DNB voorziet
aarzelend herstel
Alles voor de insectenliefhebber °ok ^he" #7rmt nu
PZC
)rukte in havens door
ekort overslagcapaciteit
AL;.
de onbemande pomp
23
ftconomie klimt in 2006 langzamer uit dal
Air France stapt in AMG
NedCar schroeft productie terug
Appelaere komt met Perelaere onur Air iydtn0g steeds
op Lodi
1 erhoogt inzet
i strijd om
ntonveneta
bell verhoogt
telprijs weer
Brussel beboet AstraZeneca
het bedrijf
donderdag 16 juni 2005
pppw radactie economie
OEN HAAG - De economische
poej jn 2006 valt veel lager uit
au verwacht. De Nederland
se Bank (DNB) heeft ook de
oeiverwachting voor volgend
iar fors naar beneden bijge
teld
a gaat uit van een economi-
f; Se groei van 1,8 procent voor
106. blijkt uit het gisteren ge-
ibliceerde kwartaalbericht.
NB ging begin dit jaar nog uit
ia meen groei van 2,5 procent,
i-j ijfge week verlaagde bankpre-
3; jdent Nout Wellink de groeiver-
i Achting voor 2005 al van 1,7
3 ear 0,4 procent. Hoge olieprij -
a en een terugval in de wereld-
b« ^lel zijn daar de oorzaak
ui, Bovendien houden Neder-
nders nog steeds de hand op
t i joiip, Het laatste kwartaal
o in 2004 en het eerste kwartaal
ari 2005 heeft de economie
zelfs nagenoeg stilgestaan.
Hoewel de economie in 2006
moeizamer uit het dal klimt dan
verwacht, ziet DNB wel verbete
ringen ten opzichte van dit jaar.
Bedrijven zullen meer investe
ren. De werkgelegenheid zal vol
gend DNB met 1 procent toene
men en ook de lonen zullen in
2006 weer stijgen. DNB gaat uit
van een loonstijging van 1,3 pro
cent. De rekenmeesters zien in
de koopkrachtstijging van de
consument een goede aanjager
voor de binnenlandse markt.
Daardoor is de economie min
der afhankelijk van de export.
Het Centraal Planbureau (CPB)
gaat over 2006 nog steeds uit
van een economische groei van
2 procent. Ook het CPB paste vo
rige week zijn groeiraming voor
2005 naar beneden aan. Het
planbureau verwachtte in eerste
instantie dat de groei dit jaar op
1 procent zou uitkomen, maar
gaat nu uit van een half procent.
DNB blijft echter benadrukken
dat de hoge olieprijzen, de dure
euro en rentestijgingen de ra
mingen behoorlijk negatief kun
nen beïnvloeden. Daarentegen
verwacht de bank dat de toena
me in het consumentenvertrou
wen positief zal uitwerken op
de economie. Voor 2007 wordt
zelfs al een groei van 2,5 pro
cent verwacht.
De dure olie heeft er overigens
wel voor gezorgd dat in april
2005 door Nederland aanzien
lijk meer met het buitenland is
gehandeld dan een jaar eerder.
De 46 procent hogere olieprijs
zorgde voor een forse stijging
van de in- en uitvoerprijzen.
Volgens het CBS kwam de ex
port met 23 miljard euro 12 pro
cent hoger uit dan in april 2004.
De invoer was 10 procent hoger
en bedroeg 20 miljard euro.
Bovendien telde april in 2005
één werkdag meer dan vorig
jaar. GPD/ANP
Producent Henk Tazelaar met zijn nieuwe product Perelaere.
foto Camile Schelstraete
PARIJS - Air France, onderdeel van de luchtvaartcombi
natie Air France-KLM, neemt een belang van 40 procent
in het Amerikaanse onderhoudsbedrijf Aero Maintenance
Group (AMG). Er is een optie om de deelneming in de toe
komst te vergroten, zo heeft de Franse maatschappij giste
ren meegedeeld.
De overeenkomst geeft Air France de mogelijkheid zijn
dienstverlening voor vliegtuigen in de Verenigde Staten
uit te breiden. AMG heeft vestigingen in de staten Florida
en Californië en in de Deense hoofdstad Kopenhagen. Er
werken 130 mensen. ANP
BORN - Autofabriek NedCar in Born heeft de productie
opnieuw teruggeschroefd, ditmaal met 8500 auto's. Dat
heeft een woordvoerster van NedCar gisteren gezegd.
De productie werd eind mei al ingekrompen tot in totaal
115.000 auto's, maar dat maakte NedCar toen niet be
kend. Voor 2005 had NedCar oorspronkelijk de productie
geraamd op 210.000 auto's.
De woordvoerster van NedCar zei dat de fabriek dit jaar
naar verwachting voor tientallen miljoenen euro's in de
verliezen belandt. Met name de tegenvallende verkoop
van de Smart Forfour van DaimlerChrysler is debet aan
de mindere resultaten bij NedCar. Bij NedCar werken
nog 3900 mensen. De onderneming kan voorlopig geen
werknemers ontslaan door een werkgelegenheidsgarantie
tot 2006. Op 1 januari dreigt hoe dan ook een massaont
slag, zei cle woordvoerster. ANP
iorAlexander Bakker
1 NTWERPEN - Vertragingen
de belangrijkste Noord-
est-Europese havens als ge-
oigvan grote drukte bij de con-
inertcrminals zijn voorlopig
et voorbij. De toename van de
wlagcapaciteit blijft achter
j de vraag.
ilgens de Amerikaanse onder-
leker Jim Brennan, deze week
Antwerpen voor de Europese
minalconf er ent i ehoudt de
traging door grote drukte
g zeker zeven jaar aan.
ndat de drukte zich voordoet
- alle belangrijke containerha-
LAAN - Het overnamege-
cht rondom de Italiaanse
tuk Antonveneta is definitief
(gemond in een biedingsstrijd.
dat het Nederlandse bank-
Irijf ABN Amro zijn bod eind
fige- week optrok, kwam zijn
enstrcver Popolare di Lodi
toen met een hogere bieding.
•pLodi verhoogt zijn bod op
bank uit het Italiaanse Pa
dtot 27,50 euro per aandeel,
ieuro meer dan een eerdere
ding bestaande uit waardepa-
ren en wat contant geld. De
ik uit Lodi zegt bovendien 1
rc extra te geven aan beleg-
rs die al meer dan achttien
mden aandelen Antonveneta
bezit hebben. De Italiaanse te-
tstrever van ABN Amro heeft
ee verschillende biedingen op
tonveneta op tafel gelegd,
^thet papieren bod heeft Po-
te di Lodi ook een bieding
contanten lopen. Dit waar-
E't de ovemameprooi op
iOeuro per aandeel. De Ne-
landse bank ABN Amro wil
i50 euro in contanten neertel-
ivoor elk aandeel in Antonve-
to. De twee banken zijn in een
tigestrijd verwikkeld om An-
iveneta in te kunnen lijven.
nadat ABN Amro dit v or-
r oen overnamebod aankon-
opende de concurrent uit
Kn tegenoffensief voor de
frname van de regionale
f P°P Lodi,kon de afgelopen
j «n rekenen op steun van Ita-
tose investeerders. Samen
feleren zij naar schatting
i to" van het aandelenpakket
Monveneta. ABN Amro
ta minste de helft van de
ra verwerven. ANP
Waag Marktleider Shell
S'steren de adviesprijs
t diesel met een cent ver
tel.
vens hebben rederijen nauwe
lijks alternatieven. Wel worden
de reders geconfronteerd met ho
gere kosten, onder meer als ge
volg van vertragingen, hogere
brandstofkosten bij pogingen
opgelopen vertraging goed te
maken en toeslagen bij termi
nals. De terminals moeten extra
kosten maken voor het inhuren
van extra personeel en extra ver
plaatsingen van containers.
Vrachtwagenbedrijven verlie
zen kostbare tijd aan wachten,
net als binnenvaartschippers.
De containerhavens in Noord
west-Europa hebben een geza
menlijke overslagcapaciteit van
iets meer dan dertig miljoen
standaard containers (teu's) per
jaar. Vorig jaar hebben de termi
nals in totaal 28,2 miljoen teu
overgeslagen. Over vijf jaar zal
de capaciteit zijn gegroeid tot
bijna zestig miljoen^teu per jaar
en ziillen-dë terminals samen
ruim veertig miljoen teu over
slaan.
Wereldwijd is er een overslagca
paciteit van 450 miljoen teu. Als
alle aangekondigde uitbreidings
projecten doorgaan, groeit die
capaciteit de komende vijf jaar
tot ruim 650 miljoen teu per
jaar. Na 2008 neemt de groei
van de vraag naar extra capaci
teit licht af, verwachten deskun
digen. GPD
door Frank van Cooten
WATERLANDKERKJE - Waar
producent Henk Tazelaar van
de Appelaere en inmiddels ook
de Perelaere naar toe ging, hij
had altijd het zwart lederen kof
fertje bij zich. Tien jaar geleden
gekregen van zijn vrouw bij aan
vang van het succesverhaal van
de drank uit Zeeuwse appelen.
De koffer is al een paar keer ge
restaureerd maar is nog steeds
de trouwe metgezel van de voor
malige fruitteler uit Waterland
kerkje.
Tazelaar viert een bescheiden
feestje vanwege het tienjarig be
staan van de Appelaere, inmid
dels verkrijgbaar van Maas
tricht tot aan Delfzijl. Hij intro
duceerde gisteren tevens de Pe
relaere, drank uit Zeeuwse pe
ren. Henk Tazelaar was tien
jaar geleden nog fruitteler.
„Toen zat de agrarische sector
al in een zware dip. De fruitteelt
is te arbeidsintensief om met
rendement te produceren."
Daarom besloot hij tien jaar ge
leden zich toe te leggen op het
produceren van puur appelsap.
Toen gebruikte hij nog zijn ei
gen appels. Met het koffertje
van zijn vrouw bereikte hij in
het eerste jaar overeenstemming
met vier horecagroothandels en
een supermarkt in Zeeuws-
Vlaanderen over de verkoop van
de Appelaere.
En vanaf toen ging het hard. In
1998 zette Tazelaar een streep
onder zijn fruitteeltbedrijf en
legde zich volledig toe op de lan
delijke distributie van de Appe
laere. „Ik had niet verwacht dat
het product zo'n vlucht zou ne
men maar het doet me goed als
ik iemand in Scheveningen een
Appelaere zie drinken."
Aan zijn woning in Waterland
kerkje is niets te zien van de Ap
pelaere. Geen bord in de tuin en
geen verkoop aan huis. Tazelaar
kiest daar bewust voor. „Ver
koop van een streekproduct aan
huis levert mij nauwelijks iets
op. Deze week is het nieuwste
product van Henk Tazelaar ge
boren, de Perelaere. Tien jaar ge
leden was deze naam al vastge
legd bij het merkenbureau.
„Toch besloot ik met de produc
tie van de Perelaere te wachten
tot het moment dat de Appelae
re een succes zou zijn. Ook
moest de kwaliteit van de Pere-
laei-e goed zijn. Het succes van
de Appelaere mag niet ten on
der gaan aan een verkeerd twee
de product. Daarom zijn we met
het combineren van rassen en
het nemen van monsters zeer
zorgvuldig te werk gegaan. En
als ik de Perelaere proef, ben ik
ervan overtuigd dat ook dit pro
duct een succes zal worden."
Koningin Beatrix was vorige
week bij haar bezoek aan Goes
de eerste die de Perelaere proef
de. Henk Tazelaar stond op de
markt met een stand. De konin
gin haalde de eerste fles uit een
grote peer van papier-maché.
Deze peer staat nu in de stal,
broederlijk naast de enorme ap
pel van tien jaar geleden met de
eerste fles Appelaere er nog in.
Alleen de kleur is wat donker
der geworden. Henk Tazelaar
werkt momenteel aan een derde
product. Hij wil daar nog niets
over kwijt. „Over vier weken
hoop ik dat de eerste fles op ta
fel staat."
HOOFDDORP - Hoewel het vliegverbod al enkele weken
geleden is ingetrokken, ondervindt Onur Air er nog steeds
veel hinder van. „Het is geen gemakkelijke situatie", zei
E. Aksak van de Turkse luchtvaartmaatschappij gisteren.
De passagiers blijven weg en het regent claims.
De Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW) legde Onur Air
12 mei een vliegverbod op wegens de vele mankementen
aan de vliegtuigen. Ook in Frankrijk, Zwitserland en
Duitsland was de vervoerder niet meer welkom. Twee we
ken later werden de vier verboden weer ingetrokken.
Sindsdien komen veel passagiers met schadeclaims aan
zetten, zei Aksak. Ze eisen geld voor de onkosten die ze
hebben gemaakt toen de vluchten van Onur Air niet meer
werden toegelaten in het Nederlands luchtruim. Ook de
touroperators nog met claims. Voorheen voerde Onur Air
wekelijks 55 tot zestig retourvluchten vanuit Nederland
uit op Turkije. Dat is inmiddels afgenomen tot zo'n twin
tig per week. ANP
BRUSSEL - De Europese Commissie heeft gisteren de
Brits-Zweedse medicijnfabrikant AstraZeneca een boete
van 60 miljoen euro opgelegd. Het bedrijf zou tussen 1993
en 2000 allerlei trucjes hebben gebruikt om te voorkomen
dat er een merkloze variant zou komen van het maag
zweermiddel Losec.
Het bedrijf heeft onder meer de nationale instituten die
toestemming moeten geven voor exclusieve geneesmidde
len, misleid door te zeggen dat er allerlei vernieuwingen
waren ingevoerd. Dat geeft recht op verlenging van het
patent. ANP
is daarmee op-
tot recordhoogte geste
ld oor een liter moet aan de
lln euro worden be-
7 Prijzen voor een liter
us en euro bleven onge-
op 1,403 en 1,349 euro
Jrn Afgelopen zaterdag
^nell de prijs voor een li-
ese' nog met een cent op
w euro. ANP
door Ben Jansen
HULST - Eddy Vermandei
krijgt af en toe verzoeken van
verenigingen of hij voor zijn
zaak een advertentie in hun
blad wil zetten. Hij draagt het
verenigingsleven welisyaar een
goed hart toe, maar in adverten
ties in clubbladen ziet hij niets.
„Ik heb maar acht klanten in
Zeeuws-Vlaanderen."
Vermandei (54) drijft met zijn
vrouw Carla (50) een entomolo-
gie-speciaalzaak. Zijn klanten
zijn insectenliefhebbers die bij
de Vermandeis per post, tele
foon, fax of e-mail vlindernet-
ten, kweek- en prepareermateri
aal, insectenboeken en andere
boeken over de natuur bestel
len. Het klantenbestand is niet
groot, maar wel trouw. De ruim
2500 cliënten in zijn adressenbe
stand kunnen nergens anders in
Nederland en België terecht
voor zo'n assortiment aan mate
rialen en boeken.
In het dagelijks leven is Verman
dei leraar biologie aan de vm-
bo-afdeling van het Reijnaert-
college in Hulst. In de jaren tach
tig leidde hij als amateur-insec-
tenkundige een onderzoek naar
Belgische trekvlinders, waar
150 insectenliefhebbers aan
deelnamen. Wie zich serieus met
de entomologie bezighoudt,
heeft een vangnet nodig en mate
riaal om de vangsten te prepare
ren en ze netjes opgeprikt stof
vrij is kistjes te bewaren. Ten
minste zolang het niet gaat om
beschermde soorten zoals de gro
te vuurvlinder het het vliegend
hert. Vermandei en de zijnen be
stelde dat materiaal in Duits
land, Denemarken en Engeland.
„Ik dacht: laat ik zelf nu eens
proberen dat entomologische
materiaal te gaan verkopen. Dat
was een tamelijk risicoloze stap,
want ik wist me van 150 klanten
verzekerd."
Aanvankelijk betrok Vermandei
zijn vangnetten, prepareerplan-
ten, insectenspelden en bewaar-
dozen bij de adressen waar hij
eerder in het klein inkocht. In
de loop van de tijd raakte hij be
ter thuis in de wereld van ento
mologische hulpmaterialen en
ging hij rechtstreeks bestellin
gen bij producenten plaatsen.
Een timmerman in Brussel
maakt prachtige insectendozen,
uit een Tsjechische fabriek ko
men prima spelden en voor de
vervaardiging van prepareer
planken heeft hij een contract
Eddy en Carla Vermandei met een deel van hun handel in vlinderbenodigheden.
niet gevangenis Torentijd in
Middelburg. Af en toe kwam hij
door puur toeval in contact met
een fabrikant. „In een zending
van de leverancier van vangnet
ten ontdekte ik eens een pakbon
van een smid in Beieren die de
inklapbare beugels voor die net
ten maakt. Die ben ik toen recht
streeks gaan bestellen."
Naaimachine
Sindsdien maakt Carla Verman
dei de vangnetten zelf op de
naaimachine. Zij verzorgt ook
de verzending van de gemiddeld
zeven bestellingen die dagelijks
binnenkomen. Zij heeft haar oor
spronkelijke baan opgezegd en
is nu fulltime met de entomolo-
gie-speciaalzaak bezig. Eddy
doet de behandeling van de be
stellingen en de verzending van
de facturen in zijn vrije tijd. Tot
de klanten behoren behalve ama
teur-entomologen ook onder
zoeksinstituten die zich op we
tenschappelijke basis bezighou
den met de insectenkunde.
In de loop van de jaren hebben
de Vermandeis een breed assorti
ment opgebouwd. De catalogus
Naam:
Vermandei Entomologie
Plaats:
Hulst
Opgericht:
1988
Aantal medewerkers:
2
Omzet:
100.000 euro
vermeldt alleen al vijftien soor
ten vangnetten: fijn gaas voor
tere insecten, steviger materiaal
voor kevers en amfibieën, een
ronde, ruitvormige of vervorm
bare beugel en - naar gelang de
voorkeur van de entomoloog -
uitgevoerd in wit of zwart. Er
zijn lichtvallen om insecten te
verschalken die 's nachts actief
zijn, kweekkasten, pincetten,
prepareerplanken in veertien af-
metingen en insectenspelden in
twintig uitvoeringen. De stan-
daardmaat spelden zijn verkrijg
baar in roestvrijstaal en zwart.
Tachtig procent van Vermand-
els Nederlandse klanten ziet in
secten het liefst opgeprikt met
roest wij stalen spelden. Acht
van de tien Belgen geven daaren
tegen de voorkeur aan zwarte.
Tattoo
Met die spelden heeft Verman
dei ook een ander marktseg
ment aangeboord. Hij merkte
dat hij van tot dan toe onbeken
de klanten grote bestellingen
kreeg. De gemiddelde entomo
loog bestelt er een paar honderd
per keer; de nieuwe klanten na
men drie- tot vijfduizend stuks
per keer af en meldden zich kort
daarop weer. De uitbaters van
tattoo-studio's hadden Ver
mandeis nering ontdekt. „Ze
foto Camile Schelstraete
vroegen of die spelden ook zon
der kopje te leveren zouden zijn.
De Tsjechen wilden ze zo wel
maken."
Inmiddels heeft Vermandei moe
ten ervaren dat ook in zijn han
del de invloed van grootmacht
China zich doet gelden. „Ik zag
dat de afzet naar tattoo-studio's
ineens stagneerde. Zij bleken
massaal te zijn overgestapt naar
Chinese spelden. Die zijn voor
een tatoeëerder handiger ver
pakt en natuurlijk veel goedko
per."
Naast de materialen waarmee
insecten kunnen worden gevan
gen en geprepareerd, ver-kopen
de Vermandeis ook boeken over
dag- en nachtvlinders, libellen,
vliegen, bijen, wespen, mieren,
spinnen, kevers en andere dier
soorten. Alle boeken over insec
ten in het Nederlandse, Engelse,
Duitse en Franse taalgebied zijn
in Hulst verkrijgbaar. Verman
dei: „Dat is natuurlijk de kracht
van een speciaalzaak als de on
ze. Iemand die geïnteresseerd is
in insecten kan in een gewone
boekhandel niet goed terecht.
Wij hebben gewoon alles."
Prijsbewuste autorijders tanken
graag bij een onbemande pomp.
Nederland telt er enkele honder
den en dertig daarvan zijn in
handen van Shell. Dat aantal
moet groeien, want de marktlei
der ziet wel brood in de pomp
stations zonder personeel.
door Ellen den Hollander
DEN HAAG - Het is een omme
zwaai bij consumenten die Shell
niet kon negeren. Een toene
mend aantal klanten kijkt kri
tisch naar de prijs van brand
stof en hóeft helemaal geen be
ker koffie met een gevulde koek
of een bijzondere soort benzine
die zorgt voor een schonere mo
tor.
Het moet zo goedkoop mogelijk
en lekker snel. Punt. Dat hele
volksstammen autorijders snak
ken naar goedkoop, ontdekte
Shell een jaar of vijf geleden. De
marktleider op de brandstof-
markt begon daarom met een
proef. „Wij zagen een verande
ring in de markt. Een aantal
klanten is bewust op zoek naar
lage prijzen. In dat segment wil
den wij graag ervaring opdoen",
zegt marketing- en salesmana
ger Tina Huizenga van Shell.
Die beslissing leidde tot het
avontuur met onbemande sta
tions.
Een nieuw fenomeen voor Shell,
dat service altijd hoog in het
vaandel heeft gevoerd. Veilig
heidshalve koos Shell ervoor om
niet direct het eigen logo in te
zetten. De in totaal 70 pompsta
tions kregen de naam Tinq. Ze
draaiden allemaal zonder perso
neel en de klanten betaalden
met hun pinpas, creditcard of
tankpas. Het experiment bleek
succesvol. Succesvol genoeg om
de onbemande stations een
Shell-uiterlijk te geven waar
door ze herkenbaar werden als
echte Shell-stations. Eerst werd
meer dan de helft van de sta
tions verkocht. „Die dragen nog
de naam Tinq", aldus Tina Hui
zenga van Shell. De andere der
tig pompstations zijn vanaf eind
vorig jaar 'omgekleurd', zoals
Huizenga dat noemt.
Heel herkenbaar met de felgele
luifel en de geel-rode schelp.
„Het prijzenbord is anders", ver
telt Huizenga. „Op een bemand
station staat de prijs die je op
die plek betaalt voor de brand
stof en bij de onbemande sta
tions staat de prijs én de korting
die de klant daarmee krijgt op
de adviesprijs."
Die prijzen zijn 'scherp', vindt
de marketing- en salesmanager.
„Het is in die regio de laagste li-
terprijs." Hoe groot de korting
is, hangt af van een aantal facto
ren, zoals de ligging, de concur
rentie en de hoeveelheid verkeer
dat langs komt rijden. De prijs
is heel snel - op afstand - aan te
passen. „We houden de prijzen
in de regio scherp in de gaten.
Ze kunnen elke dag anders
zijn."
Het is een hele stap die Shell
heeft gezet met de onbemande
pompstations. „Veel mensen
gaan af op de betrouwbaarheid
van de schelp", weet Huizenga.
De verwachting die klanten
koesteren mag Shell niet bescha
men. De kwaliteit van de brand
stof is daarom hetzelfde als die
bij de 'gewone' pomp. Camera's
zorgen 24 uur per dag voor con
trole en klanten kunnen bij
brand of onraad op de nood
knop drukken zodat geen drup
pel brandstof meer uit de brand
stofslangen kan lekken. Een
schoonmaakbedrijf komt enkele
keren per week schoonmaken en
er is ook een onderhoudsploeg.
E-mail
„Klanten informeren ons per
e-mail en per telefoon over de
toestand van het pompstation
en het is op basis van klanten
aantallen goed uit te rekenen
hoeveel handdoekjes je bijvoor
beeld nodig hebt."
Goede kwaliteit bieden voor een
scherpe prijs, zoals Huizenga
het graag karakteriseert. Zij is
niet bevreesd dat de omzet van
de onbemande pompstations die
van de reguliere bemande sta
tions 'opeet'. Het is een andere
klantengroep, vindt zij. „Wij
zien nieuwe klanten bij de onbe
mande stations, mensen die
voorheen niet bij Shell kwa
men." Nu zijn er nog dertig sta
tions, maar dat aantal moet
groeien.' „Ik kan niet precies
aangeven hoeveel", aldus Hui
zenga. „We zijn op een aantal
plekken aan het onderhandelen.
Wellicht zullen bemande sta
tions met shops die niet gewel
dig lopen worden omgebouwd.
Zeker is wel dat onbemande
pompstations de bemande ver
sie. nooit vervangen. „Langs de
rijksweg wordt service geboden
die mensen ook willen, zoals een
toilet, koffie, verschillende soor
ten brandstoffen." GPD
