Alle troep gaat in de toiletpot
Divers aanbod in Galerichel
Wegen rond
Vlaamse havens
slibben dicht
Kipvis opent ateliers in Middelburg
GELICHT
door Raymond de Frel
Dag lieve, lieve Fritsje. Nu je je laat
ste adem hebt uitgeblubt, zeggen
wij jou voorgoed vaarwel. Mama wil
de niet kijken, die wil je liever levend
in gedachten houden. Hoewel je niet
zo'n reislustige goudvis was en daar
om zonder morren genoegen nam met
een stukje groen en een speelgoedhuis
je in je kom, moet je nu toch nog op
reis. Wij wensen je 'een behouden
vaart. Rust zacht... daar ga je hoor.
Het riool in.
Fritsje is lang niet de enige vreemde
kostganger in het rioleringssysteem.
Geplette spinnen (want stel je voor
dat ze in de vuilnisbak toch nog tot le
ven komen!), afgedankte waterschild
padden en griezelige langpootmuggen,
er is volgens velen geen betere weg om
Riool
er vanaf te komen dan met een simpe
le druk op de spoelknop van de wc.
Niks nog even met de luchtverfrisser
spuiten, helemaal niet nodig: hup,
deur achter je dicht slaan en klaar is
kees. En mondje dicht tegen de buiten
wereld hè: die vis of waterschildpad is
gewoon begraven!
Het mag natuurlijk niet, het valt ook
niet goed te praten, maar eigenlijk
zijn de overleden, afgedankte of dood
geslagen dieren in het riool nog niet
eens zo erg. Daar weten ze in de ge
meente Terneuzen inmiddels over mee
te praten. De gemeente deelde deze
week al haar inwoners middels een
persbericht indirect een waarschu
wing uit, want medewerkers moeten
zeker twee keer per week uitrukken,
omdat het riool ergens verstopt zit. De
waarschuwing had nauwelijks de
krant gehaald, of het was alweer twee
keer prijs. Op de Oudelandseweg en
Waterlelie in Terneuzen konden water
en uitwerpselen zich ondergronds
geen weg meer banen. Reden: een op
gehoopte 'dam van schoonmaakdoek-
jes'. Doekjes om de wc-bril mee op te
Medewerkers van de gemeente Terneuzen moeten gemiddeld twee keer per week uitrukken om verstopte rioleringen te verhelpen.
foto Peter Nicolai
frissen of schoenen te poetsen en spe
ciale lapjes voor het reinigen van (kin
derbilletjes kosten, hoe proper ook de
eigenlijke bedoeling is, de gemeente
Terneuzen handenvol met geld. „Vijf
honderd euro per week", weet gemeen
tewoordvoerder Dirk Timmers.
De afvalbak is een veel betere rust-,,
plaats voor dit soort doekjes, gaf de ge
meente haar inwoners mee. Door het
toilet mag namelijk alleen wc-papier
worden gespoeld. Overigens, in Neder
land mag dat dan wel als een vanzelf
sprekendheid worden beschouwd, het
is in zekere zin ook een luxe.
Dat ondervond een Terneuzens stel
drie jaar geleden tijdens een vakantie
in Turkije. „In de badkamer van ons.
appartement hing een briefje met het
verzoek het gebruikte wc-papier in
een daarvoor bestemde emmer te depo
neren, omdat het rioleringssysteem
niet tegen papierproppen kon. De eer
ste dagen hielden we ons daaraan,
maar toen we na een diner 's nachts al
lebei de gevolgen van een te grote hoe
veelheid olijfolie ondervonden, heb
ben we de -boel toch maar gewoon
-doorgetrokken", vertelt de 24-jarige
Terneuzense.
Gemaksproduct
In haar woonplaats weten ze inmid
dels wat voor gevolgen dat soort ge
drag kan hebben. Schoonmaakdoekjes
staan psychologisch gezien 'dicht bij
water', wat het verleidelijk maakt
zo'n gemaksproduct in het toilet te
gooien. Maar er is natuurlijk niemand
die denkt aan vastlopende pompen en
gemalen, uitval van de drukriolerings-
systemen en extra belasting van de
rioolwaterzuivering. „Veel schoon
maakdoekjes en ook het goedkopere
toiletpapier lossen niet goed op. Als
het wel afbreekbaar is, staat het op de
verpakking vermeld. De hygiënische
doekjes voor babykontjes bijvoor
beeld. Die moeten gewoon tegelijk
met de luier in de vuilnisbak worden
gegooid", aldus Timmers.
Hij lepelt in no time een lijst van 'aan
gespoelde voorwerpen' op. „Handdoe
ken, houdertjes van wc-verfrissers, fri-
tesvet, een kunstgebit... vorige week
werden in het riool in Sas van Gent
zelfs twee gereedschapsleutéls aange
troffen." Ook ondergoed wordt meer
dan eens in de pot gepropt. Flor
Vriends uit Retranchement, die jaren
lang jeugdcamping De Wildhof runde,
kan daarover meepraten. Een jonge
gast die na het laten van een natte
wind zijn slip doorspoelde en daar
door voor een verstopte persleiding
zorgde? Vriends keek er al niet meer
van op. Maar zijn schoonmakers wel.
Steeds minder mensen waren bereid
de toiletgebouwen schoon te maken,
dus schakelde Vriends over op een wc
per standplaats. Met succes, want van
af dat moment was iedereen verant
woordelijk voor zijn eigen wc.
Hebben we het nog niet gehad over
twee voorwerpen waarmee veel men
sen liever niet in hun broekzak lopen,
laat staan het in hun pedaalemmer te
genkomen: gebruikt maandverband
en condooms. Ook dat zijn dus verbo
den riooltoppers. Maar ach, zolang je
het maar kwijt bent, is er niets aan de
hand. Toch? Totdat het afvoersysteem
in de eigen woning dichtslibt. Want
dan is het huis vaak véél te klein,.
zaterdag 2 juli 2005
door Wout Bareman
ZEEBRUGGE - De wegen rond
de Vlaamse havens slibben
dicht. Nadat het Havenbedrijf
Gent enkele weken geleden al
de noodklok luidde, doet nu ook
de haven van Zeebrugge dat. En
ook de Waaslandhaven op de lin
ker Scheldeoever vlakbij de
Zeeuws-Vlaamse grens is steeds
moeilijker bereikbaar.
Vooral Zeebrugge dreigt in moei
lijkheden te komen door gebrek
aan goede wegverbindingen met
het achterland. Via de Express
wegen Brugge-Zeebrugge en
Knokke-Antwerpen (parallel
aan de grens met Zeeuws-Vlaan-
deren) wordt 64 procent van het
goederentransport afgewikkeld.
Vorig jaar reden bijna 900.000
vrachtwagens, voornamelijk
met containers, af en aan; tegen
2020 wordt een verdubbeling
verwacht. Na de opwaardering
van de nieuwe containertermi-
nal van rederij Maersk, begin
2006, loopt het aantal vrachtwa
gens in elk geval al op met ruim
300.000 per jaar.
Onderzoek van de Beroepsvere
niging van Vlaamse Goederen
vervoerders maakt duidelijk de
wegeninfrastructuur rond Zee
brugge en Brugge hopeloos te
kortschiet. Er is zo'n 200 mil
joen euro nodig om een drei
gend verkeersinfarct te voorko
men.
Binnenvaart
Het havenbestuur pleit al jaren
voor betere verbindingen met
het achterland, niet alleen over
de weg, maar ook over het wa
ter. Want ook de binnenvaart
ontmoet alle mogelijke obsta
kels van en naar de kusthaven.
Havenvoorzitter J. Coens stelt -
en dat deed havenschepen D.
Termont van Gent al eerder -
dat niet al het geld voor nieuwe
infrastructuur richting Antwer
pen dient te gaan, maar dat ook
de situatie in de andere havenge
bieden de nodige aandacht ver
dient. De onderzoekers wijzen
bovendien op de concurrentiepo
sitie van met name Zeebrugge.
Volgens hen wordt de verkeerssi
tuatie rond concurrerende ha
vens als Vlissingen, Calais, Duin-
kerke en Boulogne-sur-mer wél
voortvarend aangepakt. Woord
voerder L. Verkinderen van de
beroepsvervoerders: „Het is
geen vijf voor twaalf meer,
maar twaalf uur."
Personeel
De vervoersproblemen in de
Waaslandhaven raken vooral de
havenarbeiders. Veel bedrijven
op de linker Scheideoever onder
vinden grote moeilijkheden bij
het werven van laaggeschoold
personeel, dat meestal niet over
een auto beschikt en is aangewe
zen op het openbaar vervoer.
Maar dat is er niet of nauwe
lijks.
Gouverneur A. Denys van
Oost-Vlaanderen heeft beloofd
met vervoersmaatschappij De
Lijn te gaan praten over een pen
deldienst van bussen, zoals die
ook in de Gentse Kanaalzone
van start gaat. Havenbestuur-
ders voorspellen ook grote pro
blemen met het goederentrans
port over de weg na de opening
van de nieuwe containerhaven
Het Deurganckdok bij Doel. De
wegen op de linkeroever hebben
onvoldoende capaciteit om de
daarmee gepaard gaande
stroom van vrachtwagens met
containers te verwerken.
VU-orkest treedt
op in Veere
VEERE - Het studentenorkest
van de Vrije Universiteit van
Amsterdam speelt volgende
week woensdag, 6 juli, in de Gro
te Kerk in Veere.
De tachtig tot honderdtwintig
muzikanten voeren laat-roman-
tische en twintigste-eeuwse mu
ziekstukken uit.
Het optreden begint om acht
uur 's avonds.
Kaarten reserveren kan onder
0118-623650.
In kunstwerkplaats Kipvis worden verschillende objecten van textiel getoond tijdens de expositie '20 Denier'foto Lex de Meester
[door Rolf Bosboom
SINT LAURENS - Kunstwerk
plaats Kipvis vestigt zich in Mid
delburg. Zij krijgt de beschik
king over een deel van het
schoolgebouw aan het Molenwa
ter, met tien ateliers voor kun
stenaars en een presentatieruim
te.
De vroegere supermarkt in de
Van Cittersstraat in Sint Lau
rens, waarin Caroline Passenier
een jaar geleden de kunstwerk
plaats opende, blijft bestaan als
Kipvis-locatie maar de toekom
invulling daarvan is nog
zeker. Vandaag wordt de
tentoonstelling vóór de
naar Middelburg ge
Annemieke Fanoy toont
-i'textiele objecten.
Het onderkomen in Middelburg,
vanaf 1 augustus beschikbaar,
een tijdelijk karakter. De
is bereid Kipvis onder
te bieden, in afwachting
een nieuwe bestemming
de plek, De begane grond
vordt voorlopig gebruikt als de
pendance voor basisschool ABS,
de eerste etage zijn tien loka-
en die als atelier kunnen wor-
gebruikt. Bovenin is nog
een ruimte die geschikt is voor
exposities, zodat gemaakt werk
ook kan worden getoond. Pas
senier en het bestuur van Kipvis
hebben contacten met diverse
kunstenaars die belangstelling
hebben voor een atelier, maar
definitieve afspraken moeten
nog worden gemaakt.
Het initiatief sluit helemaal aan
bij de behoefte van veel kunste
naars, zeggen Passenier en Kip-
vis-bestuurslid Liesbeth La
beur. „Het moet ongeveer het
zelfde karakter krijgen als de
kunstwerkplaats in Sint Lau
rens, maar dan voor tien men
sen. De toegevoegde waarde er
van is dat er zo vanzelf ontmoe
tingen tussen kunstenaars ont
staan. Het moet een soort broed
plaats worden." Een van de kun
stenaars die interesse heeft, is
Annemieke Fanoy (1970), die in
Vlissingen is geboren, op de
kunstacademie in Rotterdam
heeft gezeten en daar nuook
woont en werkt. Inmiddels is ze
in toenemende mate weer in Zee
land te vinden, zoals de komen
de weken met een expositie bij
Kipvis.
De tentoonstelling wekt in eer
ste instantie verwondering. Her
en der zijn grote aantallen
woldraden gespannen die hin
dernissen voor de bezoeker
vormen. Wie ze overwint, kan
de diverse textiele objecten aan
de muur van nabij bekijken. „Ik
verzamel textielrestanten", ver
klaart Fanoy. „Vandaaruit ben
ik de ruimte gaan benaderen.
Voorheen heb ik veel getekend.
Pas de laatste jaren ben ik met
textiel gaan werken." De
teksten aan de muur en op de
grond vormen de sleutel van de
expositie. Ze zijn afkomstig uit
Ten huwelijk van haar favoriete
schrijver John Berger. Het ene
fragment is een oude Griekse
tekst die hij citeert; het andere
deel beschrijft de rol van
voorwerpen die als talisman die
nen.
Veilig gevoel
„Alles draait om veiligheid en
bescherming", zegt Fanoy. „De
objecten die ik heb gemaakt, ge
ven mij een veilig gevoel en zijn
dus een soort talisman." Het
zijp vaak oude stukken textiel,
die ze zo heeft bewerkt en her
steld dat ze een nieuwe bestem
ming hebben gekregen. Daarbij
vindt Fanoy het belangrijk om
zichtbaar te maken wat zij heeft
gedaan, zodat de geschiedenis
van het object eraan valt af te le
zen.
„Het zijn vaak kleine dingen,
die je dwingen om goed te kij
ken." Wie dat wil doen, wordt
wel gedwongen over de wollen
blokkades heen te stappen. Het
is een manier, aldus de kunste
nares, om de toeschouwer de
ruimte bewuster te laten bele
ven. Zij markeert onder meer de
diverse fases van uitbreiding
van de vroegere supermarkt die
nog in het tegelwerk op de vloer
zichtbaar zijn.
„Ik probeer alles op een heel
lichtvoetige manier te bena
deren", zegt Fanoy. Tegelijk
ontstaat er, binnen de muren
van de kunstwerkplaats, ook
voor haar een nieuwe samen
hang tussen de afzonderlijke
objecten, met de woldraden als
verbindende lijnen, „In deze
ruimte krijgt het werk een con
text."
Expositie: '20 Denier' van Anne
mieke Fanoy, t/m 26 juli in kunst
werkplaats Kipvis, Van Citters
straat 49a, Sint Laurens. Ge
opend: di. en do., 14-16 uur en op
afspraak (06-17648693). De ten
toonstelling wordt vandaag om
16.00 uur geopend met een poetrys-
lam van UpperFloor (Floor Come-
lisse).
door Anita Tournois
kunst
AARDENBURG - Naast de jaar
lijkse expositie, onder de noe
mer Waardig en Normaal wordt
men deze zomer in Galerichel
ook getrakteerd op poëzie- en
muzikaal gebied. Vanaf drie juli
zijn er elke zondagmiddag diver
se optredens.
Samengebald in een Zomer Mi
ni-festival, dat nu zondag
begint en het weekend van tien
en elf september wordt afge
sloten; met drie reguliere en zes
zomersalons, de braderichel en
het Open Monumentenweekend,
georganiseerd door De Com-
panen van Galerichel en telkens
ingenomen door andere arties
ten. "De optredens tijdens dit
minifestival zullen zoveel moge
lijk worden verzorgd door
vrienden van de galerie, met
naast muzikanten en dichters,
ook vrijwilligers. Kortom men
sen die in de loop der tijd al bij
ons zijn opgetreden of de galerie
een warm hart toedragen. De
toegang is gratis en elke keer is
er een boeketloterij. Deze zomer
draaien we proef. Woi'dt het een
succes dan gaan we er zeker
mee door.
Jamsessie
Zondag beginnen we met een
jamsessie, intussen onze 68ste,
ons 6de poëticum en een concert
je door Con Grazia. Elf
Zeeuws-Vlaamse dames zingen
dan 15e-20e eeuwse liederen in
de beeldentuin". Aan het woord
is Gert Branderhorst, zoon van
oprichtster Wilma Richel, die vo-
ïrig jaar overleden is. Samen met
vader Eimert zet hij de galerie
verder voort en kwijt zich prima
van zijn taak.
Toch blijft Wilma de bezoekers
Werk van
Andy Warhol
in galerie Tina
MIDDELBURG - Galerie Tina
aan de Dam 21 in Middelburg
toont morgen tijdens de Kunst
route Middelburg uitsluitend
werken in zwart-wit, die deson
danks een zomerse sfeer uitstra
len. Er is, tussen 13.00 en 17.00
uur, materiaal te zien van onder
anderen Teun Hocks, M. Cha
gall, Andy Warhol, W. Kandins-
ky, Erik Andriesse, A. Chri stof
fel en Erwin Olaf.
Chi, beeld van Marijke in den Bo:
indirect welkom heten. Via het
beeld Wilma met het pikkie, dat
de gevel aan de ingang siert -
Wilma en haar halssieraad van
een mannetje met een pikje wa
ren onafscheidelijk - gemaakt
door kunstenares Marijke in
den Bosch. Een beeldend aan
denken als hommage, aangebo
den namens alle exposerende
kunstenaars, die jaarlijks nieuw
werk inbrengen.
In de beeldentuin, die steeds
meer vorm krijgt door de met
buxus omrande perken, komen
de beelden prachtig tot hun
recht. Kijk Chi eens, één van de
rondborstige dames in keramiek
van In den Bosch. Strijdvaardig
torent ze uit boven de lavendel
in volle bloei.
De vrouwelijke figuur vervult
dit jaar een prominente rol in
Waardig en Normaal. Een ode
aan de vrouw, moeder, minna
res, vervaardigd in talrijke po
ses, karakters, met wisselende
vormgeving en uitgevoerd in di
verse materialen als brons, ar
duin, keramiek, marmer of
vormgesmolten glas. Figuurlijk
en abstract, daartussen geab
straheerde vormen. Zittend,
staand, slapend, mijmerend, uit
dagend, in diep gepeins en vol
emotie staan ze symbool en roe
pen ver- en bewondering op.
Verval
Van dikbilletjes tot ranke den
nen, ontluikend jong of als rijpe
re vrouw. Zoals in Mater, een
naakte vrouw op een bank, van
Jos van Onna, waar de schoon
heid van lichamelijk verval
wordt verbeeld. Of zwierig ele
gant als het zwarte beeld van Is-
sa Kiemtore en La femme II, een
unica van Ali Kalverda. Zij vor
men slechts een greep uit de
meer dan honderd beelden die
buiten en binnen te bezichtigen
zijn.
Binnen kan men zijn hart opha
len aan de schilderijen van Nest
Martens, een krasse tachtigjari-
foto Camile Schelstraete
ge, die sinds enige tijd ook naar
buiten treedt met poëzie. Aan
de buitenmuren hangen vele ge
plastificeerde vellen met gedich
ten van zijn hand, die treffen
door klankkleur en wijze een
voud,
Of aan de kleurrijke werken van
huisvriend Jan Bruëns, Berry,
Carla van Geene, Carola Visser
of Liz Rumburk. Andere buiten
soms ook binnenexposanten
zijn: Marie-José van Bezey, Gea
van Moorselaar, Gerdi Zwaan,
Lenie Verschuuren-Hendriks,
Margreet Rensen, Dirk Balder,
Piet van der Linden, Henk
Zwaan, Louis Wiemes, Dees Ver-
schuuren, Hardi, Lilly Rappelet,
Quint Abegg en anderen.
Tentoonstelling t/m 11 september,
Galerichel, Weststraat 38, Aarden
burg
Dagelijks geopend van 13.00 -
18.00 uur. Buiten seizoen zo. 14.00
- 17.00 uur.
Meer info over de Zomer van gale
Richel 2005:
urww.galerichel.com.
