Boete na vijf jaar van overdaad
Van toilet tot gemeentelijk riool
PZC
Wegwerkers
verlost van
vliegende blikjes
23
1ÉJ5§
Nederlanders hebben zwakke economie grotendeels aan zichzelf te wijten
Een biertje hoort erbij
ot: Nederlands
ee is slecht
oor economie
aangeklaagd
wpgens racisme
het bedrijf
Aantal ambtenaren krimpt
Lager resultaat VastNed Groep
Hogere winst Grontmij
Toyota roept 860.000 auto's terug
donderdag 19 mei 2005
«sji floor Maurice Wilbrink
pHarry Linde
PEN HAAG - In presentaties
,r Nederlandse economie
ll hij vaak de vraag aan zijn
«bliek: waaraan wijt de lang-
Erige stagnatie in ons land?
va al die jaren wijst men nog
üeeds steevast naar de euro. De
po krijgt de schuld."
irisfeme Dielen. onderzoeker bij
ina jt Economisch Bureau van
itei bN Ami-o verbaast zich er
„Er is toch echt meer aan
__ndFeit is dat de Neder
ig idse economie al sinds 2001
Lelijks groeit. De groeikam-
rdff «oen uit de late jaren '90, zit in
var.a et moeras en lijkt daar ook dit
iar nog niet uit te komen. Jong-
tijdi |eaanwijzing - een nare verras
voor velen - is de krimp
de economie in de eerste
„maanden van dit jaar. Dat
lukt bij voorbaat het jaarcijfer
2005, waardoor er nu
mei potlood vijf slechte jaren
'55 e [hier elkaar kunnen worden ge-
iwijt iekt.
lal is er mis? Hoe afhankelijk
tderland ook is van de wereld-
1, we kunnen het nog al-
ik bij ons zelf zoeken. We
hben economen een rijtje fac-
voorgelegd, die gezamen-
in 5 s verklaren hoe de Nederland-
uns economie in de periode
rdei 195-2000 oververhit raakte,
gebeurde er in de periode
85tot en met 2000:
Het Rijk liet de uitgaven eind
ien '90 structureel te hard op-
:tiei pen. wat de economie extra
sjoeg Daardoor daalde het fi-
eaenngstekort onvoldoende,
huishoudens waren zeer opti-
Btisch, geholpen door een
ep'oel op de huizenmarkt en
ide aandelenmarkt, de beste
en;; cgen schoten omhoog, net als
rde schulden,
jfsfl (ndememingen leenden en in-
;rden op grote schaal, naar
er pas bleek veel te overmoe-
itde )e pensioenpremies werden te
isluij iggehouden, wat werknemers
werkgevers miljarden aan
?kha tra's opleverde,
op k; De arbeidsmarkt raakte zeer
afa
tóadei
irsa u
L r^joen dollar.
rsi "^huldigt
gespannen door de grote investe
ringen en lastenverlichtingen.
Dat joeg de economie verder
aan, maar de prijs was hogere
loonkosten en meer inflatie,
waardoor de concurrentieposi
tie begon te verslechteren.
- De euro verloor in 1999 en
2000 snel aan waarde tegenover
de dollar, wat de exportpositie
ondersteunde.
- De olieprijs was relatief laag
in de jaren '90, wat de economie
extra hielp.
Beleven we na vijf buitengewo
ne jaren nu het spiegelbeeld? Jo-
han Verbruggen, hoofd van de
afdeling Conjunctuur bij het
Centraal Planbureau, wijst er
op dat de omslag samen viel met
de crisis op de aandelenmark
ten, die eind 2000 begon en tot
in 2003 aanhield.
Sluipkrach
„Sommige mensen verloren heel
veel vermogen, en zijn tot op de
dag van vandaag bezig om dit
met sparen weer wat op peil te
brengen. Die spaarzin drukt de
economische groei al jaren." De
'sluipkrach' op de aandelen
markten legde ook de onderfi
nanciering bloot in de pensioen
wereld, die zich in de jaren '90
rijk had gerekend met beleg
gingswinsten. Om het pensioen
systeem te redden, werd de prijs
enorm opgeschroefd. Veel gepen
sioneerden kregen jaren geen
compensatie voor de inflatie,
werkenden zien de premie sinds
2003 stijgen, ook dit jaar nog.
Dielen (ABN Amro) haalt een
studie van De Nederlandsche
Bank aan, die uitwees dat de
'boom' op de huizenmarkt men
sen zo vermogend maakte, dat
ze extra gingen uitgeven. „Dat
leverde in 1999 een vol procent
extra groei op. Maar toen de hui
zenmarkt stabiliseerde, in 2001,
draaide dat gunstige bestedings
effect om." Joep Rats, ma
cro-econoom bij werkgeversor
ganisatie MKB Nederland,
merkt op dat bedrijven er enke
le jaren over hebben gedaan om
de over-investeringen van eind
jaren '90 te boven te komen.
DIEVER - Voorzitter Hans Wiegel overhandigt het eerste exem
plaar van het jaarverslag van het Centraal Brouwerij Kantoor aan
horecaondernemer Harry Hofsteenge van Café Brinkzicht in Die
ver.
Uit het jaarverslag van het Centraal Brouwerij Kantoor blijkt dat
bier onlosmakelijk verbonden is met de Nederlandse samenleving.
Van akkerbouwer tot cafébaas - 'van graan tot kraan' - zijn vele
tienduizenden mensen voor hun inkomen afhankelijk van bier.
Voor vrijwel iedere Nederlander staat een glas bier gelijk aan gezel
lige ontspanning. foto ANP
„Die miljarden moesten de afge
lopen jaren euro voor euro wor
den terugverdiend. Pas nu zie je
dat dat voorbij is." Tegelijker
tijd kampten bedrijven met de
hoge loonkosten, waardoor ze in
ternationaal marktaandeel ver
loren. Verbruggen: „Dat proces
begon al in 1997, maar de pijn
werd verzacht omdat de euro
weinig waard was tegenover de
dollar. Maar met de stijging van
de eurokoers werden de gevol
gen van de dure arbeid meer en
meer voelbaar." En voordat de
lonen weer concurrerender zijn,
is er een lange weg afgelegd. Pas
in 2006 verbetert de concurren
tiepositie van het Nederlandse
bedrijfsleven weer, na acht jaar
verslechtering.
Ook het uitgavenbeleid van de
overheid heeft sterk bijgedra
gen aan de lange stagnatie, is al
gemeen het gevoel onder econo
men. Martin van Oijen, eco
noom bij-de Rabobank, citeert
een politicus die eind jaren '90
zei 'dat het geld tegen de plinten
klotste'. De overheid liet miljar
den extra stromen, bijvoorbeeld
naar de zorgsector. Hij merkt op
dat die miljarden lang niet alle
maal de structuur van de econo
mie versterkten. „En toen de
economie in een recessie beland
de, moest er-bezuinigd worden
om het rijkstekort in de hand te
houden.
Moedeloos
Zoveel negatieve factoren in een
paar jaar (er was de ziekte sars,
er waren boekhoudschandalen,
er was de euro die extra inflatie
gaf) kreeg de economie te ver
werken, dat de consument er
moedeloos van werd.
Vijf jaar overdaad, vijf jaar boe
te? Harrie Dielen ziet wel wat in
deze stelling. ..Duidelijk is dat
alle pijn die is geleden, ook als
het gaat om de hervorming van
de sociale zekerheid, niet mor
gen al resultaat oplevert. De
maatregelen om de WW en de
WAO te versoberen zorgen pas
over twee, drie jaar voor winst.
De vrucht van ingrepen in het
prepensioen komt pas over acht
of tien jaar. Maar we hebben het
ergste wel achter de rug." GPD
ik ISWIJK - Als Nederland nee
'ikai g| tegen de Europese grond-
H li kan dat tot gevolg hebben
9e0 ll de Nederlandse economie in
ge d dip terecht komt. Het ver
men in het Nederlandse ves-
jngsklimaat voor bedrijven
pra wdl dan onzeker.
|Ior i'zei minister Bot gisteren in
a interview met Het Financiee-
iegt Dagblad. Bot, zelf groot voor
inder van de grondwet, is niet
ier de indruk van de tegenar-
-enten die hij tot nu heeft ge
lord. Dat de euro en de moge-
1,33 5e toetreding van Turkije in
discussie worden betrokken,
ent hij 'klinkklare onzin'.
Scepsis en weerstand hangen
igens Bot 'sterk samen met de
*<zame algemene economi
se situatie. Mensen moeten in-
en' Ook proeft hij nostal-
Een soort hunkering naar
K oude, overzichtelijke Neder-
p d waarover Geert Mak
tnjft. Mensen vragen zich af
Nederland niet onder de voet
tft gelopen door Brussel. Ze
c*1 «den er het liefst een hek om
tidl f",zetten- Ik verzeker ze dan
<.ir,s itönder het nieuwe verdrag so-
Icofli zekerheid, belastingen en
llurele uitingen strikt tot de
tonale competenties blijven
I fj ^oren De minister heeft goe-
e ihoop op een positieve uitslag
Mhet referendum op 1 juni.
«isontzettend veel aandacht
alle media voor Europa en
1 leggen alles wat we in Brus-
'doen iedere keer uit. We ser-
!qi! ^et °P als een gehaktbal
bemensen alleen nog maar
*ven op te eten. Het is taaie
dat begrijp ik wel. Omdat
geiid «ho ingewikkeld is, had de re
de» pnng liever geen referendum
?e! ANP
Ie»
'EPORT - Een hoogge
le werknemer van het
jkaanse General Electric
heeft gisteren bij een recht-
zijn werkgever een
'vergoeding geëist van
GE van discrimi-
omdat het bedrijf onder
minder salaris zou betalen
zwarte managers en hen
wdijks laat promoveren,
vtfj p?5 de 43-jarige M. Tho-
ts de klacht ingediend.na-
M Jcirca 4500 zwarte mana-
an GE. ANP
0
door Henk Postma
ZIERIKZEE - Heb je net een
huis gekocht, blijkt de riolering
verzakt. Of je water stroomt
niet weg, omdat de afvoer ver
stopt blijkt. „Dan wil het nog
wel eens gebeuren," weet Henk
de Jong, „dat er getrouwtrek
ontstaat over de vraag wie op
draait voor de kosten." Hoeft
niet. Als ze hem tweehonderd
euro betalen, komt hij met de ca
mera langs om op voorhand de
riolen te inspecteren.
Zijn aanbod slaat nog niet aan.
„Kopers willen wel weten in
wat voor staat de kozijnen ver
keren. Wat er onder de grond
aan de hand is, daar maken ze
zich minder druk om." Hij
spreekt uit ervaring. Met zijn be
drijf, De Jong Riooltechniek, is
hij in Zeeland als geen ander ge
specialiseerd in het ontstoppen
en repareren van leidingen: van
toilet tot aan het gemeenteriool.
Met zijn tank-, inspectie- en
werkvoertuigen, gestationeerd
aan de Industrieweg 12 te Zie-
rikzee, bestrijkt De Jong zowat
heel Zeeland. Ze rukken aan
zienlijk vaker uit dan de wagens
van de brandweer. Het bedrijf
doet zo'n twintig tot dertig,
vaak spoedeisende klussen per
dag. Vooral in de zomer, wan
neer de campings en bungalow
parken dichtbevolkt zijn, is het
druk.
Vervanger
De Jongs bedrijf bestaat nu vijf
entwintig jaar. Vier jaar geleden
was het nog in hoofdzaak een
schoonmaakbedrijf. Hij had
zo'n veertig interieurreinigsters
in dienst, zes glazenwassers en
twee rioolspecialisten. Dat werd
hem te veel. „Er waren altijd
wel schoonmaaksters die het
plotseling - wegens ziekte of om
andere redenen - lieten afweten.
Op het laatst liep ik met mijn
vrouw bijna iedere avond nog
kantoren schoon te maken als
vervanger van dames die zich
afmeldden."
De Jong - hij is inmiddels 58
jaar - werd een dagje ouder. Hij
besloot de schoonmaaktak van
zijn bedrijf af te stoten. Daar
heeft hij geen spijt van. Hij
kreeg de handen vrij om zich vol
ledig te specialiseren in het ont
stoppen en repareren van riole
ringen. Die activiteiten groeien
nu als kool: 20 tot 25 procent
per jaar.
„De schoonmaak haalde een om
De Jong Riooltechniek rukt dagelijks 20 tot 30 keer uit. De camera maakt het mogelijk tot op de centimeter te bepalen waar het probleem
zit. foto Lex de Meester
zet van meer dan 1,2 miljoen gul
den. Dat viel plotseling weg.
Maar de groei van de rioolwerk
zaamheden heeft dat inmiddels
ruimschoots goedgemaakt. We
draaien nu alweer 750.000 euro
per jaar." Daarvoor is zijn be
drijf 7 dagen per week de volle
24 uur paraat.
De Jong werkt nu met tien perso
neelsleden, onder wie zeven
riool specialisten. Die werken
met de nieuwste apparatuur, zo
als met camera's uitgeruste ro
bots. Die kunnen afvoerbuizen
in van 7 tot 90 centimeter door
snee. De gereedschapskisten be
vatten ook de nieuwste snufjes
voor het weghakken van diep in
buizenstelsels vastgekoekte uri-
nesteen, of het wegf rezen van
binnengedrongen boom- of plan
tenwortels.
Soms is een verstoppinkje snel
verholpen. Maar er kan ook iets
grondig mis zijn. Dan moet er
worden gesloopt of gespit. De
camera brengt de gebreken gena
deloos aan het licht. „We weten
vaak ook zo al wel dat een lei
ding aan vervanging toe is.
Naam:
De Jong Riooltechniek
Plaats:
Zierikzee
Opgericht:
1980
Aantal medewerkers:
11
Omzet:
750.000 euro
Maar met zo'n camera kunnen
klanten zelf ook zien wat er loos
is, anders geloven ze misschien
niet dat het een hopeloze zaak
is. De camera maakt het moge
lijk tot op de centimeter te bepa
len waar het probleem zit."
Het kan gaan om een gescheur
de of gebroken leiding, onkun
dig aangesloten leidingen, stank
overlast, grote hoeveelheden uri-
nesteen, verzakkingen, leidin
gen die met tegenschot liggen
(dat wil zeggen dat ze schuin om
hoog zijn gaan lopen, in plaats
van schuin naar beneden), ver
stoppingen door wortels, achter
gebleven pur-schuim of andere
ongerechtigheden.
Meststoffen
„Is er een verstopping, dan hoef
je niet altijd precies de oorzaak
te weten om het probleem te
kunnen verhelpen. Maar dan
loop je wel het risico dat het pro
bleem zich steeds herhaalt. Wor
tels groeien zo weer aan. Mest
stoffen genoeg."
De Jong Riooltechniek werkt
vaak in opdracht van installatie
bedrijven, die zelf niet over ge
specialiseerde apparatuur be
schikken voor rioolwerkzaamhe
den. Bij horecabedrijven en an
dere professionele voedselver-
strekkers zuigt de Jong de vet-
putten leeg. Daarvoor zet het be
drijf hogedrukreinigers in. Het
vet wordt afgevoerd naar bedrij
ven die het verwerken tot bio
brandstof.
De Jong begon zijn bedrijf vijf
entwintig jaar geleden toen hij
als timmerman moeilijk aan
werk kwam. Hij begon als gla
zenwasser. kreeg er schoon-
maakklusjes bij, en kreeg zo nu
en dan ook de vraag een afvoer-
leiding te ontstoppen. Eind dit
jaar viert hij de groei en bloei
van zijn bedrijf met een open
dag. Maar eerst moet het gras
veld naast zijn bedrijfsgebouw
nog worden bestraat. Daarop
verrijst een autowasplaats, zo
dat De Jong straks zelf zijn rij
dend materieel kan reinigen:
twee grote tankwagens en acht
bednjfsbusjes Wit bespoten.
„Dus snel vies En dat kan na
tuurlijk niet. De Jong wil er
borg voor staan dat Zeeland
rein blijft. Daarbij past dat hij
er zelf ook smetteloos bij rijdt.
DEN HAAG - Door bezuinigingen van het kabinet is het
aantal rijksambtenaren vorig jaar met 3400 afgenomen,
een daling van 2,7 procent. Ook zijn er nog eens zo'n 3500
ambtenaren verdwenen door de verzelfstandiging van het
Centraal Bureau van de Statitistiek (CBS).
Dat blijkt uit het sociaal jaarverslag van het Rijk. De af
name van het aantal ambtenaren past in de doelstelling
van het kabinet om te snijden in het overheidsapparaat
In het hoofdlijnenakkoord van de regering staat niet met
hoeveel procent het aantal ambtenaren jaarlijks moet da
len. De inkrimping heeft financieel amper effect. Het ver
dwijnen van bijna zevenduizend ambtenaren is goed voor
een besparing van slechts 0.4 procent op de totale
loonsom, ruim tweehonderd miljoen euro. Die tegenval
lende bezuiniging is te wijten aan de stijgende werkge
verslasten. GPD
AMSTERDAM - VastNed Retail heeft in het eerste kwar
taal een direct beleggingsresultaat behaald van 15,2 mil
joen euro tegen 16,1 miljoen euro een jaar geleden. Dat
heeft de vastgoedonderneming gisteren bekendgemaakt.
Het totale beleggingsresultaat steeg van 9 miljoen euro ne
gatief naar 33,4 miljoen euro positief. De resultaatsverbe
tering kwam vooral doordat het vastgoed dat de onderne
ming bezit voor meer geld in de boeken kwam te staan.
VastNed Retail belegt onder meer in winkelcentra in Ne
derland, Spanje, België en Frankrijk.
VastNed Offices/Industrial, actief als belegger in onder
meer kantoren in Nederland en België, zag zijn directe be
leggingsresultaat in de eerste drie maanden eveneens af
nemen, van 11,1 miljoen euro naar 8,3 miljoen euro. Ook
het totale beleggingsresultaat daalde, van 11,3 miljoen eu
ro naar 0,7 miljoen euro. ANP
DE BILT - Het ingenieurs- en adviesbureau Grontmij
heeft in het eerste kwartaal ten opzichte van een jaar gele
den een hogere winst gerealiseerd bij een lagere omzet.
De winst steeg van 1,3 miljoen euro naar 2,5 miljoen euro,
de omzet daalde van 121 miljoen euro naar 103 miljoen eu
ro. Dat heeft het bedrijf gisteren bekendgemaakt.
De hogere winst is volgens de onderneming voornamelijk
toe te schrijven aan structuele kostenbesparingen. De om
zetdaling is vooral het gevolg van een desinvestering van
de activiteiten op het gebied van delfstoffenwinning.
Voor heel 2005 rekent de onderneming op een verder her
stel van de winstgevendheid ten opzichte van 2004. ANP
TOKIO - De Japanse autobouwer Toyota roept wereld
wijd een kleine 860.000 auto's terug wegens problemen
met de wielophanging. Het defect heeft in de Verenigde
Staten al twee keer tot een ongeluk geleid. Ook in Japan
heeft zich een incident voorgedaan, aldus een woordvoer
der van Toyota gisteren.
De mechanische problemen doen zich voor bij terreinwa
gens en pick-ups van Toyota, zoals de Sequoia-, Tundra-
en Tacoma-modellen. In de VS worden 790.000 wagens
naar de garage teruggeroepen, in Europa 22.000 stuks en
23.800 auto's in Japan. De overige 24.800 worden in de
rest van de wereld teruggehaald voor revisie. ANP/DPA
Een complete brug van drie
rijstroken breed, waaronder
wegwerkers de voegen in het as
falt repareren. De A20 bij Rotter
dam heeft de Nederlandse pri
meur. Een kleine drie weken na
de start zijn uitvoerder, vak
bond en arbeidsinspectie tevre
den. „Ze krijgen nu geen scheld
woorden of blikjes naar hun
hoofd.
door Edwin Wendt
ROTTERDAM - Pok...pok...pok.
Om de tien seconden klinkt een
doffe tik op de A20 ter hoogte
van de Straatweg in Hillegers-
berg. Op dat moment rijdt een
vrachtwagen de tijdelijke brug
op die over een lengte van twee
honderd meter is aangelegd op
de snelweg tussen Terbregse-
plein en Kleinpolderplein in Rot
terdam.
„In metingen vooraf zorgden
vrachtwagens voor een geluids
belasting van 81 decibel direct
langs de weg. Na plaatsing van
deze brug is dat 83 decibel ge
worden", zegt uitvoerder Jan
Jonker. „En onder de brug is het
geluid 85 decibel. Gunstig: dat
is net de grens waarboven we
verplicht zijn gehoorbescher-
ming te dragen." Nu hadden de
werknemers van aannemer Sal-
verda uit 't Harde hun op maat
gemaakte oordopjes toch al in,
omdat het hakken en breken
van het asfalt te veel herrie ople
vert. Met elkaar praten op de
overkapte werkplek kunnen de
wegwerkers nauwelijks. En als
er een vrachtwagen over hun
hoofden scheert, wordt noodge
dwongen met handen en voeten
gecommuniceerd.
De stalen overkapping, met een
totaal gewicht van 450 ton, is op
het hoogste punt twee meter,
maar op de plekken waar de dra
gers zitten, niet hoger dan 1,65
meter. Betonreparateur René
Blaak: „Dat ze gebogen zitten,
is inherent aan het wegwerk.
Veel werk wordt sowieso zit
tend, gehurkt of staand gedaan.
En de mogelijkheid om de rug te
rechten is er altijd, op de vlucht
strook die naast de brug nog vrij
is." Een ander punt waarover ar-
bodiensten en vakbonden de
wenkbrauwen fronsten, was de
vrees dat de uitlaatgassen onder
de brug zouden blijven hangen.
„Ik denk dat dat wel meevalt",
zegt Jonker. Ook de arbeidsin
spectie heeft na onderzoek de
conclusie getrokken dat geen ar-
bo-richtlijn wordt geschonden.
Verkeer richting Hoek van Hol
land komt de brug nog tot mor
genavond laat tegen. Dan wordt
het gevaarte afgebroken. Vanaf
zondagmiddag rijdt het verkeer
richting Gouda er zes weken
overheen. Dat Salverda deze or
der in de wacht heeft gesleept,
is voor een belangrijk deel te
danken aan hun initiatief om
zelf, via leveranciers in Oosten
rijk. deze brug te laten bouwen.
„Wij hadden de beste oplossing
voor de klus. In Oostenrijk be
stond zo'n type brug, die is daar
gebruikt voor de ringweg rond
Wenen. Wij hebben er toen een
voor onszelf laten maken. Op ba
sis daarvan hebben we deze op
dracht gekregen." Maar als deze
'pilot' geen vervolg krijgt, zit
het bedrijf met een loods vol on
bruikbaar staal. Rijkswater
staat heeft nog niet beslist. „Wij
gaan ervan uit dat Rijkswater
staat hier net zo over is te spre
ken als wij." En als FNV-regio-
bestuurder Hans Crombeen.
„Ze hoeven niet steeds op te let
ten of er een gek met 150 kilome
ter per uur door de afzetting
komt rijden. En ze krijgen geen
scheldwoorden of blikjes en an
dere troep naar hun hoofd." Op
de brug zelf, waar een snelheids
limiet van 70 kilometer per uur
geldt, stroomt het verkeer goed
door, constateert Blaak. „Wel
hebben we de eerste dagen kijk
files gehad op de rijbaan de an
dere kant op."
De oplossing voor wegwerk zon
der verkeershinder lijkt dus bin
nen handbereik. Maar met een
prijskaartje. „Het systeem is
niet voor alle wegwerkzaamhe
den toe te passen", tempert
woordvoerster Sabine Oomen
van Rijkswaterstaat de verwach
tingen. „Voor asfalteringswerk
is het niet geschikt. Er kan geen
asfaltenngsmachine onder en
bovendien kan het asfalt niet
uitharden onder zo'n brug." De
uitvoerder is tevreden. Op dat
repeterende getik van staal op
asfalt na dan. „We kijken de vol
gende keer of het helpt om er
een stukje rubber onder te leg
gen." GPD
