Chaos troef op de energiemarkt
Zeeuws Museum treedt buiten zichzelf
Henri Looymans wil voortaan
als dichter door het leven gaan
GELICHT
vrijdag 1 juli 2005 19
door Jeffrey Kutterink
Chaos, hoge energierekeningen en
topsalarissen. Ziedaar de balans
van één jaar liberalisering van de ener
giemarkt. De beloofde lagere prijzen
kwamen niet, net als de rekeningen.
En als die al kwamen, te laat en niet
kloppend. Tenminste in veel gevallen.
Delta holde achter de feiten aan,
maakte excuus op excuus, maar de
mensen maakten zich steeds bozer.
Hond Thor uit Kloetinge had het er op
de ochtend van 10 februari maar moei
lijk mee. Normaal is het voor hem een
koud kunstje om de post in zijn bek te
nemen en die naar zijn baasje J. Hak-
kert te brengen. Maar de stapel reke
ningen van Delta werd te gortig: der
tien stuks, met een totaalbedrag van
2600 euro. Terwijl Hakkert gewoon
bij was met zijn betalingen. Het was
slechts een van de duizenden voorbeel-
den waar het het afgelopen jaar mis
ging. Het probleem is inmiddels opge
lost. Maar het vertrouwen is weg. „We
hebben, net als iedereen, vijftig euro
Liberalisering
cadeau gehad, maar Delta heeft nooit
persoonlijk excuus aangeboden", zegt
J. Hakkert. „Jammer, want Delta reali
seert zich niet wat dit soort dingen
met mensen kan doen."
Toch denkt de familie Hakkert er niet
aan Delta de rug toe te keren. „Over
stappen heeft geen zin. De toestanden
zijn bij alle energiebedrijven hetzelf
de. Bovendien hebben we hiervoor
nooit problemen gehad met Delta.
Maar het vertrouwen is wel geschaad.
We houden de voorschotnota's elke
maand heel streng in de gaten. Geen
automatische incasso's meer."
Van alle liberaliseringen is er niet één
zo teleurstellend verlopen als die in de
energiesector. Slechts acht procent
van de huishoudens waagde de over
stap naar een ander energiebedrijf.
Om te ontdekken dat de rekening er al-
Thor, hond van de familie Hakkert uit Kloetinge, vond op 10 februari dertien enveloppen van Delta op de deurmat.
leen maar hoger van werd. Want de ta
rieven tussen de bedrijven ontlopen el
kaar nauwelijks en stijgen door de op
lopende olie- en kolenprijs.
Delta holde het afgelopen jaar conti
nue achter de feiten aan en moest men
sen inhuren om de problemen de baas
te kunnen. De klachtenstroom lijkt
weg te ebben. Dat moet ook wel,-want
minister Brinkhorst en toezichthouder
DTe sloegen flink met de vuisten op ta
fel.
De DTe wil dat vandaag alle proble
men met afrekeningen bij verhuizin
gen de wereld uit zijn. Op een paar
honderd na, zijn ze dat ook, zegt Del
ta-woordvoerder M. van Zuilen. „We
hebben nog een paar dagen nodig."
De achterstand bij jaarrekeningen is
wat grqter; circa rond de vijfhonderd.
Die moet van DTe op 1 september zijn
opgelost. Delta zegt die datum te gaan
halen. „De energiebedrijven hebben
nooit om liberalisering van de energie
markt gevraagd", benadrukt Van Zui
len. „Ze zijn altijd volgend geweest en
hebben alleen geprobeerd hun klanten
vast te houden. Dat is grotendeels ge-
lukt. Wat mensen ervoor hebben gekre
gen is dat ze kunnen kiezen tussen
pakketten, ofwel een vaste prijs of kor
ting."
Een ander 'voordeel' is het verbeterde
inzicht in de salarissen van de bestuur
ders van energiebedrijven. En dat
deed meteen pijn aan de ogen. Met
ruim achthonderdduizend euro in
2004 wisten de topmannen L. van Har
deren en M. Boersma van Nuon en Es-
sent zich riant bedeeld. 'Marktcon
form' heette dat. Delta betaalde haar
algemeen directeur in 2004 ruim
333.000 euro (salaris, pensioenpremie
en bonus). De problemen met de no
ta's is hem begin dit jaar aangerekend
door de raad van commissarissen. Die
kortte zijn bonus over 2004 met vijf
procent. Al bedraagt het extraatje dan
nog altijd 63.000 euro.
Vertrouwen
„Ik heb niet de illusie dat de energiebe
drijven een klachtenloze toekomst te
gemoet gaan", concludeert Van Zui
len. „De liberalisering heeft het alleen
maar ingewikkelder gemaakt. Bedrij
ven die werken met verschillende sys
temen moeten gegevens uitwisselen.
We hebben waar dat kon excuus ge
maakt. Op een gegeven moment neemt
de kracht daarvan af. We moeten nu
hard werken om het vertrouwen te her
stellen. Dat betekent: minder fouten
foto Willem Mieras
maken, de nieuwe facturen beter vorm
geven en de medewerkers zodanig op
leiden dat ze mensen echt. kunnen hel
pen." Ter 'viering' van één jaar libera
lisering gaan de energieprijzen van
daag weer omhoog. Dit jaar betaalt
een gemiddeld gezin 235 euro meer
aan gas en stroom. Zo vreet energie
een steeds grotere hap uit het besteed
baar inkomen dat wegens bevroren lo
nen niet stijgt. In kou of donker zitten
is geen alternatief. Alleen energiebe
sparing. En daar laat de consument
het zelf afweten. Vorig jaar steeg het
gasverbruik met 2,1 procent en het
stroomverbruik met bijna één pro
cent. Energievretende flatscreentv's,
airconditioners en bierkratkoelers vlie
gen de winkel uit. Misschien moet de
energieklant toch ook maar eens de
hand in eigen boezem steken.
Medewerkers provincie tevreden
MIDDELBURG - Medewerkers van de provincie Zeeland
zijn tevreden over hun werkgever. Ze geven voor werk
sfeer een 8,1 en voor werkinhoud en tevredenheid over
het werk het cijfer- 7,8. Daarmee komt de provincie op de
tweede plaats van het tevredenheidsonderzoek dat week
blad Intermediair hield.
Het onderzoek vindt jaarlijks plaats; doel is door inventa
risatie van arbeidsvoorwaarden na te gaan wie de beste
werkgever van Nederland is. Tegelijk is een medewerkers-
tevredenheidsonderzoek gehouden. In de top-25 van de
beste werkgevers in de niet-commerciële sector behaalde
de provincie de 24e plaats, bij het medewerkerstevreden-
heidsonderzoek de tweede.
Containerschip vast bij Ossenisse
OSSENISSE - Het containerschip MSC Grace heeft
woensdag ruim zes uur vastgezeten op de Westerschelde
ter hoogte van Ossenisse. Het vaartuig was tijdelijk onbe
stuurbaar geraakt door een technisch mankement aan de
schroef en liep tegen de oever. Het incident deed zich te
gen één uur 's middags voor. De MSC Grace, op weg van
Antwerpen naar Bremerhaven en geladen met spuitbus
sen, is x'ond half acht 's avonds tegen hoogwater vlotge-
trokken met behulp van drie sleepboten. Het schip mocht
doorvaren naar Bremerhaven, waar het technisch zal wor
den onderzocht.
Waarmerk voor website Zorgsaam
TERNEUZEN - De website van Zorgsaam Zeeuws-Vlaan
deren heeft als eerste zorginstelling in Nederland op het
gebied van ziekenhuiszorg, ambulancezorg, thuiszorg en
ouderenzorg het Waarmerk drempelvrij.nl gekregen. Dit
betekent dat de website toegankelijk en leesbaar is voor
mensen met een visuele handicap, een motox-ische handi
cap en voor senioren.
Het Waarmerk drempelvrij is in het leven geroepen door
Stichting Bax-timéus Accesibility. Om de onderscheiding
te kx-ijgen moet een website aan zestien ijkpunten vol
doen. In het dagelijks leven speelt het internet een steeds
grotei-e rol. Software en internetontwikkelingen richten
zich doorgaans echter niet op mensen met een handicap
en oudei-en. „Het waarmerk vergroot niet alleen de toe
gankelijkheid en de gelijkheid maar ook de integratiekan
sen van mensen met een functiebeperking, waardoor het
geheel klantvriendelijker wordt", betoogt Zorgsaam. „Bo
vendien maakt het de site ook efficiënter, sneller en beter
te behex-en en te onderhouden."
Zorgsaam Zeeuws-Vlaanderen is vorig jaar gestart met
de opbouw van een nieuwe website.
Automobilist rijdt tegen boom
OOST-SOUBURG - Een 34-jarige Vlissinger is gewondge
raakt toen hij met zijn auto tegen een boom reed. Dat ge-
beui-de in de nacht van woensdag op donderdag op de
Bei-mweg in Oost-Soubui-g.
De man zat enige tijd bekneld in zijn auto. De brandweer
moest het dak van de wagen knippen om hem te kunnen
bevrijden. De politie heeft de Vlissinger een bloedtest af
genomen omdat hij waarschijnlijk te veel alcohol had ge-
di-onken. De man is met verwondingen aan zijn been naar
het ziekenhuis gebi-acht. Mogelijk heeft hij aan het onge
val ook een hersenschudding overgehouden.
«vdoor Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Het Zeeuws
a Museum laat steeds meer onver
moede kanten van zichzelf zien.
Jf; Vorig jaar was er al de omstre-
3i den film Strip Show 1850, sinds
'1 maart de opvallend vormgege-
ven presentaties in De Wonder-
kamer en nu beweegt het mu-
111 seum zich ook op opmerkelijke
wijze in de modewereld, door
,5 een nauwe samenwerking met
H het blad No Magazine.
iHet zijn geen willekeurig acties
van het Zeeuws Museum, dat
sinds 2000 is gesloten in afwach-
ting van een ingrijpende verbou-
-wing, die na de zomer begint.
!„Je moet alles in één vei-band
a zien", zegt Valentijn Byvanck,
i( sinds 2002 directeur. „Als je
naar mijn beleid van de afgelo-
ispen drie jaar kijkt, dan zie je
b dat het centrale thema is dat het
"Jmuseum buiten zichzelf treedt."
„Dat is niet alleen maar vanwe-
13 ge die vei'bouwing en het feit
jfdat we gesloten zijn. Het is een
signaal aan de museumwereld.
Musea hebben zich zozeer terug
ei getrokken op hun eigen discipli
nes, dat ze misschien wel per
spectieven aan zich voorbij la
kten gaan die heel verfrissend
kunnen werken." Byvanck om-
schrijft het museumbedrijf als
i 'een fort', dat een beperkt deel
tivan zijn collectie aan het pu
bliek toont. „Dat zijn de schat
ten die je mooi móet vinden."
.Het nieuwe Zeeuws Museum,
dat in het voorjaar van 2007 de
(deuren wil openen, moet in dat
opzicht heel verfrissend wor-
iden. „Niet de zoveelste attractie
«waar je alleen maar moe van
iwordt, maar een plek waar je
«energie van krijgt, waar je inspi
ratie opdoet."
i|Het museum wil haar collectie
fcop veiTassende wijze presente
ren en daarbij streven naar de
optimale vorm, waarbij voortdu-
3 rend wordt gekeken waar verbe-
o teringen mogelijk of veranderin-
ligen noodzakelijk zijn. Ook
j wordt gebruik gemaakt van mo-
Jperne media, zoals een 'video
;guide', waarmee de bezoeker di
rect uitleg in woord én beeld
it krijgt bij het getoonde.
Als voorbereiding daarop is het
il museum volop aan het expert -
jjmenteren. Strip Show 1850 van
efPaul en Menno de Nooijer, die
«vooral in SGP-kringen ophef
it veroorzaakte, was daar een eer-
irste voorbeeld van. Deze krijgt in
het vernieuwde museum een vas
Schorten van Christophe Van Liedekerke en Mayenne Nelen, zoals afgebeeld in No Magazine. fotografie Anda van Riet Karina Leijnse
te plaats. „De film is al op diver
se festivals en onder meer in
New York geweest. Op die ma
nier wordt een reputatie opge
bouwd voordat deze hier terug
keert."
Wonderkamer
In het voorjaar werd in de Bo-
gardstraat De Wonderkamer als
tijdelijke dependance geopend.
Daar was de afgelopen maan
den elke week een andere expo
sitie te zien met bijzondere voor
werpen uit de collectie. Kunste
naar Piet Dieleman zorgde tel
kens voor een passende inrich
ting van de ruimte. De reeks ten
toonstellingen, die zondag af
loopt, ging gepaard met een we
kelijks televisieprogramma op
Omroep Zeeland, waaiin By
vanck uitleg gaf over de voor
werpen.
„De Wonderkamer is echt een
succes, met veel trouwe fans die
elke week terugkomen", zegt By
vanck. Het totaalaantal bezoe
kers ligt tussen de vijf- en zes
duizend. De films worden ook
gebruikt in het vernieuwde mu
seum. Daarnaast is veel erva
ring opgedaan met het snel wis
selen van presentaties. Vanaf 6
juli tot en met 11 september
wordt Strip Show 1850 elke
woensdag doorlopend vertoond
van 19.00 tot 21.00 uur en de
streekdrachtenfilm Mokoke van
Boris Evei'ts elke woensdag en
donderdag van 13.00 tot 17.00
uur.
Mode en streekdracht vormen
het derde onderwerp waarop
het museum momenteel sterk de
nadruk legt. „We willen nieuwe
perspectieven bieden op de col
lectie streekdrachten." Vorig
jaar staken Amsterdamse mo
destudenten Zeeuws Meisje in
een nieuw jasje. Dit jaar ont
wierpen modestudenten van de
Hogeschool Gent, onder de noe
mer 'Zeekraal Schortenbont',
eigentijdse varianten van het
Zeeuwse schort. De creaties, ge
dragen door modellen, werden
op foto's vastgelegd door Anda
van Riet, samen met styliste Ka
rina Leijnse.
„In dezelfde periode zijn we ook
gaan kijken of we in de modewe-
reld konden infiltreren", zegt
Byvanck. „De vraag is: hoe kun
je modeaspecten in streekdrach
ten benaderen? We zijn toen ge
stuit op No Magazine, dat vrij
nieuw is. We vonden het een
heel mooi blad en zij wilden
graag een special over Zeeland
maken."
Kralenbeuk
Het nummer, No 05 geheten, ver
schijnt vandaag en gaat voor
een groot gedeelte over de
Zeeuwse dracht, al valt dat niet
direct op. Wie de foto's goed be
kijkt, ziet dat de modellen niet
alleen de jongste couture dra
gen, maar ook zijn getooid met
bijvoorbeeld een kralenbeuk,
een zijden schoudermantel, een
halssnoer of een fluwelen klep
broek uit de collectie van het
Zeeuws Museum. Opvallend is
de foto waarbij een kralenbeuk
mét ingeweven motieven wordt
geprojecteerd op de rug van een
schone. Verder zijn er foto's uit
de 'Zeekraal Schorten-
bont'-manifestatie.
Het tijdschrift draagt bewust
niet nadrukkelijk het stempel
van het Zeeuws Museum, al
wordt die inbreng voor de lezer
wel duidelijk.
Byvanck: „Het gaat erom dat
mensen het museum op een an
dere manier tegenkomen. Dat is
goed voor onze reputatie en ver
groot onze aantrekkingskracht
voor andere organisaties, zodat
we in de toekomst hopelijk nog
meer goede projecten kunnen op
zetten."
Vanmiddag om 17.00 uur wordt
het Zeeuwse nummer van No Ma
gazine gepresenteerd in De Druk
kerij in Middelburg, waar ook een
tentoonstelling is te zien met foto's
uit het blad.
De Wonderkamer in de Bogard-
straat Laat nog tot en met zondag 3
juli ontwerpen van de modeshow
'Zeekraal Schortenbont' zien.
Geopend: 13-17 uur.
voor te lezen, nu anderhalf jaar
geleden. „Daar was toen ook
Lex de Looff van uitgeverij Den
Boer-de Ruiter bij. Die zei
meteen: dat klinkt goed, dat
gaan we uitgeven."
Het resultaat is een opvallend
mooi vormgegeven, gebonden
bundel met als titel Zou jij mijn
woorden willen zijn? Een jaar is
eraan gewerkt, waarbij Looy
mans zijn gedichten regelmatig
besprak met Breels echtgenoot
Matthijs. „Je moet de tijd er
voor nemen. Het is heel moeilijk
om afstand te nemen van je ei
gen poëzie. Hij had een prachti
ge rol als editor."
De bundel bestaat uit twee de
len: een reeks sonnetten met
liefde als voornaamste thema en
een selectie uit zijn wei'k van de
afgelopen jaren. „Die gaan over
de belangrijkste vragen van het
leven. Het merendeel is van de
laatste twee jaar Daarin heb ik
meer gedichten geschreven dan
in de 32 jaar ervoor. De poëzie
is iets wat van nature deel
uitmaakt van mezelf, maar wat
pas nu de ruimte heeft gekre
gen."
Zijn recente werk telt veel son
netten. „Ik heb daarin mijn
vorm gevonden. Een sonnet
dwingt je om wat je vertellen
wilt, te beperken tot veertien re
gels. De strakke vorm helpt je
bij het formuleren. Je weet hoe
veel lettergrepen je hebt, want
dat bepaalt de eerste regel."
Nu zijn eerste bundel klaar is,
wil Looymans gelezen maar ook
gehoord worden. „Ik hoop regel
matig mijn werk voor te kunnen
lezen, want een gedicht hoort
ook te worden uitgesproken.
Wie beter dan de dichter weet
wat voor intonatie en welk tem
po er het beste erbij past?"
Het eerste exemplaar van zijn
debuut wordt zondag overhan
dig aan Aad Nuis, oud-staatsse
cretaris van cultuur. „Daar ben
ik bijzonder verheugd over,
want hij is niet alleen schrijver
en dichter, maar ook een groot
voorstander van het ondersteu
nen van debuterende dichters.
Dat is van groot belang, want
poëzie is een heikel en moei
zaam vak."
Boek: Henri Looymans, 'Zou jij
mijn woorden willen zijn?'. Uitge
verij Den Boer-de Ruiter, 80 pagi
na's, €14,90. ISBN 90-74576-59-1.
Het eerste exemplaar wordt zon
dag 3 juli om 15.00 uur overhan
digd aan Aad Nuis. Locatie: Rabo
bank, Balans 11, Middelburg.
Henri Looymans: „In sonnetten heb ik mijn vorm gevonden. Een
sonnet dwingt je om wat je vertellen wilt, te beperken tot veertien
regels." foto Ruben Oreel
door Rolf Bosboom
KLEVERSKERKE - De verschij
ning van zijn dichtbundel bete
kent voor Henri Looymans niet
alleen zijn literair debuut, maar
markeert ook een omslag in zijn
leven. „Zondag, bij de presenta
tie, houd ik mezelf opnieuw ten
doop. Ik wil voortaan als dich
ter door het leven gaan."
Het is een opvallende uitspraak
voor iemand die de kost ver
dient als 'veranderaianager' en
zich vooral met zakelijke be-
slommering bezighoudt. Niet
dat hij zijn werk opgeeft - er
moet tenslotte brood op de
plank komen - maar zijn hai't
ligt nu bij de poëzie. De rest
komt op het tweede plan.
Looymans (1956) heeft Tilburg
als bakermat, studeerde geschie
denis in zijn geboorteplaats en
mediëvistiek in Nijmegen en
woont sinds twintig jaar in Zee
land, in Kleverskerke. „Daar
krijgen ze mij met honderd trek
paarden niet weg." Als academi
cus kwam hij niet aan de bak.
„Daardoor is mijn leven naar de
zakelijke kant gevallen, maar
uiteindelijk ben ik toch tot de
conclusie gekomen dat het eigen
lijk niet bij me past."
Hij schreef al 34 jaar met enige
regelmaat, maar trad daar niet
mee naar buiten. „Ik heb wel
eens wat opgestuurd naar tijd-
Hoe vaak had ik haar hand
genomen
Zacht haar lieve palm gekust
Voordat mijn hart bleek
uitgeblust
Mijn kruisbeeld bidden moest
voor dromen
Nochtans was zij nooit
uitgekeken
Hield een vlam in ieder oog
Mijn leven haar een regenboog
Ook na de zon scheen
uitgeweken
Te mooi, te goed, te rem, te lief
Mijn minnares van spiegelglas
Ik bracht en nam haar in mijn
waan
Zij schreef in stilte haar naïef
En huilde diep om. wie ik was
Zij dacht met liefde te volstaan
schriften, maar die bleken te
zijn opgeheven of vonden mijn
gedichten niet bij hen passen.
Dan vraag je je af of het wel
waardevol is wat je schrijft. Ik
beweeg me niet in klingen van
dichters, dus ik krijg ook geen
oordelen van vakbroeders."
In zijn vriendenkring was wel
bekend dat Looymans geregeld
poëzie schreef. Kunstenares An
ne Breel haalde hem over om tij
dens de Kunstroute Middelburg
