Het gat in de markt bestaat niet
De laatste visleurder blijft actief
Primafoon blijft
je verrassen
PZC
Duurzame energie kost
huishoudens bakken geld
Primafoon'
Li
Auteur Robert J. Blom schrijft boek over starterskansen
25
MKB voorspelt groot
tekort aan vaklieden
Jeugd neemt lager loon op koop toe
Versatel blijft praten met Talpa
Economie Australië groeit
Acties bij woningbouwcorporaties
het bedrijf
donderdag 2 juni 2005
ïïaarlijks wagen zo'n 50.000 men
sen de sprong naar een eigen be-
irijf. Vol overtuiging en enthou
siasme stappen ze in het gat in
Ue markt dat ze ontdekt hebben,
tylaar binnen een jaar is een op
Re vijf alweer van het onderne-
nerstoneel verdwenen. Vaak
ioordat ze in een al goed voor
ziene branche met moordende
•oncurrentie zijn gestapt.
hoor Jan Ruesink
ENSCHEDE - „Weet je wat een
gal in de markt is? Als je een
wijk vindt van 10.000 inwoners
zonder bakker. Of een dorp van
20.000 bewoners zonder schoen
maker. Dan heb je als starter
pas goede kansen."
Ipoor Robert J. Blom is het zo
klaar als een klontje: wie een ei
gen bedrijf wil opzetten, hoeft
niet per se het ei van Columbus
gevonden te hebben of in zoge
noemde kansrijke sectoren te be
ginnen. Slagen kun je als onder
nemer ook met een 'gewoon' be
drijf, waar niets innovatiefs of
bijzonders aan is en waar ieder
een over sombert. Wie vakman
schap heeft, ondernemerskwali
teiten toont en zijn zaak regel
matig vernieuwt kan in elke sec
tor een goede boterham verdie
nen, vindt de auteur van het pas
verschenen boek Starterskan
sen. Maar de toestand in een
branche beïnvloedt de slaagkan
sen wel. In Bloms nieuwste boek
staat daarom beschreven welke
kansen en bedreigingen er in
172 branches zijn.
Het idee dat een startend be
drijf per se iets nieuws moet bie
den, is volgens Blom een misvat
ting. „Echte gaten in de markt
zijn er nauwelijks. En als je al
zo'n gat ontdekt denkt te heb
ben, dan is het nieuwe er binnen
een jaar wel van af en duikt de
concurrentie er op. Dan moet je
als bedrijf wel verder."
Blom, auteur van inmiddels 79
boeken over ondernemerschap,
heeft na tien jaar een tweede edi
tie geschreven van het boek
'Starterskansen'. Logisch, want
wat tien jaar geleden nog kans
rijk leek, kan inmiddels hope
loos verouderd zijn. In het afge
lopen decennium is er nog iets
veranderd: de overheid heeft de
vestigingseisen voor de meeste
branches laten vallen, waardoor
de toestroom van nieuwe onder-
DEN HAAG - Door de vergrij
zing verlaten de komende vijf
jaar tienduizenden gekwalifi
ceerde vaklieden het Neder
lands bedrijfsleven.
Het beroepsonderwijs in Neder
land levert te weinig leerlingen
af om dat tekort op te vullen. Bo
vendien loopt het beroepsonder
wijs in Nederland achter bij de
kwaliteiteitseisen die het moder
ne bedrijfsleven stelt,
at is de conclusie van een on-
lerzoek van MKB Nederland
•edrijven tot 250 man perso-
teel). MKB Nederland conclu
deert dan ook dat 'als de econo-
de straks aantrekt, de arbeids-
larkt er niet klaar voor is'. Als
de economie blijft kwakkelen
ontstaat er een tekort van
15.000 voltijdsbanen in het
mkb, vooral in de sectoren
bouw en industrie. Maar als de
economie met twee procent gaat
groeien ontstaat er een tekort
van gemiddeld 93.000 voltijdsba
nen per jaar, aldus het onder
zoek.
Traditioneel
MKB wijst erop dat het begrip
'vaklieden' traditioneel wordt
verbonden met technische en
ambachtelijke sectoren.
Maar het gaat ook steeds meer
om professionals in de sectoren
zorg en welzijn, zakelijke dienstr
verlening en andere niet-techni-
sche onderdelen van de econo
mie. GPD
nemers in veel sectoren veel gro
ter en volgens Blom kwalitatief
slechter is geworden. En dat
beïnvloedt de kansen voor nieu
we ondernemers sterk. Blom
heeft uitgezocht in welke secto
ren veel nieuwkomers te vinden
zijn. Die blijken vooral in de de
tailhandel en horeca te zitten
waar de toetreding 'laagdrempe
lig' is. Maar ook het aantal fail
lissementen en opheffing zijn in
die populaire branches het
hoogst. De les: doe dus niet wat
iedereen al doet.
Gelukszoekers
De uiteindelijke kans van sla
gen voor een starter is volgens
Blom een mix van persoonlijke
kwaliteiten en branche-gege-
vens. Ondernemers met vakken
nis en/of werkervaring hebben
volgens hem in elke branche 've
le strepen' voor op gelukszoe
kers van buitenaf. „Die mensen
kijken vaak te romantisch tegen
een bepaald beroep aan. Ze be
ginnen een discotheek of café
omdat ze er als bezoeker graag
komen. Maar ze realiseren zich
niet dat het er achter de tap heel
anders uitziet."
Daarnaast geldt dat je eerst als
werknemer risicoloos veel erva
ring kunt opdoen, waar je als on
dernemer geen kans voor krijgt.
Ondernemers mogen fouten ma
ken, maar wie er te veel maakt
of ze niet corrigeert eindigt in
schulden of faillissement. Blom
wijst erop dat je als ondernemer
in naam misschien zelfstandig
bent, maar dat je in feite meerde
re 'bazen' hebt die over je schou
ders meekijken: de bank, de af
nemers, je leveranciers, de con
currentie, je achterban, de over
heid. „Er blijken ineens veel
meer partijen aan wie je verant
woording moet afleggen en voor
al rekeningen moet betalen."
Dat betekent-- Blom kan er niet
genoeg op hameren - dat je je ge
degen moet voorbereiden op het
ondernemerschap en als per
soon bestand moet zijn tegen de
druk van het zakendoen. Hard
en lang kunnen werken, vooral
in het begin met weinig geld ge
noegen nemen, tegen eenzaam
heid kunnen en toch steeds ent
Een gat in de markt: jaarlijks wagen zo'n 50.000 mensen de sprong naar een eigen bedrijf. foto GPD
housiasme blijven uitstralen.
Dan het beoordelen van de sla-
gingskansen in de markt. De
starter dient volgens de auteur
vier criteria in het oog te hou
den: wat zijn de algemene (lan-
getermijn-)vooruitzichten in
een bepaalde branche, wat zijn
daarin de kansen voor een
nieuwkomer, hoeveel moet er
geïnvesteerd worden en hoe per-
soneelsintensief is een bepaald
bedrijf. Soms kunnen de algeme
ne vooruitzichten slecht zijn
(bakkerij bijvoorbeeld), maar
kunnen er lokaal goede kansen
liggen. Soms kunnen de bestaan
de bedrijven in een branche
draaien als een tierelier, maar is
de toetredingsdrempel te hoog.
Tenslotte heeft de ondernemer
in spe de keus uit allerlei varian
ten om de starten: volledig zelf
standig of in franchise-verband
(kant-en-klare formule), alleen
of met een zakenpartner, met
een nieuw bedrijf of door over
name van een bestaand bedrijf
en met of zonder personeel. Al
die varianten hebben voor- en
nadelen en Blom zet ze in zijn
boek keurig op een rijtje.
Blom heeft van 172 soorten be
drijven de kansen beoordeeld en
dat leidt - uiteraard - tot zeer
uiteenlopende adviezen. Er lo
pen echter wel een paar rode
draden doorheen. Op het aspect
toekomstkansen scoren met na
me sectoren goed die inspelen
op maatschappelijke trends als
vergrijzing (pensioenadviseur,
commerciële thuishulp), onvei
ligheid (beveiligingsmontage, be
wakingsdienst), de multiculture
le samenleving (buitenlands res
taurant, vertaalbureaus) en
gezondheid/uiterlijke verzor
ging (dieetadvies, lingeriezaak).
Maar ook die trends kunnen tij
delijk zijn, waarschuwt Blom.
'Als ondernemer moet je altijd
wakker blijven, altijd met je tijd
meegaan.' GPD
AMSTERDAM - Jongeren verdienen in supermarkten ge
middeld 20 procent minder dan elders. Wat de super
markt desondanks tot een aantrekkelijke werkplek lijkt
te maken, zijn de werktijden en weinig reistijd. Scholie
ren en studenten kunnen buiten schooluren aan de slag
bij een supermarkt in de buurt, maar hoeven dat weer
niet op ongemakkelijk tijdstippen.
Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerd onderzoek van de
Stichting Loonwijzer, die de gegevens van ruim 9300 jon
geren in de leeftijd van 16 tot 23 jaar heeft vergeleken.
Van alle werkenden onder de 23 jaar heeft eenzesde een
baan in een supermarkt. Alleen 18-jarigen blijken in de
supermarkt met circa 7 euro per uur iets meer te verdie
nen dan leeftijdsgenoten elders. De verschillen zijn het
grootst voor 16-jarigen. Jongeren op deze leeftijd ontvan
gen ongeveer 3,35 euro per uur in de supermarkt en dat is
bijna 4 euro minder dan gemiddeld. ANP
AMSTERDAM - Telecom- en kabelonderneming Versatel
zet zijn gesprekken met Talpa en Belgacom over vergaan
de samenwerking voort. Het bedrijf meldde gisteren eind
deze maand meer informatie te kunnen geven. „Een even
tueel openbaar bod behoort tot de mogelijkheden", meld
de Versatel gisteren. De mededeling leidde tot een forse
hogere koers op de beurs.
Talpa is het investeringsvehikel van John de Mol. De me-
diaondernemer heeft bovendien een belang van 42 pro
cent in Versatel. Voetbal speelt een belangrijke rol in de
onderhandelingen. John de Mol bezit de uitzendrechten
van de samenvattingen uit de eredivisie, Versatel die van
het livevoetbal. Belgacom heeft de televisierechten voor
het voetbal in België verworven. ANP
SYDNEY - De Australische economie is in het eerste
kwartaal van 2005 0,7 procent gegroeid ten opzichte van
het laatste kwartaal van 2004. In vergelijking met dezelf
de periode vorig jaar bedroeg de groei 1,9 procent, meld
de het Australische bureau voor de statistiek gisteren.
De investeringen van Australische bedrijven namen in
het eerste kwartaal 2,6 procent af. Ook ging de indus
triële productie omlaag. Bovendien heeft de Australische
landbouw veel last van de aanhoudende droogte. In het
vierde kwartaal van 2004 bedroeg de groei volgens een
nieuwe opgave 0,3 procent. Aangenomen wordt dat de
centrale bank van Australië de rente dit jaar niet meer zal
verhogen. ANP
ROTTERDAM - Werknemers van woningbouwcorpora
ties willen in actie komen voor een nieuwe CAO en vin
den dat de vakbonden FNV Bouw, Hout- en Bouwbond
CNV en De Unie zich tegenover werkgeversvereniging Ae-
des harder moeten opstellen. Dat is gistermiddag duide
lijk geworden tijdens een ledenraadpleging van de bon
den in de Rotterdamse Ahoy'.
Circa vierentwintigduizend corporatie-medewerkers in
Nederland zitten sinds januari zonder CAO. Zicht op een
nieuw akkoord is er niet, omdat vakbonden en werkge
vers al een tijdje overhoop liggen over onder meer de pen
sioenen en loonschalen. GPD
door Henk Postma
ARNEMUIDEN - De Hollandse
Nieuwe is weer in het land. Ook
aan de kar van de Arnemuiden -
se vishandelaar Kees Marteijn,
met regelmaat aanwezig bij de
Colijnsplaatse haven, pakken de
liefhebbers de haring weer bij
de staart om het beestje verlus
tigd door hun keel te laten glij
den. Dat is overigens geen ge
woonte die de Zeeuwen tot hun
erfgoed mogen rekenen. Vis in
overvloed. „Maar Hollandse
nieuwe", zegt Marteijn, „dat
kenden we in Zeeland niet."
Hij is de precieze datum kwijt
geraakt. Maar het moet op een
dinsdag in mei 1955 zijn ge-
jveest, dat Kees Marteijn, vijf
tien jaar, en net van school, aan
zijn loopbaan begon. Voor het
eerst op de fiets naar de bootjes
in Veere om als zelfstandige een
pand vol verse vis in te slaan.
Daarmee pedaleerde hij dan in
de wijde omtrek langs de deu
ren.
Destijds was dat een echte
sport. Arnemuiden alleen al tel
de 34 concurrenten: allemaal
nannen, en ook vrouwen die
eurden met vis. Het was iedere
lag weer proberen 'zo gauw mo
gelijk los te komen'. Pech wan-
ïeer je een wijk in fietste waar
een collega je net voor was ge
weest. „Dan probeerde je maar
Weer een ander straatje te vin-
len. Maar op den duur kreeg je
raste klanten: mensen die op je
'ekenden, en anderen aan hun
leur voorbij lieten gaan."
Nu, na vijftig jaar, is Kees
Marteijn monopolist. Dat wil
leggen: hij is de enige die er mee
loor is blijven gaan. 's Morgens
tan je hem nog steeds zien ven
en: van Westkapelle tot in Ka-
)elle, en van Kamperland tot in
s-Iieer Arendskerke gaat hij,
ran dinsdag tot en met vrijdag,
ils vanouds met verse vis langs
le deur. Niet meer op de fiets.
Begin jaren zestig al ging die
ian de kant, om plaats te maken
raor een lelijke eend.
Vaste stek
Hoeveel auto's Marteijn sinds
dien heeft versleten, weet hij zo
gauw niet meer. Wel dat ze
Üteeds groter, en moderner wer
den. De fiets met het mandje is
inmiddels een bestelwagen met
koeling, 's Middags staat Marte
ijn daarmee bij de visafslag in
polijnsplaat, al jaren de vaste
stek waar hij zowel in- als ver-
Sinds het verdwijnen van de visaanvoer in Veere, is de haven van Colijnsplaat vaste stek van Arnemuidens laatste leurder: vishandelaar
Kees Marteijn. foto Dirk-Jan Gjeltema
koopt. Hij vertegenwoordigt
daar ook een Arnemuidse garna
len-groothandel. En op zater
dag verkoopt hij vis aan huis.
Hoewel... die weekeindwinkel,
te vinden in de dorpskom, daar
waar het Schuttershof de spoor
lijn kruist, werd meer en meer
het domein van echtgenote
Coby. 's Zomers kan het daar zo
druk zijn dat ook zijn twee doch
ters, hoewel al geruime tijd het
huis uit, nog wel eens willen bij
springen. Vishandel Marteijn
vof draait dan op volle toeren
als gezinsbedrijf.
Voor het levensonderhoud is het
niet meer nodig. Op 21 mei pas
seerde Marteijn de 65-jarige leef
tijd. Hij kan nu de vruchten
plukken van de premies die hij
al die jaren betaalde. Maar aan
stoppen wil hij niet denken.
Zijn echtgenote glimlacht scep
tisch, wanneer hij oppert dat hij
het nu misschien ietsje rustiger
aan gaat doen.
Marteijn is vergroeid met zijn
vak. „Hobbies? Daar heb ik
nooit tijd voor gehad. Ik hou
van dit werk, en vooral van de
sociale contacten. Er zijn klan-
Naam:
Vishandel Marteijn vof
Plaats:
Arnemuiden
Opgericht:
1955
Aantal medewerkers:
2
ten die nu al zo'n dertig, veertig
jaar, elk seizoen terugkomen."
Als hij bij klanten aan de deur
komt, wacht vaak al de koffie.
„Nee, geen jenever, als ik op de
baan ben, drink ik geen druppel
alcohol." Hij speelt nu, in het le
ven van vaste klanten, soms ook
een rol als thuishulp. Even het
kussen van een hulpbehoevende
opschudden. Of tussen de bedrij
ven door langs de apotheek.
Het is allemaal wat gemakkelijk
geworden dan vroeger, toen hij
ijs, sneeuw en regen trotserend,
of tegen de wind in over de Wal-
cherse en Bevelandse polderwe
gen pedaleerde. Soms was zijn
mand al na enkele uren leeg,
maar soms ook was hij tot na
het invallen van de duisternis
nog aan het leuren.
Van huis uit
In ieder geval, hij en zijn gezin
hebben er altijd goed van kun
nen leven. „Mijn vader kwam
als timmerman, met 32 gulden
in de week naar huis. „Toen ik
als jongetje begon met leuren,
ging ik daar al meteen over
heen." Hoe je als vishandelaar
overleeft, kreeg hij van huis uit
mee. Opa en oma waren al actief
als leurder, en dat gold ook voor
een aantal ooms. „Als klein jon
getje hielp ik al mee."
Door de jaren heen is er veel ver
anderd. Zoveel dat er voor
nieuwkomers geen brood meer
in zit. „Ik heb het langzaam kun
nen opbouwen. Maar als je nu
nog wil gaan leuren, dan komt
daar zo veel bij kijken. Dat
brengt niemand nog op."
„Vroeger kon je volstaan met
een fiets en een gevlochten
mandje. Daar zat dan wat schol,
wat schar, wat kabeljauw, of
wat makreel in, en je had er wat
garnalen bij. Dat was het wel
zo'n beetje. Nee, geen tong.
Daar hadden de mensen geen
geld voor. Tegenwoordig moet
je een veel groter, verfijnder as
sortiment bij je hebben, gerookt
en gefileerd. Je moet het ge
koeld vervoeren en bewaren, en
aan allerlei eisen voldoen."
Goed hoor, vindt Marteijn, dat
er controle is, maar je kan daar
in wel te ver gaan. „Toen ik nog
gewoon met een mandje reed,
ging dat ook prima. Die vis was
vers en gezond. Ik kan met de
hand op mijn hart verklaren dat
ik, en al die andere leurders,
nooit ook maar één bedorven vis
heb verkocht."
door Chris van Alem
SCHEVENINGEN - Huishou
dens zullen tot 2020 elk jaar 200
euro meer moeten betalen voor
hun energie. Dat is nodig om de
overgang van de vervuilende
naar een schonere energievoor
ziening te betalen. Dat gaat niet
met windenergie en biomassa,
maar met kolen en kernenergie,
zegt voorzitter Richard de Lan
ge van EnergieNed.
Da's veel geld, 200 euro.
„Mensen moeten in de toekomst
op drie dingen kunnen rekenen:
het licht moet gewoon aangaan,
de verwarming moet blijven
branden, en het moet ook nog be
taalbaar blijven. Dat stelt eisen
aan het tempo waarin je kunt
omschakelen naar vernieuwen
de energiebronnen die moeten
worden omgezet in schone ener
gie. Tot 2020 kost dat vijf mil
jard volgens het Centraal Plan
bureau."
Hoe moet dat gebeuren
„Dat kan op twee manieren. Je
kunt op grote schaal biomassa
bijstoken in kolencentrales, wat
op veel plaatsen al gebeurt en je
kunt overal windmolens neerzet
ten. Het probleem van biomassa
is dat de energiesector nu al
struikelt over de voorwaarden
waaronder dat mag worden ge
bruikt. En je moet je realiseren
dat je grote volumes biomassa
nodig hebt om de doelstelling
van 10 procent schone energie
in 2020 te kunnen realiseren."
Dus moeten we biomassa impor
teren?
„Ja. Want om 1000 megawattt
elektriciteit per jaar te kunnen
opwekken zou je al het bos in
ons land nodig hebben. We moe
ten dus op grote schaal biomas
sa importeren. Dat aanslepen is
inefficiënt.
„Ook al omdat de energiewaar-
de van een container biomassa
nog geen fractie is van de ener
gie die je uit een container kolen
haalt. Biomassa is dus een dure
oplossing."
Zijn windmolens een goed alter
natief?
„Wind is nog duurder dan bio
massa. Een ander nadeel is dat
het niet altijd waait. We zijn de
afgelopen winter als Nederland
een paar keer langs een black
out gescheerd omdat de groot
schalige windparken in
Noord-Duitsland en Denemar
ken wegens windgebrek niet
konden leveren. Dus moest er
op grote schaal stroom uit
Zuid-Duitsland en Frankrijk
worden geïmporteerd via ons
Nederlandse netwerk. Dat raak
te daardoor bijna overbelast.
Om windenergie te kunnen ge
bruiken moet je een back-up
hebben, dus extra centrales er
bij. Dat betekent dubbel investe
ren."
Fossiele bronnen als kolen, gas
en olie zijn eindig.
„Klopt. De Nederlandse stroom
voorziening draait voor zestig
procent op gas. Over 25 jaar is
Sloehteren bij het huidig tempo
van verbruik leeg. Ook de gas-
velden in Engeland zijn al een
heel eind leeg en die op het con
tinentaal plat ook.
„Er is genoeg gas in Rusland,
Iran, Saoedie-Arabië en Alge
rije. Maar zijn die landen in
staat om in hoog tempo tege
moet te komen aan de sterk stij
gende vraag?
Wat blijven er dan voor alterna
tieven over?
„Voor Nederland als typisch gas-
land zouden kolen en kernener
gie een grotere plek in de ener
giehuishouding moeten krijgen.
Want het zal nog tientallen ja
ren duren voordat de overgang
naar een volledig duurzame
energie-opwekking is bereikt.
We kunnen ons in elk geval niet
permitteren om te dagdromen."
GPD
Advertentie
Nokia 6100
Compacte mobiele telefoon
Kleurenscherm
Polyfone beltonen
IMOKIA
Connecting People
Inclusief GRATIS Kant en Klaar
Handsfreepakket t.w.v. 129,-
compleet met inbouw op locatie
0800-0105 www.kpn.com
