Chocoladereep maakt bitter Woorden vormen beelden in de Zeeuwse Bibliotheek fZC MER-commissie kraakt startnotitie voor Perkpolder Componist Eisenga vindt eigen stijl in eerste strijkkwartet 17 Raad van State blokkeert I zandwinning Grote vechtpartij in Renesse Straf voor belagen vader en zoon Auto weg na proefrit Celstraf voor autokraker vrijdag 6 mei 2005 swb De bezoekers van de expositie van Johan Kuipers in Middelburg moeten wat moeite doen om de ware aard van zijn werk te zien; dat is ook precies wat de kunstenaar wil. foto Ruben Oreel door Marianne van de Polder MIDDELBURG - Wie snel kijkt, ziet een stel glazen kis ten op de grond en een rij witte papieren aan de muur, maar de expositie Zo als ook wij is nu eenmaal niet gemaakt voor bliksembezoeken. Johan Kui pers uit Eindhoven wil dat toe schouwers enige moeite doen om de ware aard van de ten toonstelling in de Zeeuwse Bi bliotheek in Middelburg te ont dekken. Op de vellen papier staan woor den, soms op zichzelf staand, soms in een korte zin. De let ters zijn alleen zichtbaar door dat ze in het papier gedrukt zijn, zonder dat er een druppel inkt of verf aan te pas is geko men. Sommige woorden zijn beladen, andere luchtig. Kui pers: „Het is geen verhaal, het is een manier om gedachten te vormen. Aan de ene kant bena der ik woorden als beelden, aan de andere kant zet ik ze neer als beeldspraak. Daarbij speelt het licht een belangrijke rol: wat doet het licht met die ene kant, en wat met die ande re. Dat klinkt ingewikkeld en dat is het ook, terwijl de expo sitie visueel juist helemaal niet ingewikkeld is. Ik heb de taal en de woorden heel kaal ge maakt. Het is een soort medita tie van woorden en beelden, waarbij het licht bindend is." De expositie is ingericht in het souterrain van de bibliotheek, een zeer geschikte ruimte voor exposities, vindt Kuipers. „Bij bewolkt weer zul je meer moei te moeten doen om te zien wat er staat. Soms zul je ook even moeten bukken. Ik vind ook dat je het niet meteen moet kunnen zien. Het niet gelijk zien van iets is een heel fascine rend gegeven, zeker in deze tijd. Een tijd waarin alles geëx plodeerd is, er sprake is van een enorme fragmentatie. Wat ik met de expositie wil zeggen is: als je wilt zien, zul je moe ten kijken. Het vraagt om een daad." Concentratie „Als het gaat om de vraag: wat is kunst en wat niet, vind ik dat kunst iets is waarvoor je een actie moet ondernemen. Voor mij is wat kunst is, in gro te lijnen duidelijk. Dat komt doordat ik geloof in mijn eigen besef daarvan. Ik weet wat ik er zelf in stop: dat is concentra tie. En daarvan hoop je dat er iets van overkomt op een an der, dat het bewustzijn even wordt vergroot." Kuipers is bekend van zijn ab stracte schilderijen. Het is de eerste keer dat hij zich op het veld van de grafiek beweegt en, zoals hij zelf zegt, 'iets in stallatieachtigs doet'. „Dit roept in zijn geheel een bepaal de atmosfeer op. Je bekijkt het in één adem en dat ervaar je. Soms zoom je wel even in, maar als je daarna weer uit- zoomt, kom je toch weer in die atmosfeer terug. Omdat het heel kaal is, is het ook heel zui ver." ExpositieJohan Kuipers, t/m 21 mei in souterrain van de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg, te zien tijdens de openingstijden van de bibliotheek. door Henk Postma De klant is koning. Dus weten we al les over het voedsel dat we kopen. Waar het vandaan komt, wat er in zit, of er kleur- en smaakstoffen zijn toege voegd en of het genetisch is gemanipu leerd. Maar een belangrijk ingrediënt blijft onzichtbaar. Vrijwel niemand weet dat aan veel voedings- en genots middelen het bloed, het zweet en de tra nen van kinderarbeid kleven. Dat producenten van trendy merkkle ding er niet voor terugdeinzen kinderen onder erbarmelijke omstandigheden voor zich te laten werken, is wel zo'n beetje bekend. Minder vaak horen we dat onze koffie, suiker, bananen en ca cao worden geoogst op plantages waar kinderen massaal als slaven te werk zijn gesteld. Kinderarbeid J door Adri Klinkenberg De Nederlandse Wereldwinkels gaan die praktijken aan de kaak stellen. Op zaterdag 14 mei starten ze een campage die de schijnwerper richt op de 180 mil joen kinderen die worden misbruikt ter bevrediging van onze consumptiebe hoeften. Daarbij dient de chocolade reep als voorbeeld. In de tien Zeeuwse plaatsen waar een Wereldwinkel is gevestigd, kan het pu bliek op de startdag chocolade proeven die wel deugt. De chocolade is aanzien lijk duurder dan de repen in de schap-- pen van de supermarkt. Maar de cacao die er in zit, is 'eerlijk' ingekocht. Dat wil zeggen dat plantagehouders er een fatsoenlijke prijs voor hebben gekre gen, in ruil voor deugdelijke arbeidsom standigheden. Lesmateriaal De proeverij wordt omlijst met activitei ten die op kinderen zijn gericht. Zo staat in Vlissingen een grabbelton, en krijgen kinderen een kleurplaat uitge reikt. Op andere plaatsen staan activi teiten op het programma als stoepteke- Cacao uit West-Afrika. Deze kinderen kunnen er om lachen. Maar voor veel van hun leeftijdgenootjes is het een bron van el lende. foto Landelijke Vereniging van Wereldwinkels nen, een loterij of maskers maken. In de loop van de zomer verspreiden de we reldwinkels lesmateriaal voor basisscho len. Het publiek wordt vanaf 14 mei met brochures, flyers, posters en brief kaarten bestookt. De actie richt zich ook op de overheid. Wereldwinkels zamelen handtekenin gen in voor een petitie waarin aan ge meentebesturen wordt gevraagd geen producten in te kopen waar mogelijk kindermisbruik bij te pas is gekomen. Aan dat onderdeel van de actie doen overigens lang niet alle Wereldwinkels mee. „We hebben onvoldoende mensen om dat te regelen", zegt mevrouw Gré vjn Dort, die de actie in Vlissingen coördi neert. In en rond haar wereldwinkel zijn 52 vrijwilligers actief. Die hebben, zegt ze, de handen vol aan het runnen van de winkel, en alles wat daarbij komt kijken, zoals de winkelverbou wing die net achter de rug is, het bemen sen van kraampjes tijdens evenemen ten, en het geven van voorlichting op twee basisscholen. Kinderwet Kinderarbeid komt vooral voor in de ar me landen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Minder dan anderhalve eeuw geleden was het ook in Nederland nog een ingeburgerd verschijnsel. Pas tegen het eind van de negentiende eeuw kwam maatschappelijk protest op gang, waarna de volksvertegenwoordiging de regering dwong arbeid voor kinderen onder de twaalf jaar te verbieden. Veel fabriekseigenaren trokken zich daar niets van aan, tot in 1882 de Arbeidsin spectie in het leven werd geroepen. In het overgrote deel van de wereld moet die strijd nog worden gestreden. Ondertussen profiteren westerse bedrij ven en consumenten van de misstanden. De cacaoprijzen zijn al jaren zo laag dat de 2,5 miljoen kleine cacaoboeren zelf honger leiden. Dat zou niet hoeven: De prijs van een reep chocola hoeft slechts een paar cent omhoog om het in komen van de cacaoboer te verdubbe len. In West-Afrika, waar het overgrote deel van de cacaobonen wordt geteelt, wer ken bijna 300.000 kinderen in mensonte rende omstandigheden. Enkele tiendui zenden zijn slachtoffer van kinderhan del en werken in slavernij. Gré van Dort: „Dat kinderen helpen het gezins inkomen te vergroten, is geen probleem. Dat gebeurt in Nederland ook. Maar je moet er op z'n minst voor zorgen dat ze naar school kunnen, en dat ze kunnen spelen. Anders ontneem je ze elke moge lijkheid tot ontwikkeling." door Rolf Bosboom jt VEERE - Voor het eerst heeft de Middelburgse componist Douwe e Eisenga een werk geschreven voor strijkkwartet. Het beleeft morgenmiddag in de Grote Kerk in Veere zijn première, uit- B gevoerd door het Francis B. Quartet. „Het stuk bewijst dat ik als componist mijn eigen handtekening heb ontdekt." J Eisenga is dit jaar composer in residence bij Muziekpodium i Zeeland, voorheen Nieuwe Mu- ziek Zeeland. Dat betekent dat, jul verspreid over het jaar, een reeks activiteiten rond zijn H Werk is georganiseerd en dat hij zelf ook een aantal nieuwe stuk- A 'ken schrijft. De compositie voor strijkkwar- ii' tet is daar een van de resultaten i' fan. „Dat is voor mij de eerste JÜ keer. Ik heb wel eens een werk voor saxofoonkwartet en piano geschreven, Rivus I, dat later in bewerking is gegaan voor strijk- ftl kwartet en piano. i> „In wezen maakt het niet uit voor welke bezetting je schrijft", zegt Eisenga. „Je moet i*l natuurlijk wel rekening houden j met de mogelijkheden en onmo- f gelijkheden van het instrument. H Ik vond het wel heel leuk om het H nu voor strijkkwartet te doen. Ik heb goed ondervonden waar- 0 om strijkkwartet zo populair is. Je kunt er enorm veel kabaal e mee maken, maar ook uitermate subtiel zijn. Bovendien heb je van hoog tot laag dezelfde P klankkleur. Dat sonore, dat ho st mogene, is zo lekker." De compositie duurt dertien mi nuten. „Er is een langzame inlei- 21 'ding van vier minuten, daarna 12 dendert het negen minuten lang en door, uitermate ritmisch. Het is muziek geworden met een enor- me puls. Mijn wortels in de pop- muziek komen er wel goed in naar voren, zonder dat het een banale mengeling wordt van il; pop- en klassieke muziek 5 Karakter Eisenga schrijft de muziek die naar zijn smaak nog ontbreekt, fc ..Vaak sta ik voor mijn cd-kast f- en denk ik: wat ik nu wil horen, c staat er eigenlijk niet bij. Daar om ga ik het zelf maar schrij ven. Ik maak muziek zoals ik die zelf het liefste hoor." De af gelopen jaren heeft hij zijn ei gen compositietechnieken ont wikkeld, die het karakter en de stijl van zijn muziek bepalen. „Over mijn Pianoconcerto heb ik vorig jaar gezegd dat ik bezig ben een eigen handtekening te vinden. Het strijkkwartet is daar een nieuw voorbeeld van. Als een componist eenmaal weet wat zijn handtekening is, hoeft hij daarover niet meer na te den ken en kan hij echt aan de slag, zoals Gerard Bouwhuis naar aanleiding van mijn Pianocon certo zei." Het writer in residence-schap bevalt Eisenga goed. „Het is hard werken, maar hét mooie is dat je in de gelegenheid wordt gesteld om echt aan die handte kening te werken. Ik mag een aantal stukken schrijven en kan daarbij helemaal mijn eigen gang gaan." Zijn compositie wordt morgen uitgevoerd door het Francis B. Quartet, dat be staat uit Mifune Tsjui (viool), Heieen Hulst (viool), Lorre Lynn Trytten (altviool) en Pasca- le Went (violoncello). Het vier tal heeft een internationale repu tatie door zijn originele aanpak van hedendaagse muziek. Het kwartet speelt verder Fra- tres (1995) van de Estlandse componist Arvo Part, een van de eerste componisten uit Oost-Europa die in het Westen doordrong met zijn eenvoudige, welluidende muziek. Ook wordt Theo V, Golf, Roerloos, Wat (2004) van de Middelburgse com ponist Dies le Due vertolkt, met Le Due zelf op sopraansaxo foon. „Het zijn eigenlijk strijk kwartetten waarin ik voor me zelf ook een plaatsje heb ge maakt", zegt hij. Het concert wordt afgesloten met Pianokwintet op. 57 (1940) van Dmitri Sjostakovitsj, een plechtig en meditatief werk in vijf delen, waarin de componist de waanzin en wanhoop van de Tweede Wereldoorlog weer geeft. Het strijkkwartet speelt het stuk samen met pianist Ger ard Bouwhuis. Concert: Francis B. Quartet, Ger ard Bouwhuis en Dies le Due Com posities van Arvo Part, Dies le Due, Douwe Eisenga en Dmitri Sjostakovitsj, morgen (zaterdag 7 mei) in de Grote Kerk in Veere. Aanvang: 15.30 uur. DEN HAAG - De Raad van Sta te heeft twee vergunningen ver- 5 nietigd die minister Peijs van i Verkeer en Waterstaat vorig i jaar verleende voor het winnen It! van in totaal 8 miljoen kubieke meter zand in de Noordzee. ïj Volgens de hoogste bestuurs- H rechtbank had de minister eerst }j een Milieu Effect Rapport (MER) moeten laten maken. De grens voor het opstellen van een MER bij de winning van zee lt1 zand ligt volgens de huidige re- gels op 100 hectare. De winloca- J ties, waarvoor de vergunningen jr' zijn verleend, zijn 500 hectare 3 en 100 hectare groot. Het ministerie stelt dat in een ontwerp-wijziging van het Be- sluit MER de grens wordt opge- J hoogd naar 500 hectare maar de y Raad van State wijst erop dat het nog slechts gaat om een ont ijl werp-wijziging die niet van kracht is. Bovendien bestaat bij i de grootste ontgronding de kans "I dat het winningsoppervlak van J 500 hectare zal worden over schreden. De Raad van State Jj) komt met zijn twee uitspraken u tegemoet aan de bezwaren die milieuorganisatie Stichting De jjj Noordzee tegen de verleende ver lui gunningen indiende. Stichting «8| De Noordzee protesteerde er te- J gen dat de ontgrondingsvergun- ningen zijn verleend op basis 1 van een algemeen Milieu Effect Rapport dat in 1993 werd ge- maakt. De Raad van State vindt dat die Milieu Effect Rapport ,c; niet voldoet omdat het niet spe ld cifiek is toegesneden op de twee 9* winlocaties. Het MER uit 1993 heeft betrekking op een globaal S: zoekgebied voor zandwinning A van 900.000 hectare groot. De e nu vernietigde vergunningen werden afgegeven aan Zand- w zuig- en Transportbedrijf Vers- loot B.V. in Sas van Gent en I Zandhandel Faasse B.V. uit <te Goes. Stichting De Noordzee pleitte tijdens de rechtszitting bij de Raad van State voor het uitvoeren van een actuele MER. I* De regelgeving voor kwetsbare a gebieden is de laatste jaren im mers flink aangescherpt en ken- •J bis over de gevolgen van ingre pen in het zeemilieu is gegroeid. dt ioi l kunst Ik RENESSE - Een vechtpartij tussen groepen jongeren in de nacht van woensdag op donderdag op de Hogezoom in Renesse heeft drie gewonden opgeleverd. Verder zijn van diverse personen kledingstukken gestolen. Vier personen deden aangifte van mishandeling en diefstal. Tussen 01.45 uur en 02.30 uur woensdagnacht zijn jonge ren met elkaar slaags geraakt. Er werd over en weer gesla gen en geschopt. Een 24-jarige Tilburger werd met een ontzet sleutelbeen per ambulance naar het ziekenhuis in Goes overgebracht. Hij raakte bij de vechtpartij tevens zijn pet kwijt. Een 25-jarige man, ook uit Tilburg, moest met een hersenschudding en met een snee in zijn wenk brauw naar de huisartsenpost in Zierikzee. Deze man mis te aan het einde van de rel zijn trui. Een 23-jarige inwo ner van Udenhout liep ook een snee in zijn wenkbrauw op. Ook raakte hij zijn jas kwijt. Van een 23-jarige man uit Berkel-Enschot, die niet gewond raakte, bleek zijn jas verdwenen te zijn. De politie heeft de zaak nog in onder zoek. MIDDELBURG - Een 32-jarige inwoner van Zierikzee terroriseert volgens officier van justitie J. Valente zijn om geving. Vooral een vader en zijn zoon werden vorig jaar 6 november het slachtoffer van mishandeling, bedreiging en racistische uitlatingen door de psychotische Zierikzeëenaar. De officier was het volledig eens met de ouders van de verdachte, die hun zoon vergeleken met een tikkende tijdbom. De man zelf zei zich niet alles te herinneren. „Ik wil hulp." Die kon de officier hem niet direct bieden, omdat het strafrecht zich daarvoor niet leent. Valente eiste woensdag in Middelburg een half jaar voorwaardelijke ge vangenisstraf en vond dat de Zierikzeeënaar de slachtof fers een bedrag van 2000 euro moet betalen. Politierech ter G. van Unnik vonniste conform, maar bepaalde het schadebedrag op 500 euro. GOES - Bij een garagebedrijf aan de Albert Plesmanweg in Goes meldde zich woensdagmiddag rond kwart voor vier een meneer voor een proefrit met een zilverkleurige Mercedes Benz (type C 220CDI). Hij verzuimde de auto tot nog toe terug te brengen. MIDDELBURG - De Middelburgse politierechter G. van Unnik heeft woensdag een twintigjarige inwoner van die stad voor het plegen van autokraken veroordeeld tot een halfjaar gevangenisstraf. De Middelburger zat nog in de proeftijd van een eerdere veroordeling toen hij samen met een kompaan in de nacht van 29 op 30 maart in zijn woon plaats inbrak in vier auto's en een kraanvoertuig. De ver dachte gaf slechts een van de autokraken toe. „Ik had veel gedronken en geblowd. Ik heb ook een slecht geheu gen", was zijn verweer. Zijn mededader had een beter ge heugen, want die had verteld dat ze samen alle autokra ken hebben gepleegd. De buit bestond uit onder meer een T-tag voor de Westerscheldetunnel, een cd-speler, com pactdiscs, life hammer en een zonnebril. Officier van justi tie J. Valente eiste acht maanden cel. De Middelburger moet gedupeerden 423 euro schadevergoeding betalen. door Sheila van Doorsselaer HULST - De commissie die ad vies geeft over de milieueffec trapportage (MER) voor het plan Perkpolder kraakt de start notitie met daarin de plannen voor het gebied. Het verlies aan werkgelegenheid door het ophef fen van de veerboot is onvol doende onderbouwd en dat geldt ook voor de behoefte aan een golfbaan. Hulst wil het gebied bij Perkpol der een nieuwe impuls geven na het opheffen van de veerverbin- ding Perkpolder-Kruiningen en het daar aan gerelateerde ver lies aan werkgelegenheid. De wens bestaat om de voormalige veerhaven in te richten tot een jachthaven met maximaal 350 ligplaatsen, 150 (watergebon den) woningen, tweehonderd re creatiewoningen en een golfter rein. In een startnotitie, gepresen teerd in februari, werden de plannen en de standpunten van waterschap Zeeuws-Vlaande- ren, Rijkswaterstaat (RWS) en de provincie al uiteengezet. Nu is de gemeente toe aan het op stellen van een MER, maar voor het zover is, geeft een MER-com missie, met daarin onafhankelij ke deskundigen, adviezen over welke onderdelen zeker in het onderzoek aan bod moeten ko men. De commissie acht het werkgele- genheidsverlies onvoldoende on derbouwd in de startnotitie. De leden stellen dat in de MER als nog een cijfermatige onderbou wing zou moeten komen van de hoeveelheid aan arbeidsplaat sen die zijn komen te vervallen. Landbouwgronden Ook moet de MER inzicht bie den waarom juist gekozen is voor bepaalde werkgelegen- heidsbevorderende onderdelen (jachthaven, golfterrein) en hoe veel de geschatte nieuwe werk gelegenheid is per onderdeel. Ook moet gekeken worden hoe veel werkgelegenheid verloren zal gaan in de agrarische sector door verwerving van landbouw gronden en de uitkoop van be drijven. In het advies voor richtlijnen voor de MER schrijft de commis sie dat het volgens haar twijfel achtig is of de jachthaven (rela tief) veel werkgelegenheid zal opleveren. De commissie stelt verder dat het in de MER niet zou misstaan als er een onderbouwing komt van de behoefte aan een golf baan, recreatiewoningen en lig plaatsen in de jachthaven. Dit houdt in dat er een uitwerking van de marktontwikkelingen moet komen, van concurrerend aanbod, van het marktgebied en van de doelgroepen. Varianten In de startnotitie zijn per onder deel ook varianten ontwikkeld. Zij vormen de bouwstenen voor vier alternatieve invullingen van het gebied. De MER-com- missie vindt de gepresenteerde alternatieven echter niet duide lijk genoeg. Zo ontbreken de overwegingen die hebben geleid tot de combinaties van varian ten en is niet duidelijk in hoever re de deelactiviteiten onderling samenhangen. Behalve een recreatieve invul ling van het gebied willen RWS en het waterschap ook een aan passing realiseren van de zeedij ken, de primaire waterkering Daarnaast moet rekening wor den gehouden met natuuront wikkeling in het kader van de natuurcompensatie na de laat ste verdieping van de Wester- schelde. Verplicht Wat dit laatste onderdeel be treft, wijst de gemeente Hulst de MER-commissie terecht. Vol gens het college van burgemees ter en wethouders van Hulst trekt de commissie terecht de conclusie dat natuurcompensa tie verplicht is. Desondanks gaat zij er ten onrechte aan voor bij dat in de bestuursovereen komst met het Rijk niet staat dat de natuurcompensatie ver plicht moet plaatsvinden bij Perkpolder. De veerhaven is in de overeenkomst slechts onder voorbehoud opgenomen. Het college adviseert de raadsle den akkoord te gaan met de richtlijnen van de MER-commis sie, maar met uitzondering van de paragraaf over de passage over de natuurontwikkeling in het gebied.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 17