Een kostelijke
keizerskroon
Symbool van
le vrijheid
Regenhemel
Anti-slip
Tuin
Hot tubs
Exotenbeurs
De Nederlandse tuinbezitter be
steedt gemiddeld zo'n dertien
uur aan het onderhoud van de
tuin. Hij geeft 500 euro per jaar
uit.
Dit blijkt uit het onderzoek
Tuinuitgaven van het Nationaal
Instituut voor Budgetvoorlich- 1
ting (NIBUD). Het meeste geld
gaat naar de aankleding van de
tuin. Gemiddeld wordt tweehon
derd euro besteed aan meubilair
en accessoires en honderd euro
aan nieuw 'groen'. Uit cijfers
blijkt dat 4,5 miljoen huizen een
tuin hebben.
Uren kan ik kijken naar een
plaatje van een monumen
taal bloemstilleven dat in 1624
door Roelandt Savery werd ge
schilderd. En ook om dat schil
derij in het echt te zien hoef ik
geen wereldreis te maken want
het hangt in het Centraal Mu
seum in Utrecht. Het bloemstil
leven stelt een boeket voor dat
in het echt nooit kan hebben be
staan, omdat de afgebeelde bloe
men niet tegelijkertijd bloeien.
In een naar verhouding belache
lijk klein vaasje staat een puis
sant bloemstuk waarin narcis
sen, tulpen, vergeet-mij-nieten,
rozen, irissen, lelies, varens en
schermbloemen te herkennen
zijn. Vlinders, waaronder een
Dagpauwoog en een Kleine vos,
en libellen fladderen rondom de
bloemen of rusten op een blad.
Aan de voet van de vaas is het
een drukte van jewelste: kik
kers, padden, hagedissen, een
neushoornkever en zelfs een ijs
vogel en een kaketoe verdringen
elkaar. En hoog boven alles uit
rijst, als centrale blikvanger van
het boeket, een Keizerskroon,
Fritillaria imperialis.
Het veroorzaakte een ware sen
satie toen de Keizerskroon in
1580 voor het eerst in Neder
land bloeide. De Turken kweek
ten toen allang allerlei vormen
van deze Fritillaria, waaronder
planten met rode, gele en oranje
bloemen, maar in ons land was
deze bloembol een nieuwigheid.
In Perzië, waar de Keizerskroon
in het wild groeit, werd de plant
Mariatranen genoemd, naar de
grote druppels nectar die aan de
basis van ieder bloemblad wor
den afgescheiden.
Kruisiging
Ook bij ons kreeg de bloem al
snel een christelijke betekenis
toegedacht; hier werd het ver
haal verzonnen dat de Keizers
kroon tijdens de kruisiging van
Jezus van Nazareth als enige
plant weigerde om zijn bloemen
deemoedig te laten hangen. Dat
heeft de Fritillaria imperialis
moeten bezuren want sinds die
tijd knikken de bloemen en hui
len ze nectar tot op de huidige
dag. Wie die nectar eens wil
proeven moet 's morgens zijn
hand onder een bloem houden
en tegen de bloemstengel tik
ken. Keizerskronen werden na
hun introductie razendsnel po
pulair in heel Europa. De plant
was kostbaar en werd daardoor
een statussymbool. In de 17de
eeuw werden de variëteiten 'Wil
liam Rex' en 'Maria Regina' ge
noemd naar Stadhoudei'-Ko
ning Willem III en zijn vrouw ko
ningin Mary. Weer een eeuw la
ter waren er meer dan 65 ver
schillende variëteiten in de han
del. Maar aan het einde van de
19de eeuw ging het mis. De bol
len werden ziektegevoelig en
werden steeds minder geteeld.
Nu, weer ruim honderd jaar la
ter, zijn er nog maar een stuk of
vijf variëteiten te krijgen: de
oranjerode Fritillai'ia imperialis
'Aurora', de gele 'Maxima Lu-
tea', de baksteemode 'Rubra
Maxima' en de bontbladige 'Au-
reomarginata' met oranjerode
bloemen. En ook de historische
'William Rex', met koperrode
klokken is bij bloembollenspe
cialisten nog wel eens verkrijg
baar. Keizerskronen staan be
kend als 'moeilijke bloeiers' en
inderdaad komt het nogal eens
voor dat de bollen alleen in hun
eerste seizoen na aanschaf
bloeien en daarna nooit meer.
Het helpt misschien om te besef
fen dat de Keizerskroon uit
woestijnachtige streken komt,
met strenge winters en hete zo
mers. Plant de bollen daarom op
een warme plaats. Bijna alle
bloembollen houden van kalk
en de Keizerskroon vormt daar
op geen uitzondering. En dat de
woestijn 's zomers droog is, wil
niet zeggen dat hij niet vrucht
baar is; Keizerskronen houden
van veel mest en van voedzame
grond.
Zonnewarmte
Heeft u geen warme plekjes in
de tuin, plant de bollen dan eens
bij een muur die 's nachts de
zonnewarmte vasthoudt. En
heeft u geen plaats aan de voet
van een muur beschikbaar, dan
kunnen de tegels van een terras
ook als accumulatorkachel wer
ken. Wees niet zuinig met echte
stalmest. Kippenmest, konijnen-
mest of koemestkorrels mogen
ook. En kies de gele variëteit,
'Maxima Lutea', die veel gemak
kelijker in bloei te krijgen is
dan de andere cultivars. Maar
vraag mij niet waarom.
Romke van de Kaa
zaterdag 28 mei 2005
In je blootje in de regen gaan
staan is aanzienlijk goedkoper,
maar wie in de eigen badkamer
een regendouche wil nemen,
kan kiezen uit steeds meer va
rianten.
Een wel heel luxe regenhemel
werd gepresenteerd door de
Duitse fabrikant Dombracht.
DeRainSkyM is 102 bij 82 centi
meter groot en kost 7335 euro.
In de hemel zitten aparte velden
voor hoofddouche, lichaams
douche en regengordijn. Licht
uit geïntegreerde lichtlijsten ge
ven de stortbui extra cachet. De
kleine hemel van Dornbi'acht
meet 40 bij 32 centimeter en
biedt voor 1937 euro slechts re
gen. De regenhemels zijn van ge
borsteld of gepolijst roestvrij-
staal en er zijn modellen voor in
bouw en onderbouw. Informa-
tie:www.dornbracht.com
Keizerski'oon, Fi'itillai'ia imperialis Aurora.
foto GPD
De eerste editie in oktober 2004
was een succes. Daarom is 29
mei de tweede editie van de in
ternationale Exotenruilbeurs in
de Belgische gemeente Aren-
donk.
Tijdens de beurs kunnen particu
lieren speciale en zeldzame win
terharde 'jungleplanten' ruilen,
weggeven of verkopen. Bezoe
kers kunnen tijdens de ruilbeurs
ook workshops volgen, onder an
dere over de verzorging van bo
men en composteren. Adres: Ge
meentelijk Park, Acacialaan,
Boom (België).
Informatie:
www.openexotentuinen.be
Volgens de Stichting Consu
ment en Veiligheid glijden zo'n
tweeduizend mensen jaarlijks
uit in douche of badkamer. Al-
bastine komt daarom met een
transpai-ante anti-slip veilig-
heidscoating.
Deze kan worden aangebracht
op onder andere tegels, natuur
steen, acryl, metaal, kunststof,
hout of marmer.
De coating kan zelf worden aan
gebracht en is in zes uur opge-
droogd. De coating kan evene-
tueel ook weer worden verwij
derd. Informatie:
www.albastine.nl
De Familia van Hoog is gemaakt als hangplek voor het hele gezin.
De hangstoel is een stuk compacter dan de hangmat.
leven. De laatste tijd willen veel
jongeren een hangmat voor op
hun kamer. Het gaat ze ook om
de bijbehorende relaxte levens-
stijl."
Nederland telt een handjevol
hangspecialisten. Gilbert Stork
van Maranon uit Amsterdam
was de eerste die in 1977 hang
foto's GPD
matten naar Europa importeer
de. De winkel is een walhalla
voor de liefhebber. Er zijn hon
derden hangmatten in alle soor
ten en maten. Ze zijn gemaakt
van katoen, van palmvezels,
maar ook van ananas en hen
nep.
Hamaca-sutra
De traditionele exemplaren ko
men rechtstreeks uit Mid-
den-Amerika, andere modellen
zijn hier ontworpen. Bijzonder
is de erotische hamaca-sutra en
de uitgebreide serie hangmatten
voor kinderen tot zes jaar. Ook
baby's zouden tot rust komen
door de schommelende bewe
ging van de hangmat.
Hoog Hangmatten onderscheidt
zich met de Amigos-collectie,
handgemaakte hangmatten van
ongebleekt katoen afkomstig
van een ontwikkelingshulppro
ject in Brazilië. En met de hang
stoel, een variant die ook bin
nen een plekje kan krijgen. Ook
runt Hogenkamp in Bergharen
Bed Breakfast Hebkesberg
waar gasten in een hangmat
kunnen overnachten. „De mees
te bezoekers vinden het een bij
zondere ervaring, vooral vanwe
ge het schommeleffect."
Mark Rijkers benadrukt dat
voor kenners de hangmat pas
echt is als deze uit Midden-Ame
rika komt.
„Ze passen bij die cultuur en
zijn dus het meest authentiek."
Exemplaren uit Azië zouden
vaak niet handgemaakt zijn en
soms ook van kunststof. „Een
goede hangmat gaat vijftien
jaar mee, goedkopere exempla
ren zijn vaak inferieur van kwa
liteit."
Een uitzondering is de rotan
hangmat die Kees Brouwer ver
koopt. „Ik kwam ze tegen tij
dens een rondreis in Borneo en
vond ze zo geweldig dat ik er
een mee naar Nederland heb ge
nomen." Na de nodige aanpas
singen hebben vrienden in Azië
de hangmat in productie geno
men. „Het kostte bijvoorbeeld
veel energie en tijd om uit te leg
gen dat de hangmat veel groter
gemaakt moest worden omdat
Europeanen soms wel twee me
ter zijn."
Anja Sparidaans
Informatie: www.hoog.nl,
www.destijdstilburg.nl,
www.maranon.nl, www.rotan
hangmat.nl. www.borek.nl
ismmoek van Borek.
Een warm bad nemen in de tuin
is niet alleen aangenaam als het
goed weer is. Juist in de koudere
maanden - eventueel in combi
natie met een saunabad - doet
het wonderen voor lijf en leden.
Voor wie houdt van weldaad en
luxe zijn sinds kort de hot tubs
van het merk Viking in Neder
land verkrijgbaar. De houtge
stookte baden zijn gemaakt van
Siberisch lariks. De hot tubs
zijn standaard voorzien van een
roestvrijstalen kachel (inclusief)
twee meter schoorsteen en kap),
houten trap, bankjes tussen-
schot en rand. De hot tubs zijn
verkrijgbaar vanaf 1575 euro.
Informatie: www.karibu.nl of
0514-592355 (Karibu, Wouds
end)
Ze zijn een symbool voor
vrijheid. Stijgen de tem
peraturen, dan hijsen steeds
meer Nederlanders zich in
een hangmat. Ze vallen
voor de relaxte levensstijl
die erbij hoort. De echte lief
hebber brengt er zelfs de
nachten in door.
as Hogenkamp van Hoog
Hangmatten moet zich elke
dag wel een keer verdedigen.
Maar ja, bevestigt hij, een hang
mat is echt comfortabel. Hij
blijft uitleggen wat de meest ge
schikte houding is. „Je ligt er
niet recht in, maar diagonaal.
Daardoor blijft de rug recht en
kun je er uren ontspannen in lig
gen."
Sinds 1979 haalt hij hangmat
ten naar Nederland. De eerste
kwamen uit Mexico. Deze net-
hangmatten heeft hij nog altijd,
omdat ze licht en praktisch zijn.
Maar de stoffen exemplaren uit
Brazilië passen beter bij het kli
maat hier. „Ze bieden meer be
schutting, ze zijn comfortabeler
en mooier."
Hij merkt dat steeds meer men
sen geïnteresseerd zijn in hang
matten. „Ze komen ermee in
aanraking tijdens reizen. Mede
daarom is de hangmat symbool
voor vrijheid. Maar toch is die
hier nog niet ingeburgerd. Voor
lopig is het een lui alternatief
voor de tuinstoel. In Brazilië
worden ze als bed gebruikt;
daarom zijn ze zo breed en com
fortabel."
Indianen
De hangmat, waarvan de prijs
tussen 30 en 160 euro ligt, werd
zo'n duizend jaar geleden uitge
vonden door de Maya-indianen
in Midden-Amerika. Ze weef
den stevige matten uit de bast
van de Hamackboom (Hamaca
is niet alleen Spaans voor
De rotan hangmat wordt ge
maakt in Borneo.
strandstoel, maar ook voor hang
mat). Die hingen ze op tussen de
bomen als slaapplaats. Niet al
leen comfortabeler dan slapen
op de gi'ond, maar ook nog eens
buiten het bereik van ongedier
te.
Door handel en ontdekkingsrei
zen kwam de hangmat ook in
Europa terecht. Zeelieden slie
pen erin, zodat ze minder last
hadden van de schommelende
boot. Vervolgens werden ze ge
bruikt door de marine, het leger
en in gevangenissen. De mimere
hangmatten verschenen eind ne
gentiende eeuw op de markt,
waardoor de interesse bij het
grote publiek groeide.
Het gaat Mark Rijkers om het
'verhaal achter de hangmat'. In
zijn winkel Des Tijds in Tilburg
heeft hij naast lampen en glas
een flink assortiment. „Er is wei
nig bekend over hangmatten. Ik
vertel bezoekers daarom alle ins
en outs, zodat het product gaat
U y-u
