Met een paar vrienden
kom je al een heel eind
Rusteloze obsessies van Loek Grootjans
Een bluesgitarist
van veertien jaar
25
Nederhorror
rukt op
woensdag 8 juni 2005
en ware golf aan ne-
derhorror komt op
ons af. Overal in Ne
derland zijn jonge filmma
kers bezig met het maken van
horrorfilms. Op het komende
21ste Amsterdam Fantastic
Film Festival wordt de ba
lans opgemaakt. Jongensdro
men waarmaken, daar gaat
het om.
Toen Harry Knowles, foun
ding father van de site Aint-
itcool, de trailer van de Neder
landse horrorfilm Worst Case
Scenario zag, schreef hij met
schuimbekkend enthousiasme
dat hij wellicht een voorproefje
van 'the greatest film ever' had
gezien.
Niet gek voor een stel Neder
landse jongens. Niet veel later
won het filmpje een nominatie
voor een Amerikaanse trai
ler-Oscar, weliswaar in de cate
gorie 'beste trailer van een film
die nog gemaakt moet worden',
maar toch.
Producenten Bart Oosterhoorn
en Fir Suidema zijn optimis
tisch na een bezoek aan het film
festival van Cannes. „Heel veel
mensen hebben heel veel dingen
beloofd." En ze hadden 'geweldi
ge gesprekken met heel grote
jongens'.
Een jaar geleden was dat ook al
zo, maar dat optimisme moet je
vasthouden. Het is de brandstof
van elk nederhorrorproject.
Plus een niet te stuiten enthousi
asme en een algeheel positief le
vensgevoel, dat je in dit nihilisti
sche genre wellicht niet zou ver
wachten.
Van alle lopende projecten is
Worst Case Scenario met ruime
voorsprong het ambitieuste en
spectaculairste. De door regis
seur Richard Raaphorst gedraai
de trailer is een wereldhit op in
ternet en is inmiddels al twee
honderdduizend maal gedown-
load. Het begint met een korte
visuele uiteenzetting over de Ne
derlands-Duitse verhoudingen,
waarin de Tweede Wereldoorlog
naadloos overvloeit in de
Schwalbe van Bernd
HÖlzenbein - het trauma van
1974 - en een Duitser die een
kuil op het strand graaft, waar
na de trailer uitmondt in een ver
ontrustend shot van een leger ge
drochten dat een Nederlands
strand op kruipt. „Een soort
D-Day, maar dan met nazi-zom
bies", zegt Oosterhoorn.
Raaphorst toont in een paar mi
nuten al een grote visuele flair
en het helpt dat de filmmakers
medewerking hebben gekregen
van het Nederlandse bedrijf Un-
realfx, dat spectaculaire mas
kers leverde; hetzelfde bedrijf
dat twee jaar in Nieuw-Zeeland
heeft gezeten om daar lichaams
delen voor de Ores van Peter
Jacksons epos The Lord Of The
Rings te vervaardigen. Ooster-
hoom en Suidema, die samen
het productiebedrijf Gorehound
Canned Film vormen, hebben
een grote figuur achter zich ge
kregen. Brian Yuzna (producent
en regisseur van de Re-Anima
tor-serie) heeft zijn naam aan
het Nederlandse project verbon
den. „Het wordt de 2001 van de
zombiefilms", heeft hij alvast
geroepen, verwijzend naar Stan
ley Kubricks sciencefictionfilm.
Het verhaal gaat over een Ameri
kaan die verzeild raakt in een
veldslag tussen voetbalhooli
gans en een door een krankzinni
ge wetenschapper in elkaar ge
sleuteld leger nazi-zombies. Dat
mag op papier afkomstig lijken
uit het brein van een uitzinnige
fantast, maar in de enkele beel
den die inmiddels zijn gedraaid
lijkt het alsof zombiefilmkoning
George Romero en Rembrandt
van Rijn de handen ineen heb
ben geslagen. Vijf miljoen euro
moet het spektakel kosten.
Oosterhoorn, Suidema en Raap
Scene uit de 'Nightwatch'
horst zijn niet de enigen die be-
zig'zijn de Nederlandse biosco
pen en huiskamers de komende
jaren met ijselijk gegil te vullen.
Op de website www.nederhor-
ror.nl worden van veertien pro
jecten de vorderingen bijgehou
den. Dat is opvallend, want de
laatste echte Nederlandse hor
rorfilm is De Johnsons van Ru-
dolf van den Berg uit 1992. De
nieuwe generatie filmmakers
kent haar klassiekers. Opval
lend veel varianten op het the
ma: groep jongeren brengt
nacht door in donker bos./ verla
ten landhuis/ oud klooster/ die
pe kolenmijn, waar zich ooit
iets verschrikkelijks heeft
afgespeeld/ een gekwelde geest
nog ronddwaalt/ een psycho
paat aan de wandel is, meestal
uitgerust met een stuk tuinge
reedschap.
Neem Woensdag: Volgens een
legende worden de bossen onvei
lig gemaakt door een psycho
paat en volgens de ijzeren wet
ten van het genre zit er dan
niets anders op dan te kampe
ren in die bossen. Jean-Paul
Arends en Bob Embrechts we
ten wel waarom zij voor hun de
buutfilm Woensdag voor het
slasher-genre kozen. Zij hebben
voor vijfduizend euro een hor
rorfilm gemaakt die één groot
voordeel heeft boven alle andere
nederhorrorfüms: hij is af. Hij
gaat in première op het 21ste
Amsterdam Fantastic Film Fes
tival.
Centrale locatie
Embrechts: „Voor een slas-
her-film heb je maar één goede
centrale locatie nodig. Een bos
bijvoorbeeld. En laten we wel
wezen: het-acteren hoeft niet
van Oscar-kwaliteit te zijn."
Dus met je vrienden kom je al
een heel eind.
Embrechts en Arends maken
van Woensdag een feest van cli
chés: van de douchescène tot en
met de niet-startende auto, alles
wordt door vrienden en beken
den van het tweetal met hartver-
overend enthousiasme gespeeld.
'Aaaahhhh'Gatverdam-
me! (Denk er zelf het Tilburg-
se accent bij.) De makers zelf
noemen 'de idiote omstandighe
den' waaronder ze hebben ge
werkt de charme van de film.
Arends groeide op met de slas-
her-klassiekers uit de jaren tach
tig en negentig en hij bestudeer
de het handboek van special ef-
fects-pionier Tom Savini, om
achter het juiste recept van drui
pend bloed te komen en om te
leren hoe je een bijl in een sche
del zet. Wat het duo bindt met
de andere makers van nederhor-
ror is het gevoel 'dat we het ge
woon doen'. En dat als anderen
niet de films maken die je in de
bioscoop wilt zien. je kennelijk
zelf het heft in handen moet ne
men.
De digitale revolutie brengt de
praktijk van het filmmaken on
der ieders handbereik. Met een
stel computers met de juiste soft
ware kun je gerust - nou ja - de
filmacademie overslaan. De an
dere drempel, die van de distri
butie in de Nederlandse biosco
pen, blijft echter onverminderd
hoog. Woensdag zal door Em
brechts en Arends dan ook in ei
gen beheer op dvd worden uitge
bracht.
Erwin van den Eshof heeft voor
zijn project Doodeind de lat ho
ger gelegd. Hij kwam in 2003
van de filmacademie en terwijl
andere studenten soms levens
lang hun droom koesteren een
speelfilm te maken, had Van
den Eshof aanzienlijk meer
haast. Ook hij is een liefhebber
van het genre. Dawn Of The
Dead van George Romero en
Evil Dead van Sam Raimi zijn
zijn grote voorbeelden. En Ro
berto. Rodriguez bewees met
zijn voor zevenduizend dollar
gedraaide wereldhit El Maria-
chi dat je met verbeelding een
heel eind komt.
Trailer
Van den Eshof, die al een distri
buteur heeft, heeft het professio
neel aangepakt. Hij draaide met
zijn cast (met onder anderen
soapster Viktoria Koblenko) al
vast een tien minuten durende
trailer, waarin we zien hoe een
stel jongeren - daar zijn ze weer
- op de vlucht voor wilde hon
den, terechtkomt in... een verla
ten landhuis. Het lukt ze niet te
ontsnappen uit het huis, van
daar: Doodeind.
Van den Eshof: „Het moet wel
een film over mensen worden.
Die acteurs zijn niet zo maar
horrorvlees, die zo gruwelijk mo
gelijk aan hun einde moeten ko
men. Ook heel tof hoor, maar la
ten we eerst eens proberen een
band te krijgen met de persona
ges. Het werkt toch veel beter
als je weet dat een gast die in
het nauw zit, thuis een zwange
re vrouw heeft." Waarom juist
nu een club jonge filmmakers be
zig is met horrorfilms? Van den
Eshof: „Het zijn allemaal jon
gens die in de jaren tachtig en
negentig met deze films zijn op
gegroeid." Jan Doense, organisa
tor van de vroegere Nights of
Terror in het Amsterdamse Tus-
chinski en inmiddels directeur
van het Amsterdam Fantastic
Film Festival, is zelf ook bezig
met een eerste speelfilm, met de
titel Woensdag, Gehaktdag. Het
verlaten huis is hier vervangen
door een waddeneiland en het
pandemonium breekt uit nadat
een experimenteel vaccin tegen
een zeehonden virus, jawel, de
doden op het eiland terug op aar
de heeft geroepen. Hoe Neder
lands wil je je nederhorror heb
ben? Scenarist en coregisseur
Wijo Koek is bezig met de vol
tooiing van de eerste versie van
het script. Het project heeft al
een aantal nuanceveranderin
gen ondergaan. In de woorden
van de makers: „Eerst zaten we
op het spoor van Costa! meets
Braindead, nu neigen we meer
naar Volle Maan meets Dawn
Of The Dead." Koek: „De eerste
versie was iets te campy gewor
den. Met alleen maar vette knip
ogen naar allerlei genreconven
ties. De remake van Romero's
Dawn Of The Dead gaf aan dat
er weer ruimte is voor een serieu
zere benadering van het genre."
Ze willen in 2006 draaien.
Filmmakers hebben altijd een
soort onverwoestbaar optimis
me nodig, maar jongens die hor
rorfilms willen maken onder zee
niveau, moeten helemaal be
schikken over geheime krachten
om hun dromen te laten uitko
men.
Oosterhoorn en Suidema zijn en
thousiast genoeg. „Worst Case
Scenario is de eerste van een se
rie van vijf films waarin een Ne
derlands.eerbetoon wordt ge
bracht aan de klassieke mon
sters uit de Universal-films. Dit
wordt onze Frankenstein-film,
het volgende project verwijst
naar The Mummy. Dat wordt
dan een veenlijk." En, nadrukke
lijk: „We willen gewoon een
heel goede film maken. En daar
zitten dan toevallig zombies in."
Mark Moorman
Woensdag' draait op woensdag 15
juni op het 21ste Amsterdam Fantas
tic Film Festival. Vooraf wordt een
aantal trailers van komende neder-
horrorattracties gedraaid. Het festi
val (lokaties: Filmmuseum Cinerama
en Melkweg Cinemais van donder
dag 9 tot en met woensdag 15 juni.
Bluesgitarist, -componist en
-zanger Eric Steckel: „John
Mayall hoorde mijn cd en vroeg
me of ik met hem mee wilde op
tournee door Scandinavië. We
hebben daar vorig jaar zeven
concerten gegeven. Dat was fan
tastisch, vooral omdat het Euro
pese publiek over het algemeen
meer enthousiasme toont dan
het Amerikaanse."
In een krant wordt Steckel een
'bluesveteraan' genoemd. Bijzon
der want de Amerikaan is pas
14 jaar oud. Samen met zijn
Eric Steckel Band (ESB) heeft
hij in het voorprogramma ge
staan van grootheden als Tom
my Castro en B.B. King en het
podium gedeeld met Solomon
Burke, Chris Beard en vele ande
ren. Op dit moment toert hij
door Nederland en België.
„Sinds ik enkele jaren geleden
begon te spelen in het openbaar
hebben mijn collega's me als
een echte musicus behandeld en
niet als een jochie dat net komt
kijken", vertelt Steckel. „De
songs die ik schrijf gaan vooral
over volwassen thema's. Soms
helpt mijn vader me daarbij. Ik
laat me niet beperken door het
feit dat ik pas veertien ben. Ik
vergeet dat ik kind ben."
Blues is oorspronkelijk de mu
ziek van zwarte mannen die
veel ellende hebben doorge
maakt, gezongen met doorleefde
stemmen en begeleid door soms
tranen opwekkende akkoorden.
Steckels verhaal is echter alles
behalve deprimerend. „Voor
blues hoef je niet per se neer
slachtig te zijn of een moeilijk
leven te leiden. Dat is een voor
oordeel. Je kunt je er ook beter
doorvoelen."
Baard in de keel
Als een volwassene in een jon
genslijf, zo komt Steckel, die na
optredens soms diep in de nacht
thuiskomt, over. Gelukkig heeft
hij sinds kort de baard in de
keel. Dat maakt de tegenstelling
iets minder groot. „Dat helpt
ook bij het zingen van bluesnum
mers. Als ik opnamen van een
jaar geleden terughoor, klinkt
mijn stem wel erg hoog. De over
gangsperiode, als je stem
breekt, is moeilijk voor een zan
ger, maar die heeft niet zo lang
geduurd."
Steckel heeft zijn muzikaliteit
niet echt van zijn ouders Scott
en Sue, hoewel ze hem wel posi
tieve prikkels hebben gegeven.
„Toen ik 2 jaar was draaiden ze
muziek van The Allman
Brothers en Stevie Ray Vaug-
han. Later namen ze me mee
naar concerten en toen wist ik
al dat ik ook muzikant wilde
worden."
Al heel jong speelde Steckel, tot
grote verbazing van zijn ouders,
spontaan bluesakkoorden op
een toetsenbord. Iets later be
speelde hij de mondharmonica
en toen hij zeven was zong hij
geïmproviseerde woorden op
een van oorsprong instrumen
taal bluesnummer tijdens een
optreden van zijn muziekleraar.
„Ik heb gitaar leren spelen door
mijn oren te gebruiken en dat
geldt nu eigenlijk voor alles. Ik
heb wel lessen gehad, waar ik
bijvoorbeeld muziek heb leren
lezen, maar ik heb daar niet
echt van genoten. Vanaf mijn ne
gende, toen ik mijn eerste Fen
der Stratocaster-gitaar kreeg,
heb ik in bands gezeten. Mijn
eerste optreden met een door
mij geformeerde groep was toen
ik 10 jaar was en sindsdien ben
ik als musicus geaccepteerd."
School
Steckel deelt het podium met er
varen musici die soms drie keer
zo oud zijn als hij en hij krijgt
complimentjes van vrouwen die
twee keer zo oud zijn. Je zou
bijna vergeten dat hij ook ge
woon naar school moet. „Op
Eric Steckel
school ben ik een gewoon kind,
maar in de weekeinden, in de zo
mer of als ik op tournee ga, ben
ik een heel ander persoon. Uit
eindelijk wil ik na de middelba
re school een college-opleiding
volgen, om iets achter de hand
te hebben voor het geval dat",
zegt hij wijs.
Steckel, inmiddels verhuisd van
Pennsylvania naar Florida, is be
kend in de Verenigde Staten.
Zijn twee cd's - A few degrees
warmer (2002) en High action -
zijn goed ontvangen bij blues-
fans, hij is op tv geweest, heeft
optredens verzorgd in clubs en
op festivals en heeft in 2003 een
prijs gekregen voor zijn 'uitste
kende spel op de elektrische gi
taar'. Pas heeft hij in Los Ange
les meegewerkt aan een sessie
voor de nieuwe plaat van vete
raan John Mayall (71). Maar de
verkoop van zijn cd's aan een
groot publiek kan beter en zelf
constateert hij: „Ik heb het idee
dat ik in Europa nog bekender
ben dan in de VS."
Jacques Geluk
Eric Steckel Band onder meer: 10 en
11 juni Sitlard (twee keer tijdens het
Take A Walk Blues Festival), 11 juni
Mol. Belgie, 12 juni Scheveningen
(15.00 op de driemaster Minerva, 2e
Binnenhaven) en Den Haag (17.00
Zuiderpark).
oek Grootjans maakt kunst die de diep-
Ite opzoekt. Haast obsessief graaft hij
r de essentie van de dingen. In museum
"ont in Tilburg verzorgt hij momenteel
Wn serene presentatie die hij zelf ook weer
verstoort.
!e blpsoof Spinoza is de grote held van
potjans. „Fantastisch. Als je zijn boeken
p, is alles glashelder. Je weet daarna bij
Ij1 ze van spreken precies hoe de wereld en
even in elkaar zitten. Maar zodra je het
wc—o-> kom je direct voor de
aa§ te staan waarom het overal zo'n
ïiaos is."
van de kunstenaar, die in Breda
°ont maar opgroeide in Amemuiden, gaat
Rook over. Obsessief probeert hij het leven
kaart te brengen. Hij stelt alle vragen die
J kan bedenken. Als je die vragen beant-
"t, weet je alles over het leven. Maar
De tentoonstelling toont onder meer het project 'Foundation for the benefit of the aspiration and the understandig of context'
-—"uujuei1 van die vragen zou hon-
t "benden boeken opleveren. Zodat de
unstenaar en de toeschouwer toch met le
genden blijven staan,
j, e Pr°jectzaal van De Pont toont Groot-
L onder meer zijn project Foundation for
the benefit of the aspiration and the under
standing of context. Dat bestaat uit ruim
duizend vragen die met de hand met water
verf op aquarelpapier geschilderd zijn. De
vellen met de vragen hangen naast elkaar
en beslaan twee wanden. Op de grond staan
tien kistjes met handschoenen, nog meer
vellen met nog meer vragen, een hamer en
foto John Schouten/PVE
spijkers. De laatste kist is speciaal voor Til
burg gemaakt: voor elke plek waar Groot
jans het project toont, worden nieuwe vra
gen bedacht.
De Pont is de tiende en voorlaatste presen
tatie. Er volgt nog een afsluitende exposi
tie, volgens Grootjans in een groot, gere
nommeerd museum. Waar, kan hij nog niet
zeggen. „Het is nog niet rond." Het project
is zo langzaam ook gedaan. „Ik weet geen
nieuwe vragen meer te bedenken."
Afgeplakte ogen
Obsessief is wel een goede term om het
werk van Grootjans te beschrijven. Bijna
twee uur is hij met een aquarel bezig. Hij
heeft er inmiddels duizend. Maar het is hoe
hij graag werkt. Hij grijpt een thema vast
en gaat er vervolgens net zo lang aan schra
pen en schaven tot er niets meer over is.
Veel komt voort uit een ervaring die hij vijf
tien jaar geleden had. Hij liet zich een
maand lang met afgeplakte ogen opsluiten
in een verduisterde ruimte waar hij alleen
een roodbruine gloed zag. Toen hij onder be
geleiding van een oogarts terugkwam in de
realiteit, zag hij aanvankelijk alleen een
groene waas. Het was het begin van een se
rie monochrome doeken in roodbruin en
groen, de kleur van het menselijk bestaan.
Gemorste verf werd vervolgens weer van
vloeren en muren afgeschraapt, gemalen en
hergebruikt tot de verf uiteindelijk op was.
Het monochroom schilderen heeft hij daar
mee achter zich gelaten, maar de werkwijze
zette hij voort. Op de muur is een aantal uit
spraken in verschillende talen opgehangen.
Zwarte lijnen verbinden de uitspraken on
derling. Het zijn bijeengeschraapte consta
teringen over wat de mens bezighoudt.
Met de twee werken in De Pont toont Groot
jans vooral zijn 'talige' kant. Het derde
werk in de expositie, From Dark Into
Black, is een video-loop waarin Grootjans
met een vlinderdasje (een verwijzing naar
monochromist Yves Klein) en een terroris
tenmuts de toeschouwer op agressieve wij
ze toebrult. Daarmee verstoort hij ook de se
reniteit die de andere twee installaties uit
stralen.
Gerrit van den Hoven
Expositie: Loek Grootjans, 'How', t/m 26
juni in de projectzaal van museum voor he
dendaagse kunst De Pont, Wilhelmïnapark
1, Tilburg. Geopend: dï.-zo., 11-17 uur.
