zc
)e Vleeshal
omt tot bloei
n Antwerpen
Muhka toont Middelburgse collectie
A K<
""•yW
itie bijlagen: 0113-315680
pzc.nl
:redactie@pzc.nl
lus 314460 AA Goes
tentie-exploitatie:
j-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
^-Vlaanderen: 0114-372770;
iaal: 020-4562500.
nsdag 29 juni 2005
De Kameleon blijft lekker oubollig 31
je Killaars stelt haar werk 'Nonstop (Amsterdam)' op.
e collectie van De
Vleeshal in Middel
burg is langdurig
uit logeren. De complete ver
zameling is in bruikleen gege
ven aan het Museum van He
dendaagse Kunst in Antwer
pen. Dat zij daar in goede
handen is, bewijzen twee ge
lijktijdige exposities in het
museum, die voornamelijk be
staan uit wat in Middelburg
bijeen is gebracht. „Als je een
pleegkind hebt, dan behandel
je dat als je eigen kind."
In het moderne, strak vormge
geven museum verrijst ineens
een bergwand. De bezoeker
wordt een wandelaar en moet,
voorzien van een lantaarn, een
onheilspellend pad op. De weg
is steil en leidt naar het onbeken
de. Na het hoogste punt trekt
het pad de manmoedige nieuws
gierige steeds dieper de duister
nis in. Aan gene zijde hangen si
nistere tekeningen die zich in
het zwakke schijnsel van de lan
taarn maar langzaam laten ont
dekken.
Voor de vaste bezoeker van De
Vleeshal is het werk, 'Maps and
Composite Actions' van de Ame
rikaanse kunstenaar Cameron
Jamie, geen onbekende. In het
najaar van 2003 was het ook te
zien in Middelburg. Nu heeft
het onderdak gevonden in Ant
werpen, in een museale omge
ving die totaal anders is dan de
monumentale, gotische kunst
hal aan de Markt in Middel
burg. Het weerzien is, ontegen
zeggelijk, aangenaam.
De Vleeshal en het Museum van
Hedendaagse Kunst (Muhka)
hebben elkaar gevonden. Het is
een samenwerking die behalve
noodzakelijk ook zeer gewenst
is. Nadat begin jaren negentig
in Middelburg plannen ontston
den voor een museum voor he
dendaagse kunst heeft de Stich
ting Beeldende Kunst Middel
burg, toen nog onder leiding
van Lex ter Braak, een interna
tionaal aankoopbeleid opgezet
in samenhang met de tentoon
stellingen in De Vleeshal. Vanaf
1994 is een groot aantal werken
aangekocht. Die koers is in 2000
bij het aantreden van de huidige
directeur, Rutger Wolfson,
voortgezet.
Inmiddels bevat de collectie, on
danks het bescheiden aankoop
budget van ongeveer 10.000 eu
ro per jaar, zo'n tweehonderd
stukken van veelal grote waar
de. Het museum, dat 13/IX
werd genoemd, is er echter
nooit gekomen, zodat ook nau
welijks iets kan worden getoond
van de verzameling. Bovendien
beschikte de stichting niet over
een geschikte depotruimte,
waardoor de werken werden
aangetast door schimmelinfec
tie.
Het Muhka keert zich sinds en
kele jaren tegen hét traditionele
beleid waarbij musea hun top
stukken tonen en de rest in don
kere depots verborgen houden.
Het Antwerpse museum wil
kunstwerken juist toegankelijk
maken, in een goede context zet
ten, zo breed mogelijk tonen en
een helder aankoopbeleid ont
wikkelen. „Kunstwerken zijn
geen postzegels", zegt directeur
Bart de Baere, om maar aan te
geven dat collecties geen sta
tisch geheel zouden moeten zijn.
Het zijn verzamelingen die door
een veelheid aan factoren en toe
valligheden zijn ontstaan en ge
groeid en daarom past het daar
ook actief mee om te gaan, door
bijvoorbeeld te kijken hoe en
waar werken het beste op hun
plaats zijn.
Meerwaarde
Collectieherschikking en collec
tiemobiliteit, heet dat in mu-
seumland. „Iedereen heeft daar
de mond vol, maar er gebeurt
uiteindelijk niets", zegt
Wolfson. „Het is wel enorm on
derwerp van gesprek geweest,
maar altijd op een ongezonde
manier, omdat er niet werd geke
ken naar de meerwaarde voor
de kunst", vult Dë Baere aan.
„Wat wij doen is totaal anders.
Wij werken vanuit een verwante
visie, zijn twee avant-gardeplek-
ken van ontwikkeling, van expe
riment. We denken allebei van
uit een maatschappelijke verant
woordelijkheid."
De complete Middelburgse col
lectie is nu, in eerste instantie
voor een periode van vijf jaar. in
bruikleen gegeven aan het Muh
ka, dat de garantie heeft gege
ven dat het zich 'als een goed
huisvader' erover ontfermt.
„Een collectie die geen plaats
had, krijgt hier een nieuwe toe
komst", zegt De Baere. „Middel
burg blijft op deze manier een
patrimonium opbouwen zonder
dat zij beheerskosten heeft.
Voor ons is het ook een uit
komst, omdat onze collectie er
door wordt versterkt."
Het Antwerpse museum is on-
'Moveable Observation Post High View Point' van Paul Perry en Jouke Kleerebezem.
foto clinckx
te giraffen, met camera's in
plaats van ogen. Het beeld, op
dit moment een tekst op een pi
laar, is te zien op twee scher
men. De positie van de giraffen
- in De Vleeshal keken ze twaalf
jaar geleden in dezelfde richting
- maar ook hun 'blik' kan steeds
veranderen. „Het is daardoor
echt een ensemble en geen ob
ject, geen installatie, geen per
formance", zegt De Baere.
Een mooi voorbeeld is ook 'Non
stop (Amsterdam)' van Fransje
Killaars, een kleurrijke opeen
stapeling van bankjes die zijn
voorzien van dekens en kussens,
waardoor het geheel doet den
ken aan een treincouchette. Het
werk bestaat echter uit twee de
len, afkomstig uit verschillende
collecties: 'Nonstop (Innsbruck)'
van De Vleeshal en 'Nonstop
(Parijs)' van het Stedelijk Mu
seum in Schiedam. Het ensem
ble is het resultaat van de sa
menvoeging van de twee. Een
paar meter verderop is de intri
gerende videoprojectie 'Gross-
mut begatte mich' van de Zwit
serse Pipilotti Rist te zien, bege
leid door een curieuze versie
van Chris Isaaks 'Wicked Ga
me'.
De Middelburgse werken ko
men in de enorme, witte zalen
van de vroegere graansilo opval
lend goed tot hun recht, ervaart
ook Wolfson. „Het is ook voor
mij echt bijzonder om hier alles
in één keer samen te zien." Het
museum heeft veel aandacht be
steed aan de wisselwerking tus
sen de diverse bijdragen en dat
is goed te merken. De Baere:
„Als je een pleegkind hebt, dan
behandel je dat als je eigen
kind." De expositie toont ook
ensembles van Suchan Kinoshi-
ta, Aernout Mik, Eran Schaerf,
Nedko Solakov, Jimmie Dur
ham, Róza El-Hassan en Mona
Hatoum.
De enige niet-Middelburgse in
breng is van de in Antwerpen ge
boren Francis Alys, die in 2002
vijfhonderd vrijwilligers met
schoppen een enorme zandduin
in de sloppenwijken van Lima
tien centimeter liet verplaatsen.
Of dat echt is gelukt, is van on
dergeschikt belang. 'When
Faith Moves Mountains', als ge
loof bergen verzet, heet zijn
werk niet voor niets. De exposi
tie toont beelden van het project
en een rijke hoeveelheid docu
mentatie.
Zomer
Op de eerste verdieping is een
tweede tentoonstelling te zien,
De zomer van Middelburg, met
werk uit zowel De Vleeshal- als
de Muhka-collectie, dat opmer
kelijk nauw bij elkaar aansluit.
Het Zeeuwse aandeel omvat
werk van Antistrot, Martin Ar
nold, Marinus Boezem, Piet Die-
leman, Jimmie Durham, Terry
Fox, Douglas Gordon, Noel Har
ding, Annemie Van Kerckho-
ven, Job Koelewijn, Rita McBri-
de, Paul McCarthy Mike Kel-
ley, Geert Mul, Liza May Post,
Ana Maria Tavares, Koen
Theys, Joëlle Tuerlinckx, Ian
Wallace, Marijke van Warmer-
dam, William Verstraeten en Ro
bert Zandvliet.
Het samenwerkingsverband met
Antwerpen wordt deze zomer
ook zichtbaar gemaakt in Mid
delburg, waar in De Vleeshal en
de bijbehorende Kabinetten een
selectie uit de collectie van het
Muhka is te zien. De Vleeshal
zelf is helemaal gewijd aan het
werk 'Uffizi Porte' (2003) van
Michelangelo Pistoletto en het
kunstenaarscollectief c a 1 c uit
Sevilla.
Pistoletto is de oprichter van
Cittadellarte, met onder meer
een internationaal onderzoeks
laboratorium dat kunst met
maatschappelijke thema's pro
beert te verbinden. Dat gebeurt
in allerlei 'cellen' (kantoren),
die samen een organisch geheel
vormen. De cellenstructuur is in
De Vleeshal door het collectief
c a 1 c verbeeld in een open, hou
ten constructie waarbij je van
de ene naar de andere ruimte
kunt wandelen. Pistoletto geeft
op een video uitleg.
De Kabinetten bieden foto's van
Dirk Braeckman, aquarellen
van Mariene Dumas, een ma
quette van John Körmeling, een
weergave van een project van
Gordon Matta-Clark, video
kunst van Bruce Nauman, een
schilderij van Luc Tuymans en
Cady Nolands geladen visie op
Lee Harvey Oswald, de vermoe
delijke moordenaar van John F.
Kennedy.
Rolf Bosboom
Exposities: 'Ensemble!' (t/m 28 au
gustus) en 'Collectiepresentatie XI.
De zomer van Middelburg' (t/m 15
augustus) in Museum van Heden
daagse Kunst, Leuvenstraat 32, Ant
werpen. Geopend10.00-17.00 uur.
Op maandag gesloten.
'Een Selectie', t/m 11 september in
De Vleeshal (Markt 1) en De Kabinet
ten van De Vleeshal (Zusterstraat 7)
in Middelburg. Geopend: 13.00-17.00
uur. Op maandag gesloten.
Juan Esteban Sandoval en Tomi
Scheiderbauer spreken vrijdag 1 juli
tijdens een discussiebijeenkomst in
De Vleeshal over hun bijdragen aan
Cittadellarte en hun artistieke metho
dologie. Aanvang: 20.00 uur.
middellijk begonnen met het on
derhouden, beschrijven en ont
sluiten van de Middelburgse in
breng. „Daar zit de expertise
om met het werk aan de slag te
gaan", aldus Wolfson. „Bij ons
ging het allemaal het depot in,
omdat we eigenlijk alleen bezig
zijn met het organiseren van ten
toonstellingen. Het is buitenge
woon prettig om te merken dat
er nu weer echt aandacht aan
het materiaal wordt besteed."
De samenwerking met Middel
burg betekent voor het Muhka
ook dat het zich nadrukkelijker
dan voorheen richt op Zeeland.
De Baere: „Daar willen we actie
ver mee omgaan. Het is ons stre
ven dat iemand die vanuit Zee
land naar Antwerpen komt, hier
altijd iets te zien krijgt wat uit
Middelburg komt."
Ensemble
Dat het geen loze belofte is,
blijkt direct op de zomertentoon-
stelling. Het museum zet die de
laatste jaren telkens in het te
ken van een kunstvorm die min
der bekend is. In 2003 was dat
de multipel, vorig jaar het kun
stenaarsboek en deze keer het
ensemble: een werk dat uit ver
schillende elementen bestaat,
die steeds op een andere manier
kunnen worden gepresenteerd.
Het is daarmee een dynamische
kunstvorm, terwijl bijvoorbeeld
een installatie statisch blijft.
De complete benedenverdieping
is gewijd aan de expositie waar
van de titel, Ensemble!, even
zeer verwijst naar de samenwer
king met De Vleeshal. Elf van
de twaalf werken komen uit de
Middelburgse collectie, zoals
'Moveable Observation Post
High View Point' van Paul Per
ry en Jouke Kleerebezem. Het
werk bestaat uit twee levensgro-
Nedko Solakov schrijft tekst voor zijn ensemble 'This is me, too...
'Self portrait (Kissing with scopola
mine)', werk van Douglas Gordon.
Tekening van Cameron Jamie.
Toegang tot 'Maps and Composite Actions' van Came-
foto clinckx ron Jamie. foto clinckx
'U
H III/.,,
ClAi
I/OitC,
"Jjmil
/fu
OfJ
WAN t
