PZC
Ongeschikt voor de toekomst
Zeker
doordacht
Turkse thee in de
Zeeuwse polder
Ouderenwoningen uit de gratie
Het optimale pensioenadvies
Segeersstraat 70 Middelburg, tel. 0118 - 6"* 4 18"*
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
'8: E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
I Zeeuws-Vlaanderen: 0114-372770;
Nationaal: 020-4562500.
- zaterdag 2 juli 2005
De bejaardenwoningen aan de Witte Dam in Kwadendamme voldoen volgens woningbouwcorporatie R B Wonen niet meer aan de eisen van deze tijd. foto's Willem Mieras
DE VOORDEUR
In Zeeuws-Vlaanderen is ze een plaatselijke beroemd
heid. Zeker bij het handjevol inwoners van het ge
hucht Turkeye tussen Waterlandkerkje en IJzendijke.
Daar bewoont Monique Sturm, samen met partner Cor
van Doeselaar, een gezellig optrekje onderaan de dijk.
Aardig opgeknapt, serre aangebouwd, grote tuin erbij.
Een leuk geheel, maar op het eerste gezicht niet opmer
kelijk. Tot het oog valt op de Turkse vlag, strak wappe
rend in de wind. Bij de serredeur staan twee felgele
oer-Hollandse klompen op de witte tegels. Achter het
glas hangt een T-shirt met opdruk van de Turkse vlag
over een zachtblauwe houten stoel. Ansichtkaarten en
een klein Turks vlaggetje maken het beeld compleet.
En eenmaal binnen valt er nog meer 'Turks' te bewon
deren. De eind jaren negentig overleden zanger, compo
nist en tv-presentator Baris Manco kijkt glimlachend
vanaf een foto de kamer in. „Hij is hier in 1988 ge
weest", herinnert Monique zich. „Baris was destijds
een begrip in Turkije. Hij kwam met een filmploeg en
vijf mooie dames. Allemaal heel professioneel. Het was
een leuk bezoek."
Turkije in een Zeeuws-Vlaamse polder. Geen alledaags
tafereel. Voor de toevallige passant vormt de woning
een leuk decor tegen de achtergrond van het puur
Zeeuwse landschap. Voor Monique en partner Cor is
de band tussen Turkeye en Turkije vanzelfsprekend ge
worden. Al zo'n 25 jaar ontvangen ze Turkse bezoekers
en verzamelen ze spulletjes uit dat land. Veel dingen
krijgen ze van de gasten. „Ze willen eigenlijk altijd
wat geven." Een gebedskleedje, een fez, gebedskralen,
foto's, kaarten noem maar op. De serre ademt daar
door een Turkse sfeer. Monique en Cor voelen zich er
wel bij. De omgeving is er aan gewend. Vervelende
reacties hebben ze dan ook nooit gekregen.
Jarenlang kende het stel Turkije alleen van verhalen,
foto's en film. Nu zijn ze inmiddels twee keer geweest.
Monique: „We zaten op een gegeven moment in een
barretje aan het strand en 'ons' Turkeye kwam ter spra
ke. We vertelden dat we regelmatig Turks bezoek kre
gen en wat we deden. De eigenaar vond dat zo leuk dat
we onze handtekening op een bankbiljet moesten zet
ten en dat heeft hij achter de bar opgehangen."
De Turkse taal is ze nog niet machtig. „Het is een moei
lijke taal, mijn grijze celletjes nemen dat niet meer zo
makkelijk op. Ik weet dat nee 'hayer' is en nog wat van
die kleine dingetjes uit die 'wat en hoe-boekjes'." Maar
de meeste bezoekers spreken Nederlands en anders
lukt het wel met Engels.
De bezoekers kunnen in de tuin terecht. Daar staan
wat zitjes en ruimte is er genoeg. „We hebben een stuk
grond erbij kunnen kopen, nu kunnen we best veel
mensen ontvangen. Soms komen ze met bussen aan. Zo
als laatst een bus uit Arnhem met vrouwen van de eer
ste immigratie. Die waren bijna nog nooit van huis ge
weest. We hebben heerlijk buiten gezeten en Turkse
thee gedronken." En dan heeft Monique het nog niet
over de tientallen pasanten die zich laten fotograferen
bij het plaatsnaambord Turkeye. Ben je toch nog in het
buitenland geweest.
Annemarie Zevenbergen
ze tijd." De ruimte is beperkt.
„Vroeger had ik met mijn ver
jaardag de hele troep over de
vloer. Ik heb vijf kinderen. Met
hun partners en kleinkinderen
kunnen ze hier natuurlijk hele
maal niet in. Maar ja, als ik
naar zo'n nieuw appartement
ga, kan dat ook niet."
Als ze echt zelf mag kiezen,
blijft mevrouw Ten Hengel-Uyt-
dehaage dus in haar huidige
huis. Het is er knus binnen en in
eerste instantie valt ook niet
eens op dat het klein is. Haar
meubels zijn niet zo groot. Ze
heeft dat bewust gedaan. Aan
de voorzijde heeft ze haar woon
kamer, achter een slaap- annex
hobbykamer. Een wand met
veel glas scheidt de twee vertrek
ken, wat een ruimtelijk gevoel
geeft. In de woning zit sowieso
veel glas. Mevrouw Ten Hen-
gel-Uytdehaage: „Ik vind dat
lekker, zoveel ruiten. Het maakt
alles lekker licht. Ik kan van het
eerste tot het laatste zonne
straaltje genieten. Dat krijg je
nooit meer." Mevrouw Ten Hen-
gel-Uytdehaage neemt alles re
delijk kalm op. 'Als ik toch weg
moet, dan ga ik gewoon weg, 't
liefst naar Goes." Ze is niet aan
Kwadendamme gebakken. Ja
ren geleden is ze met haar man
uit Den Haag naar het dorp ge
komen. „Hij had een eigen be
drijf in woningtextiel en kwam
veel in Zeeland. Hij vond Kwa
dendamme een geweldig dorp.
'Daar gaan we heen', zei hij. Ik
hou van de natuur en vond het
prima." „Zolang ik hier zit, is
het prima. De huisjes zijn goed,
het dak lekt niet en ik heb kaas
op de boterham."
Hoe dan ook, de tendens is er.
De in de jaren zestig massaal ge
bouwde bejaardenwoningen
hebben waarschijnlijk voor
ouderen hun langste tijd gehad.
Voor woningcorporatie R B
Wonen speelt daarbij in dorpen
als Kwadendamme mee dat be
jaarden de neiging hebben naar
plaatsen te trekken met meer
voorzieningen, naar Heinkens-
zand of naar Goes. Dat zijn alge
mene verhalen waarin zeker een
kern van waarheid zit. De huidi
ge bewoners van de Witte Dam
en de Rozenstraat in Kwaden
damme hebben daaraan echter
nauwelijks een boodschap.
De hogere huurprijs die straks
betaald moet worden, is veel
tastbaarder. „Ik verhuur nu 229
euro per maand, dat wordt
straks 470 euro", weet de buur
vrouw van mevrouw Ten Hen-
gel-Uytdehaage, mevrouw De
Punder-Poortvliet. „Nieuw
bouw is eenmaal duur en we bie
den straks ook meer", reageert
R B Wonen-directeur Van
Luijk. „Wie alleen een aow-uit-
kering heeft, gaat dankzij de
huursubsidie ook niet meer ver
huren." Het kan mevrouw De
Punder-Poortvliet niet overtui
gen. „Ik voel me opgesloten, als
ik in zo'n appartement kom te
wonen."
Harmen van der Werf
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeur van wille
keurige huizen. Iedere week gaat een andere deur open
en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
foto's Mechteld Jansen
Vele honderden, zo niet
duizenden zijn ervan
gebouwd in de jaren zestig.
In elke stad en in elk dorp
zijn ze wel te vinden, van
die bejaarden woningen met
alleen een begane grond-
vloer en vaak een tuintje.
Zo'n veertig jaar na dato
zijn ze volstrekt verouderd,
vinden de verhuurders. Zo
als ze met een vloedgolf zijn
gekomen, zo dreigen ze ook
weer te verdwijnen.
De kermis is woensdagoch
tend in aanbouw aan de
Witte Dam in Kwadendamme.
Veel attracties komen er niet,
maar voor zo'n klein dorp is het
toch behoorlijk wat. Het brengt
weer eens leven in de brouwerij.
Dat is precies wat mevrouw M.
de Punder-Poortvliet (78) zo
mooi vindt aan haar huidige
woonstek. Maar, ze moet waar
schijnlijk verhuizen. R B Wo
nen, de woningcorporatie in Rei-
merswaal en Borsele, wil op de
plek van het even verderop uit
gebrande café De Kroon tien se
niorenappartementen in twee
lagen bouwen.
Mevrouw De Punder-Poortvliet
mag erheen met de mede-bewo
ners van zes bejaardenwonin
gen aan de Witte Dam en één be
woner van de naastgelegen Ro
zenstraat. „Ik vind het ver
schrikkelijk", zegt ze. „Ik kan
vanuit mijn woonkamer nu alles
op straat zien, met carnaval,
met de kermis, de kinderen die
naar school gaan. Bij ons achter
is ook nog een speeltuin. Hart
stikke gezellig." Ja, ja, ze weet
waarom R B Wonen - zoals zo
veel woningverhuurders - van
de oude bejaardenwoningen af
wil. Ze zouden te klein en niet
meer van deze tijd zijn. De Kwa-
dendamse is het daar 'totaal
niet mee eens'. „Deze huizen mo
gen van 1966 zijn, maar ik vind
dat helemaal niet erg. Alleen de
douche voldoet niet. Het water
loopt soms tot in de gang, maar
ja, er wordt ook helemaal niets
meer aan gedaan. Dan krijg je
zulke dingen."
Geschikt voor de ouderen van
nu, ongeschikt voor de ouderen
van de toekomst. Menig verhuur
der schermt daarmee om te kie
zen voor sloop of herbestem
ming van de bejaardenwonin
gen uit de jaren zestig. De hui
zen nemen bovendien verhou
dingsgewijs veel grond in be
slag. Waar aan de Louise de Co-
lignystraat in Goes eens enkele
tientallen van deze bejaarden
woningen stonden, komt een
nieuw complex met 70 apparte
menten en woningen met de
grootse naam Hof van Oranje.
Het moet gezegd worden, de be
langstelling voor dit project is
groot. Tegen de tweehonderd ge
gadigden hebben zich al bij - in
dit geval - woningcorporatie
Rws in Goes gemeld. „Dal; is
Mevrouw J. ten Hengel-Uytdehaagè in haar bejaardenwoning.
het", volgens directeur Peter
van Luijk van R B Wonen.
'Voor zulke grotere nieuwbouw-
appartementen, zoals wij ook in
Kwadendamme willen realise
ren, kun je rekenen op meer inte
resse." Woonconsulente Saskia
van der Nat, die de bewoners in
Kwadendamme begeleidt, weet
uit ervaring dat dit zo werkt, En
dat op bejaarden woningen als
aan de Witte Dam en Rozen-
dat eerst vijfenvijftig was." Van
Luijk vult aan dat je daarmee
moet oppassen. „Voor je het
weet, haal je alleenstaanden bin
nen die lekker goedkoop willen
wonen en het met allerlei din
gen niet zo nauw nemen. Blijft
het bij één zo'n bewoner, dan is
het te overzien, maar dan wil
een vriend ook zo'n woning."
Voor de zittende bewoners blijft
het een lastig verhaal, realiseren
verhuizen. R B Wonen wil de
bejaardenwoningen ook niet slo
pen, maar geschikt maken voor
starters op de woningmarkt,
voor jongeren. Van Luijk:
„Want je hoort toch steeds dat
vooral aan goedkope starterswo-
ningen veel behoefte bestaat."
De buurvrouw van mevrouw De
Punder-Poortvliet, de 83-jarige
J. ten Hengel-Uytdehaage, kijkt
daarvan op. Zij weet niet beter
straat nauwelijks nog wordt in
geschreven. „Soms krijgen wij
niet één reactie, soms een stuk
of drie. En dan moet je nog
maar afwachten of woningzoe
kenden van de gevraagde leef
tijd reageren. We hebben voor
een aantal complexen de leef
tijdsgrens al moeten verlagen
naar vijfenveertig jaar, terwijl
Van Luijk en Van der Nat zich.
Zij zijn gehecht aan hun wo
ning, hoe klein die in de ogen
van de woningcorporatie en ken
nelijk ook van woningzoeken
den is. Van Luijk en Van der
Nat benadrukken dan ook dat
niemand gedwongen zal worden
naar het nieuwe appartementen
complex in Kwadendamme te
dan dat de bejaardenwoningen
aan de Witte Dam en Rozen
straat worden afgebroken, als
alle bewoners eruit zijn. „O, als
ze blijven staan, dan blijf ik
ook",,zegt ze zonder enige aarze
ling. Zij kan overigens 'best be
grijpen' dat R B Wonen van
de bejaarden woningen af wil.
„Ze zijn niet meer passend in de-
De speeltuin achter de bejaardenwoningen in Kwadendamme.
