Oezbekistan bezorgt VS migraine
Weghalen Japanse oesters
kan Oosterschelde redden
PZC
PZC
Leden jeugdbendes
in Los Angeles op
rechte pad gebracht
Artsen zijn terecht
geëmotioneerd over
ruzie met minister
Militaire aanwezigheid staat onder groeiende kritiek na bloedbad in Andizjan
te gast
te gast
7 juni 1955
dinsdag 7 juni 2005
door Joost Bosman
De schietpartij in Oezbe
kistan, waarbij vorige
maand in de oostelijke stad An
dizjan mogelijk meer dan zeven
honderd mensen omkwamen,
plaatst de regering van de Ame
rikaanse president Bush in een
lastig parket. Zelfs in zijn ei
gen, conservatieve kringen
zwelt het protest aan tegen het
wrede regime van de Oezbeekse
dictator Karimov. De VS heb
ben echter nog altijd militaire
bases in het Centraal-Aziati-
sche land, die ze in de strijd te
gen de terreur moeilijk kunnen
Conservatieve Amerikaanse se
natoren die Oezbekistan vorige
week bezochten, waren niet
mals in hun kritiek op het Oez
beekse bewind. Volgens hen zou
een eventueel onderzoek uitwij
zen dat de Oezbeekse troepen in
Andizjan een mate van geweld
hebben gebruikt die 'op geen en
kele manier te rechtvaardigen is
en dat vele onschuldige burgers
zijn gedood'.
De senatoren gingen in hun te
rechtwijzingen zelfs zover, dat
ze opteerden voor een herzie
ning van de (militaire) relatie
met Oezbekistan. Senator en
oud-presidentskandidaat John
McCain, die deel uitmaakte van
de delegatie, bracht de afkeu
ring het scherpst onder woor
den: „We hebben een militair be
lang om onze bases in dat land
open te houden. Maar ook in het
beperken van onze relaties met
wrede regimes. De Oezbeken
moeten begrijpen dat de gebeur
tenissen in Andizjan reële conse
quenties zullen hebben."
Maatregelen
Toch lijkt het er niet op dat de
regering van president Bush na
'Andizjan' werkelijk maatrege
len zal nemen tegen het bewind
in Tasjkent. De Amerikaanse
luchtmacht heeft immers bases
in het Centraal-Aziatische land,
waar vandaan operaties worden
uitgevoerd in het kader van de
strijd tegen het internationale
terrorisme, vooral in buurland
Afghanistan. Karimov en zijn
corrupte kliek hebben daarmee
voorlopig een ijzersterk wapen
in handen voor hun lijfsbehoud.
„Toegang tot die bases is onte
genzeglijk vereist voor de onder
steuning van de strijd tegen de
terreur, evenals voor humanitai
re hulp", verklaarde een woord
voerder van het ministerie van
Defenisie, het Pentagon, in de
Washington Post van afgelopen
door Ans Bouwmans
Het voelt alsof er hete olie op
je huid spettert, zegt Letty.
Doktersassistent Pedro Gonza
les gaat met een laserapparaat
over de ringvinger van de Lati-
na om de inkt van haar tattoo te
verhitten. Even pijn, een crème
met antibiotica en een pleister
en Letty kan weer gaan. Volgen
de patiënt! Het is tatoeage-ver
wijderingsdag bij Homeboy In
dustries, een hulpdienst voor
ex-bendeleden en risicojeugd in
Los Angeles.
Sommige patiënten zijn er in
twee keer vanaf, anderen moe
ten acht keer terugkomen voor
de inkt van de tatoeages uit hun
huid is verdwenen, zegt Gonza
les. Het is een fysieke herinne
ring aan het gevecht dat de ben
deleden - 'homeboys' - moeten
leveren om afstand te nemen
van hun oude bestaan. 'Ya 'Stu-
vo' heet het programma van
Gonzales en zijn collega's. Dat
staat voor 'het is mooi geweest'.
Los Angeles telt meer dan 1300
'gangs', met ruim 150.000 leden,
vooral jongens en mannen. Pak
weg de helft van de moorden in
de stad wordt gepleegd door
gangs, die elkaar bevechten om
status, grondgebied, wraak of
drugs. Er zijn witte, zwarte, La
tijnse en Aziatische bendes.
Homeboy Industries ligt in het
oosten van Los Angeles, waar
vooral mensen van Latijns-Ame
rikaanse afkomst wonen. In het
kantoor zit de 23-jarige Edgar.
Hij heeft de eerste stap gezet de
naar het burgerbestaan. De ta
toeage op zijn achterhoofd -
COCH, 'van Colonia Chiques -
laat hij nog zitten. Hij is eigen
lijk nog lid van de bende en
vrouwen vinden de tattoo vol
gens hem aantrekkelijk. Bij een
bende gaan was logisch, zegt
hij. Al zijn vrienden zaten er in.
„Vechten met andere gangs,
mensen het leven zuur maken,
het geeft een kick." Maar na
twee celstraffen van twee jaar
heeft hij er genoeg van. „Ik wil
naar school, carrière maken."
'G' is er de hele dag, staat op
een bord in de receptie. 'G' is de
bijnaam die de homeboys gaven
aan hun baas, pater Greg Boyle,
de drijvende kracht achter Ho
meboy Industries. De jezuïet
werkte jarenlang in Dolores
ligt) gaan er in Oezbekistan ge
ruchten dat de 'Operatie Opvol
ging' al op gang is gekomen. Ka
rimov zou achter de schermen
bezig zijn iemand uit zijn omge
ving naar voren te schuiven om
hem te vervangen. Fergana.ru
noemt drie kandidaten, van wie
Sandzjar Oemarov de belang
rijkste kanshebber lijkt. Deze
48-jarige, naar Amerika uitge
weken zakenman die groot werd
in de olie- en katoenhandel van
zijn land, zou de leider zijn van
de in april opgerichte 'Zonnecoa-
litie', een club van drie verschil
lende oppositiegroepringen.
De vraag is echter waarom Kari
mov iemand van buiten zijn
clan als presidentskandidaat
zou lanceren. Kwade tongen be
weren dan ook dat Oemarov een
Trojaans paard is en dat hij in
werkelijkheid nauwe banden
heeft met Karimov. Iets wat Oe
marov zelf overigens ontkent.
Mocht de pro-westerse zakenty-
coon Oemarov inderdaad ooit
op het regeringspluche belan
den, dan lijkt Washington van
een steeds pijnlijker wordend di
lemma verlost. Met een humane
re president dan Karimov kan
het immers met goed fatsoen
zijn militaire bases in Oezbe
kistan handhaven.
In dezelfde krant zegt Marina
Otto way van de in Washington
en Moskou gebaseerde Carnegie
Stichting evenmin te geloven
dat het Amerikaanse leger van
plan is de vlag spoedig te strij
ken in Oezbekistan. Volgens
haar heeft het Amerikaanse mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken vorig jaar een bedrag van
18 miljoen dollar voor hulp aan
de voormalige sovjetrepubliek
opgeschort vanwege de slechte
mensenrechtensituatie. Maar
het Pentagon corrigeerde die
maatregel, voegde zelfs nog drie
miljoen dollar toe en prees Kari-
movs samenwerking met het
Amerikaanse leger.
Rechtvaardiging
Wie echt kwaad wil, zou kun
nen beweren dat de waarschu
wingen voor islamitische terreu
raanslagen in Oezbekistan, die
Amerika, Israël en Australië af
gelopen vrijdag deden uitgaan,
een laatste poging zijn om het
bikkelharde beleid van Kari
mov te rechtvaardigen.
Immers, net als de coalitiepart
ners in de strijd tegen het (isla
mitisch) terrorisme hamert ook
de Oezbeekse president al meer
dan een decennium op het ge
vaar van jihad-kraaiende mos
limfundamentalisten in zijn
land.
Intussen heeft het er voorzichtig
schijn van dat president Kari
mov zijn pensioen aan het rege
len is, beseffende dat ook de Ver
enigde Staten hem niet tot in
lengte van dagen kunnen blij
ven steunen.
Volgens de informatiewebsite
Fergana.ru (vernoemd naar de
van oudsher roerige Ferga
na-vallei, waarin ook Andizjan
Mission, de armste parochie van
het aartsbisdom en het deel van
LA met de hoogste concentratie
straatbendes. Hij begon eind ja
ren tachtig met Jobs For a Fut
ure, dat uitgroeide tot Homeboy
Industries. „Het was een reactie
op een bendeoorlog. De jongens
brachten me zelf op het idee. We
begonnen met een school, toen
met arbeidsbemiddeling en ver
volgens met bedrijfjes." De ei
gen bakkerij en het textielbe
drijf waren nodig omdat sommi
gen door een veroordeling of
zichtbare tatoeages anders geen
werk konden krijgen.
Wie bij Boyle aanklopt - en dat
doen er zo'n duizend per maand
- wordt op cursus gestuurd, ge
holpen bij sollicitaties of krijgt
onderdak. Soms zorgt Homeboy
Industries voor nieuwe kleren of
therapie. Wie buitenshuis ge
plaatst wordt, wordt drie maan
den gevolgd. Wie mislukt, mag
terugkeren. Boyle houdt geen
statistieken bij, zegt hij. „Ik
weet dat wat we doen, helpt en
goed is. Dat is voor mij genoeg.
Ik geloof er in." Zijn werk is al
vele malen onderscheiden. First
Lady Laura Bush nam onlangs
een kijkje bij hem voor haar
campagne om jongeren op het
rechte pad te houden.
„Pater Boyle zegt altijd: je moet
een boek niet beoordelen op zijn
kaft. Zelfs niet op het eerste
hoofdstuk", zegt Joe Aleman.
Hij is 34, een jaar uit de gevange
nis en werkt nu bij Homeboy In
dustries. Veertien jaar zat hij
vast. „Ik ging wraak nemen en
werd neergeschoten. Ik koos er
voor om te zwijgen. Dat is een
code. Je klikt niet. Anders word
je vermoord als je uit de gevan
genis komt." Lid zijn van een
bende - in zijn geval de Mexi
caanse gang White Fence - was
alles. „Het was mijn identiteit.
Het is een verslaving."
Twaalf stappen
Nu doet Aleman groepsgesprek
ken bij Homeboy Industries. La
verdad, de waarheid, noemt hij
de twee uur durende sessies.
„Twaalf stappen om je leven
een betere richting te geven. Ik
heb een indrukwekkend verhaal
en de ambitie om anderen te hel
pen. Maar ik moet me nog bewij
zen", zegt hij. Op zijn armen be
ginnen de tekens van White Fen
ce al te vervagen. GPD
In de PZC van 31 mei conclu
deerde Inez Flameling naar aan
leiding van een rapport van
Rijkswaterstaat dat de toestand
van de Oosterschelde aan het
verslechteren is. Zij noemde
drie bedreigingen: de zandhon-
ger, de vertroebeling van het wa
ter en de opmars van de Japanse
oester. Jacco Kromkamp valt
haar bij en doet suggesties voor
maatregelen.
door Jacco Kromkamp
Sinds het begin van de jaren
1990 zijn de Japanse oesters
explosief toegenomen. Het me
rendeel van de oesters is onge
schikt voor consumptie en vo
gels kunnen er helemaal niets
mee!
Daarnaast zijn ze een voedsel -
concurrent van mossels en kok
kels, terwijl berekeningen van
RIKZ en NIOO-CEME laten
zien dat in grote delen van de
Oosterschelde de groei van de al
gen ontoereikend is om alle
schelpdieren te voeden.
Omdat de geulen na de bouw
van de Stormvloedkering eigen
lijk te diep zijn, hebben ze de
neiging zich te vullen met mate
riaal van de slikken en platen.
Hierdoor is het oppervlak aan
platen en slikken sterk aan het
afnemen en zijn de schorren aan
het eroderen. Dit effect zal he
laas worden versterkt door de
stijging van de zeespiegel, een
gevolg van de opwarming van
de aarde. Dit heeft grote ecologi
sche gevolgen. De scholekster is
bijvoorbeeld voor een zeer groot
deel afhankelijk van de kokkel,
en al sinds 1993 is de kokkels
tand te gering om alle scholek
sters te voeden. Bovendien
neemt het voor de kokkels gun
stige leefgebied sterk af door de
zandhonger. Behalve een verlies
aan platen en slikken, zal ook
een verkorte droogval het voor
de vogels een stuk moeilijker
maken om aan voldoende voed
sel te komen.
Troebeler
Sinds 1995 lijkt het water van
de Oosterschelde troebeler te
worden. Dit is slecht nieuws
voor de dieren die van fy-
toplankton leven. Dit fy-
toplankton - microscopisch klei
ne plantjes (algen) die in het wa
ter zweven - heeft namelijk
licht nodig om te groeien. Een
toename van de troebelheid
remt de groei van die algen. Uit
mijn metingen blijkt inderdaad
dat tussen 1995 en 2000 de groei
van het fytoplankton in het wa
ter is afgenomen. Hierdoor is er
minder voedsel voor mossels,
kokkels, oesters en andere van
algen levende dieren. Dat is
geen goed nieuws voor zowel de
schelpdiervisserij als voor de vo
gels die leven van die schelpdie
ren. Het versterkt dus nog een
keer de problemen van de zand
honger en de Japanse oesters.
Het is niet helemaal duidelijk
wat de oorzaak is van de toene
mende troebelheid, maar het
lijkt erop dat een groeiende re
genval zorgt voor het 'inspoelen'
van meer humuszuren van het
land via de rivieren de Ooster
schelde in. (Humuszuren geven
sloten hun 'theekleur'.) Om die
reden heeft het NIOO-CEME on
langs de meting van humuszu
ren toegevoegd aan haar monito-
ringsprogramma voor een aan
tal Deltawateren.
Een regionale oorzaak is waar
schijnlijker dan een lokale oor
zaak (zoals veenbanken die
door Rim Posthumus
Kamerlid'en huisarts Siem
Buijs schreef op de
CDA-website dat het conflict
tussen overheid en huisart
sen een hoog emotioneel ge
halte heeft. Hij heeft het over
een groot wantrouwen bij de
huisartsen jegens de zorgver
zekeraars en minister Hooger-
vorst van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport.
Huisartsen zijn op dit mo
ment inderdaad emotioneel
geladen, dat ben ik met Buijs
eens. Dat komt omdat ze er
van overtuigd zijn dat hun
vak op het spel staat. Een
vak dat een groot maatschap
pelijk belang dient, zoals is
bewezen door wetenschappe
lijk onderzoek (Starfield en
andere).
Een vak waar Nederland zui
nig op dient te zijn.
We praten hier echter over
achtduizend academisch ge
vormde professionals met
veel ervaring, niet alleen in
hun professie, maar juist ook
met veel ervaring in gevolgen
van regelgeving en financie
ringssystematiek, met erva
ring in de werkwijze van ver
zekeraars, en met ervaring in
toezeggingen van de politiek.
Professionals die prima in
staat zijn om nieuwe regelge
ving en gevolgen daarvan op
waarde te beoordelen. Onze
bezwaren zijn dan ook alles
behalve van emotionele aard.
Ik zou graag af willen van
het beeld dat huisartsen zo
wantrouwend zijn. Eerder
zou ik het beeld willen omke
ren.
Het is minister Hoogervorst
die herhaaldelijk zijn wan
trouwen uitspreekt over onze
bedoelingen. De wijze waar
op de bewindsman en zorg
verzekeraars invloed willen
krijgen op ons medisch han
delen, daar spreekt zeer veel
wantrouwen uit. Wij zijn on
danks alles wat ons in
gelopen jaren gepasseerd^
met zowel minister(s), pok
tiek en verzekeraars, en on
danks alles wat we vanit.
de-zorgaanbieders op ditzelf.
de gebied horen nog st
bereid om afspraken te
ken. Maar wel zwart op wit
De boodschap d'ie huisarts®
uitdragen, vindt een opval,
lend breed gehoor bij de bur
gers, die massaal en zonde
aarzelen de kant van de huis-
arts kiezen.
De parallel is daarbij te trol
ken naar het referendum L
1 juni. En ik denk dat heel de
politiek zich dat ernstig zou
moeten aantrekken.
De politiek staat momenta
verder van de samenleving al
dan ooit. Voor wat betreft dia
zorgverzekeringswet: niet al
leen de patiënten, maar ooi
andere zorg- aanbieders,
verse maatschappelijke u,
stanties en vele deskundig®
steunen de actievoerend}
huisartsen en delen hun kn-
tiek op de nieuwe zorgwet
En zelfs enkele zorgverzeke
raars uiten inmiddels kritiek
op delen van de zorgwet.
Waarborgen ter bescherming
van de professionele autono
mie van de medicus practicus
en vooral ook waarborgen ta
bescherming van de privaej
van de patiënt dienen vee
duidelijker te worden gede
nieerd dan nu het geval
Daarvoor is het noodzakeliji
dat de zorgverzekeringswet
in deze vorm dient te worda
aangehouden door de
Kamer. Het wordt tijd dat df
politiek zich weer naai- de kie
zer richt. En die kiezer
zijn stem duidelijker dan ooit
horen.
Rim Posthumus is huisarts ii
Goes.
In een konvooi van 35 schepen demonstreerden mosselkwekers in februari dit jaar op de Oosterschelde
tegen de provincie, die te weinig werk zou maken van de oesterplaag. foto Marijke Folkertsma
bloot komen te liggen), Dat
komt doordat vertroebeling ook
is waargenomen in de Grevelin-
gen en het Veerse meer.
Het lijkt er dus op dat er een
'globale' oorzaak achter deze
verandering zit, maar het bewijs
is nog vrij dun. Hebben we hier
te maken met klimaatverande
ring? Het zou kunnen: een toena
me van de opwarming van de
aarde geeft volgens de voorspel
lingen een toename in de neer
slag bij ons. Het weer op het
noordelijk halfrond, dus ook bij
ons, wordt voor een groot deel
gestuurd door luchtdrukver-
schillen boven de Atlantische
oceaan. Het verloop in neerslag
lijkt in verband te staan met de
ze Noord-Atlantische Oscillatie
(NAO). Maar door het cyclische
karakter van de NAO (de lucht-
drukverschillen wisselen in een
regelmatig patroon van naar -
en terug) zal de regenval ook
weer afnemen. Omdat de humus
zuren niet snel zullen verdwij
nen uit de Oosterschelde omdat
ze zeer traag worden afgebro
ken, kan het enkele jaren duren
voordat ze zijn uitgespoeld naar
de Noordzee, en dus zal het wa
ter voorlopig nog wel troebel
blijven. Wat te doen? Aan het
verdwijnen van de platen en
slikken door de zandhonger
lijkt helaas weinig te doen - ten
zij we bereid zijn de Stormvloed
kering te slopen.
Of de afname van het voedsel
voor mossels en kokkels door de
vertroebeling van het water een
tijdelijk of blijvend fenomeen is,
is nu nog niet te zeggen. Monito
ring van de toestand van de Oos
terschelde moet absoluut door
gaan als we de veranderingen
willen volgen en tijdig willen in
grijpen.
Maar waar kunnen we wel wat
aan doen? Het verwijderen van
de Japanse oesters lijkt de enige
maatregel die enig soelaas kan
bieden als de concurrentie om
voedsel te groot wordt voor de
kokkels en mossels. Waar die
maatregel maximaal effect
heeft, moet nader onderzoek uit
wijzen. En dat onderzoek staat
bij ons nu gepland.
Jacco Kromkamp is bioloog bij het
Nederlands Instituut voor Ecolo
gie, Centrum voor Estuariene en
Mariene Ecologie (NIOO-CEME)
in Yerselce.
JACHTHAVEN - De tweede
jachthaven van de Goese wa
tersportvereniging De Werf is
bijna klaar. De contouren van
de nieuwe haven, die 45 bij 36
meter groot wordt, tekenen
zich al duidelijk af. Naar ver
wachting kan de haven eind
juli of begin augustus in ge
bruik worden genomen.
EMIGRANT - In Australië
wordt binnenkort de
100.000ste Nederlandse emi
grant verwacht. Dat zei burge
meester P. Hills van Sydney za
terdag op Schiphol.
STAKING - De leiders van de
70.000 stakende Britse spooi-,
wegmannen hebben de oproer
van premier Eden om het we»
te hervatten verworpen.-Via
gens hen zou de aard vanl
staking de premier ontga»
Het personeel eist een loonsvaj
hoging van 1,25 tot 2,50 guj
den per week.
ROKEN - Zwaar roken, aldJ
niet gepaard gaand met zwaï
drinken, vergroot de kansl
long- en strottenhoofdkankü
aanzienlijk. Dat blijkt uit
verslag van het Amerikaan:
Sloan-Kettering-instituut i
onderzoek in de VS, India s
Zweden.
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-m.
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-m,
.nl
nl
Lezersredacteur: A. J Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315669
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax:(0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Baudeloo 16
Postbus 62
4560 AB Hulst
Tel: (0114)372776
Fax:(0114)372771
E-mail: redhulst@pzc,nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111 (454651
Fax:(0111)454657
E-mail; redzzee@pzc.nl
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17,00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30 tot 17.00 uur
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 12.00 uur.
Abonnementen:
0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand 19,95 n.v.t
per kwartaal: 58,00 60,25
per jaar €222.50 226,50
Voor toezending per post geldt een
toeslag
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voorhe
einde van de betaalperiode
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk
maandag t/m vrijdag. 1,25
zaterdag: 1,75
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevo«<
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volga»
de Regelen voor het Advertentiewezen.:
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag,
tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tot 18.00 uur
Tel. (0113)315555
Fax. (0113)315549
Personeelsadvertenties:
Tel: (0113)315540
Fax: (0113)315549
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (0113)315550
Fax. (0113)315549
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0114)372770
Fax:(0114)372771
Business to Business/Onroerend
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzc.nl/adverteren
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van hei Wegener-concern Dodo1'®
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikl vooroe»
(abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten enP»
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseleet*^
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bi1'f,zc'
zersservlce, Postbus 31,4460 AA Goes.
Behoort tot *.£l* WGGGNGR
