeds tevergeefs. ANP pagina 5 misdaden tegen Serviërs De antiglobalisten laten rond de G8-top van deze week in Schot land weer van zich horen. In Ne derland is de beweging nauwe lijks zichtbaar. „Misschien heb ben we het hier inderdaad te goed gehad. door Itai Mol De solidariteitsactie voor Afrika zondag in Amster dam had een wat ander karak ter dan de muzikale manifesta ties die het afgelopen weekeinde elders in de wereld werden ge houden. Bovendien kwamen de betogers niet bijeen uit solidari teit met het continent Afrika, maar met het pakhuis 'Afrika', een kraakpand dat vorige maand op last van de gemeente werd ontruimd. Ter-wijl in het Schotse Edin burgh duizenden antiglobalis ten zich verzamelden met het oog op de morgen beginnende topconferentie van rijke landen, demonstreerden in Amsterdam enkele tientallen sympathisan ten van de kraakbeweging, een onderdeel van het antiglobalis- me. De acties lijken op het eerste ge zicht niet veel overeenkomsten te hebben, maar dat is schijn, zegt Wytze van solidariteits fonds XminY. „We protesteren tegen kapitalisme en marktwer king wereldwijd, maar ook hier op lokaal niveau waar de ge meente alleen maar dure kanto ren en yuppenplekken wil. Voor mensen die anders willen leven is geen plaats." Eixkele medewerkers van XminY zijn naar Schotland ge reisd om te protesteren tegen de ontmoeting van de leiders van de zeven meest geïndustxialiseer- de landen en Rusland. Er zijn daar een paar honderd Neder landers, schat Wytze. Dat is niet veel in vergelijking met delega ties uit andere landen in Euro pa, erkent hij. „In Engeland, Frankrijk en Spanje is de antiglobalistische beweging veel groter. Misschien hebben we het in Nederland in derdaad een tijd.lang te goed ge had." De term antiglobalisten of an- dersglobalisten is een verzamel naam voor een hele reeks maat schappelijke organisaties en stromingen, die lang niet alle maal met elkaar door één deur kunnen. Zo gaan anarchisten niet goed samen met communis ten en zijn er organisaties die slechts de scherpe kantjes van het kapitalisme af willen slij pen. De woordvoerder van Xmi nY noemt als voorbeeld hulp organisatie Novib, die zich inzet voor kwijtschelding van de schulden van landen in de Der de Wereld. Marktdenken De gemeenschappelijke noemer is dat zij tegen het marktdenken zijn dat sinds de val van de Muur de wereld bepaalt, zegt Wytze. Het antiglobalisme is aan het begin van de jaren ne gentig ontstaan, in de periode dat neolibei'alen openlijk claim den de winnaar van de Koude Oorlog te zijn. De wereld maak te in 1999 voor het eerst kennis met de beweging toen activisten de Amerikaanse autoriteiten ver rasten met grote demonstraties tijdens een conferentie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in Seattle. Tijdens een bijeenkomst van de G8 in de Italiaanse havenstad Genua in 2001 demonstreerden honderdduizenden antiglobalis ten. Het kwam tot rellen, waar bij een dode viel. Genua was tot op heden het opvallendste mo ment in de geschiedenis van de antiglobalisten. De Amsterdamse kraker Martin Herzberg was in Genua, volgens hem het hoogtepunt van de be weging. „Door massabetogingen laten we zien dat we met veel mensen zijn. Dat heeft me in Ge nua wel veel energie gegeven. Maar de echte strijd voor socia le rechtvaardigheid wordt in de eigen straat gevoerd. Daarvoor hoeft ik niet per se naar Schot land." Wel in Schotand is Aik Kramer van het 'basis-democratische collectief' Exxrodusnie uit Lei den. Kramer zegt naar Edin burgh te zijn gegaan om te net werken. „Eurodusnie is vooral actief op lokaal niveau. Er is hier een groot aantal organisa ties vanuit de hele wereld en die hebben allemaal ervaring met kleinschalige initiatieven. Uit wisseling van die kennis is goud waard." Dat de antiglobalisten (Eur- dusnie spreekt van 'andersgloba- 5 juli 1955 RIJEXAMEN - Van de mensen die vorig jaar xijexamén de den, slaagde 47 procent in één keer. In Zierikzee werden 926 examens afgenomen, in Goes 1851, in Hulst 795, Terneuzen 1293 en in Vlissingen 2094. Tot nu toe was het in West-Zeeuws-Vlaanderen niet mogelijk een opx-oepplaats aan te wijzen, omdat er eenvoudig weg niet genoeg verkeer is. MECHANISATIE - Waren er voor de oorlog nog maar circa 3000 tractoren, nu zijn er onge veer 33.000. Zeeland neemt een vooraanstaande plaats in als het gaat om mechanisatie van de landbouw. De tijd li, niet meer veraf te zijn, dat! paard geheel verdrongen is. HAVENSTAKING - Des king van havenarbeiders in geland, die gisteren w beëindigd, heeft zes wekenj duxxrd en is niet zonder gev gen. Zo is de uitvoer van to's met de helft verminderd TOM POES-Rommeldam,! legendarische dorp van Ti Poes (een creatie van Man Toonder), is tot leven gebral in Oisterwijk. Met een bee geluk loopt de bezoeker erf lie B. Bommel tegen het lijf. Voormalige krakers en sympathisanten van het onlangs ontruimde pakhuis Afrika luisteren naar een optreden van een West-Afrikaanse band tijdens een protestbijeenkomst afgelopen weekeinde in Am sterdam tegen de ontruiming van het pakhuis. foto Maartje Blijdenstein/GPD listen') in Nederland minder zichtbaar zijn dan in veel ande re landen in Europa wil volgens Kramer niet zeggen dat de bewe ging in Nedexiand zwak is. „On ze kleinschalige initiatieven val len nu eexxmaal minder op dan grote demonstraties, maar er is in Nederland wel degelijk ver zet tegen het kapitalisme." Inkapselen Afgelopen zaterdag werd in Edinburgh tegelijk met de grote Live 8-concerten ook een massa le demonstratie tegen armoede gehouden. Live 8 en de demon stratie in Schotland zijn volgens Wyze van XminY vooral een be wijs dat de kapitalistische we reldleiders het antiglobalisme proberen in te kapselen door 'po litiek naïeve popsterren' voor hun karretje te spannen. Kraker Herzberg is minder pes simistisch. „Natuurlijk, de hon- derdduizenden die nu met een wit armbandje lopen als teken dat de Afrikaanse schulden moe ten worden kwijtgescholden, hebben weinig benul' van de we reldpolitiek. Maar dat zij liever met zo'n bandje lopen dan met een Rolex is al wat." GPD Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax'(0113)315669 E-mall: lezersredacteur@pzc nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax: (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mall: redtern@pzc.nl Hulst: Baudeloo 16 Postbus 62 4560 AB Hulst Tel: (0114)372776 Fax:(0114)372771 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (01111454651 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 op maandag t/m vrijdag gedurende de openingstijden; zaterdags tot 12.00 uur. Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 19.95 n.v.t per kwartaal: 58,00 60,25 per jaar; €222.50 226,50 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservlce@pzc.nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhei einde van de betaalperiode. PZC, t.a v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,25 zaterdag: 1,75 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevo- overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgs de Regelen voor het Advertentiewezen. maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (0113) 315555 Fax. (0113)315549 Personeelsadvertenties: Tel: (0113)315540 Fax: (0113)315549 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (0113)315550 Fax. (0113)315549 Voor gewone advertenties: Noord-en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0114)372770 Fax:(0114)372771 Business to Business/Onroerend Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/adverteren 1 iet Wegener-concern. DecW opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor» (abonnementen)admlnistratle en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enp duclen van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig flesejW de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PA zersservice, Postbus 314460 AA Goes. Behoort tot WGGGNGR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 4