Europa likt wonden na Frans 'nee'
Europa wankelde eerder
^0900
1900
Je 3 jaar oude
hypotheek al zwaar
verwaarloosd?
Grondwetperikelen kunnen jaren duren
7
Portugal zet referendum door
Chirac naar Luxemburg
Ierland vindt het 'non' geen ramp
Blair hoopt op Nederlands 'ja'
Ontwikkeling Unie moet doorgaan
Euro zakt weg na uitslag
ga er direct mee naar een
Postbank Hypotheekadviseur)
Het Franse 'nee' is hard aan
gekomen. Nu Frankrijk niet
langer als drijvende kracht
van de Europese samenwer
king beschouwd kan wor
den, dringt zich de vraag op
wie dat dan wel moet zijn.
Een plan B is er eenvoudig
niet, hoezeer de Europese
leiders ook roepen dat Euro-
gewoon doorgaat.
ehj door Hans Gertsen
ne en Hetty van Rooij
dinsdag 31 mei 2005
loe
BRUSSEL - Het was te verwach-
ct* ten. de polls hadden het weken-
Va lang voorspeld, maar dat maakt
het Franse 'nee' niet minder ver-
di woestend. Het voorbestaan van
>ve de Europese Unie is weliswaar
niet in gevaar, zoals de politieke
leiders in Brussel haastig verze
kerden, maar de bodem is wel
uit het verenigde Europa geval
len. Want als Frankrijk niet lan
en ger de drijvende kracht achter
z de samenwerking is, welk land
is dat dan wel?
g Hoe hard de klap is die de Fran
se kiezers hebben uitgedeeld,
ng wordt goed duidelijk aan de
hand van de geschiedenis. Frank-
mi tijk heeft altijd een leidende rol
gespeeld binnen de Unie, en
vormde decennia lang samen
met Duitsland de 'motor van Eu-
Het hele Brusselse ambte
narenapparaat is op Franse leest
ischoeid. Tot ver in de jaren
get tachtig was Frans de voertaal
;t ui binnen de EU. Als een Franse
lae president sprak over iets dat
was voor Europa, bedoelde
hij meestal 'goed voor Frank
rijk'. En die comfortabele posi-
Q tie is, tot zichtbare ellende van
(resident Chirac, in één klap ver
eden tijd. „Het wordt moeilij
ker om onze belangen in Europa
te verdedigen", hoorde Chirac
zichzelf zondag zeggen. Moeilijk
om in Europa je zin te krijgen,
vol daar zijn ze in Parijs niet aan ge
wend.
Di En nu? Hoog tijd voor een plan
B, zo dat zou bestaan. Maar het
bestaat niet. Er is geen eenvoudi
ge oplossing, hoezeer mensen als
Commissievoorzitter Barroso en
iri EU-voorzitter Juncker ook hun
best doen om te suggereren dat
48 'gewoon doorgaan' de uitweg
biedt. De komende maanden zul-
in nog veertien EU-lidstaten
moeten zeggen wat ze van de
grondwet vinden, elf deden dat
al. Maar het is een illusie te den
ken dat de Nederlanders, de
darweden, de Letten of de Britten
it onbevangen kunnen doen,
nu zonder de gedachte in hun ach-
terhoofd dat de grondwet allang
ind
dood en begraven is. Het Franse
'nee' valt op geen enkele manier
te omzeilen of te negeren. En dat
betekent dat Europa in crisis is.
Er dient zich evenmin een voor
de hand liggende kandidaat aan
om de impasse te doorbreken.
De Duitse kanselier Schroder
wacht als aangeschoten wild op
de verkiezingen in het najaar en
de Britse premier Blair, die ver
zwakt uit de verkiezingen is ge
komen, leidt een land dat zich in
het hart van Europa niet thuis-
voelt. Barroso heeft zijn com-
misssie nog steeds niet op kruis
snelheid en mocht van president
Chirac zelfs niet meedoen aan
de 'ja'-campagne in Frankrijk.
De Italiaanse premier Berlusco
ni heeft buiten de grenzen nooit
enig gezag gehad. Stuk voor
analyse
stuk zijn de belangrijkste politie
ke leiders druk met de perikelen
in eigen land. In een economi
sche depressie is het veel eenvou
diger om de schuld van veel el
lende bij 'Brussel' te leggen, dan
het voortouw te nemen en de Eu
ropese Unie weer vlot te trek
ken. De politieke leiding binnen
de EU is een bleke schim van de
situatie in de jaren tachtig, toen
de onoverwinnelijke Frans-Duit
se tandem Mitterrand en Kohl
de show runde met de hulp van
de legendarische Commissievoor
zitter Delors. Toen kon de euro
worden geboren. Nu stapelen
slechts dringende vragen zich
op, die op een antwoord moeten
wachten. Moet de toetredings
procedure van Turkije worden
voortgezet? Hoe gaat het verder
met de EU-meerjarenbegroting?
Wat moet er gebeuren met het
wapenembargo tegen China?
Hoe moet het met de kwetsbare
relatie tussen Europa en de VS?
Hoe blijft een Europa van 25 lan
den bestuurbaar? En vooral de
vraag waar zelfs niet het begin
van een antwoord op is: waar
moet het met Europa naar toe,
en hoe groot mag of moet de
Unie worden?
Groot-Brittannië is vanaf 1 juli
aan de beurt om de EU te leiden,
en het is dus aan hen om met in
teressante ideeën op de proppen
te komen. Eerst is er de bijeen
komst van Europese regeringslei
ders op 16 en 17 juni onder
Luxemburgs voorzitterschap,
waar de wonden worden gelikt
en een eerste balans wordt opge
maakt.
Maar het is geen wonder dat To
ny Blair en zijn minister Straw
van Buitenlandse Zaken nu al
roepen om een 'periode van be
zinning'. Eerst de boel goed op
een rijtje krijgen, moeten ze heb
ben gedacht. GPD
Voorzitter van de Europese Commissie, Barroso, verbijt de teleurstelling vlak na de verwerping van de EU-grondwet door het Franse volk. Een alternatief plan voor de consti
tutie is niet voor handen. foto Etienne Ansotte/EPA
LISSABON - Portugal gaat in oktober gewoon door met
een referendum over de Europese grondwet, ondanks de
Franse afwijzing ervan zondag. Dat heeft minister van
Buitenlandse Zaken Diogo Freitas do Amaral gisteren ge
zegd. Volgens de jongste opiniepeilingen is bijna 55 pro
cent van de Portugezen voor het verdrag.
Ruim 7 procent is tegen, de rest van de ondervraagden
weet het nog niet. Ook de Poolse premier Marek Belka
liet gisteren weten dat hij een referendum wil houden.
Eenzelfde geluid liet de Deense premier Anders Fogh Ras
mussen horen. Zelfs wanneer na de Fransen ook de Neder
landers tegen stemmen, gaat het referendum op 27 sep
tember door. ANP/RTR
BRUSSEL - De Franse president Jacques Chirac gaat vol
gende week naar de huidige voorzitter van de Europese
Unie, Luxemburg, om te overleggen over de gevolgen van
de Franse afwijzing van de Europese grondwet.
Chirac overlegt op 9 juni met de Luxemburgse premier
Jean-Claude Juncker over de Europese top, die op 16 en
17 juni wordt gehouden, zei een woordvoerder van Jun
cker in Brussel. ANP/AFP
DUBLIN - De Franse afwijzing van de Europese grond
wet is een teleurstelling maar geen ramp. Dat heeft de Ier
se minister van Buitenlandse Zaken Dermot Ahern giste
ren gezegd tegen de radiozender RTE.
..De Unie blijft werken zoals tevoren. Als het Franse nee
tot gevolg heeft dat ook de Nederlanders tegenstemmen,
zal dat grote problemen veroorzaken", verwacht Ahern.
Ook Ierland wil een referendum over de grondwet hou
den, onbekend is wanneer. ANP/AFP
LONDEN - De Britse premier Blair zegt te hopen dat de
Nederlanders morgen nog wel hun goedkeuring geven
aan de Europese grondwet. In een reactie op het Franse
'nee' tegen het verdrag, zei Blair dat het nog te vroeg is
om te bepalen of de Britten naar de stembus kunnen om
een oordeel te vellen over de grondwet. De EU zal tijd no
dig hebben om de uitslag van het Franse referendum te
verwerken, aldus Blair. De Britse minister Straw van Bui
tenlandse Zaken zei gisteren dat er wellicht volgende
week een besluit valt over een referendum. ANP/RTR
MADRID - De ontwikkeling van de Europese Unie mag
niet worden afgeremd door de Franse afwijzing van de
Europese grondwet. Dat heeft de Spaanse premier Jose
Luis Rodriguez Zapatero gisteren gezegd.
„De Europese grondwet is een groots project, dat obsta
kels zal overwinnen, omdat Europa niet het probleem is,
maar de oplossing. Wanneer alle 25 lidstaten hebben ge
sproken, zullen we beslissen wat de volgende stap is", al
dus Zapatero. De Spanjaarden stemden eerder dit jaar
per referendum vóór de grondwet. ANP/RTR
AMSTERDAM - De uitslag van het referendum heeft gis
teren tot een verdere waardedaling van de euro geleid. De
Europese munt noteerde in de middag 1,2466 dollar, het
laagste niveau in zeven maanden. De koersdaling van de
euro had zich vorige week al ingezet, toen zich een Frans
nee tegen de Europese grondwet aftekende. De munt
bleef toen wel boven de 1,25 dollar. Gisteren dook de
munt onder die grens. ANP
Advertentie
door Hetty van Rooij
wijzen. De mogelijke start van
de toetredingsonderhandelin
gen met Turkije staat los van de
grondwet. Eind 2004 hebben de
regeringsleiders besloten om op
elü
g'lBRUSSEL - Het is maar een
l pr klein en goed verstopt zinnetje,
lt w naar in de tekst van de
EU-grondwet is rekening gehou-
l^j den met de mogelijkheid dat één
3 pn of meer landen de tekst verwer
pen. Maar dat zinnetje levert
jeen kant en klaar scenario op,
bat staan een pasklare oplos-
aaU in artikel IV, 443, lid 4, staat:
goed „Als viervijfde van de lidstaten
tod iet verdrag (de grondwet) twee
5n(jj jaar na de ondertekening heb-
vf ben bekrachtigd, en één of meer
3r(ja adstaten moeilijkheden bij de
3n t bekrachtiging hebben ondervon-
jek den. bespreekt de Europese
fj? Raad de kwestie."
Het andere woorden: op 29 okto-
'p ber 2006, precies twee jaar na
<wa de ondertekening, maken de re-
Hypo Seringsleiders de balans op. Als
st'ü" twintig landen op dat moment
s 'ja' hebben gezegd en vijf (nog)
niet, moeten de politieke leiders
va oen besluit nemen. Wat de oplos-
n uc sing op dat moment zou kunnen
waa rijn, valt nu onmogelijk te voor-
'oo' spellen. Als echter slechts negen-
'jj* lien landen 'ja' hebben gezegd,
6j js de grondwet echt zo dood als
hv een pier.
gend Zolang geen 25 landen 'ja' heb
ben gezegd, treedt de grondwet
!rds met in werking en verandert er
j dus niets aan de manier waarop
•Min binnen de EU besluiten worden
ga- Senomen. Dat gebeurt nu op ba-
ch« as van de bepalingen in het Ver-
ei 11 drag van Nice. Afwijking van
JePii dat verdrag maakt de besluitvor- door Wendy Kind
ig binnen de Unie onwettig,
lar in de grondwet staan ook
bi» bepalingen die kunnen worden
go» ingevoerd zonder dat de volledi-
3t)ltl ?e tekst van kracht wordt. Zo
3 p™ Zouden de regeringsleiders kun-
,g[ &en besluiten om een Europese
a minister van buitenlandse za-
jdfien te benoemen, of om een ein-
te maken aan het wisselende
oorzitterschap waarbij ieder
Jen °P t°erbeurt een half jaar
g p ang de voorzittershamer han-
idfWt.
de grondwet is het wisselen-
le voorzitterschap ingeruild te-
Sen een vaste EU-voorzitter die
'oor 2,5 jaar wordt benoemd,
let staat de EU-chefs vrij om
samen zo'n voorzitter aan te
3 oktober 2005 met de onderhan
delingen te beginnen, als Tur
kije dan aan de voorwaarden
voldoet. Formeel verandert het
Franse 'nee' tegen de grondwet
er niets aan, maar de uitkomst
van het Franse referendum
maakt de besluitvorming over
Turkije in politiek opzicht een
stuk lastiger. GPD
De Britse premier Margaret Thatcher bracht tussen 1979 en 1984 de Europese samenwerking vaker
aan het wankelen. Zij wilde vooral dat de Britse financiële inbreng in Europese instellingen weer terug
vloeide naar het Verenigd Koninkrijk. Op de EU-top in 1984 kreeg Thatcher, hier op die top met Bui
tenlandminister Van den Broek (m) en premier Lubbers, uiteindelijk haar zin. foto ANP
BRUSSEL - Het Franse 'non' te
gen de Europese grondwet heeft
de Europese Unie in de proble
men gebracht. Veel politici, me
dia en analisten spreken zelfs
van een van de ergste crises in
de geschiedenis van de Unie.
Europa wankelde overigens al
vele malen eerder. Hieronder
een kort overzicht daarvan:
1954: Frankrijk weigert een Eu
ropees defensieverdrag te ratifi
ceren.
1963: De Franse president De
Gaulle spreekt een veto uit over
de toetreding van het Verenigd
Koninkrijk. Dat herhaalt hij in
1967.
1965: De crisis van de Lege
Stoel. Overleg tussen Frankrijk
en de andere lidstaten over de fi
nanciering van de landbouwpoli
tiek klapt. Franse ministers
doen zeven maanden niet mee
aan Europees overleg.
1979: I want my money back'.
De Britse premier Thatcher wil
een enorme korting op de beta
lingen aan Brussel. Ze krijgt die
uiteindelijk in 1984.
1992: De Denen verwerpen in
een referendum het Verdrag van
Maastricht. Na afspraken over
onder meer de euro en defensie
gaat Denemarken in een tweede
referendum alsnog akkoord.
1992: Groot-Brittannië en Italië
schorten hun deelname aan het
Europese Monetaire Stelsel (het
samenvoegen van de munteenhe
den) op.
1999: De Europese Commissie
stapt op na berichten over frau
de.
2001: De Ieren verwerpen het
Verdrag van Nice, maar gaan
een jaar later - in een tweede
volksraadpleging - akkoord, na
afspraken over defensie.
2003: Europa is verdeeld over
de crisis in Irak. Duitsland en
Frankrijk zijn tegen een Ameri
kaanse inval. Veel andere lan
den steunen de VS.
2003: Herrie over het stabiliteits
pact dat begrotingstekorten
moet inperken. Duitsland en
Frankrijk houden zich er niet
aan. De regeling wordt uiteinde
lijk versoepeld. ANP/AFP
Veel mensen hebben nooit meer omgekeken naar hun
hypotheek en dat is jammer. Want zelfs bij een hypotheek
van 3 jaar of ouder is het vaak al mogelijk de maandlasten
naar beneden te krijgen.
Door de huidige lage rente en de gestegen waarde van
een woning kun je vaak nu al een scherper aanbod krijgen.
Als oversluiten naar de Postbank niet interessant is, zeggen
we dat natuurlijk ook.
Maak voor een scherp aanbod een afspraak met onze
hypotheekadviseur en bel 0900 1900 (5 cent p/m). Of ga
naar postbank.nl, daar vind je ook de dichtstbijzijnde
tussenpersoon.
Dat is de kracht van de Postbank
onderdeel van ING Aii
