Zeeuwen tevreden over huisarts
mr
Waardering streelt dokter
Psychische hulp
worstelt met imago
Nederlanders gaan
slordig om met
geneesmiddelen
Patiënt wordt beter
van veranderingen
in de zorgsector
Ouders bezuinigen op gezondheid van kinderen
iPatiënten vrezen voor wachtlijsten en het oplopen van kosten voor medische zorg
door Sylvia Marmelstein
DEN HAAG - Nederlanders
gaan erg onzorgvuldig om
met geneesmiddelen. Ruim
één op de vijf mensen laat een
voorgeschreven geneesmiddel
nog even liggen om te zien of
de klachten wel aanhouden.
Acht procent stopt gewoon
met innemen als de klachten
minder worden. Ook als de
bijsluiter vermeldt dat dat
niet de bedoeling is. Dit blijkt
uit onderzoek van de regiona
le dagbladen en Achmea
Zorg.
Het is dan ook niet gek dat
bij ruim tien procent van de
mensen de medicijnkastjes
uitpuilen met potjes, flesjes
en tubes die ze niet meer ge
bruiken. Een kwart van de on
dervraagden bewaart de medi
cijnen om ze later te gebrui
ken. In Nederland werd vorig
jaar voor 4,3 miljard euro aan
medicijnen verstrekt.
De koepel van apothekers, de
KNMP, erkent dat Nederlan
ders slecht omgaan met medi
cijnen. „Zeker als het gaat
om middelen waarvan de ge
bruiker niet meteen het effect
merkt, zoals cholesterol- en
bloeddrukverlagers. Mensen
zijn geneigd er snel mee te
stoppen of vergeten ze in te
nemen", zegt KNMP-voorzit
ter Marga van Weelden.
Medicijnen waarvan de wer
king wel meteen merkbaar is,
worden beter ingenomen.
„Dat is bijvoorbeeld het geval
bij middelen tegen reuma.
Maar zodra de patiënt stopt,
komt de pijn terug."
Zomaar stoppen met of verge
ten van pillen kan gevaarlijk
zijn. „Een penicillinekuur
niet afmaken is slecht omdat
de werking niet optimaal is
en de kwaal erger kan teioig-
komen. Maar we zien ook
mensen risico's nemen die fa
taal kunnen zijn. Ze stoppen
met de voorgeschreven midde
len die ze moeten slikken na
bijvoorbeeld een hartopera
tie. Die pillen krijg je niet
voor niets."
Apothekers proberen op aller
lei manieren foutief medicijn
gebruik te voorkomen. Van
Weelden: „Ze controleren of
mensen hun herhaalrecepten
op tijd ophalen of niet. Daar
uit kunnen ze afleiden of me
dicijnen met regelmaat wor
den ingenomen. Als het mis
is, gaan ze in gesprek met de
patiënt en zoeken ze samen
een oplossing."
Jaarlijks organiseren alle apo
thekers in Nederland dagen
waarop mensen met de in
houd van hun medicijnkast
mogen langskomen. De apo
theker vertelt mensen wat de
risico's zijn van de medicij
nen die ze verzameld hebben.
„Als ze opgespaarde medicij
nen op eigen houtje gaan slik
ken, kleven daar gevaren
aan", aldus Van Weelden.
Vuilnisbak
„Zeker als patiënten meerde
re medicijnen door elkaar ge
bruiken. Sommigen middelen
heffen eikaars werking op of
versterken die juist." Een op
merkelijke uitkomst van het
onderzoek is dat ruim één op
de tien mensen geneesmidde
len die over zijn in de vuilnis
bak gooit of door de wc
spoelt. Dat is slecht voor het
milieu en het levert gevaren
op voor bijvoorbeeld kinde
ren die buiten spelen. Vuilnis
zakken kunnen scheuren,
waardoor de inhoud op straat
kan belanden. Oude medicij
nen kunnen bij de apotheker
worden ingeleverd. De zorg
van de apothekers wordt ge
waardeerd.
Tachtig procent van de men
sen heeft veel tot heel veel ver
trouwen in zijn of haar apo
theek. De apothekers voorko
men dagelijks dan ook ruim
3500 medische missers, onder
andere door recepten van de
huisarts nog eens extra te con
troleren. GPD
doorSylvia Marmelstein
DEN HAAG - Kinderen worden
onnodig de dupe van de
no-claimregeling in de zorg.
Ouders laten hun kinderen min
der vaak behandelen om zo geld
terug te krijgen van de zorgver
zekeraar. De no- claim geldt ech
ter niet voor kinderen.
Een poging geld te verdienen
aan de no-claimregeling kwam
familie Vos uit Rotterdam duur
te staan. De ouders wilden een
doktersbezoek voorkomen en be
sloten daarom het ontstoken vin
gertopje van dochter Sabine (3)
nog een dagje aan te zien. De
ontsteking leidde tot bloedver
giftiging, waardoor de familie
midden in de nacht naar de eer-
stehulppost van het ziekenhuis
moest. Normaal staat de moeder
van Sabine zo bij de dokter als
haar kind iets mankeert. „We
zitten in een financieel moeilij
ke periode en kunnen alle ex
traatjes goed gebruiken. Dat
leidde tot deze domme beslis
sing", zegt ze nu. Nog dommer
voelde ze zich toen de huisarts
haar er achteraf op wees dat ze
met haar kind zo vaak als ze wil
kan blijven komen. Vos-maakte
een dubbele denkfout gemaakt.
Jongeren onder de achttien jaar
vallen helemaal niet onder de
no-claimregeling. En huisartsen-
bezoek telt niet mee voor de bo
nus. Een kwart van de zieken
fondsverzekerden zegt niets te
snappen van de no-claimrege-
ling die dit jaar is ingegaan. Van
de mensen met kinderen denkt
een kwart minder geld terug te
krijgen aan het eind van het
jaar als minderjarigen gebruik
maken van zorg. Zes procent
heeft zelfs om die reden de kin
deren daadwerkelijk zorg ont
houden.
Pijntje
Minister Hoogervorst wil met de
no-claim voorkomen dat men
sen voor elk pijntje naar de huis
arts rennen en zo de kosten on
nodig opdrijven. Het beleid
heeft al effect: één op de drie
deelnemers aan het GPD-onder-
zoek zegt nu na te denken voor
dat ze gebruik maken van zorg.
De no-claimregeling komt erop
neer dat wie weinig zorg ge
bruikt, aan het eind van het jaar
een deel van de betaalde premie
van de verzekeraar terug kan
krijgen. De bonus is maximaal
255 euro per jaar. Zowel de
hoofdverzekerde als meeverze
kerde partner of kinderen boven
de achttien jaar kunnen een te
ruggaaf ontvangen. Wie geen
zorg gebruikt, krijgt het volledi
ge bedrag terug. Maar wie bij
voorbeeld één keer medicijnen
gebruikt van zestig euro krijgt
195 euro (255 - 60 euro) terug.
Vanaf volgend jaar krijgt ieder
een te maken met de no-claim.
Dan gaat de nieuwe zorgverzeke-
ringswet in. De moeder van Sa
bine vindt dat het kabinet de ge
zondheidszorg te ingewikkeld
heeft maakt. „Ik kan het niet
meer volgen. Ziekte komt onver
wachts en dan heb je geen tijd
om de voorwaarden er even op
na te slaan", zegt ze. GPD
zaterdag 4 juni 2005
LnnrAb van der Sluis
GOES - Zeeuwse huisartsen krij
gen een dikke voldoende van
hun patiënten. Gemiddeld sco-
ren zij een rapportcijfer van
7,83. Daarmee scoren de huisart
sen in Zeeland tienden van een
procent hoger dan hun collega's
elders in het land. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Neder
landse regionale dagbladen,
waaronder de PZC en Achmea
Zorg. De enquête is uitgevoerd
door de onderzoekscentra Tran-
zo en CentERdata van de univer
siteit van Tilburg.
Ruim twaalfduizend mensen in
he' land deden mee aan de en
quête, die in maart in deze
kinnt stond afgedrukt. Patiën-
;eu die ingeschreven staan bij
één vaste huisarts waarderen
hun dokter iets hoger dan men
sen die naar een groepspraktijk
of naar een gezondheidscen
trum gaan. De huisartsenpost,
die vaak buiten de kantooruren
van de gewone dokter, wordt be
zocht krijgt een magere 6,4. Te
vreden zijn de Zeeuwse patiën
ten over de uitleg van hun huis
artsen de privacy in de behan
delkamer en het maken van een
afspraak. Ook toont de huisarts
duidelijk begrip voor de klach
ten of de ziekte van de patiënt.
Uit het onderzoek komt overi
gens naar voren dat Zeeuwen
niet zo snel naar de huisarts, de
ipoedeisende hulp, een specia
list of de fysiotherapeut stap-
weet van de no-claimkorting.
Ook een kwart denkt onterecht
dat een bezoek aan de tandarts
ten koste gaat van hun no-claim-
teruggave.
Uit het onderzoek van de regio
nale dagbladen komen maar wei
nig regionale verschillen naar
voren. Zo kiezen inwoners van
de provincie Zeeland het dichtst
bijzijnde ziekenhuis uit voor be
handeling. Slechts tien van de
honderd Zeeuwen kiest een zie
kenhuis uit op basis van de repu
tatie. Het percentage mensen
dat naar een ziekenhuis gaat,
dat als best presterend uit de
bus, komt is verwaarloosbaar.
Slechts één procent van de
Zeeuwen doet dat.
Ontwikkeling
Zorgen hebben de lezers van de
regionale dagbladen over de ont
wikkelingen in de gezondheids
zorg. Vijfennegentig procent
van de Nederlanders zijn bang
dat de premie van de ziektekos
tenverzekering de komende ja
ren veel gaat stijgen en dat de
kosten van de gezondheidszorg
flink toeneemt.
Daar komt nog eens bij dat de
ondervraagden vrezen dat de
persoonlijke aandacht voor de
patiënt afneemt en dat door de
vergrijzing de wachtlijsten on
toelaatbaar toenemen.
Over een mogelijk huisartsen
en tandartsentekort bestaan
eveneens zorgen. Meer dan de
helft van de geënqueteerden is
daar bang voor.
Professor Henk Garretsen, die het grote GPD-onderzoek verrichtte naar de gezondheidszorg in Nederland. Volgens hem zijn veel mensen,
ook in Zeeland, bang voor de toekomst van de gezondheidszorg. foto Roland de Bruin/GPD
pen. Twintig procent van de in
woners van deze provincie heeft
het afgelopen half jaar geen ge
bruik gemaakt van hun dien
sten.Onbekendheid is er in Zee
land over de no-claim korting.
Die regeling werd op 1 januari
van dit jaar ingevoerd. Zieken
fondsverzekerden vanaf 18 jaar
kunnen, als zij in een jaar min
der dan 255 euro aan zorgkos-
ten hebben gemaakt, het overge
bleven deel na afloop van het
verzekeringsjaar terugkrijgen.
Een kwart van cle Zeeuwse zie
kenfondsverzekerden heeft geen
Vertrouwen in ziekenhuis en verpleeghuis
Hoeveel vertrouwen heeft
u in het ziekenhuis?
3,8%
geen
mening
Hoeveel vertrouwen heeft
u in het verpleeghuis?
9een
mening
GPD/R.
doorSylvia Marmelstein
UTRECHT - Ze vertikt het
om zich in de slachtofferrol te
laten drukken. Iris van Benne-
kom, directeur van de Neder
landse Patiënten en Consu
menten Federatie (NPCF),
vindt bet te gemakkelijk om
alleen maar te klagen over
hoe lastig alle wijzigingen en
bezuinigingen in de zorg zijn
voor de patiënt.
„Veranderingen zijn nodig.
Als we niets doen, wordt de
zorg voor iedereen onbetaal
baar. Daar schiet niemand,
dus ook de patiënt, iets mee
op." Wel twijfelt Van Benne-
kom of de manier waarop het
kabinet de zorg wil verbete
ren, ook de beste is. Zo moe
ten zorgverzekeraars onder
andere de kwaliteit en de
prijs van de behandelingen be
waken. „Ik twijfel of de .verze
keraars die rol aan kunnen."
Toch kiest de koepelorganisa
tie van patiëntenverenigingen
ervoor mee te werken met het
kabinet. Dat zestien procent
van de mensen het afgelopen
jaar heeft afgezien van zorg,
omdat de kosten te hoog zijn,
vindt Van Bennekom niet
schrikbarend. „We hebben
het eerder gezien toen vorig
jaar de eigen bijdragen in de
thuiszorg werden verhoogd.
Toen zag een even grote
groep af van hulp. Niet ieder
een kwam daardoor ook in de
problemen." Dat zou volgens
Van Bennekom ook kunnen
gelden voor de 27 procent die
ntinder gebruik maakt van de
fysiotherapeut. Het zieken
fonds vergoedde tot begin dit
jaar standaard negen behan
delingen „Als mensen na vijf
behandelingen al van hun
klachten af waren, maar dan
de negen maar afmaakten,
dreef dat onnodig de kosten
van het ziekenfonds op. Nu
mensen de fysiotherapeut zelf
moeten bekostigen, gaan ze
daar zorgvuldiger mee om."
De NPCF wil niet beweren
dat alle mensen die nu afzien
van zorg, eerder onterecht die
zorg kregen. „Bij wijzigingen
in het systeem komen altijd
mensen knel te zitten tussen
de regels. Daar moeten we
dan wat aan doen." De NPCF
doet ondeixoek naar wie die
mensen zijn en hoe groot de
gevolgen zijn. „Als blijkt dat
het voor een groep mensen
echt mis gaat, zullen we bij
het kabinet aandringen op re
paratiewetgeving." De veran
deringen in de zorg groeien
veel Nederlanders boven het
hoofd. Zo blijkt uit onder
zoek van persorganisatie
GPD dat de meesten wel we
ten dat de no claim begin dit
jaar in het ziekenfonds is inge
voerd. Maar hoe die regeling
werkt, snapt de helft niet. Vol
gend jaar wordt het voor zorg
gebruikers nog ingewikkel
der. Dan gaat het nieuwe
zorgstelsel in en verdwijnt
het verschil tussen zieken
fonds en particulier. Van Ben
nekom gaat er vanuit dat er
bij zo'n mega-operatie dingen
misgaan. Ze wil daarom dat
er één loket komt waar bur
gers terecht kunnen met al
hun vragen en klachten over
de zorg. Groot voordeel van
het nieuwe zorgstelsel vindt
Van Bennekom dat patiënten
straks meer te kiezen hebben.
Ze moeten de zorgverzeke
raars aansturen door een ver
zekeraar uit te kiezen die ze
goed vinden en te switchen zo
dra ze het niet meer eens zijn
met de manier waarop die bij
voorbeeld zorg inkoopt. Hulp
verleners en instellingen moe
ten gegevens verstrekken
over de kwaliteit van hun be
handelingen, zodat de patiënt
kan winkelen bij ziekenhui
zen voor bijvoorbeeld een
heupoperatie. De grote vraag
is of burgers zitten te wach
ten op al die rompslomp en
keuzes.
Van Bennekom: „Voor een
kleine groep is het heel be
langrijk. Je kunt het vergelij
ken met de etiketten op pot
jes pindakaas. Twintig pro
cent van de consumenten wil
weten wat er in die pot zit, zo
dat ze een ander product kun
nen kiezen als de inhoud niet
bevalt. En als het je niet inte
resseert, pak je gewoon de
goedkoopste of degene die er
naast staat. Zo wordt het met
de zorg ook." GPD
foto Willem Mieras
De Wemeldingse-huisarts dr. Eckhart: „Zonder vertrouwen in je huisarts word je niet beter."
Vertrouwen mondige patiënt is niet zo gemakkelijk gewonnen
door Martijn de Koning
WEMELDINGE - „Dit doet me
heel erg goed. Zonder vertrou
wen in je arts word je niet beter.
Het is daarom heel belangrijk
dat onze patiënten ons zo waar
deren."
De Wemeldingse huisarts J. Eek-
hardt is zichtbaar in zijn nopjes
met de uitslag van de enquête
over de gezondheidszorg in Ne
derland. Daaruit komt onder
meer naar voren dat Zeeuwen
veel vertrouwen hebben in hun
huisarts.
Het krediet van de patiënt ver
dienen kost wel meer moeite
dan vroeger, geeft hij aan. Pak
weg twintig jaar geleden nam
men alles wat de dokter zei,
voor waar aan. Mensen zijn nu
mondiger geworden. Als huis
arts moet je daarop inspelen. De
patiënt duidelijk laten merken
dat hij uiteindelijk de keuze be
paalt: doorverwezen worden of
niet, medicijnen slikken of het
eerst met rust proberen. De huis
arts heeft in dat proces steeds
meer alleen een adviserende
rol."
Uit het onderzoek blijkt ook dat
een deel van de patiënten het ge
voel heeft dat artsen steeds min
der tijd voor hen kunnen vrijma
ken. Eckhardt bestrijdt dat.
„Toen ik in 1980 deze praktijk
begon, had ik ongeveer vijf mi
nuten tijd voor elk consult. Nu
ligt dat gemiddeld zeker drie mi
nuten hoger. En het aantal men
sen dat mijn praktijk bezoekt, is
sindsdien echt niet gedaald."
Maar gegrond of niet, aan de zor
gen van de patiënt moet altijd
aandacht worden besteed, vindt
hij. „Wat mensen voelen en den
ken beschouw ik als arts als
waar. Dat moet je niet met cij
fers willen weerleggen."
Communicatie
De uitslag van de enquête geeft
ook aan dat sommige mensen
zich ergeren aan de slechte af
stemming tussen verschillende
zorgverleners. Die mening deelt
Eckhardt wel. „De communica
tie tussen huisartsen en specia
listen is de laatste jaren minder
goed geworden." Hij heeft hier
voor een aantal verklaringen.
„De lange wachtlijsten zorgen
ervoor dat het lang duurt voor
we als huisarts met een specia
list over een bepaalde patiënt
kunnen overleggen. Ook het
groeiend aantal dokters en ge-
specialeerde verpleegkundigen
is een oorzaak. De zorg versnip
pert daardoor, wordt minder
persoonlijk. De patiënt ei-vaart
dat ook zo."
Eckhardt is over de toekomst
niet al te somber. Waar veel
mensen bijvoorbeeld angst blij
ken te hebben voor een toekom
stig huisartsentekort, laat hij an
dere geluiden horen. „De oplei
dingen op universiteiten krijgen
steeds meer aanmeldingen. Nu
al lopen er honderden artsen
zonder praktijk rond. Ik zie dus
niet in waarom er op termijn te
weinig dokters zouden zijn."
Over de vrees van burgers dat
de arts in de toekomst steeds
minder tijd voor hen zal heb
ben, maakt hij een voorbehoud.
„Minister Hoogervorst wil dat
we veel meer tijd aan onze admi
nistratie gaan besteden. Als dat
doorgaat, zal er inderdaad te
weinig tijd voor de patiënt over
blijven. Maar ik betwijfel of het
zo'n vaart zal lopen."
Zorgen
De Wemeldingse arts maakt
zich wel zorgen over een te dure
toekomstige gezondheidszorg.
„De verzekeringspremies zijn
nu natuurlijk al schandalig
hoog. Belachelijk gewoon. Moge
lijk moet de patiënt ook nog
eens acht tot tien euro per con
sult gaan betalen. Dan wordt
het voor sommige mensen echt
moeilijk."
Betaling per consult zou ook
voor de huisartsen zelf proble
men kunnen opleveren, vreest
Eckhardt. „Nu laten we patiën
ten graag na een paar dagen nog
eens terugkomen om te kijken
of alles goed gaat. Straks kun je
dat niet meer maken. Dat zou
wel eens grote problemen kun
nen opleveren: je mist dan een
stukje controle op je eigen werk.
Ik weet niet of ik op die manier
wel wil en kan werken."
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - Wie in geen ja
ren voet in een verpleeghuis
heeft gezet en nog nooit psychi
sche hulp heeft moeten zoeken,
hoopt daar ook nog lang ver van
daan te blijven. Dik 56 procent
van de mensen uit de Gezond
heidsenquête heeft geen of wei
nig vertrouwen in het verpleeg
huis. Vijftig procent heeft geen
of weinig vertrouwen in de gees
telijke gezondheidszorg (GGZ).
En de psychiaters en psycholo
gen worden door veertig pro
cent van de ondervraagden niet
(helemaal) vertrouwd. Alleen al
ternatieve genezers krijgen nog
minder waardering.
„Het is een schok om daar weer
eens bij stil te staan", peinst psy
chiater en directeur van cen
trum voor geestelijke gezond
heidszorg in Zeeland Emergis,
Cees Lemke. „Het is jammer dat
er zo weinig maatschappelijke
waardering is voor de hulp die
je kan geven. De GGZ heeft nog
steeds een imagoprobleem. Een
onderzoek waar wij drie jaar ge
leden aan meededen, geeft de
zelfde uitslag als deze enquete.
Het is een heel taai probleem.
Maar de GGZ-thermometer, die
Emergis mede heeft ontwikkeld
om de tevredenheid van cliënten
te nieten, geeft een totaal ande
re uitslag. In de cijfers van 2004
en de voorlopige cijfers van
2005 vindt 98 procent de behan
delaar deskundig over zijn pro
bleem en is 95 procent tevreden
over de behandeling. Dat is een
een enorm verschil. Doen we het
dan zo briljant in Zeeland?"
Opmerkelijk vinden de onder
zoekers van de enquete dat juist
veel mensen die recent ervaring
hebben met de GGZ, geen me
ning geven over hun vertrou
wen. „Dat kan heel goed gêne
zijn," zegt Lemke.
„Ik schrik er wel van. Mensen
met geestelijke problemen zit
ten vaak met zelfveroordeling.
Overspannen? Had je maar eer
der moeten stoppen. Huisartsen
krijgen wel veel vertrouwen.
Voor die relatie willen mensen
hun best doen. Sinds twee jaar
geven we hulp in de huisarts
praktijken in Zeeuws-Vlaande-
ren. Het aantal aanmeldingen is
verdubbeld. Blijkbaar is hulp
acceptabeler als men er niet
voor naar een Emergisgebouw
hoeft."
Het oude beeld van zalen vol
trieste bejaarde mensen in bed
den of 'geparkeerd' aan een ta
fel waart nog rond in de hoof
den van veel mensen, weet trans
ferverpleegkundige Janneke
Ooijevaar van Ziekenhuis Wal
cheren. Als er geen medische re
denen zijn om in een ziekenhuis
te blijven en de patiënt kan niet
naar huis, is Ooijevaar een be
langrijke schakel tussen de pa
tiënt en de familie, het Centrum
Indicatie Zorg en de verpleeg
huizen.
Pyjamadagen
„Bij oudere patiënten, die hun
ouders hebben meegemaakt in
een verpleeghuis, kom ik dat ne
gatieve beeld uit het verleden
wel tegen. Maar dat is er lang
niet altijd. Het ene verpleeghuis
staat er al tientallen jaren, het
ander is heel modern. Dat zegt
niets over de zorg." De pyjama-
dagen, de piasrondes, het over
slaan van douchebeurten en de
ondervoeding en verstervings-
verhalen uit de media doen de
moderne verpleegzorg ook geen
goed, merkt Ooijevaar. „Het gro
te publiek dat geen eigen erva
ring naast de nieuwsverhalen
kan leggen, blijft dat bij."