Kapelle rekent op extra rijksgeld
Tochtje met boot voor
diamanten echtpaar
In het spoor van de rederijkers
Rommelmarkt
in Baarland
De Wijngaerdrancke Hans weert
OCOLÏJN
-v-.s*
Vlissingen, Goes, Middelburg
Automobilist rijdt opnieuw te hard
Marineschepen bij herdenking
Geen kauwgombelasting
Brand in trekker Kapelle
agenda
AAZET
Tijden van forse bezuinigingen lijken voorbij
BAARLAND - De Commissie
Baarland van de stichting Oude
i* Zeeuwse Kerken houdt zater
dag haar jaarlijkse rommel-
markt. De markt vindt plaats
rond de Nederlands hervormde
I kerk in Baarland.
Het kerkgebouw is geopend en
kan bezichtigd worden. De
markt begint om half tien en
sluit om half een.
De opbrengst van de rommel
markt wordt onder meer
gebruikt voor het opknappen
van een vervallen regenbakhuis
je.
Dit huisje werd vroeger ge
bruikt om regenwater in op te
vangen, zodat mensen ook in
Ltijd van droogte voldoende wa
ter hadden.
Bezorgklachten:
0800-0231231
op maandag t/m vrijdag
gedurende de openingstij-
den;zaterdags tot 12.00 uur
REDACTIE
BEVELANDEN/THOLEN
Stationspark 28
Postbus31
4460 AA GOES
Tel: 0113-315670
Fax:0113-315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Frank Balkenende (chef)
Ingrid Huibers
Mieke van der Jagt
Freek Jansjen
Rob Paardekam
Koen de Vries (sport)
Harmen van der Werf
centrale redactie
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA goes
Tel: (0113)315500
Fax: (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
internet
www.pzc.nl
E-mail: web@pzc.nl
Gildebroeders trekken traditiegetrouw door Hansweert naar de rooms-katholieke kerk.
door Harmen van der Werf
HANSWEERT - Als kind keek A. van 't
Westende vol bewondering én verwon
dering naar de mannen die in gelid naar
de rooms-katholieke kerk liepen. Twee
aan twee, strak in het pak, voorafge
gaan door een vaandeldrager. Zij hiel
den een eeuwenlange traditie in ere.
Van 't Westende doet dat nu zelf, als de
prins van het rethoricagilde De Wijn
gaerdrancke uit Hansweert.
Zondagochtend 1 mei was het opnieuw
zover. Het rethorica- of rederijkersgilde
houdt de mei-vergadering, met vooraf
gaand een bezoek aan de mis in de
rooms-katholieke kerk. De gildebroe
ders die kunnen komen, verzamelen
zich tien minuten voor elf op het plein
voor verenigingsgebouw Kaj Munk. De
kerk ligt op steenworp afstand. Het
vaandel gaat omhoog. De mannen stel
len zich op en gaan in gelid ter kerke,
zich bewust van de traditie die zij met
zich meedragen.
Veel bekijks trekken ze niet. Van 't
Westende weet nog goed dat dit wel an
ders was, in de jaren vijftig en zestig.
De gildebroeders trokken in die tijd op
een zondag in mei van het paviljoen
Van Luijk in Hansweert naar de kerk
„Niet dat het gilde zo bekend was. 'Dat
zijn carlisten'. hoorde ik een keer ie
mand zeggen. Vanwege de man van
prinses Irene, die in Spanje bezig was
met een onafhankelijke carlistische be
weging." Van 't Westende vertelt het
voorval als een anekdote, een aardige
grap. Toch zit er wel wat in. De Wijn
gaerdrancke heeft ook iets met onafhan
kelijkheid. Het rederijkersgilde is opge
richt in Kapelle in 1508. Eén van de
stichters is Heer Hendrik van Bruëlis.
Het gezelschap houdt zich bezig met 'de
kunsten' en vooral met toneelspel. En
dat gebeurt niet altijd tot genoegen van
de almachtige rooms-katholieke kerk.
In 1564 gaat het gilde te ver in de ogen
van kerkelijke leiders. De geestelijk
heid voelt zich beledigd door een tonee
luitvoering. De kerk die zich al be
dreigd voelt door het oprukkende calvi
nisme, begint een procedure tegen De
Wijngaerdrancke en verliest. Van bele
diging was geen sprake.
Kritisch
De rooms-katholieke kerk zat ernaast
en nog niet zo'n beetje ook. Gildebroe
ders ontpoppen zich tijdens en na de
Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) tot de
hoeders van het rooms-katholieke ge
loof. „Ze zijn principieel", heeft Van 't
Westende uit oude geschriften opge
diept, „maar ook kritisch. Ze geloven er
niet in dat zaligheid te koop is voor
geld, zoals de kerk als een commercieel
bedrijf doet voorkomen met de verkoop
van aflaten."
In het oer-calvinistische Nederland van
na de Tachtigjarige Oorlog weet De
Wijngaerdrancke zich als rooms-katho-
liek genootschap staande te houden.
Een landbouwer uit Kruiningen - 'een
Vermue', weet boekhouder/penning
meester Z. Jansen - ontfermt zich over
de attributen van het gilde. In 1891
duikt De Wijngaerdrancke op in Hans
weert. Het dorp heeft zich razendsnel
ontwikkeld na opening van het Kanaal
door Zuid-Beveland in 1866. Een
rooms-katholieke gemeenschap komt er
tot bloei. Het rederijkersgilde vindt er
een veilige haven.
De Wijngaerdrancke heeft zich weten
te handhaven. Nederland telt nog maar
één ander oud rederijkersgilde, in Haar
lem. Van 't Westende is er trots op dat
'zijn gilde' het vaandel hooghoudt met
twintig leden. Meer mogen het er ook
niet zijn, volgens de statuten. Diezelfde
statuten schrijven voor dat de leden
man en gehuwd moeten zijn. Er is voor
gesteld vrouwen op te nemen, maar
daar voelden echtgenotes van leden niet
voor. „Ze hechten aan de traditie", al
dus Van 't Westende.
foto Dirk-Jan Gjeltema
De Wijngaerdrancke zal wel iets moe
ten doen om het aantal leden op peil te
houden en de organisatie vitaal. De ge
middelde leeftijd schommelt tegen de
zeventig. A. van Eijkeren uit Hansweert
is met zijn 102 jaar het oudste lid, T.
van de Zwaluw uit Rilland is als 44-jari-
ge de jongste. Wie lid wordt, blijft dat
tot zijn dood. De leden hebben zondag
aangegeven dat dit mag veranderen.
Jongeren
Wie 75 jaar wordt, verliest zijn gewone
lidmaatschap, maar wordt erelid. Zo
wordt plaatsgemaakt voor jongeren.
Het gilde is anders straks wellicht niet
meer in staat om één van de activitei
ten, onderhoud van de begraafplaats bij
de rooms-katholieke kerk in Hans
weert, uit te voeren. Van 't Westende:
„Mensen worden immers tegenwoordig
veel ouder dan vroeger." Hij is voorstan
der van een leeftijdsgrens. Hij wordt 75
jaar in 2008, als De Wijngaerdrancke
vijf eeuwen bestaat. „Kan ik dat als
prins nog net meemaken."
Toneelspelen doet het rederijkersgilde
al lang niet meer. De activiteiten blij
ven beperkt tot een huishoudelijke ver
gadering in februari en een gezellige
vergadering na de mis in mei. En als
een lid is overleden, begeleiden de gilde
broeders hem naar zijn laatste rust
plaats. Voor het jongste lid, Van de Zwa
luw, was dit alles genoeg om zich te la
ten voordragen. „Voor de traditie."
door Leoni van de Schraaf
LEWEDORP - Dat ze haar
trouwjurk moest lenen, vond ze
niet erg. „Het ging mij alleen
maar om mijn man." Gisteren
was P. de Kok-de Jager (83) pre
cies zestig jaar getrouwd met
haar man C. de Kok (83).
„Mijn man woont al vanaf z'n
tweede in Lewedorp, ik woon er
nu 75 jaar. Hier hebben we el
kaar ook leren kennen. Hij
woonde bovenaan de dijk, ik on
deraan. We zagen elkaar dus
vaak en gingen samen naar
school en naar de kerk. En van
het een kwam het ander."
(Advertentie)
24-uurs
meldkamer-service
INBRAAKBEVEILIGING
BRANDBEVEILIGING
■TOEGANGSCONTROLE
CAMERABEWAKING
MELDKAMER FAC
ALARMOPVOLGING
LEWESTRAAT 43
GOES/KLOETINGE
Bel. 0113-213720
E-mail: lnfo®colljnbv.nl J
Na vijf jaar verkering trouwde
het paar in 1945, vlak na de oor
log.
„Hier was het al wel vrede,
maar in Holland volgens mij
nog niet. We hadden helemaal
niets, ik heb zelfs m'n trouw
jurk moeten lenen. Maar dat
maakte helemaal mets uit, het
ging allemaal om mijn man."
Haar man werkte dertig jaar als
loodgieter in Goes. „En ik zorg
de voor de kinderen, ja, zo ging
dat in die tijd."
Het diamanten huwelijk werd
gisteren gevierd met een boot
tochtje op het Veerse Meer. „Za
terdag hebben we nog een recep
tie in Hotel Goes, dan komt de
rest van de familie." Kennissen
komen niet, want dan wordt het
te druk. „Met zeven kinderen,
32 kleinkinderen en 23 achter
kleinkinderen, is het wel vol."
Burgemeester J. Gelok kwam
maandag al om het paar namens
Het diamanten echtpaar P. de Kok-de Jager (83) en C. de Kok (83)
bekijkt de felicitatiekaarten. foto Dirk-Jan Gjeltema
de gemeente Borsele te felicite
ren. „Gisteren kon hij niet. Het
was erg gezellig en heel mooi al
lemaal. We kregen een grote
mand vol boodschappen."
Het paar, dat nog steeds zelf
standig woont, gaat nu op naar
de 65. „Gelukkig zijn we allebei
gezond en kunnen we alles nog
samen doen."
Kijk ook op www.charles-voegele.nl
woensdag 4 mei 2005
KRUININGEN - Een twintigjarige automobilist uit de ge
meente Reimerswaal is opnieuw zijn rijbewijs kwijtge
raakt nadat hij 71 kilometer te hard reed. De man reed
171 op de N289 in Kruiningen waar een maximumsnel
heid geldt van honderd kilometer per uur.
Het is geen verrassing dat het rijbewijs van de man is in
genomen. De twintigjarige was al eerder zijn rijbewijs
kwijt vanwege eenzelfde vergrijp. Ook verklaarde hij zelf
al een punt te zijn verloren vanwege alcoholgebruik. Ver
moedelijk raakt de man nu. als eerste in Zeeland, en moge
lijk zelfs in Nederland, zijn puntenrijbewijs helemaal
kwijt.
VLISSINGEN - Bij de herdenkingsplechtigheden in West-
kapelle en Domburg liggen vandaag Britse landingsvaar
tuigen voor de kust. De schepen kwamen gisteren in de
Vlissingse haven aan en hebben de nacht bij de marineka
zerne doorgebracht.
In Westkapelle herdenken Britse veteranen vandaag om
11.00 uur bij landingsmonument Erica hun gevallen ka
meraden. Normaal gebeurt dit in november, maar dit jaar
houden ze het tegelijk met de herdenking van bevrijdings
dag, omdat dit het zestigjarig jubileum is van de bevrij
ding.
Van de vier landingsschepen die de Britse marine heeft in
gezet zijn er twee te zien bij Westkapelle. De andere twee
gaan naar Domburg, waar om 15.00 uur een monument
wordt onthuld voor de gevallen Noorse soldaten. Hierbij
zijn ook Noorse oud-strijders aanwezig. Bij Domburg ligt
naast de twee Britse landingsvaartuigen ook een Noorse
mijnenveger voor de kust. Het monument zal worden ont
huld door de ambassadeur van Noorwegen.
TERNEUZEN - Burgemeester en wethouders van Temeu-
zen zien geen heil in het heffen van kauwgombelasting.
Gemeenten kunnen geen fiscale heffingen op snoep leg
gen en een beleidsverandering propageren bij het parle
ment lijkt het college weinig zinvol.
Dat is het antwoord van het dagelijks bestuur op vragen
van raadslid G. van Boom (TOP), die zich ergert aan het
plakkende snoepgoed in alle winkelstraten. Het college is
wel bereid om het probleem aan te pakken, want intussen
loopt er een schoonmaakproef in de Havenstraat.
De proef lijkt tot bevredigende resultaten te leiden.
Mocht door het aanbrengen van coating het reinigen nog
makkelijker gaan, dan willen B en W een onderzoekje
doen naar de schoonmaakkosten, eventueel voor meerde
re winkelcentra. De kosten zouden via de afvalstoffenhef
fing moeten worden gedekt, verwacht het college.
KAPELLE - Een 60-jarige Kapellenaar is gisteravond
rond kwart over acht gewondgeraakt, toen de trekker,
waarmee hij aan het werk was, in brand vloog.
De man was bezig fruitbomen te besproeien toen er een
steekvlam kwam uit het dashboard van het voertuig.
De man heeft de sproeier nog los weten te koppelen van
de brandende trekker. Hierdoor liep hij brandwonden
aan zijn handen op. De brandweer heeft de brand ge
blust.
STREEKACTIVITEITEN
woensdag
GOES - Hollandsche Hoeve, 13.00 uur:
Demonstratie diverse ambachten; De
Spinne, 13.30-16.30 uur: Koersbal senio
ren; Wijkgebouw Jan Ligthart, 13.30
uur: Bingo; Kantine ZLM, 13.30-16.30
uur: Biljart voor ouderen, buurtwerk
Goese Polder; De Pit en Biljartclub De
Pit competitie; 14.00 uur: Uiteenlopen
de activiteiten voor alle WAO-ers; Biblio
theek, 14.00 uur; Voorlezen voor kinde
ren van 4-8 jaar; Heart Break Café, 21.00
uur: Voorronde voor The Clah of the
Cover Bands Award 2005;
HANSWEERT Kaj Munk, 13.00 uur.
Seniorensoos:
KAPELLE Sportgebouw Molenvate,
13.30 uur: Koersbal; De Vroone, 09.30
uur Houtsnijclub; 13.30 uur Socièteit,
damessociëteit, sjoelen; 13.30 uur:
Ouderenkoor; 14.00 uur: Koersbal (gym
zaal);
KORTGENE Gymzaal in de Bern
hardstraat, 10.45 uur: Hatha Yoga;
KRUININGEN Ons Dorpshuis. 9.30
uur: Biljarten en/of kaarten voor
WAO'ers en 50-plussers; 14.00 uur:
Koersbal voor 50-plussers;
OUD-VOSSEMEER - Vossenkuil, 14.00
uur: Koersballen ANBO,
RILLAND-BATH - Huize Vliedberg,
19.40 uur: Vertrek Stille tocht naar de
begraafplaats;
SCHORE - Dorpshuis, 13.15 uur: Volks
dansen;
THOLEN - Wijkgebouw aan de Zoek
weg, 14.00-16.00 uur; Jeugdsoos;
WEMELDINGE - Dorpscentrum De We-
mel, 09.30 uur; Digitaal lokaal, Compu
terochtend; 13.00 uur: Sociëteit; 15.00
uur: Volksdansen; 't Waskot,
10.00-17.00 uur: Open voor publiek;
YERSEKE - Het Trefpunt, 13.00-17.00
uur: Biljarten,
donderdag
GOES - De Goese Golfbaan, 20.00 uur:
Dansavond olv Rene van 't Zelfde;
KAPELLE, KATTENDIJKE, KLOETIN-
GE, 'SHEER ARDENSKERKE EN
SHEER HENDRIKSKINDEREN
10.00 uur start (Fiets) bevrijdingstocht
bij stempelpost in één der dorpen;
KWADENDAMME - Zadelmakerij Pa
ree, 09.30 uur; Vertrek van ruiters en
aanspanningen.
(Advertentie)
KOZIJNEN - ZONWERING
www.aazet.nl
Kapelle -Tel. 0113-33Q833
door Frank Balkenende
KAPELLE - In Kapelle komt de
zon door de wolken. Hoewel de
gemeente tot 2009 nog jaarlijks
begrotingstekorten voorziet,
lijkt de Rijksoverheid de gaten
te gaan dichten.
Wethouder J. Herselman (WD,
financiën) is optimistisch. In het
meerjarenperspectief 2006-2009
dat het college van burgemees
ter en wethouders gereed heeft,
lopen de tekorten weliswaar op
van 55.000 euro in 2006 tot
.bijna twee ton in 2009, alarme
rend zijn die bedragen niet.
„,Het tekort voor 2006 is pea
nuts. daar vind je altijd een op
lossing voor. Vorig jaar hikten
we aan tegen een tekort van ne
gen ton", zegt Herselman.
Verhoging
Tegenover die tekorten staat
een hogere algemene uitkering
van het Rijk, die dit jaar zo'n
6.5 miljoen euro bedraagt. Daar
komt in 2006 naar schatting dik
twee ton bovenop. De verhoging
Hoopt in 2009 op tot 810.000 eu-
I ro. Kapelle krijgt meer rijksgeld
i op grond van onder meer het ge-
groeide inwonertal en het aan-
-tal woningen.
.Herselman verwacht dat de
'j rijksbijdragen wellicht nog ho-
I ger uitvallen. „Doorslaggevend
I wordt de mei-circulaire van het
1 Rijk. Daarin staat hoeveel we
I precies extra krijgen. Ik hoop
dat die zo gunstig uitpakt, dat
en.5 onze meerjarenbegroting in de
j) plus raakt."
Fors snijden
I De tijden van forse bezuinigin-
gen lijken voorbij in Kapelle. In
j 2004 moest de gemeente nog
8 fors snijden. Investeringen wer-
den uitgesteld, het aantal hoge
(dure) functies in het ambtelijk
apparaat afgebouwd, zodat er
aan de basis personeel bij kon
komen om nieuwe taken te kun
nen uitvoeren.
Nu komt er meer rijksgeld bin
nen en bovendien verdient de ge
meente weer wat meer aan de
uitgifte van bouwgrond, onder
meer in Overtieringe.
Herselman wil zich nu niet in
eens rijk rekenen. Wat de Wet
Maatschappelijke Ondersteu
ning (WMO) - de gemeenten wor
den verantwoordelijk voor een
aantal zorgtaken zoals thuis
zorg - Kapelle gaat kosten, is
nog gissen. Net zoals het ondui
delijk is wat de afschaffing van
het gebruikersdeel van de onroe-
rend-zaakbelasting per 1 janua
ri 2006 financieel betekent en in
hoeverre de gemeente daarvoor
wordt gecompenseerd.
Daarnaast wachten Kapelle flin
ke investeringen in de brand
weer. „Waar je acht jaar gele
den nog met vrijwilligers toe
kon. eist de rijksoverheid dat je
nu beroepskrachten inzet. Be
grijpelijk na Enschede en Volen-
dam, het betekent wel zestig-,
zeventigduizend euro aan extra
structurele lasten. Voor een ge
meente als Kapelle is dat best
fors."
De wethouder zegt daarom voor
lopig nog niet te willen tornen
aan de afgesproken belastingver
hogingen. De onroerend-zaakbe-
lasting stijgt dit jaar met vijf
procent, volgend jaar nog eens
met vijf procent.
Herselman verwacht dat sommi
ge partijen misschien de ozb-
verhoging voor 2006 zullen pro
beren te verijdelen, nu het finan
ciële beeld er rooskleuriger
uitziet. De gemeenteraadsver
kiezingen zijn immers in aan
tocht.
„Het lijkt me niet verstandig. Je
praat dan toch over een jaar
lijks bedrag van 115.000 euro
Partijen zullen wel aan moeten
geven hoe ze dit gat dan willen
dichten, want er is in het meerja
renperspectief al rekening mee
gehouden. Het lijkt me geen een
voudige opgave, want de begro
ting is al gigantisch uitgedund."
(Advertentie)
