Waterwoning duikt op
Gifspuit in de tuin is achterhaald
J
Filter in de koelkast
houdt groente vers
K-Bench kan diverse
vormen aannemen
W 3
wé
zaterdag 25 juni 2005
Woningen die niet
langs, maar op het
water 'staan', duiken mond
jesmaat op in Nederland.
Logisch, vindt architect
Herman Hertzberger, om
dat we in Nederland zoveel
water hebben. Maar of de
drijvende woning zal door
breken, hangt af van andere
factoren. „Als de auto maar
zo dicht mogelijk bij de wo
ning kan staan."
Wonen op het water. Het
klinkt idyllisch. En de
vraag ernaar neemt toe. Omdat
het tot de verbeelding spreekt,
maar ook omdat water de
leefomgeving binnendringt. Zo
moet een nieuwbouwwijk tegen
woordig bijvoorbeeld voor twin
tig procent uit water bestaan.
„En dat kost geld, omdat twin
tig procent van de grond niet
kan worden uitgegeven", zegt
Dennis Meerburg van Ooms
Bouwmaatschappij. „Met drij
vende woningen kun je die ruim
te wel benutten." Meerburg is
betrokken bij de ontwikkeling
van de drijvende nieuwbouw
wijk Het Blauwe Hart in
Leeuwarden, onderdeel van het
uitbreidingsgebied Zuiderbu
ren. Als alles meezit wordt nog
voor de zomer met de bouw van
dertig drijvende woningen be
gonnen. Als alles meezit, want
de plannen ervoor liggen al ge
ruime tijd in de la. Maar met de
verkoop wilde het niet vlotten,
omdat de prijs van de huizen
vergelijkbaar was met die van
op het land gelegen wonin
gen-met-tuin (tussen de 250.000
en 350.000 euro). Met dergelijke
tegenslagen heeft Meerburg wel
vaker te maken gehad. Zo
plaatste Ooms een drijvende wo
ning in IJburg, het nieuwe woon
gebied ten noorden van Amster
dam. Zo'n driehonderd drijven
de woningen zouden er oor
spronkelijk gebouwd worden,
maar tot nu toe zijn er daar wel
geteld zes van gerealiseerd.
Ook in de nieuwbouwwijk de
Veerse Poort in Middelburg
werd het aantal waterwoningen
teruggebracht van de oorspron
kelijke tien naar slechts één.
„We hebben in Nederland zo
veel water. Waarom zouden we
daar geen gebruik van maken
voor bijvoorbeeld woningen",
vroeg de bekende architect Her
man Hertzberger zich zo'n twee
jaar geleden af. Het was kort na
de oplevering van de waterwo
ning in de Veerse Poort. De dis
cussie over wonen op het water
is in volle gang. Dat conclude
ren ook Thomas Munster en Bo
ris Wilberink. In opdracht van
het Hoogheemraadschap Hol
lands Noorderkwartier beschre
ven de studenten van de oplei
ding Civiele Techniek van hoge
school Inholland de stand van
zaken in hun afstudeerproduc-
tie 'Wonen op water'.
Overlast
Mede door klimaatveranderin
gen zal de overlast van water in
Nederland de komende jaren al
leen maar toenemen. Een voor
proefje daarvan kreeg het land
in 1995, toen grote stukken in
het rivierengebied blank kwa
men te staan. Dat heeft volgens
Meerburg de discussie over de
mogelijkheid van waterwonin
gen in waterrijke gebieden aan
gewakkerd. Want van een wo
ning die op het water drijft, zal
Artist's impression van een waterwoning in Leeuwarden.
Moderne watervilla in het scheepvaartmuseum.
foto's GPD
de woonkamer niet overstro
men.
Ooms Bouwmaatschappij liep
in 1997 tegen de drijvende wo
ningen aan in Canada. „Na de
overstromingen van 1995 leek
het ons een aardige oplossing",
aldus Meerburg.
„Wat wij leveren bestaat uit een
drijvend platform met daarop
een houtconstructie. Eigenlijk is
het een spin-off van houtskelet-
bouw."
Met name in de basis schuilt het
belangrijkste verschil met een
woonark of woonboot. „Uit
gangspunt daarbij is een soort
bootconstructie. Wij maken een
platform van beton en
piepschuim waarop een aantal
verdiepingen wordt gebouwd.
Ook juridisch gezien is er vol
gens hem een verschil. „Een drij
vende woning is een onroerende
zaak, terwijl een woonark als
roerende zaak geldt. Dat zou
best anders kunnen, maar de ma
kers van woonarken bedienen
een totaal andere doelgroep."
Met die laatste opmerking ver
wijst hij onbewust naar de pro
blemen waartegen architecten
en bouwers van drijvende wo-
De waterwoning in de Middelburgse Veerse Poort, ontworpen door architect Herman Hertzberger.
ningen aanlopen. Zo lukte het
architect Hertzberger jarenlang
niet om gemeenten te overtui
gen van de waarde en mogelijk
heden van een dergelijke wo
ning. „De bestemmingsplannen
maakten het mij keer op keer on
mogelijk om een waterwoning
te realiseren." Ook Meerburg
wijst erop dat het tijd kost om
overheden voor de waterwoning
te interesseren.
Kansrijk
Onderzoekers Munster en Wilbe
rink concluderen dat wonen op
het water weliswaar een 'kans
rijke extra woonvorm' is, maar
dat er nogal wat partijen bij be
trokken zijn. „Waterbodem,
oevers en ecologie hebben ieder
hun eigen spreekbuis. Om een
project op het water te realise
ren moeten alle groepen dezelf
de kant uit."
Het tweetal deed ook onderzoek
naar de belangstelling van de
consument. Bijna een kwart van
de ondervraagden ziet wonen op
het water als goed alternatief
voor wonen op het land. Eender
de van de ondervraagden wil
wel aan, maar niet op het water
wonen en 18 procent vreest voor
de kosten van het onderhoud.
Die vrees hangt wellicht samen
met een andere barrière. In te
genstelling tot in bijvoorbeeld
Scandinavische landen en Cana
da is houtskeletbouw in Neder
land geen gemeengoed. „Neder
land is echt een baksteenland",
concludeert Meerburg. „Hoog
uit vier tot vijf procent van de
totale woningvoorraad bestaat
uit houtskeletbouw, dus heb je
het over een beperkte markt."
Wonen op het water is nog een
stap verder. „De consument wil
luxe, hij wil niet pionieren. Dus
moet je zorgen dat er een alter
natief is voor de tuin en dat er
voldoende bergruimte is. Maar
het belangrijkste is toch wel dat
hij de auto zo dicht mogelijk bij
de woning kan parkeren."
Overigens deden Munster en
Wilberink ook onderzoek onder
consumenten die op het water
wonen. Daarvan zegt de helft
nooit meer te willen verhuizen
naar een woning op het land.
Paul Geerts
Informatie: www.zuiderbu-
ren.nl, www.wonenopwater.in-
fo, www.oomswaterwonin-
gen.nl."
De laatste tijd hoor ik op de
radio voortdurend reclame
voor Roundup, een chemisch on
kruidbestrijdingsmiddel dat al
zeker vijfentwintig jaar te koop
is. Waarom nu dan plotseling
zo'n reclamecampagne, vraag je
je af. Misschien loopt het patent
af en wil de fabrikant voor die
tijd nog een grote slag slaan. Of
misschien wordt Roundup bin
nenkort uit de handel genomen,
want vroeg of laat blijken toch
alle bestrijdingsmiddelen scha
delijker te zijn voor mens, dier
en milieu dan we tot dan toe
hadden aangenomen. Ook in dat
geval is het natuurlijk zaak om
op de valreep nog zoveel moge
lijk Roundup te verkopen.
Je hoeft geen helderziende te
zijn om te voorspellen dat we
het in de toekomst in de tuin
zonder chemische onkruidbe
strijdingsmiddelen zullen moe
ten doen en zelf als er geen wet
telijk verbod komt, dan nog zal
het gebruik van vergif in de tuin
verdwijnen.
Het wordt sociaal onaanvaard
baar. Vergelijk het met roken:
het is nog niet zo lang geleden
dat iedereen er op feestjes lustig
op los pafte, maar als je nu op
een feestavond om een asbak
vraagt, word je verzocht om met
je vieze verslaving op te hoepe
len naar de luin. De jaren van
'het is geen man die niet roken
kan' zijn voorgoed voorbij en
ook met 'dat lossen we samen
wel op' komen we allang niet
meer weg. Je lost het zelf maar
op.
Op diezelfde feestjes hoorde je
tuiniers vroeger tegen elkaar op
bieden: 'Zevenblad? - ik spuit
met Paraquat; ben je er zo van
af. Distels? - moet je een beetje
MCPA nemen, je weet wel, dat
middel waarmee half Vietnam
ontbladerd is, daar heeft geen
distel van terug. Leiiehaantjes
en taxuskevers? - een beetje Te-
mic en ze vallen morsdood uit
de planten.'
We leefden toen nog in zalige on
wetendheid. In een achteraf -
hoekje van ons geweten knaag
de ook toen al de wetenschaü
dat al die bestrijdingsmiddelen
misschien niet zo goed voor ons
en onze omgeving waren, maar
ach, toen we klein waren gingen
we toch ook voor het slapen met
de flitspuit vol DDT de slaapka
mer rond om de muggen mores
te leren? En kijk nou eens: zijn
we daar soms minder gezond
van geworden? Maar nu de be
strijdingsmiddelen in zeeën en
rivieren, en zelfs tot in de moe
dermelk zijn terug te vinden,
kunnen we onze ogen niet lan
ger sluiten. En zoals de roker
van een held tot een beklagens
waardige sukkel is geworden, zo
is de bestrijdingsmiddelenrid
der in een vijand van flora en
fauna veranderd. Als hij dan
nog met de gifspuit door zijn
tuin loopt, dan zwijgt hij daar
over. Hij doet het 's avonds laat,
als de buren naar bed zijn.
En als we in de toekomst dan
geen onkruidbestrijdingsmidde
len meer zullen gebruiken - het
zij doordat ze verboden, hetzij
doordat ze sociaal onacceptabel
geworden zijn - dan zullen onze
tuinen er anders uit gaan zien.
Waarschijnlijk zullen we geen
terrassen van oude straatklin
kertjes meer aanleggen als we
het onkruid met een aardaDDel-
Oranje havikskruid, Hieracium aurantiacum, gedijt tussen tegels en
in verwaarloosde gazons. foto GPD
schilmesje uit de voegen moeten
peuteren. We zullen hoe dan
ook met onkruid moeten leren
leven en daar is een mentale re
volutie voor nodig. Maar als we
die achter de rug hebben, dan
gloort er hoop. Want tussen de
straatstenen groeien de mooiste
planten. Je hebt planten die het
in bemeste tuingrond niet wil
len doen, maar die het in de voe
gen tussen stenen en tegels nu
iuist eeweldie naar hun zin heb
ben. Neem bijvoorbeeld het
Oranje havikskruid, Hieracium
aurantiacum, een onkruid van
slecht onderhouden gazons,
muurtjes, bestrate paden en alle
andere plaatsen waar doorsnee
tuinplanten het vaak niet willen
doen. Een hardnekkig onkruid,
dat Oranje havikskruid, maar
toch ook een plant die beter ver
dient dan een dosis Roundup.
Romke van de Kaa
Hypotheekrente
per
rente
afsluit
opgave
rente bij fiscale
22 juni 2005
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
42%
52%
ABN/AMRO
ann hyp
variab.
1,00
3.5
2,21
1,85
ann.hyp
5 jr
1,00
3.6
.2.26
1,90
spaargroeihyp
5 jr.
1,00
3,5
1,44
0,80
spaargroeihyp
10 jr.
1,00
4,1
1.74
1.01
spaargroeihyp. 15 jr
1,00
4,5
1,93
1,14
Bouwfonds
spaarv hyp
5 jr.
1,00
3,9
1,61
0,91
Combinatie
spaarv.hyp
10 jr
1,00
4,4
1,85
1.07
Centraal
spaargar.hyp.
5jr
0,50
3,45
1,38
0,76
Beheer
spaargar.hyp.
15 jr.
0,50
4,30
1,74
1,00
CVB
ann. hyp.
2 jr.
1,00
3,2
2,03
1,71
ann.hyp
5 jr
1,00
3,7
2,32
1,94
spaarhyp.
10 ir.
1,00
4 5
1,87
1,08
Delta Lloyd/
hyp.tot.plan
5 jr.
1,00
4,05
1,75
1,03
Leven
hyp.tot.plan
15 jr.
1,00
4,65
2,05
1,23
Direktbank
besp.dir hyp.
5jr-
1,00
3,9
1,61
0,91
Fortis Bank
ann. hyp.
5 jr.
1.00
3,6
2,32
1,94
ann hyp.
10 jr
1,00
4.0
2,56
2,13
ann hyp
15 jr
1,00
4,25
2,70
2,25
spaarhyp
5jr
1,00
3.8
1,64
0,95
spaarhyp
10 jr.
1,00
4.2
1,82
1,05
spaarhyp
15 jr.
1,00
4.45
1.95
_U6
Reaal/Combi
hyp.spaarpl
5 jr.
1,00
3.85
1,59
0,90
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
4,1
1,74
1;02
spaarhyp.
10 jr.
1,00
4,7
2,03
1,22
ann. hyp.
0/1 jr
1,00
3,4
2,21
1,85
ann. hyp.
5 jr.
1,00
3,9
2,44
2,04
Nationale
spaarhyp.
5 jr.
1,00
3,8
1,59
0,92
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr.
1,00
5,0
2,23
1,36
Obvion Hyp.
ann hyp
5 jr
1,00
3.8
2,44
2,04
ann. hyp
10 jr
1,00
4.3
2,73
2,28
spaarhyp
5 jr
1,00
4.0
1,63
0,91
spaarhyp.
10 jr
1,00
4.5
1,88
1,08
spaarhyp.
15 jr.
1,00
4.8
2,03
1,19
Postbank
spaarhyp
~5jr
1.00"
4;o
1,71
1,00
spaarhyp
5/7 jr.
1,00
4 5
1.95
1.16
spaarhyp. 10/12 jr
1,00
4.7
2,05
1,23
ann hyp.
2 jr.
1,00
3.4
2.08
1,73
ann.hyp
5 jr
1.00
3.8
2,32
1,92
PVF Achmea
spaarhyp.
5 jr.
1,00
3,9
1,62
0,91
Hyp.
spaarhyp
15 jr.
1,00
4,7
2,01
1,18
ann. hyp.
5 jr.
1,00
3,7
2,38
1,99
ann. hyp
10 jr.
1,00
4,3
2,73
2,28
ann.hyp
15 jr.
1,00
4,5
2,85
2,37
Rabo. (advies) spaarzeker
1 jr.
1,00
2,9
1,01
0,47
spaarzeker
3 jr
1,00
3,2
1,27
0,68
spaarzeker
5 jr
1,00
3,5
1,37
0,75
spaarzeker
10 jr.
1,00
4.1
1.67
0,95
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
3.8
1,58
0,89
spaarhyp.
5 jr
1,00
3.8
1,58
0,89
ann. hyp.
1 jr.
1,00
3.1
2,03
1,71
ann. hyp.
1,00
3.8
2,44
2,04
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met nationa
le hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op de totale
netto lasten van de hypotheek De vermelde nwr-percentages gelden voor een
man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad 75 000 euro Voor vrouwen en/of
andere leeftijden kunnen andere nwr-percentages gelden. Bi| andere hypotheek
bedragen wijkt de nwr soms enigszins af.
O
De nieuwe koel/vrieskast
ZRB 31 L van Zanussi is
uitgerust met een zogenaamd
'crisp 'n fresh filter'. Dat zorgt
er volgens de producent voor
dat groente en fruit langer vers
blijven. De koelkast heeft een
koelgedeelte met een inhoud
van 225 liter. Het vriesgedeelte
heeft een inhoud van 78 liter.
Opvallend is de bolle deur die
aansluit bij de retrotrend. De
kast kost 599 euro.
Informatie: www.zanussi.nl.
Jonge ontwerpers die zelf hun
visie mogen loslaten op he
dendaags meubilair.
Het Belgische merk Vange biedt
ze die mogelijkheid. Dat leidt
tot opvallende ontwerpen. Zoals
K-Bench, een bank die ontwon
nen is donr de Belgische desig
ner Charles Kaisan.
Doordat het gebruikte materi
aal is opgebouwd uit een honing
raatstructuur kan de bank ver
schillende vormen aannemen.
De bank is verkrijgbaar vanaf
999 euro.
Tnfnrmat.ip' www van pp hp
