Componeren is complex
PZC
Jazzfeest
Loevendie
woensdag 29 juni 2005
zj
Theo Loevendie is uitge
groeid tot de eminence grise
van de jazz en eigentijdse mu
ziek. De componist, saxofonist
en ras-improvisator viert dit
jaar zijn 75-ste verjaardag en
doet dat op het muziekpodium
samen met de zangeres Kristina
Fuchs en haar ensemble in het
programma Theo Loevendie
meets Kristina Fuchs Sonic
Unit.
Theo Loevendie studeerde com
positie en klarinet aan het Am
sterdamse conservatorium. Tot
eind jaren zestig zocht Loeven
die het voornamelijk in de jazz.
Hij trad met zijn eigen groep op
tijdens de belangrijkste Europe
se jazzfestivals. In '79 werd hij
öndescheiden met de Wessel
Ilckenprijs voor al zijn jazzacti-
viteiten.
In 1968 maakte hij zijn entree in
de wereld van de gecomponeer
de muziek en geleidelijk aan be
gon hij met het schrijven van
concertmuziek. Hij ontwikkelde
een steeds gevarieerder oeuvre.
In de jaren tachtig en negentig
legde hij zich meer toe op het
componeren van opera's. Zijn
eerste opera Naima, werd onder
scheiden met de Matthijs Ver-
meulenprijs. Er volgden nog
drie opera's en een aantal orkest
werken. De Zwitserse zangeres
Fuchs (35) werkte al eerder sa
men met Loevendie in het en
semble Ziggurat. Zij studeerde
in Bern en Den Haag en volgde
diverse masterclasses. Ondanks
het leeftijdsverschil hebben de
twee musici veel gemeen. Bei
den bewegen zich in de jazz- en
hedendaagse muziek en hebben
belangstellng voor andere cultu
ren.
Het ensemble van de Zwitserse
zangeres bestaat uit pianist
Jeroen van Vliet, gitarist Flo-
rian Zenker, bassist Gudmunds-
son en drummer Pascal Ver
meer. Loevendie en het Ensem
ble geven dit jaar een tiental
jazzconcerten. Composities als
Finch Eye (opgedragen aan Si
mon Vinkenoog), Lapsang
Souchong en het hilarische Ca
mel Ride krijgen in deze samen
werking een geheel ander ge
zicht. Loevendie heeft voor dit
programma voor het eerst in
twintig jaar een aantal nieuwe
jazzstukken geschreven.
Annemarie Zevenbergen
Theo Loevendie meets Kristina
Fuchs Sonic Unit, vandaag in de Gro
te kerk in Veere vanaf 20.00 uur.
Theo Loevendie
et programma van
de reeks zomercon-
certen van Het
Zeeuws Orkest opent met een
werk van een componist uit
de eigen provincie. Christian
Blaha uit Middelburg schreef
op verzoek Michael en de
draak, een symfonisch ge
dicht voor orkest.
Blaha (33) vindt het bijzon
der dat hij de opdracht
heeft gekregen. „Het is wel
moedig dat het orkest het aan
durft zoiets te doen. Doorgaans
programmeren ze toch wat tradi
tioneler. Wat ik schrijf is nieu
we muziek in die zin dat het in
het heden is geschreven, maar
het is niet echt experimenteel.
Ik zou het ook geen avant-garde
willen noemen, al zitten in dit
stuk wel dynamische extre
men."
De opdracht luidde het schrij
ven van een openingsstuk van
ongeveer een kwartier voor het
concert, dat verder Celloconcert
nr.l opus 33 (1872) van Camille
Saint-Saëns en Symphonie Fan-
tastique opus 14 (1830) van Hec
tor Berlioz op het programma
heeft staan. Gastspeler is solo
cellist Floris Mijnders van het
Rotterdams Philharmonisch Or
kest.
Voor de invulling van zijn bij
drage kreeg Blaha, die vorig
jaar Noach voor het Zeeuws
Jeugdorkest schreef, de vrije
hand. „Ik hou van symfonische
gedichten, omdat het erg pro
grammatisch is. Je probeert een
tekst of een verhaal in klanken
te gieten." Blaha kwam uit bij
een tekst uit het bijbelboek Apo
calyps, waarin een hemeloorlog
uitbreekt tussen Michael en de
draak, waarbij de draak uitein
delijk wordt neergeworpen op
de aarde. „Ik werk graag met
teksten die een conflict bevat
ten, waarin veel spanning zit.
Dat is theatraal, wat je mooi in
klanken kunt omzetten."
„Het stuk begint heel zachtjes.
Het bouwt zich op vanuit de
strijkers, waarna het geluid zich
langzaam samenbalt. De sfeer is
onheilspellend, met korte mo
tiefjes als bliksemschichten. Er
zitten behoorlijk heftige klan
ken in. Het middendeel is wat
rustiger, met een dansachtig the
ma. In het slotdeel komt het tot
een climax als de draak wordt
neergeworpen, waarna je zijn
uitputting hoort in de vorm van
zuchtend koper.
Mooi lijntje
Blaha heeft in totaal een kleine
drie maanden aan Michael en de
draak gewerkt. Het componeren
is bij hem een organisch proces
waarbij het uitwerken van melo
dielijnen en het instrumenteren
hand in hand gaan. „Vaak weet
je meteen: dat is bijvoorbeeld
een mooi lijntje voor de hobo."
Toch is het eindresultaat altijd
afwachten. „Componeren is een
heel complex mechanisme. Het
is volgens mij een illusie dat je
het stuk tijdens het schrijven in
zijn volheid kunt bevatten. Ge
lukkig kun je als componist heel
veel dingen rationeel benade
ren."
Het Zeeuws Orkest heeft het
stuk inmiddels drie keer gerepe
teerd. „Helaas is de tijd die er
voor is ingeruimd vrij kort. In
het begin was het erg aftasten
voor de musici. Sommige par
tijen zijn lastig maar niet onmo
gelijk. Als-je de grote lijn door-
hebt, is het stuk volgens mij vrij
overzichtelijk. Het heeft wel tijd
nodig om het goed neer te zet
ten, vooral om de balans tussen
de instrumenten goed te krijgen.
Ook de overgangen zijn soms
moeilijk."
„Langzamerhand begint het
vorm te krijgen. Ik heb wel het
gevoel dat het goed tot zijn
recht gaat komen." Blaha is in
genomen met de inbreng van
met name dirigent Joan Berkhe-
mer, die zelf regelmatig sugges
ties doet voor kleine aanpassin
gen, vooral als het gaat om de
strijkers. „Hij is zelf natuurlijk
een uitmuntend violist."
Michael en de draak is voor Bla
ha een proeve van bekwaam
heid in het schrijven voor een
complete symfonische bezet
ting. „Ik ben blij met het resul
taat. Er zitten volgens mij heel
mooie dingen in."
Rolf Bosboom
Zomerconcerten van Het Zeeuws Or
kest, zaterdag in St. Baafskerk in
Aardenburg (20.15 uur), zondag Gro
te Markt in Goes (14.30 uur), donder
dag 7 juli Grote Kerk in Veere (20.15
uur) en vrijdag 8 juli in Grote Kerk
Brouwershaven (20.15 uur).
In boerderijgalerie de Osseberg in
Grijpskerke is een groepsexpositie in
gericht. Frederike Doeleman toont
keramiek, Jos Lobée beelden in
brons, Jet Naftaniel-Joëls sieraden en
Saskia Weishut-Snapper peintisse-
ries. Jan Scheffers opent de expositie
donderdag om 16.30 uur met een mu
zikale bijdrage van Jelmer van Veen.
Te zien t/m 13 augustus, din. t/m zat.
14-17 uur.
Het project Silent Movements Interci
ty in Vlissingen gaat vrijdag van
start. Het project bestaat uit tien vi
deoprojecties op muren in de stad. De
deelnemende kunstenaars zijn Hel
mut Dick, Bei Ning, Eelco Brand, Hei
di C. Morstang, Luc Compemol, Olga
Mink, Owen Oppenheimer, Piet Diele-
man, Paul Menno de Nooijer en Up-
perfloor.
Opening vrijdag vanaf 21 uur bij café
De Branding, Te zien t/m 24 juli dage
lijks van 22 - 24 uur.
In het kader van de Dag van de Archi
tectuur houdt het Muzeeum in Vlisin-
gen een architectuurrondleiding. Het
thema is Reis door de tijd. De bezoe
ker loopt vanuit de 14-de eeuw naar
de 21-ste. Zondag 15.00 uur.
Fidel Ramirez, Gerardo Garcia (leden
van Gruppo de Tovar) en Judith Pe
rez exposeren in het Sint Jacobscafé
in Vlissingen. De exposanten tonen ty
pisch Venezolaanse schilderijen. Te
zien tot half september tijdens ope
ningsuren café.
Onder de titel Wachters exposeren
vier kunstenaars tijdelijk in Fort
Rammekens bij Ritthem. De exposan
ten Ans Couwenberg, Rachel Kruit
hof, José Verhaegh en Anna Maria
Verstappen tonen foto's, dia's een vi
deocollage en ruimtelijk werk. Te
zien t/m 3 augustus dagelijks 13-17
uur
De kunst en cultuurroute in Middel
burg staat zondag weer op het pro
gramma. Dertig galeries nemen deel,
waaronder Atelier Sandra van der
Meulen, pakhuis Borneo (expositie
tattoos Henk Schiffmacher tot half
augusus), galerie Tina (expositie
zwart/wit/zomer met grafiek, fotogra
fie en boeken) en Studio Meestoof
(aquarellen van rivierlandschap van
Frans Peeters.) Zondag 13-17 uur.
Saskia Weishut exposeert in de Syna
goge en de Wandelkerk in Middel
burg. De exposante toont onder de ti
tel Sara's droom peintisseries (textie
le 'schilderijen'). Ronny Naftaniel (di
recteur centrum informatie documen
tatie Israël) opent de tentoonstelling
donderdag om 14 uur. Te zien t/m 13
augustus. Wandelkerk: ma. t/m vri.
10-17; zat. en zon. 13.30 -17 uur. Sy
nagoge: wo. en don. 12-16 uur.
In de Drukkery in Middelburg is een
expositie ingericht met foto's uit No
Magazine 05. De expositie wordt vrij
dag op het Binnenplein geopend om
17 uur.
Schilderijen van Jan van der Kooij
zijn te zien bij kunsthandel Lauren-
tius in Middelburg. De expositie
wordt zaterdag om 14 uur geopend
door drs F. J. Duparc, directeur van
het Mauritshuis. Te zien vanaf 5 juli
t/m 13 augustus 10-17 uur
Zeeuwse kunstenaars exposeren in de
Kunsttuin bij het Middenhof 3A in
Rilland. De exposanten Corry van
Rees, El Burlage, Pleuni, Anne Man-
naerts, Marion Kamper, Adrienne
Kusters, Steventje Hardeman, Vero-
nie Rens, Loes Müller, Kees Ingelse,
Rinus Rentmeester en Frieda van
Overbeeke-Verschuur tonen steen,
glas, olieverf, aquarel, brons en siera
den. Erik Rotte opent de tentoonstel
ling zaterdag om 15 uur. Te zien t/m
16 juli, 11-17 uur.
In de galerie en tuin van Atelier Sal-
vatore in Axnemuiden is een cursis
tenexpositie te zien met als thema Ar-
nemuiden in sepia geschilderd. Te
zien op zaterdag. Er zijn dan tevens
cursisten aan ht werk.
ANTWERPEN
Museum Mayer Van den Bergh: tot 10
juli - Gillis Mostaert (1528 - 1598),
een tijdgenoot van Bruegel; tot 2006 -
Rijksmuseum aan de Schelde Mees
terwerken uit de schatkamer van Ne
derland.
Prov. Modemuseum MOMU: tot 14 au
gustus - Bèyond Desire - Verlangen,
attitude en styling in Afrikaanse en
Westerse culturen.
Zilvermuseum Sterckshof: tot 4 sep
tember - Hans Christian Andersen: Ik
lijk meer dood dan levend.
Fotomuseum Antwerpen: tot 15 sep
tember - Belgische-fotografen 1840 -
2005.
Scheldekaai 14B: tot 15 september -
Strantwerpen, concept van totaalde
signer Karin Osmani
Middelheim Museum: tot 29 septem
ber - Idyl/as to answer that picture,
diverse kunstenaars.
Mas I Nationaal Scheepvaartmu
seum: tot 30 oktober - Een baken in
de duisternis.
GENT
S.M.A.K.: tot 3 juli - Roma
Publications/Experimentele Drukke
rij Kees Goudzwaard; tot 18 septem
ber - Lois en Franzoska Weinberger -
installaties, sculpturen, video, teke
ningen, muurschilderingen.
MIAT: tot 11 september - We are so
happy: 50 foto's van de Internationa
le fotograf ie wedstrijd rond gelukkig
zijn en Oeuillet Flamand,
De verleiding van de Roos; tot 8 ja-
ANTWERPEN
Voorstellingen in Openluchttheater
Rivierenhof, Deume:
Robert Gray Band, bluesconcert met
wat soul, pop en jazz; support Big Da
ve, wo. 20.30 uur; Theater Froe Froe
met Orfee, theaterspektakel, do.
22.00 uur; SKA-D-LITE, concert
door rootsband met 11 muzikanten;
support El Nesjda, vr. 20.30 uur; Ant
werp Hip-Hop City, concert m.v. Pete
Rock, producer en rapper uit New
York, za. 19.00 uur: Prettig Klassiek
AlterEgo, concert met gloednieuw
programma door het altvioolorkest
van de Filharmonie, zo. 11.00 uur
Zomer van Antwerpen:
Cirque Trottola met Het draaien van
de tol, vr. za. ma. en di. Scheldekaai
28, 20.00 uur;
De zonsondergang, dag. Zeeuwse
Koornmarkt, achter Loodswezen ca.
22.00 uur;
Kermismolen, za. zo. en di. Leopold
De Waelplaats; Droomedaris-Rex,
fluistertheater van Michael De Cock
door floor, Oto en titus, za. zo. ma. en
di. Parkinghoven 17.00 en 19.00 uur;
Zomerbar en zo/zomers wild, za. en
zo. Scheldekaai 28 18.30 - 24.00 uur;
Compagnie Kaiet! Met tour de force,
theater van Geert Hautekiet, zo. ma.
en di. Elsenstraat
21.00 uur; Walpurgis De Roovers
i.s.m. et Spectra Ensemble, program
ma 'de noces' en 'svadebka' (boeren
bruiloft), ma. en di. Spoorwegempla
cement 21.00 uur; Kumulus, een zon
derlinge reis door Scène Nationale
d'Annecy, di. Hangar 4, 22.00 uur
II Barbiere di Siviglia, opera en Com
media van Rossini naar Le Barbier de
Séville van Beaumarchais. wo. vr. en
di. Bourla 20.00 uur
GENT
Orgel festival aan de Lieve 2005 orgel
concert met werk van Pichi, Byrd en
Philips door Paul De Maeyer en Flo-
rian Heyerick. ma. Sint Augus-
tijner-Stefanuskerk 20.00 uur
Vlaanderen zingt 2005, koorconcert,
vr. Sint-Baafsplein 20.00 uur
BRUGGE
Delicti, 6-Daags minitheaterfestijn
van de Werf en Het Net, in het kader
Corpus 2005: theater, performance,
reportages, lezingen, stand-up come
dy, huisorkest en workshops, waaron
der theaterproject Theatre of War of
the Worlds, live hoorspel naar Orson
Welles, met dagelijks een nieuwe epi
sode. do. vr. za. en di. Groenplaats
19.30 uur
Orgelconcert, concert door Mithra
Van Eenhooge.
za. St. Salvatorskathedraal 14.30 uur
nuan 2006 - Aan Tafel! de wereld
van de 19de-eeuwse eetcultuur in
Gent.
Design Museum Gent: tot 25 septem
ber - Fantasy Design: kinderen en jon
geren als ontwerper.
BRUGGE
Tentoonstellingen in het kader van
het Corpusfestival:
Memling Museum: tot 17 juli - Eterni
ty, werk van fotografe Greta Buysse.
De Bond: tot 31 juli - Body Stroke -
Pursued; over beweging en bewe
gingsvrijheid.
Stadshallen: tot 7 augustus - Tussen
Huid Orgasme.
Museum voor Volkskunde: tot 4 sep
tember - Body Business.
Groeningemuseum: tot 4 september -
Memling en het portret.
Stadsarchief: tot 4 september - Por
tret Document.
Conciërgerie Guido Gezellemuseum:
tot 10 september - Verbeelde Poëzie
III: Marcus Cumberlege en Herman
Leys, dichters en Horst De Blaere,
graficus.
Museumshop Hof Arents: tot 11 sep
tember - Kunstetalage: Naaktportret-
ten en jong Kroatisch talent.
KNOKKE
Scharpoord - tot 17 juli - Molens;
SEAS/Viewpont: tot 3 juli - Sam Den-
dooven, installaties en kunstwerken
in verschillende materialen.
29 juni t/m5
WOENSDAG
Seniorenorkest
Het Seniorenorkest Zeeland treedt op in het kader van G»
600.
Het orkest presenteert zijn inloop-jubileumconcert, metni
dewerking van de Engelse sopraan Carolyn McConnell, hj
Seniorenorkest Hoekse Waard en het tiener- en kinderkoi]
De Bevelanden van de Zeeuwse muziekschool onder leidiij
van Janny Dieleman.
Het Seniorenkoor Zeeland staat onder leiding-van Cees Q
vaal.
Grote Kerk Goes, 14.00 uur
Sim Bolus
Poppentheater Sim Bolus speelt De koning is bloot.
De voorstelling is gebaseerd op het sprookje van H. C. And
sen over de ijdele koning.
•Ambachtscentrum Goes, 15.00 uur
Loevendie meets Fuchs
Theo Loevendie treedt op met Kristina Fuchs Sonic Unit
Loevendie viert zijn 75-ste verjaardag met een speciaal pg
gramma. In Theo Loevendie meets Kristina Fuchs staat bs
jazzrepertoire van Loevendie voorop.
Grote Kerk Veere, 20.00 uur
Openluchtspel
De wonderdokter is een muzikaal openluchtspel.
Een spel over schone schijn en vleierij, waarin een beeld
wordt geschetst van Brouwershaven in de tijd van hoepeli
en pruikentooi, reders en regenten, zakkendragers en han
pakkers.
Grote Kerk, Brouwershaven, 21.00 uur
DONDERDAG
Rogier en de 7 plagen
Het historisch openluchtspel Rogier en de 7 plagen is te zj
Het spel wordt door tien Goese muziek-, dans- en toneelgj
zeischappen in een regie van Koen Schyvens. Het theater-]
stuk is gebaseerd op de gebeurtenissen tussen 1405 en 20ij
en maakt deel uit van de viering 600 jaar Goes. Het stuk I
wordt een aantal dagen achter elkaar opgevoerd.
Podium Grote Markt Goes, 14.30 en 20.30 uur
Miniconcert
Gerda Schraven en Marian Beinema geven een concert.
Sopraan Schraven zingt onder begeleiding van pianiste B
nema Elizabethan lovesongs, wiegenliederen en liederen]
Schubert en Haydn. Beinema speelt voorts werk van
Chopin. Het concert is onderdeel van het Middelburgse L
ge Jan project.
•Nieuwe kerk Middelburg, 15.00 uur
VRIJDAG
Rogier en de 7 plagen
Het historisch openluchtspel Rogier en de 7 plagen is tez
Zie donderdag.
Podium Grote Markt Goes, 14.30 en 20.30 uur
Dansfestijn
De jazzafdeling van de Middelburgse Turnvereniging bre
het jaarlijks dansfestijn.
Onder de titel Wonderwereld brengen de dansers van Dai
MoTiVation een show waarmee ze het seizoen afsluiten. I
choreografen en zo'n 200 dansers hebben meegewerkt aai
de productie.
Stadsschouwburg Middelburg, 19.30 uur
Veere's Genoegen
Het fanfareorkest van Veere's Genoegen geeft een openli
concert.
Het orkest van de muziekvereniging brengt onder leiding
van Bram van Overbeeke een gevarieerd programma. Bij
slecht weer wordt het concert gegeven in dorpshuis De S;
Schotsehoek, Gapinge, 19.30 uur
Orgelconcert
De Goese organist Jos Verpoorte geeft een orgelconcert.
Verpoorte bespeelt het orgel van de Cuyperskerk. Hij bn
een programma met werken van Buxtehude en Bach (Tri
nate V en Fantasie en fuga in c), koraalbewerkingen van
Krebs en tot slot een Toccata van Jules Grison.
Cuyperskerk Sas van Gent, 20.00 uur
Tango, Tango
De show Tango, tango brengt de geschiedenis van de tan
in beeld.
De show wordt gebracht door muzikanten van het tango
semble Yira-Yira en de dansers van The Almavo Dance C
pany.
De show brengt de ontwikkeling van cle tango in beeld v:
af de aankomst van immigranten in Buenos Aires tot nu,
Theater de Mythe, Goes, 20.00 uur
Openluchtspel
De wonderdokter is een muzikaal openluchtspel.
Zie donderdag
Grote Kerk, Brouwershaven, 21.00 uur
Ploenthers punch
De Ierse formatie Ploenthers punch treedt op.
De band komt uit het Ierse Cork en speelt traditionele Ie
folk en pub songs. De musici maken op dit moment eent
nee door Europa.
Murphy's corner Goes, 21.30 uur
Summertime Body Soul Mauri-
cio Vallina, voorstelling met vrije
gymnastiek, humor en passie, dans
muziek en muziek van Schumann en
Liszt, in het kader Corpus 2005
m.m.v. de Cubaanse pianoist Vallina.
za. Concertgebouw 20.00 urn-
Internationale Fedekam Taptoe, con
certen door topbands en voorstellin
gen door internationale showkorp
sen. za. Burg 21.00 uur
VU-Orkest Amsterdam, concert met
werk van Dvórak, Ives en Bernstein
door het studentenorkest van de Vrije
Universiteit van Amsterdam, ma.
H.-Magdalenakerk 20.00 uur
ZATERDAG
Carillonconcert
Frits Reynaert geeft een gastbeiaardconcert op het carill
van de St. Jacobskerk.
Reynaert is een van de drie beiaardiers die de beiaard va
het Koninklijk Paleis op de Dam bespelen.Hij brengt eei
programma met werken van Bach, Le Bègue, Bizet, Mas
net, Vogel en Giuliani. Aanbevolen luisterplaats is hetB
lamypark.
St. Jacobskerk Vlissingen, 12.00 uur
Rogier en de 7 plagen
Het historisch openluchtspel Rogier en de 7 plagen is te
Zie donderdag.
Podium Grote Markt Goes, 14.30 en 20.30 uur
Brassbandconcert
De Brassbands ONDA uit Ritthem en OKK uit Westkap
geven een concert.
Het concert staat onder leiding van dirigent Ronny de E
Zandweg hoek Dorpsstraat Ritthem, 15.30 uur
Markiezaatconcert
Het Egidius Kwartet treedt op tijdens het Markiezaatco
eert.
Het kwartet bestaat uit Peter de Groot (alt), Marco v.d. I
dert (tenor), Hans Wijers (bariton) en Donald Bentvelsei
(Bas). De vier heren, plus een een Spaanse dame soprai
Maria Luc Alvarez) zingen Franse poëzie over liefde, ve
gen, romantiek en weemoed.
Grote kerk Veere, 15.30 uur
foto Ruben Oreel
Christian Blaha: „Ik werk graag met teksten die een conflict bevatten.
