Ml een het design kun je niet meenemen bij Zuidwester
Alles begon
met een muisje
Glad
Ranglijst
Ringen
I
chter het raam als blikvanger een vers-
.gebakken empanada gevuld met to-
fi,ansjovis, olijf, ei, paprika, kappertjes
De Spaanse pastei symboliseert
^Mediterrane keuken van Zuidwester, het
Jp weken oude design-restaurant van Mar-
*®Luteijn en Wim IJska in Middelburg,
.wester is een nieuw concept voor de
®iwse hoofdstad. Je vernacht zoiets in
"Wam, Amsterdam of Antwerpen, een
«waar je kunt lunchen, loungen, ja ge-
ton lekker eten of leuke hapjes kiezen uit
®t(>onbankvitrine om mee naar huis te ne-
Pum- en ambachtelijk eten in een de-
rjWmgeving', noemen de uitbaters het.
en Martien kennen elkaar van de
Academie in Utrecht. Zij werden de-
■te, maakten deel uit van de wereld van
J werpers, stylisten, trendwatchers en
«onderzoekers. Zuidwester is het na-
jkgevolg van beider ervaringen. Mar-
jpshet laatst hoofd grafische vormge-
g van een Duitse firma in kunstofdesign.
In het interieur van Zuidwester vinden we
kunststof terug als decoratie en in de trans-
parantgroene honingraad met flessenber-
ging, die tevens de afscheiding vormt tussen
restaurant en take-away. Wim vond zijn
weg aanvankelijk in de mode en deed idee
ën op in Hongkong, maar ontdekte dat ko
ken zijn eigenlijke passie was. Na een oplei
ding tot kok in Utrecht kookte hij in lokale
restaurants als Het Hemelse Gerecht en Soy
in Utrecht en Ilja in de Bilt. Met een Spaan
se kokkin avontuurde hij in de tapas-cate-
ring. De tafels van Zuidwester voorziet hij
van gerechten, geïnspireerd door de Spaan
se en Italiaanse keukens.
Binnen troont een Spaanse ham in al zijn
gastronomische glorie boven de vitrine vol
kleine gerechtjes die je mee naar huis kunt
nemen maar ook kunt kiezen voor onmiddel
lijke consumptie. Het is zaterdag en dat be
tekent dat er, evenals op donderdag,
pinchos besteld kunnen worden. De pincho,
een soort tapa, stamt uit het Baskenland.
Pincho staat voor het prikkertje waarmee
een eenvoudig hapje is vastgeprikt op een
stuk brood. De meeste kosten 2 en sommi
ge 2,50. Je hebt er vijf voor 9 en tien
voor €17. De pincho-kaart vermeldt diverse
AAN TAFEL
Rien van Reems
mogelijkheden: Ibericoham, gebakken chori
zo, croqueta de polio, ansjovis en kapperap
peltjes, gebakken gamba, tonijn 'en escabe-
che', manchego met peer, cabracrème, aard
appeltortilla en auberginecrème en munt.
De samenstelling van het pincho-aanbod
wisselt regelmatig opdat vaste bezoekers
voldoende variatie vinden.
Overdag ligt de nadruk op kleine gerechten
die zich lenen voor een lunch, zoals de al ge
noemde empanada. De sofrito in deze pastei
is een pasteuze saus van kruiden en spece
rijen, ui en knoflook en er is zowel een
Spaanse als een Italiaanse versie van.
Lunchgerechten zijn verder de vissoep met
garnalen en schelpen, escabeche, gemari
neerde visfilets met gegrilde groente op ge
roosterd brood, bouillon van rundvlees met
gnochie en sjalot, groene salade en buffelmo-
zarella. Allemaal gerechten voor 7,50. De
Ibericosalade met Ibericoham en chorizo,
artisjokken, rode ui, romanosla, vleesto
maat en aïoli kost een tientje. Het lunchre-
pértoire omvat verder drie pasta's van 10
en 12,50.
's Avonds worden de twee rijen van vier keu
rig in het gelid staande tafels in het restau
rant romantisch aangekleed met kaarsen en
dergelijke. Op iedere tafel een enkele rode
gerbera met het bloemengezicht naar de
gast, tegen de felblauwe achterwand twee
stralende strelizia's.
De dinerkaart telt vier visgerechten, zwaard
visfilet 17,50) pijlinktvisjes 15), zee
duivel en garnalen en Venusschelpen (beide
22,50) en vier vleesgerechten, kippenborst
15), lamsschouder 35 voor twee), var
kensfilet in zoutkorst gegaard 15) en run
derfilet 17,50). Risotto, gegaard in onder
meer vermouth en aubergine en courgette,
gevuld met groene asperges, tomaat en buf-
felmozarella kosten 17,50.
De buffelmozarella, gebakken in olijfolie
met basilicum, sjalotjes en kappertjes op ge
roosterd brood, is verrukkelijk en de pijlinkt
visjes, gestoofd in rode wijn, pimenton en,
alweer, sofrito, opgediend in een vierkant
wit bakje, zijn heerlijk. De groente naar
keuze kost 3,50 of, zoals mijn tuinboontjes,
4,50. Maar ik krijg wel een schaaltje vol.
De empanada is al even lekker.
Het nagerecht, een chocoladetaartje met no
ten, 4 in de take-away, neem ik mee naar
huis, een tractatie voor de chocoholic. Mar-
tien en Wim koken en serveren de gerechten
die zij zelf geserveerd zouden willen krijgen
in hun eigen favoriete entourage. De wij
nen, een mengeling van Spaans en Italiaans,
zijn met zorg - ook wat de prijs betreft - ge
kozen. Mooie ports, sherry's, cognac en grap
pa en een delicate ponche caballero (een si
naasappellikeur) ronden het aanbod af.
De vier lage loungekuipjes laat ik graag aan
de jeugd.
Zuidwester, restaurant en take-away
Lange Noordstraat 6
4331 CD Middelburg
Tel. 0118-650040
Gesloten op zondag
Keuken open vanaf 11.00 uur, maandag en
dinsdag tot 18.00 uur, woensdag tot en met
zaterdag tot 23.00 uur
Creditcards: Visa en Mastercard
Kinderen: kinderstoel en gerechtjes in over
leg
Rolstoel: niet mogelijk
Vegetarisch: keuze uit kaart
Roken: niet gescheiden
Veel mannen nemen allang geen
genoegen meer met het verwijde
ren van het haar van hun kin.
Elke vorm van lichaamsbeha-
ring zien ze als ontsierend, met
uitzondering van het haar op de
hoofdhuid. Silkx, producent
van ontharingsproducten, komt
ze tegemoet met een speciale
mannenlijn. Daarbij onder meer
een crème die je zeven minuten
moet laten zitten, waarna de
haartjes uit zichzelf loslaten.
Met citrusextracten en vitamine
A, C en E voor een zachte huid,
meldt Silkx. Wie denkt van het
scheren af te zijn heeft het mis.
„Niet te gebruiken op gezicht,
neus, wenkbrauwen, oren, te
pels, genitaliën of anale zone",
staat op de verpakking. De
crème kost 8,99 euro. Voor de
bikkels zijn er harsstrips: 10,99
euro per acht stuks.
Mexx en Esprit zijn volgens het
modevakblad Textilia de mo
demerken die het meest in de Ne
derlandse winkels zijn te vin
den. Het blad deed onderzoek
naar het aantal verkooppunten
van in Nederland verkochte mer
ken en deze twee voeren de rang
lijst aan. Ze zijn in zo'n tweedui
zend winkels te vinden. Neder
landse en Duitse merken zijn
het meest vertegenwoordigd in
de top-50.
Je ziet het mensen soms wel
doen: verschillende ringen aan
de vinger, boven op elkaar ge
propt. Een beetje ordi, vaak. Sie-
radenproducent Diamonde ziet
er echter wel brood in en komt
met een set van zes ringen die
naadloos op elkaar aansluiten.
Gouden ringen, gezet met een
parel, kleursteen (aquamarijn,
citrien) of briljant. „Eén ring is
leuk, twee spannend en drie of
meer spectaculair", juicht Dia-
monde. Apart is het wel, al
dreigt het gevaar van overdaad
met al die glitters. En er hangt
een prijskaartje aan, vanaf 195
euro per ring.
Informatie: www.diamonde.nl;
020-355 57 37
Bedactie bijiagen: 0113-315680
■MW.pzc-nl
Kredactie@pzc.nl
Bastbus 314460 AA Goes
advertentie-exploitatie:
Lnrd-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Ïws-Vlaanderen: 0114-372770;
nationaal: 020-4562500.
zaterdag 21 mei 2005
detail van beeldje en Anna.
geldt in elk geval voor West-Eu
ropa, en het zou zelfs wel eens
wereldwijd kunnen zijn", zegt
Mustert.
Sinds 1987 maakt de Swarovski
Collectors Society speciale
Swarovski-j aarstukken. Het lid
maatschap van de Society geeft
recht op één jaarstuk. Daar
wordt streng de hand aan gehou
den. Wanneer de bestelde jaar
stukken zijn uitgeleverd, wor
den de gebruikte mallen en de
computergegevens vernietigd.
Het stuk is echt eenmalig, aldus
Mustert. Hij noemt de Swarovs
ki voorwerpen 'het toppunt van
technisch kunnen' en 'gemaakt
door topkunstenaars'.
Society
De Society telt ongeveer
450.000 leden. Nederland is met
een kleine 55.000 leden na Hong
Kong het belangrijkste kristal-
land ter wereld. Mustert werd
een jaar of tien geleden voor het
eerst gevraagd of hij wilde be
middelen bij de verkoop van en
kele Swarovski-stukken. „Ik
wilde wel helpen, maar je moet
dan toch ook weten wat het
waard is en in welke staat het
stuk zich bevindt. Je moet waar-
degegevens hebben die betrouw
baar zijn, een referentiekader
hebben. Toen ik me ging oriënte
ren bleek er bar weinig te zijn
op dat gebied. Bij wat er al was,
kon je ook vraagtekens zetten
qua betrouwbaarheid.Uitein
delijk bleek er internationaal
een netwerk te bestaan van vier
personen die elkaar informeer
den over de prijzen. Mustert
vond hierbij aansluiting. „Hier
uit ontstond uiteindelijk de auto
riteit waar de markt om vroeg."
Mustert brengt op de website
www.ten-holder.nl vraag en ant
woord in Swarovski-stukken bij
elkaar en geeft inzicht in uitgif
teprijzen en de actuele markt
waarde. Verder kan hij het stuk
taxeren en controleren of het
aan alle eisen voldoet. Hij heeft
inmiddels heel wat stukken in
handen gehad en constateert
dat er veel transacties op de
tweedehands markt plaatsvin
den, waarbij kopers onbewust
beschadigd spul accepteren.
„Kijken naar kristal is een
kunst die de meeste mensen niet
gegeven is. Laat staan het beoor
delen van de complex geslepen
Swarovski-stukken. In onze
praktijk wordt veertig procent
van de aangeboden stukken af
gekeurd. Wanneer dat represen
tatief is, zegt dat wel wat over
de tweedehands markt."
Reflectoren
Het Swarovski-concem telt we
reldwijd 19.000 werknemers.
Het bedrijf is wereldleider als
leverancier van kristallen onder
delen voor sieraden, maar produ
ceert ook heel andere producten
zoals verrekijkers. Niet het
meest bekend, maar wel alom
vertegenwoordigd - ook in ons
land - zijn de rode en witte re
flectoren in bochten van wegen.
De eigen productielijn van
kunstvoorwerpen in kristal is in
1976 ontstaan toen een mede
werker tijdens het vervaardigen
van onderdelen voor lampen
wat aan het spelen ging met het
materiaal. Er ontstond een muis-
Foto's van linksboven met de klok mee:
je en vervolgens werden meer
dierfiguren gemaakt, die gretig
aftrek vonden in de markt. De
productie is toen aangepast. De
figuren werden eerst gemaakt
van onderdelen van kroonluch
ters waar een gaatje in zat voor
de lampen. Toen de vraag aan
trok werd een speciale produc
tielijn gebouwd waar kristal-
voorwerpen zonder gaatje wor
den gemaakt.
De prijzen van de jaarstukken
uit de Swarovski-collectie kun
nen vele malen over de kop
gaan. Dieren zijn populairder
dan andere stukken; De Olifant
is weer meer trek dan De
Leeuw. Het eerste, alleen in
Amerika uitgegeven stuk Lo
vebirds werd in 1987 voor 134
euro uitgegeven en doet nu 3800
euro. De Olifant (1993) kostte
261 euro en er wordt nu 1500 eu
ro voor betaald. De prijs van De
Leeuw (1995) daarentegen is
nog niet eens verdubbeld en
kost nu 450 euro. De Dolfijnen
(1990) doen het daarentegen wel
weer goed: 216 uitgifte en nu
1050 euro. Topper is het stuk De
Wilde Paarden (2001), uitgege
ven voor 3176 euro en nu 6500
waard. Andere stukken brengen
meer rendement, bijvoorbeeld
Verjaardagstaart (73, nu 270) of
De Adelaar.1316, nu 4800) en
De Pauw (1566, nu 4100).
Henk Wollerich
Anton, Pierrot
foto's Kees van de Veen
Onder de liefhebbers genieten ze een wereldwijde
faam: de kristallen kunstvoorwerpen van Swarovski.
De siervoorwerpen van de Oostenrijkse onderneming zijn
gewild en waardevol. Ook op de tweedehands markt is een
levendige handel in Swarovski-kristal.
Bernard Mustert van het in
hoogwaardig porselein en
kristal gespecialiseerde 101-ja-
rig familiebedrijf Ten Holder in
Assen, begreep dat er grote be
hoefte was aan een vertrouwde
manier van kopen en verkopen
van Swarovski-kristal. Daar
voor was deskundigheid op het
gebied van taxatie en controle
een vereiste. Mustert mag zich
inmiddels dè autoriteit op
Swarovski-gebied noemen. Hij
en zijn dochters Miranda en
Gea zijn de eerste en enige offici
eel bij het Verenigd Register
van Taxateurs geregistreerde
Swarovski-taxateurs. „Dat
