Een slapende reus wordt wakker
PZC
Advies over groei Schiphol zet
kwaad bloed bij Milieudefensie
PZC
Conventie Genève
voldoet niet meer
door groei terreur
Democratie kwijnt
in Hongkong
pri*L_
Afhaalchinees illustreert bij uitstek de kracht van de Chinese economie
te gast
1 juli 1955
vrijdag 1 juli 2005
China groeit uit tot een economische supermacht. Het geheim van
het Rijk van het Midden is zichtbaar voor iedereen die wel eens een
bezoek brengt aan een Chinees restaurant. De Chinese restau
ranthouder toont een mentaliteit die optimale kans biedt op succes
en deelt die met de Chinezen in het land van herkomst.
door Gert-Jan Hospers
China is een slapende reus,
zei Napoleon ooit over dit
immense Aziatische land met
zijn 1,3 miljard inwoners. Het
Rijk van het Midden, zoals de
Chinezen hun land veelzeggend
noemen, maakt een enorme eco
nomische groei door. Het natio
nale inkomen van China stijgt
jaarlijks met zo'n negen pro
cent, terwijl we hier in Europa
al blij mogen zijn als we één pro
cent groei per jaar halen.
Achter die Chinese opmars gaan
duizelingwekkende cijfers
schuil. Gemiddeld wordt er in
China elk half uur een fabriek
geopend. Jaarlijks studeren in
China bijna een half miljoen in
genieurs af. Volkswagen ver
koopt er meer auto's dan in
Duitsland. Elke maand stijgt
het aantal mobiele bellers met
vijf miljoen. De helft van alle di
gitale camera's en airco's ter we
reld, een derde van alle schoe
nen en magnetrons en een kwart
van alle wasmachines komt uit
China. Zo kunnen we nog wel
even doorgaan. Deze cijfers vor
men echter maar een deel van
het verhaal.
Armoede
De kloof in China tussen stad en
land, kust en binnenland en rijk
en arm is nog groot. Afgezien
van een middenklasse van zo'n
honderd miljoen stedelingen
leeft een groot deel van de bevol
king nog onder armoedige om
standigheden. China staat óók
voor achthonderd miljoen arme
boeren, een instabiel financieel
systeem en een grote nationale
schuldenlast. De Chinese econo
mie is bovendien nog niet groter
dan die van het Verenigd Ko
ninkrijk. De betekenis van Chi
na voor Nederland valt mee: on
ze jaarlijkse export naar het
land is net zo groot als die naai
de Duitse stad München.
Toch valt er met de Chinezen en
hun economie niet te spotten.
Net zoals eerder tijdens de
Han-, Tang- en Ming-dynastie
zal het Rijk van het Midden zijn
naam eer aan doen.
China wordt een economische
supermacht en zou wel eens kun
nen uitgroeien tot het centrum
van de wereld. Het geheim daar
van zit hem niet zozeer in de
macht van het getal, als wel in
de mentaliteit van de Chinezen.
Dat kunnen we al zien in het eer
ste de beste afhaalrestaurant.
Tijdens de afgelopen veertig
jaar is het aantal Chinese eetge-
legenheden in ons land meer
dan verachtvoudigd. Geen enke
le tak binnen de horecasector is
in die periode zo snel gegroeid.
lidariteit. Ze zijn trots op hun
eeuwenoude taal en cultuur en
zijn loyaal aan elkaar. Die soli
dariteit zien we vooral binnen
de eigen familie: verwanten
staan elkaar moreel en finan
cieel bij, bijvoorbeeld door geld
aan ondernemende broers of ne
ven uit te lenen. Het spreekt
voor zich dat de Chinese restau
rateurs model staan voor hun
landgenoten in China zelf.
Nederland kan veel van de Chi
nese horeca-ondernemers leren.
Want het is juist hun mentali
teit die ons land zo node mist.
Nederland is slachtoffer gewor
den van de 'wet van de remmen
de voorsprong'. Vroeger waren
we rasondernemers en liepen we
voorop. Die economische voor
sprong heeft er echter toe geleid
dat we op het hoogtepunt van
het succes lui, gemakzuchtig en
zelfgenoegzaam zijn geworden.
Het probleem is dat je zo'n men
taliteit niet van de ene op de an
dere dag verandert. Eenvoudig
weg de concurrentie aangaan
met China is dan ook een illusie.
We kunnen op dit moment hoog
stens trachten een graantje mee
te pikken van het Chinese suc
ces.
Napoleon
Onder het motto 'If you can't
beat them, join them' heeft Phi
lips al een laboratorium in Chi
na geopend. Wanneer ons land
slimme deals weet te sluiten met
de Chinezen (bijvoorbeeld: jul
lie onze laboratoria, maar dan
wel gebouwd met Nederlands
materiaal) blijft de schade be
perkt. Intussen moeten we goed
nadenken wat het Westerse ant
woord is op het Oosterse succes.
De afhaalchinees biedt alvast
stof tot nadenken. Hoe het ook
zij, Napoleon had een vooruit
ziende blik. Over China zei hij
namelijk ook: 'Als die slapende
reus eenmaal ontwaakt, dan zal
de wereld beven.'
Gert-Jan Hospers is universitair
docent economie en strategie aan
de Faculteit Bedrijf, Bestuur en
Technologie van de Universiteit
Twente
Uit onderzoek blijkt dat die
groei grotendeels te danken is
aan de eigenschappen van Chi
nese restauranthouders. Om te
beginnen hebben Chinezen pres
tatiedrang en een langeter-
mijn-perspectief. Ze werken
hard, zeuren niet en willen hoe
dan ook als horeca-ondernemer
slagen. Omdat Chinese migran
ten willen dat hun nageslacht
het beter heeft dan zijzelf, doen
ze er alles aan om de studie van
hun kinderen te bekostigen. Ver
der zijn Chinezen flexibel en in
novatief. In hun restaurants is
de klant nog koning en worden
de gerechten aangepast aan de
smaak van het publiek. Zo
staan sinds de komst van grote
aantallen Indische Nederlan
ders na 1948 Indonesische ge
rechten als nasi en saté op de
Chinese menukaart. Of neem de
recente opmars van wokrestau
rants waarmee ingespeeld
wordt op de trend van verant
woord eten. Ten slotte kennen
de leden van de Chinese gemeen
schap een sterke identiteit en so-
door Stevo Akkerman
De Conventie van Genève,
die stamt uit 1949, is
niet geschikt voor de oorlog
voering van nu, waarin terro
risten de plaats van soldaten
hebben ingenomen. Er moet
daarom een speciale Conven
tie tegen Terreur komen, zegt
de Israëlische oud-rechter
Straschnov.
Amnon Straschnov is in Ne
derland vanwege een con
ferentie over 'zelfverdediging
en recht'. Als voormalige ad
vocaat-generaal van de Is
raëlische militaire rechtbank
en rechter in Tel Aviv, kent
hij de spanning tussen de wet
en de nationale veiligheid. Al
les wat je doet, moet legaal
zijn, zegt hij, maar één prin
cipe staat vast: als je be
dreigd wordt, sla je preven
tief toe.
Plet principe 'in noodgevallen
gelden andere regels' bepaalt
ook de tactiek tegen terro
risten, zegt de oud-rechter.
„Stel, je weet dat in Nabloes
iemand explosieven maakt
om vijf dagen later een aan
slag te plegen in Israël.
Wacht je dan tot hij opduikt
en zijn shirt openrukt om
zichzelf en zijn omgeving op
te blazen? Nee, je arresteert
hem. En als dat niet kan, scha
kel je hem uit."
Liquidaties
Straschnov erkent dat bij der
gelijke liquidaties Palestijnse
burgers zijn omgekomen.
„Dat gebeurt als terroristen
en hun leiders zich verschui
len in moskeeën en dergelij
ke. Maar het is nooit onze be
doeling burgers te treffen. We
hebben daarvoor duidelijke
Hoe is dan te verklaren dat in
de tweede intifada (2000-
2004) aan Israëlische kant dui
zend doden vielen en aan Pa
lestijnse drieduizend? Dat
zijn toch niet allemaal terro
risten geweest? „De eerste in
tifada (1987-1990) was nog
een opstand van burgers, de
tweede was bijna een oorlog,
met enorm veel aanslagen.
Daardoor is ook onze reactie
harder geweest. Wat hadden
we dan moeten doen? Lijd
zaam toekijken? De andere
wang toekeren? Dat zijn te
genover terreur geen opties."
Dat er sprake was van een
bijna-oorlog wil volgens
Straschnov niet zeggen dat
het oorlogsrecht van toepas
sing zou moeten zijn op de Pa
lestijnse strijders. Ze zijn
geen krijgsgevangenen die de
bescherming genieten van de
Conventie van Genève, waar
in het oorlogsrecht is vastge-
legd.
Terrorisme
„Ze dragen geen uniform, ze
kiezen burgers als doelwit.
Het zijn criminelen, geen
krijgsgevangenen." Toch le
vert deze categorie crimi
nelen wel juridische proble
men op. Straschnov pleit
daarom voor een internationa
le Conventie tegen Terreur,
zodat landen elkaar kunnen
houden aan rechten en plich
ten in de strijd tegen het terro
risme. Welke rechten hebben
verdachten die van plan wa
ren aanslagen te plegen, maar
tijdig zijn opgepakt?
Welke status heeft bewijsma
teriaal dat door inlichtingen
diensten is verzameld en dat
niet in een openbare rechts
zaak kan worden gepresen
teerd?
Dat zijn vragen die dan aan
de orde moeten komen.
Straschnov: „Je spreekt hier
niet over straf, maar over pre
ventie, Dat is heel wat an
ders. In Israël hanteren we de
'administratieve hechtenis' ge
baseerd op het Britse recht.
Mensen kunnen worden vast
gehouden op grond van ver
trouwelijke informatie, maar
de rechter moet die informa
tie wel toetsen."GPD
door Erwin Tuil
Vandaag gaan Hongkongers
opnieuw de straat op om te
demonstreren voor democratie
en tegen inmenging van Peking.
De protesten klinken echter
steeds zwakker, want de demo
cratische beweging kent zware
tijden.
„Het enige waar Donald Tsang
nog iets over te zeggen heeft, is
de keuze van zijn vlinderstrik in
de ochtend." Veel cynischer kon
het democratische kamp in
Hongkong de nieuwe baas van
de voormalige Britse kroonkolo
nie niet neerzetten.
Donald Tsang Yam Kuen, die
van de vlinderstrik zijn handels
merk heeft gemaakt, wordt door
de democratische beweging op
zijn best gezien als een zetbaas
van de communisten in Peking.
Niet iedereen is het met die type
ring eens. „Hij is wel iemand die
zowel vrienden heeft in het
pro-Pekingkamp als in het de
mocratische kamp van Hong
kong," zegt Chris Yeung, com
mentator van de South China
Morning Post. „Tsang kan met
meer mensen overweg dan zijn
voorganger Tung Chee-hwa.
Dat zou het makkelijker moeten
maken voor hem. Maar vergeet
niet dat hij niet het onvoorwaar
delijke vertrouwen heeft van Pe-
king."
Dat vertrouwen zal de gewezen
carrière-ambtenaar Tsang de ko
mende jaren moeten zien te win
nen. Zijn voorganger maakte
zijn tweede termijn niet vol,
stang geldt voor de resterende
twee jaar als een tussenpaus.
Maar daarna wil hij een volle pe
riode van vijf jaar dienen. Dat
betekent dat de komende twee
jaar vooral bedoeld zijn om Pe
king te laten zien dat Tsang de
belangen van de Volksrepubliek
serieus neemt.
Veeg teken
Zijn Britse titel 'Sir' gebruikt
hij niet meer om niet lang twij
fel te zaaien over zijn loyaliteit.
Geen erger verwijt dan dat ie
mand zijn Chinese wortels niet
respecteert, ten faveure van een
koloniaal verleden. De democra
tische beweging is daar op zijn
minst ongelukkig mee en noemt
het een veeg teken dat Tsang
naar Peking vloog om daar zijn
benoeming officieel uit handen
van de Chinese premier Wen Jia-
bao in ontvangst te nemen. Dat
hij door een kiescollege in Hong
kong was gekozen, gaf de benoe
ming van China's favouriet niet
meer dan een flinterdun demo
cratisch tintje.
De afspraak die in 1997 werd ge
maakt bij de overdracht van
Hongkong aan China, dat er
sprake zou zijn van één land en
twee systemen, wordt volgens
de democratische beweging met
voeten getreden. De soevereini
teit die de kolonie beloofd was
is een wassen neus gebleken. Pe
king dicteert en Hongkong heeft
alles maar te pikken.
Enquête
Tsang zwaaide deze week met
een enquête die aangaf dat alge
meen stemrecht voor de wetge
vende raad van Hongkong, de
Legislative Council Legco, abso
luut geen prioriteit heeft voor
de bevolking. Sterker, recht
streeks gekozen afgevaardigden
voor de raad en een direct geko
zen bestuurder staan op de der
tiende plaats van het prioritei
tenlijstje. Belangrijker voor de
burgers zijn het aanpakken van
vriendjespolitiek, de werkloos
heid, instabiliteit en luchtvervui
ling.
De democratische partijen zet
ten daar hun eigen peiling tegen
over. Daaruit blijkt dat 60 pro
cent van de bevolking nog
steeds algemeen kiesrecht wil.
Nu zit Hongkong opgezadeld
met een systeem waarin bedrijfs
leven en bepaalde beroepsgroe
pen veel meer invloed hebben
dan de gewone man. Het princi
pe van een stem per volwassene
wordt niet geaccepteerd door Pe-
king.
De jaarlijkse demonstratie op 1
juli, de dag van de overdracht in
1997, was de afgelopen jaren
een succes voor de democrati
sche organisaties. Meestal wa
ren zo'n half miljoen mensen op
de been. Dit jaar zal dat aantal
niet gehaald worden. De verkie
zingen voor de Legco vorig jaar
september lieten niet de gehoop
te doorbraak zien voor de demo
cratische partijen. De fut lijkt
er uit.
Het kost ieder jaar meer moeite
om mensen nog op de been te
krijgen. En deze week ontstond
ook nog eens reuring bij christe
lijke organisaties over de offi
ciële deelname van de homobe
weging aan de demonstratie.
Een boycot dreigde en het ver
eende front vertoonde duidelij
ke barsten. GPD
door Heieen Paalvast
Schiphol moet de ruimte krij
gen om verder te groeien.
Het hele systeem van geluids-,
milieu- en veiligheidsnormen
moet daarvoor worden ver
nieuwd. Het huidige stelsel vol
doet niet, schrijft de Raad voor
Verkeer en Waterstaat in een ad
vies aan staatssecretaris
Schultz van Haegen (Verkeer)
over de toekomst van de lucht
vaart in Nederland.
Volgens deze toekomstvisie van
de Raad, een belangrijk advies
orgaan van het kabinet, ver
draagt de economische beteke
nis van een grote luchthaven
('hub') als Schiphol 'geen sterke
remming van de groei, ook als
dit mogelijk (tijdelijk of perma
nent) extra hinder veroorzaakt.'
De beschikbare capaciteit om
de komende jaren al door te
groeien naar 600.000 tot 700.000
vluchten per jaar (tegen 403.000
in 2004) kan Schiphol 'echter
niet volledig benutten omdat
het in een dwangbuis van nor
men zit'.
De raad doet enkele aanbevelin
gen ('ingrediënten') voor zo'n
nieuw normenstelsel. Zo zou in
een 'ruimtelijke reserveringszo
ne' rond de luchthaven, om
extra geluidsshinder te voorko
men, geen nieuwe woningen mo
gen worden gebouwd. Vliegrou
tes moeten maximaal worden ge
bundeld, in plaats van te laten
uitwaaieren zoals nu. Vertrek
en aankomstroutes moeten wor
den gecombineerd en langer
(15-20 kilometer) in een rechte
lijn in het verlengde van de ba
nen worden doorgetrokken.
Meer overlast
Daaraan zitten voor- en nade
len. Veel meer mensen zullen
minder overlast krijgen, maar
een beperkt aantal minder men
sen zullen 'voorspelbaar meer
overlast krijgen'. Dit kan aanlei
ding zijn om delen van woonker
nen te slopen, aldus de Raad in
het advies 'Vluchten kan niet
meer...' Aantallen en locaties
voor sloop noemt het orgaan
niet.
Staatssecretaris Schultz nam
het stuk gisteren in ontvangst,
maar wilde er niet inhoudelijk
op reageren zolang de evaluatie
van het Schipholbeleid loopt.
Daarvoor liggen er al zestig ver-
P ,7 y.1
betervoorstellen, aldus haar
woordvoerder.
Zo presenteerde begin deze
week de luchthavensector, waar
onder Schiphol en KLM, haar
een soortgelijk document dat
aanpassing van de huidige re
gels en voorschriften bepleit.
Dit pakket regels ligt vast in de
Luchtvaartwet uit 2002, die mo
menteel wordt doorgelicht door
Verkeer en Waterstaat. Andere
partijen kunnen hun steentje bij
dragen. Het eindrapport moet in
februari 2006 klaar zijn en met
verbetervoorstellen aan de
Tweede Kamer voorgelegd.
De publicatie van een tweede
Schipholadvies is echter koren
op de molen voor PvdA-kamer-
lid Duivesteijn. Volgens hem is
het stuk van de Raad des te
meer reden voor uitstel van de
deze week voorziene stemming
over de kabinetsplannen voor
een (gedeeltelijke) privatisering
van de nationale luchthaven.
Hij vindt het 'stuitend' om een
besluit te nemen terwijl er twee
belangrijke rapporten liggen
voor een nieuw Schipholbeleid.
Die moet de Kamer eerst bespre
ken om inzicht te hebben in de
consequenties daarvan. Pas
daarna kan ze beslissen of de
privatisering moet doorgaan, al
dus het Kamerlid.
De Raad voor Verkeer en Water
staat blikt ook verder vooruit en
wil weer de aanleg van een
luchthaven in zee laten onder
zoeken. Ervan uitgaande dat de
groei van de luchtvaart na 2020
gewoon doorgaat en de technolo
gie tekortschiet om die ontwik
keling met minder of evenveel
hinder mogelijk te maken, op
pert de Raad om een eerder stop
gezette studie naar de haalbaar
heid van zo'n luchthaven af te
maken.
Perplex
Milieudefensie zegt 'perplex' te
zijn. 'Onvoorstelbaar' en 'een
schoffering van alle omwonen
EDELSTENENKWEKER -
De Amerikaan Carrall Chat
ham claimt een smaragd van
300 karaat te hebben ge
kweekt, die chemisch identiek
is aan een natuurlijke sma
ragd. Hoe hij dit heeft bewerk
stelligd, zegt hij uiteraard
niet, maar het geheim van het
procédé is te koop voor twintig
miljoen dollar.
TELEFOON - De PTT ver
wacht in 1960 de miljoenste te
lefoonabonnee, zo meldde di
recteur G.H. Bast onlangs bij
de ingebruikname van de auto
matische telefoonverbinding
tussen Arnhem en Haarlem.
VREEMD - Gezagvoerder, eer.
ste stuurman en telegrafi
van het Nederlandse tanl
schip Gadila hebben bij he
passeren van het eiland Pante
laria (nabij Sicilië) iet
vreemds gezien.
Zij beschreven een vliegenc
voorwerp, dat opeens blee:
staan op een hoogte van ze
ven- tot achtduizend meter
Het had de vorm van een lan
ge, smalle sigaar en was aai
de onderkant sterk verlicht
Het zwaaide langzaam heen ei
weer, werd vervolgens sne
kleiner, en verdween. Ook hel
tankschip naast de Gadih
nam het ding waar.
Het advies van de Raad voor Verkeer en Waterstaat om Schiphol meer groeiruimte te bieden is bij Mi
lieudefensie in verkeerde aarde gevallen. Eerder dit jaar protesteerde de milieu-organisatie al tegen de
bouw van de goedkope-vluchtenpier. foto Evert Elzinga/ANP
den van Schiphol', zo kwalifi
ceert Joris Wijnhoven, campag
neleider Verkeer. „Het is arro
gantie ten top. De omwonenden
van Schiphol worden vogelvrij
verklaard, terwijl de kranten
vol staan met alarmerende be
richten over vieze lucht. De aar
de warmt in hoog tempo op,
mensen slapen niet, kinderen
hebben leerproblemen en tóch
mag Schiphol doorgroeien."
Met de nieuwe 'prijsvechters-
pier' worden opnieuw meer
vliegbewegingen vanaf Schip
hol mogelijk, met dus onvermij
delijk ook méér uitstoot van ver
vuilende stoffen door vliegtui
gen, klaagt Mileudefensie. „De
auto's waarmee passagier en be
zoekers van en naar de luchtha
ven reizen, leveren ook een aan
zienlijke bijdrage aan de lucht
vervuiling. Op de plek waar de
prijsvechterspier komt, worden
de normen voor stikstofdioxide
en fijn stof nü al flink overschre
den." ANP
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A J, Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax, (0113)315669
E-m
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel, (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail. redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax: (0114)372771
E-mail. redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454651
Fax (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar: 222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode.
PZC, t.a v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70,65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoerd'
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
de Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag:
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel, (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax:(0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend goed
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
se Courant BV Is een onderdeel van het Wegener-concern De door u|
hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onze!
i en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro-j
irkmaatschappljen van Wegener of door ons zorgvuldig geselecteer-j
irmatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC, le-J
Behoort tot WGGGNGR
