>zc
Chodorkovski
krijgt negen jaar
hard toe onder
ouderen
Aids slaat
Spaanse politie kende daders
van aanslagen op 11 maart
Oproerpolitie en betogers raken slaags in Bolivia
EU en VS ruziën over
steun vliegtuigbouw
VN laken arrestaties
van artsen in Soedan
Oliebaron slachtoffer van politiek proces
Meisje (9) steekt
vriendinnetje
pet mes dood
Eega Milosevic
niet langer
gezocht in Servië
Adoptierecht
ïomo's in België
Pestkop moet voor straf afslanken
Brit reisde sneller in stoomtijdperk
Flessenpost redt schipbreukelingen
Ministers ruilen Jaguars in
Vredesoverleg Atjeh verdaagd
ïij
or Remco Reiding
OSKOU - Michail Chodorko-
:tki, ooit de rijkste man van
1 island, wacht een langdurig
rlrblijf in een barak van een
jafkolonie. De oliebaron werd
sfteren veroordeeld tot negen
gevangenisstraf wegens on-
meer belastingontduiking,
auide en verduistering,
vaalf dagen deden de rechters
pver om het vonnis voor te le-
n. Na ruim duizend pagina's
eindelijk de strafmaat,
dat Chodorkovski zijn strip
kek terzijde kon leggen en zijn
•r.mpagnon Platon Lebedev kon
ojppen met invullen van kruis-
xDordpuzzels. De rechtbank
htte Chodorkovski op zes van
ri zeven punten schuldig, negen
nar luidde de straf voor beiden,
schts een jaar minder dan de
juiste maximale tien jaar. De
tjrde verdachte, Andrej
rainov, kreeg een voorwaarde-
jke vrijheidsstraf van vijf jaar.
lodorkovski wil een internatio-
ile persconferentie organise-
n vanuit zijn cel. Hij gaf de
assische regering de schuld,
gaan in beroep. Hun ad-
willen de zaak, die zij
een farce bestempelen, bo-
indien aanvechten bij het Euro-
ase Hof voor de Rechten van de
fens. De rechters zouden hun
|3r naar de openbare aanklager
ïbben laten hangen.
herkiezingen
jhodorkovski werd anderhalf
ar geleden met groot machts-
irtoon gearresteerd. Hij was
jrichter en grootaandeelhou-
;r van oliegigant Yukos, dat on-
zijn leiding uitgroeide tot
van de succesvolste Russi-
ondernemingen.De steenrij-
5 oligarch had echter een onge-
•ihreven wet geschonden door
ach met politiek te bemoeien,
ij uitte openlijk kritiek op de
üssische president- Poétin,
steunde oppositiepartijen en
maakte geen geheim van zijn
ambitie om president te worden.
Negen jaar strafkamp betekent
dat Chodorkovski lang genoeg
achter de tralies blijft om niet
mee te kunnen doen aan de pre
sidentsverkiezingen van 2008 en
(waarschijnlijk) 2012. Chodorko
vski heeft er al 583 dagen achter
de tralies opzitten, Lebedev
bijna twee jaar.
Veel Russen juichen de veroorde
ling van Chodorkovski toe.
Evenals andere oligarchen -had
hij zijn kapitaal te danken aan
de privatiseringen van de jaren
negentig, waarbij staatsbedrij
ven voor een 'prikkie' in handen
kwamen van slimme zakenlie
den. Terwijl de bevolking in ar
moede leefde, moest zij toezien
hoe de staatskas werd geplun
derd door op geld beluste onder
nemers als Chodorkovski.
Westerse landen reageerden kri
tisch. De Amerikaanse presi
dent Bush zei dat hij aan Mos
kou zijn bezorgdheid had uitge
sproken over het feit dat
Chordokovski al was veroor
deeld voordat het proces was be
gonnen. Buitenlandse bedrijven
zien het proces als een slecht te
ken voor het investeringskli
maat in Rusland. GPD
door Henk van den Boom
MADRID - De daders van de
aanslagen van 11 maart vorig
jaar in Madrid waren vrijwel
alle al bij de Spaanse politie
bekend. De veiligheidsdien
sten wisten ook dat de groep
bij elkaar kwam en bereid was
om een 'heilige oorlog' te voe
ren tegen Spanje en Marokko.
Dit blijkt uit geheime docu
menten van de Spaanse inlich
tingendiensten die gisteren
door het dagblad El Mundo
zijn gepubliceerd. Plet zijn ver
slagen van gesprekken met de
Marokkaanse spion Abdelka-
der el Farssaoui, die onder de
codenaam Cartagena de poli
tie anderhalf jaar lang van in
formatie voorzag. Cartagena
was imam in een Madrileense
moskee en had nauwe contac
ten met radicale moslims.
Hij meldde zich in september
2002 vrijwillig bij de buiten
landse inlichtingendienst
UCIE en kreeg 300 euro per
maand voor zijn informatie.
Al in oktober 2002 waarschuw
de Cartagena voor een groep
radicale moslims. De spion
wist de politie belangrijke de
tails over de daders en hun
identiteit te verschaffen. Zelfs
hun telefoonnummers en de au
to's waarin ze reden.
Ook wist Cartagena de leider
van de terreurgroep aan te wij
zen en kon de politie op zijn
aanwijzing de eigenaar van
een winkel in Madrid schadu
wen, die later een van de uit
voerders van de aanslagen
bleek te zijn.
De laatste bijeenkomst van
Cartagena met de inlichtingen
dienst was op 21 februari
2004, minder dan drie weken
voor de aanslagen. De vraag is
of de politie toen geen vermoe
den had kunnen hebben van
de op handen zijnde aanslagen
en of Cartagena zelf niets had
gemerkt.
Achterstand
Uit de parlementaire verhoren
vorig jaar is gebleken dat er
grote achterstanden waren in
de vertaling en verwerking
van afgeluisterde telefoonge
sprekken tussen verdachten.
In ieder geval is door de nu ge
publiceerde documenten beter
te verklaren hoe de politie al
binnen enkele dagen na de aan
slagen tot de arrestatie van
een groot aantal verdachten
kon overgaan. GPD
'jl;:w VORK - In New York is
meisje van negen jaar gear-
lesteerd dat een twee jaar ouder
rriendinnetje met een broodmes
(ood heeft gestoken na een ru-
ie over een bal.
LA PAZ - De Boliviaanse oproerpolitie voert een charge uit tegen demonstranten in de buurt van het regeringsgebouw in La Paz. Daarbij werd traangas ingezet. Duizenden
betogers, die de nationalisatie van de energiesector eisten, dreigden gisteren het regeringspaleis te sluiten. foto Jose Miguel Gomez/RTR
ge Ruth ontmoette op een dans
avond een spontane, welgema
nierde man. Vijf jaar lang trok
ken zij met elkaar op tot het op
eens 'uit' was. Korte tijd erna
voelde zij dat de energie uit
haar lichaam begon weg te lek
ken. Met een longontsteking
kwam zij bij haar huidige arts
Jean Gorinchteyn terecht. Hij
ontdekte dat Ruth hiv had.
Condoom
Ruth: „Mijn ex-vriend was een
schone welverzorgde man. Voor
mij was aids synoniem voor jon
geren, drugsverslaafden en ho
moseksuelen. Geen haar op mijn
hoofd, die het voor mogelijk
hield dat mijn ex het virus had."
Zij vervolgt: „Ik dacht, waarom
zou hij het condoom moeten ge
bruiken? Ik kon toch niet meer
zwanger worden. Achteraf sla
ik me voor het hoofd."
Ruth is een van slachtoffers van
de naïviteit, die onder Brazili
aanse ouderen heerst als het om
hiv gaat. In geen enkele leeftijds
categorie neemt de besmetting
zo snel toe als onder bejaarden.
De cijfers liegen er niet om. In
de afgelopen twaalf jaar is het
aantal besmette vrouwen boven
de 60 jaar met. bijna 500 procent
gestegen tot 2468. Bij mannen is
sprake van een verdubbeling. Er
zijn 5875 geregistreerde geval
len. Cristina Pimentel van het
Nationale Programma voor de
aidspreventie spreekt van een
epidemie. Zij somt de oorzaken
op: de Brazilianen leven langer,
de welvaart stijgt waardoor
ouderen er vaker op uit trekken
en het actieve beleid van de over
heid om de sociale integratie
van bejaarden te verhogen. De
landelijke bewustwordingscam
pagne die begint, wijst ouderen
ondubbelzinnig op de gevaren
van seks zonder condoom. Ook
zal het voorbehoedmiddel gratis
verstrekt worden. Want veel be
jaarden durven geen condooms
te kopen uit angst voor gegniffel
van het winkelpersoneel.
Viagra
Arts Gorinchteyn ziet nog een
andere verklaring voor het ver
schijnsel: het toenemende ge
bruik van potentiepillen als Via
gra, Cialis en Levitra. Daarmee
luiden veel bejaarde mannen
hun tweede seksleven in. Go
rinchteyn is er stellig van over
tuigd dat het aantal besmette be
jaarden twee keer hoger ligt dan
'Ruth' (70) krijgt doktersadvies in een kliniek in Sao Paulo. Zij raakte met het aidsvirus besmet, nadat
zij kennis had gekregen aan een alleenstaande oudere man. foto Frans Lindenkamp/GPD
de officiële cijfers. Hij leidt dit
af aan populariteit van de poten-
tiestimulerende pillen. Gorinch
teyn voorziet daarom over een
paar jaar wereldwijd een explo
sie van het aantal geïnfecteerde
65-plussers.
Gorinchteyn betwijfelt of Brazi
liaanse ouderen door de campag
ne het condoom zullen omar
men. Hij haalt daartoe het gezeg
de aan dat veel oudere mannen
nog steeds huldigen: 'vrijen met
een condoom, is als zuigen op
een zuurtje met het papiertje er
omheen'. GPD
BELGRADO - Mirjana Marko-
vic, de vrouw van de Joegoslavi
sche ex-president Slobodan Mi
losevic, wordt niet meer gezocht
door de Servische autoriteiten.
Op verzoek van de regering in
Belgrado is haar naam van een
internationale opsporingslijst
van Interpol gehaald. Dat heeft
het Servische persbureau Beta
gisteren laten weten.
De Servische vice-premier La-
bus heeft ontkend dat de intrek
king van het opsporingsbevel te
maken heeft de gedoogsteun die
de minderheidsregering van Mi
losevic' socialistische partij
krijgt. Het is niet duidelijk waar
Markovic is, maar het vermoe
den bestaat dat zij zich in Rus
land schuilhoudt.
De echtgenote van Milosevic
was een van de belangrijkste
raadgevers van haar man tij
dens zijn jarenlange regeerperio
de. De Servische politie wilde
haar onder meer ondervragen in
verband met de moord op de Ser
vische oud-president Stambolic.
Milosevic zou enkele maanden
voor zijn val in oktober 2000 op
dracht hebben gegeven tot de
moord. ANP/DPA
Eet is voor zover bekend de
Engste moordverdachte in de
Amerikaanse stad ooit, meldden
in de Verenigde Staten
De twee meisjes waren
ran het spelen in het huis van
moeder van de negenjarige in
Ie wijk Brooklyn. Het steekinci-
speelde zich af toen de moe-
ier even bij de buren was. Het
Slachtoffer werd in het hart ge
laakt. Zij overleed in een zieken
huis. ANP
rtRUSSEL - België wordt zo
'joed als zeker na Spanje het
land waar homoparen
adoptierecht krijgen.
Franstalige liberale partij
gaf gisteren in de commissie
van de Belgische Kamer
Volksvertegenwoordigers
;iaar verzet tegen een regeling
3>p, waardoor zich een
iaars-groene meerderheid voor
iet homo-adoptierecht afte
kent. Een wet zou nog voor de
:omervakantie officieel van
cracht kunnen worden.
Nederland werkt, als derde land
het homohuwelijk is toege-
nog aan een adoptierege-
ting. Alleen zogeheten
is in Neder
al wel toegestaan. ANP
door Frans Lindenkamp
SAO PAULO - Ouderen die met
aids geïnfecteerd raken: in Bra
zilië luiden de gezondheidsauto
riteiten de noodklok erover.
Want het aantal besmettingsge-
vallen stijgt explosief. Binnen
kort begint een campagne om
'opa's en oma's' erop te wijzen
dat veilig vrijen ook hun zaak
is.
Terugblikkend zegt zij dat zij
op seksueel vlak een analfabeet
was. Daarom liep zij op haar
57e het aidsvirus hiv op. Zij
schaamt zich ervoor. Toch
treedt zij naar buiten. Want zij
voelt het als haar plicht om leef
tijdsgenoten te waarschuwen
toch een condoom te gebruiken.
„Noem me maar Ruth", zegt zij
op het kantoor van haar behan
delend arts in het centrum van
het Braziliaanse Sao Paulo.
Ruth was destijds te verlegen
om van haar partner te eisen bij
het vrijen een condoom om te
doen. Dertien jaar geleden - zij
was al een tijdje weduwe - zocht
zij het vertier wat meer buitens
huis. „Omdat de eenzaamheid
aan me knaagde." De nu 70-jari-
(Advertentie)
woensdag 1 juni 2005
ROME - Niet de cel in, maar afslanken; dat is de straf die
een 17-jarige jongen in Italië kreeg omdat hij zich schul
dig maakte aan vandalisme, laster en ordeverstoring.
Volgens de rechter maakte zijn gewicht (100 kilogram) de
jongen brutaal en kan een dieet zijn zelfvertrouwen ver
sterken. Onbekend is hoeveel de jongen moet afvallen.
Verder moet hij van de rechter geregeld naar school en
vrijwilligerswerk doen in een kennel. GPD/RTR
LONDEN - Treinen in Groot-Brittannië zijn de afgelopen
twintig jaar trager gaan rijden. Dat blijkt uit een studie
naar reistijden in de spoorboekjes, meldde gisteren de
Britse krant The Times. Op sommige verbindingen is de
reistijd zelfs zoveel langer geworden dat het huidige mate
rieel niet kan wedijveren met dat uit het stoomtijdperk.
Volgens de krant is de traagheid te wijten aan de privati
sering. De nationale spoorwegen maakten reclame met
kortere reistijden maar de geprivatiseerde zetten meer in
op betrouwbaarheid. Uitbaters hebben extra minuten in
gebouwd in de dienstregeling om te voorkomen dat vertra
gingen ontstaan, waarop boetes staan. Andere boosdoe
ners zijn extra stops, traag sluitende deuren en het kleine
re acceleratievermogen van zeer lange treinen. ANP
SAN JOSE - 86 Ecuadoriaanse en Peruaanse jongeren die
schipbreuk leden bij Costa Rica, zijn gered doordat ze een
fles met een briefje in het water gooiden.
De migranten dreven drie dagen in een overvolle boot bij
Cocoseiland, een verlaten natuurreservaat 600 kilometer
voor de kust van Costa Rica. Daar zijn ze mogelijk achter
gelaten door mensensmokkelaars, die de boot hadden ont
daan van communicatieapparatuur.
„Ze schreven een briefje met 'Help ons alstublieft' en stop
ten dat in een fles", zei een natuurbeschermer in het ge
bied tegen de BBC. Vissers vonden de flessenpost en scha
kelden de reservaatbeheerders in.
De jongeren waren onderweg naar Guatemala, waar ze de
grens over wilden naar Mexico. ANP
LONDEN - Zeker acht Britse ministers hebben hun clure
brandstof slurpende Jaguar of Rover ingeruild voor ecolo
gisch meer verantwoorde limousines. Velen kiezen voor
de Toyota Prius-, meldde gisteren de krant The Indepen
dent
De Toyota Prius, die deels op stroom en deels op benzine
rijdt, is populair. Dat komt mede doordat sterren als
Charlize Theron en Orlando Bloom de auto kochten. ANP
HELSINKI - Het overleg tussen de Indonesische regering
en rebellen over Atjeh is gisteren in Helsinki afgerond.
Beide partijen spraken af om vermoedelijk in juli verder
te praten, aldus Finse bemiddelaars.
Het overleg begon vorige week donderdag in Helsinki. De
rebellen van de GAM strijden voor onafhankelijkheid.
Dat conflict heeft sinds 1976 aan twaalfduizend mensen
het leven gekost. ANP
door Hans Gertsen
BRUSSEL - De Verenigde Sta
ten en de Europese Unie hebben
het opnieuw stevig met elkaar
aan de stok over subsidies aan
vliegtuigbouwers als Airbus (Eu
ropa) en Boeing (Amerika). De
partijen beschuldigen elkaar
van concurrentievervalsing. Op
het spel staan tienduizenden ba
nen in de vliegtuigindustrie.
De EU dient een klacht in bij de
Wereldhandelsorganisatie
(WTO) over de miljarden dollars
steun die Boeing van de Ameri
kaanse regering krijgt. Daarmee
reageert Brussel op een verge
lijkbare stap die de VS een dag
eerder deden. De Amerikanen
stapten maandag naar de WTO
over de miljarden euro's aan 'op-
startsteun' die Airbus krijgt
voor de bouw van de A35.
De Amerikaanse stap kwam vol
gens eurocommissaris Man-
delson (Handel) als een verras
sing, omdat hij nog volop kan
sen zag om via overleg tot een
oplossing te komen. De
WTO-procedure die nu door de
Amerikanen in gang is gezet,
gaat beide partijen handenvol
geld kosten. Terwijl de kans dat
er een aanvaardbare oplossing
uit de bus komt, volgens Man-
delson klein is. „Dit wordt waar
schijnlijk het grootste, moeilijk
ste en duurste dispuut voor de
WTO ooit."
Hoewel het niet Mandelsons
idee was om het conflict aan de
WTO voor te leggen, gelooft de
Britse eurocommissaris dat Air
bus en de EU de betere papieren
hebben. Volgens Mandelson
krijgt Boeing vele malen meer
steun in de vorm van belasting
voordelen, subsidies en steun
voor onderzoek en ontwikkeling
dan Airbus.
Boeing zou zo sinds 1992 min
stens 23,4 miljai'd euro hebben
ontvangen. Een aantal Europese
landen gaf Airbus in dezelfde pe
riode 3,7 miljard euro aan lenin
gen. „Maar dat zijn geen subsi
dies. Airbus betaalt dat. geld
met rente terug, in tegenstelling
tot Boeing", aldus Mandelson.
Zijn pogingen om via onderhan
delingen tot een afbouw van de
steun aan de twee vliegtuigbou
wers te komen, liepen stuk op
Amerikaanse onwil. GPD
van onze redactie buitenland
NYALA - De Verenigde Naties
zijn verontrust over de arresta
tie in Soedan van twee coördina
toren van de Nederlandse hulp
organisatie Artsen zonder Gren
zen (AzG). De Hoge Commissa
ris voor de Mensenrechten van
de VN, Louise Arbour, en de spe
ciale VN-gezant voor Soedan,
Jan Pronk, uitten gisteren hun
bezorgdheid over de aanhoudin
gen.
De Soedanese autoriteiten lie
ten de Brit Paul Foreman en de
Nederlander Vincent Hoedt res
pectievelijk maandag en giste
ren oppakken. Zij kwamen later
op borgtocht vrij en mogen het
land niet verlaten. Soedan is het
niet eens met het kritische
AzG-rapport over stelselmatige
verkrachtingen in de roerige
Soedanese provincie Darfoer.
Pronk sprak met de Soedanese
minister van Buitenlandse Za
ken. Hij hoopt snel te kunnen
overleggen met de president
over de 'lastige' situatie. De
VN-coördinator van Noodhulp,
Jan Egeland, uitte eerder kri
tiek op de arrestaties door het re
gime in Khartoem.
De machthebbers in de Soedane
se hoofdstad spreken tegen dat
er verkrachtingen plaatsvinden.
Maar volgens Arbour en Pronk
is in het gebied seksueel geweld
aan de orde van de dag. Arbour
benadrukte dat AzG 'niets meer
heeft gedaan dan deze verschrik
kelijke misdaden te melden en
er de broodnodige aandacht
voor te vragen'.
De Soedanese justitie stelde Fo
reman in staat van beschuldi
ging wegens spionage, staatson-
dermijnende activiteiten en pu
blicatie van misleidende infor
matie. Waar Hoedt precies van
wordt beschuldigd, is niet be
kendgemaakt. AzG gaat er van
uit dat het verband houdt met
dezelfde zaak. ANP
