Ik ben niet milder geworden
Platenindustrie is de killer van jong talent
Paul de
Leeuw
Alanis Morissette heeft
rust en balans gevonden
Kasper van Kooten
Paul de Leeuw: „Een paus moet conservatief zijn en homoseksualiteit niet goedkeuren." foto Mark van der Zouw/GPD
ij heeft er een jaar
of vijf simpelweg
geen zin in gehad;
in het schrijven van teksten
voor een nieuw album. Wel
verzamelde hij - voorname
lijk Italiaanse en Spaanse-
liedjes die hij bewaarde op
'een speciaal discje'. Onder
het mom van 'voor het geval
dat'. En dat geval is er nu, in
de vorm van het album Dui
zel mij.
Als de gemoedstoestand van
Paul de Leeuw is als de
sfeer die zijn album uitademt,
dan moet hij een gelukkig mens
zijn. Dat is hij ook, knikt hij te
vreden, maar voor hemzelf
drukt Duizel mij eerder uit dat
hij weer precies weet wat hij
wil. Want er was een periode
dat hij dat even niet wist.
Hij duidt op zijn avontuur bij de
NCRV, de zender waar hij in
2000 naar uitweek omdat het
Nederland 3 - volgens hem - aan
een gezicht ontbrak. Hij kreeg
echter onenigheid met de om
roep na onder meer een parodie
op Anneke Grönloh. „Nee, daar
heb ik nog steeds geen spijt van.
Ik heb haar als een typetje neer
gezet en daarmee heb ik haar ge
kwetst, maar ik heb nooit de
kans gekregen om het goed te
maken; om uit te leggen dat een
typetje nu eenmaal een uitver
groting is van bepaalde eigen
schappen van iemand.
Het 'NCRV-debacle' achter hem
latend vond De Leeuw zijn weg
weer bij de VARA. „Het eerste
seizoen van PaPaul was voor
mij experimenteren om te zien
met welke vorm ik weer op tele
visie zou kunnen." De gëmatig-
de kritieken die hij kreeg en de
tegenvallende kijkcijfers brach
ten hem niet van zijn stuk. „Ie
dereen heeft magere en vette ja
ren in zijn leven", relativeert
hij. „Kijk, als je niet goed in je
vak bent, moet je na zeventien
magere jaren toch eens gaan
denken dat het er tien te veel
zijn geweest." Met een grijns:
„Maar tot nu toe duurden die pe
rioden bij mij nooit zo heel
lang."
Op televisie behaalt hij inmid
dels weer succes met PaPaul Li
ve en hij hervond zichzelf als
tekstschrijver en zanger. Niet
alle liedjes op het album zijn
van zijn hand. Het bestaat deels
uit vertaalde covers en deels uit
bestaand Nederlands werk. Dit
keer heeft hij zelf een aantal
mensen gevraagd een tekst te
schrijven. Hij kreeg schrijver
Arthur Japin zover een tekst te
maken op muziek van Claudio
Baglioni ('Jouw kracht'). Kinder
boekenschrijver Edward van
denVendel leverde teksten, even
als Daniël Lohues (Skik) en Jo
ris Rasenberg (Abel) - en natuur
lijk was er ruimte voor zijn 'huis
schrijfster' Coot van Does-
burgh.
Van Theo Nijland covert hij het
gevoelige 'De pijn is weg'. „Dat
is een gevaarlijk keuze ge
weest", meent hij. „Het is ontzet
tend moeilijk een nummer te
brengen dat je bewondert. Het
is een mooi verhaaltje over dat
je denkt dat de pijn weg is na
het verbreken van een relatie,
maar diep van binnen zit het
nog. Het is heel erg het gevoel
dat je kunt navoelen."
Voelbaar
De emotie voelbaar overbren
gen met zijn liedjes. Dat vindt
hij belangrijk. „Nee, ik weet
niet hoe ik dat doe. Ik heb er
geen bepaalde techniek voor. Of
ik een goede zanger ben, weet ik
ook niet. Ik heb ooit een Edison
gekregen voor beste Nederland
se zanger, maar dat wordt niet
door iedereen begrepen. Kijk, je
kunt er niet van houden van wat
ik doe, maar ik zing niet vals. Er
staat géén valse noot op dit al
bum."
De Leeuw vindt alle nummers
op Duizel mij - die gaan over de
liefde in al haar uiteenlopende
verschijningsvormen - bij hem
passen. „Een liedje is voor mij
pas goed als ik er wat mee heb.
Als de tekst goed bekt. Bij 'Als
de liefde maar blijft winnen'
van Daniël Lohues zat het met
een goed. Die tekst is simpel, eer
lijk en recht uit het hart. Daar
heb ik niet lang over na hoeven
denken of ik dat nummer op
mijn album wilde."
Het is vooral de herkenbaarheid
die Duizel mij zo aantrekkelijk
maakt. „Ik weet dat ik niet
slecht ben in het neerzetten van
zulke tekstjes." 'Hartsboeme-
rang', dat hij schreef op muziek
van Jostein Hasselgard, is vol
gens hem ook een nummer waar
mensen hun eigen leven in her
kennen. „Je laat iemand bij je
weggaan, maar je hoopt dat-ie
terugkomt. Maar ja, als het een
hartsboemerang is dan kan hij
ook verkeerd worden gegooid."
Maatschappijkritischer is hij
met 'Multiculti' dat hij brengt
met de Nederlandse-Marokkaan
se Kasba, en 'De grote copyret-
te' waarin hij aangeeft dat de ge
schiedenis zich herhaalt. Dat
het steeds dreigender wordt. On
danks de angst voor de islam,
die hij begrijpt, begint hij toch
steeds meer te wennen aan 'onze
islamitische vriendjes en vrien
dinnetjes'. „Integreren zal nooit
lukken, naast elkaar leven wel",
is zijn overtuiging.
Verder in de wereld kijkend,
geeft hij aan dat hij het ook pri
ma vindt dat de katholieke kerk
gekozen heeft voor een conserva
tieve paus. En dan niet alleen
omdat hij Joseph Ratzinger 'een
geweldig typetje' vindt. „Een
paus moet conservatief zijn en
homoseksualiteit niet goedkeu
ren. Anders wordt 't een rare we
reld. Dan krijgen we problemen
met theologen en de bijbel.
Kijk, ik vind niet dat we met on
ze neus naar beneden van een
flatgebouw moeten worden ge
gooid, maar als de geloofsleer
zegt dat het geen toegankelijke
levensvorm is dan moeten we
ons daar maar bij neerleggen."
Is hij milder geworden? „Nee,
wel ouder. En dan maak je je
steeds minder druk om de din
gen. Ik heb nog wel een opvlie
gend karakter."
Toch weet hij dat onder contro
le te houden, zo blijkt als hem
wordt gewaagd of het weer zo
lang gaat duren eerdat hij met
een nieuw album komt? Hij
vreest van wel. Zijn iPod met
daarop vierduizend nummers is
deze ochtend gecrasht. „Al mijn
voor-het-geval-dat-muziek is
weg." Geen back-up? „Dat
vroeg mijn vriend ook... en toen
ben ik nogal pissig geworden."
Sandra Put
woensdag 27 april 2005
Alanis Morissette foto GPD
Een album als Jagged Little
Pill maak je als artiest één
keer in je leven. Het is zo'n
plaat waaraan alles klopt.
Songs, sound, intensiteit en bo
venal was het de juiste plaat op
het juiste moment. Kortom, een
onvervalste klassieker. Dertig
miljoen keer ging Jagged Little
Pill wereldwijd over de toon
bank. Verkoopaantallen die Ala
nis Morissette daarna nooit
meer zou halen. Maar daar
maalt ze niet om. Tien jaar na
dato voelt Morissette zich beter
dan ooit.
De ergste boosheid en onrust,
die op Jagged Little Pill voel
baar aanwezig zijn, heeft ze ach
ter zich gelaten. De rockdiva is
tegenwoordig vooral vriendelijk
en opgeruimd. Zo zag een uitver
kochte Ahoy' in Rotterdam haar
onlangs, klinkt ze op haar recen
te album So Called Chaos en zo
klinkt ze ook wanneer ze tussen
de drukke tour-bedrijven door
tijd heeft om een interview te
doen.
Ondanks alle hectiek rondom
haar persoon is Morissette opge
togen over de huidige toer. „Het
is de beste en leukste tournee
die ik tot nu toe heb gedaan.
Waarom? Omdat niemand mij
heeft verplicht om te gaan toe
ren. Ik wilde zelf graag. Boven
dien wisselen we iedere avond
van setlijst. Dat houdt het fris
en spannend."
Dat het publiek anno 2005 een
andere Alanis Morissette ziet
dan tien jaar geleden, wordt
door de in Canada geboren en te
genwoordig in Los Angeles
woonachtige zangeres volmon
dig beaamd. „Ten tijde van Jag
ged Little Pill was ik nog erg op
zoek naar mezelf. Ik maakte me
snel kwaad over van alles, was
wat onrustig. Door het plotselin
ge succes gebeurde er bovendien
ineens van alles met me. In de ja
ren daarna ben ik enorm goed
begeleid door diverse mentors
en coaches. Ze hebben me veel
feedback gegeven, me enorm
geïnspireerd. Het was in al die
hectiek inderdaad niet makke
lijk om tijd en rust voor mezelf
te vinden, maar ik heb dat heel
bewust wel zoveel mogelijk ge
probeerd."
Spiritualiteit is sindsdien een be
langrijk element in Morissettes
leven, „Ik ben heel diep bij me
zelf gekomen en heb m'n eigen
definitie van spiritualiteit ont
dekt. Dat is de basis van de rust
en de balans die ik in m'n leven
gevonden heb."
Het immense succes van Jagged
Little Pill schuilt volgens Alanis
am
Morissette zeker in het feit dat
de plaat precies op het goede mo
ment kwam. „Mensen waren
blijkbaar toe aan heel autobio
grafische rockmuziek. De plaat
gaat over mezelf, over mijn emo
ties van dat moment, maar
toont ook affiniteit met de we
reld en de mensheid in zijn alge
meen. Het album is op een per
fect tijdstip uitgebracht, hoewel
dat soort dingen natuurlijk on
mogelijk te plannen is."
Dat blijkt wel uit het relatief ge
ringe succes van Morissettes re
cente album So Called Chaos.
Ook een uitstekende cd, maar
qua impact en verkoopcijfers
haalt dit vorig jaar verschenen
album het niet bij Jagged Litlle
Pill. De zangeres kan er niet zo
mee zitten. Het gaat haar aller
eerst om het creatieve proces.
Bovendien is ze blij dat ze de
grote druk, die ze aanvankelijk
voelde, nu los heeft kunnen la
ten.
„Na Jagged Little Pill heb ik
aanvankelijk wel veel druk ge
voeld om met goede nieuwe
songs te komen. Ik haat die
druk, kan er slecht mee omgaan,
het is dodelijk voor m'n inspira
tie. Een deadline daarentegen
kan geen kwaad, dan weet ik
dat ik aan de slag moet. Anders
schuif ik het werk voor me uit.
Aan So Called Chaos heb ik in
een ontspannen sfeer gewerkt.
Ik ben erg blij met die plaat. Ver
koopcijfers vind ik daarbij min
der belangrijk. Ik ben daar niet
zo mee bezig, nu niet en tien
jaar geleden ook niet."
Tijdens de huidige tournee
speelt Alanis Morissette iedere
avond een andere set. Zowel de
nummers als de volgorde waar
in ze worden gespeeld, wisselt
telkens. Fans hoeven echter niet
huiverig te zijn. Krakers als Tro
nic' en 'You oughta know' ko
men uiteraard elke show weer
langs. Songs die Morissette nog
altijd met evenveel overtuiging
en intensiteit brengt als tien
jaar geleden.
„Ik kan me nog precies herinne
ren hoe ik me voelde toen ik die
nummers schreef en kan me ook
makkelijk in dat gevoel verplaat
sen. Het is voor mij geen enkel
probleem om het met evenveel
gevoel te brengen als toen. Ik
doe het ook nog steeds graag,
het zijn geweldige songs en ze
zijn natuurlijk heel belangrijk
geweest voor mijn carrière."
Han Neijenhuis
Alanis Morissette speelt donderdag 5
mei op Dauiopop Hellendoorn.
Jiop het illegaal downloaden! Weg met
)het eigenbelang! Het hart van Kasper
Kooten is bepaald geen moordkuil.
Br de 33-jarige cabaretier en muzikant
ook lyrisch worden van lammetjes in
Bei. „Ik ben een vertolker van gevoe-
iheeft ze flink de oren gewassen, de man-
5 in pak. Kasper van Kooten geniet na
!de donderpreek die hij als gastspreker
ftn bijeenkomst van de platenbranche
6 Het moet anders, betoogde Van Koot-
tölvuur. „Voor iedereen in de-muziekin-
s,ne,hoe klein of groot je ook bent, geldt
ije de mogelijkheid moet krijgen je pu-
te bereiken." Hij verkoopt zelf zijn
s- „Via mijn website en na mijn optre-
omdat ze in de winkels van de grote
niet te koop zijn. Die willen mijn
"we plaat niet afnemen, omdat het vori-
'ibum niet goed verkocht."
I^ote winkelketens zitten enorm in de
weet Van Kooten. „Ze vroegen jaren-
te veel geld voor een cd. En zien met
opkomst van internet alles instorten. Ze
i?® nu naar de laatste strohalm en
g alleen nog maar Britney Spears of 50
:'in. De houding van de handel is funest
-iedere artiest. De platenindustrie is de
fr van jong talent. Ik weet dat ik geen
'"tigduizend cd's verkoop. Maar het gaat
dat de mensen die 't willen het kun-
1 krijgen. Ik bepaal zelf de prijs, er zit
Kasper van Kooten
foto Phil Nijhuis/GPD
geen winkel tussen. Ik heb de mazzel dat ik
honderd voorstellingen per jaar speel en ze
na de shows kan verkopen. Maar popband
jes die niet zo vaak optreden, hoe moeten
die hun cd slijten?"
In februari won Van Kooten de Zilveren
Harp, de grootste aanmoedigingsprijs in de
popmuziek. Maar qua cd-verkoop heeft de
Harp hem niet op weg geholpen. „Totaal
niet, eigenlijk. Dat is een strijd die ik apart
voer en die ik zal blijven voeren. Maar het
winnen van deze prijs geeft mij wel meer
mogelijkheden mijn standpunten verder uit
te dragen."
Boodschap
Zijn tirade op het congres wiei-p vruchten
af. „Sommige platenbonzen wisten niet
eens dat ik niet in hun winkels te koop ben
en gaven me hun visitekaartje." Maar niet
iedereen heeft een boodschap aan Van Koot-
en. Laatst kwam er een vrouw na de show
naar hem toe, die zijn album wilde kopen.
Haar zoon kwam tussenbeide. Het hoefde
niet, hij had hem al gedownload. Illegaal
downloaden? Hij heeft het zelf nooit ge
daan. Hand op het hart. „Ik was er ook lan
ge tijd te onhandig voor. Ik stond een keer
op het punt het te doen, toen ik de muziek
nodig had van 'Stuck In The Middle With
You', waarvan ik de cover Gevangen Met U
wilde maken. Ik kon het origineel nergens
vinden, maar een van mijn bandleden had
al een MP3-tje naar me gemaild. Ik heb het
bestand toch maar verwijderd. Uit princi
pe." Op zijn vijfde kreeg hij van zijn opa
zijn eerste plastic drumstelletje. Dat had
hij binnen tien minuten volledig aan gort
geslagen, hetgeen volgens Van Kooten meer
zegt over de kwaliteit van de drumkit dan
over zijn aanleg als slagwerker. Vanaf zijn
dertiende noemt hij zich muzikant. „Sinds
die tijd speel ik in bandjes."
Cabaretier is hij pas sinds zijn eerste show
Lijfspreuk. Typetjes zijn een vast onderdeel
van zijn voorstellingen. In Lijfspreuk imi
teerde hij bijvoorbeeld soapie Chris Zegers
en de interviewer Martin Simek. „Een imi
tatie is gelukt als ik zelf denk dat ik die an
der ben. Als ik schrik van mijn verdraaide
stem en als ik voel dat ik beweeg zoals die
ander. Maar er zijn er die het beter doen,
Paul Groot bijvoorbeeld."
Hij zit nu middenin de uitprobeerfase van
zijn tweede solovoorstelling Geestdrift. „Ik
vraag me daarin af wat me beweegt bij de
dingen die ik doe. Maar ik onderzoek ook
wat ons Nederlanders überhaupt bezig
houdt. Waar wij nog warm van lopen, geest
driftig van worden. Het is een zoektocht
langs emoties."
Hij wordt zelf geestdriftig van muziek.
„Als ik een goed concert bijwoon, bijvoor
beeld. Dan wil ik het liefst voor het einde
van de show al weg, om zelf achter het
drumstel te gaan zitten. Maar ook word ik
enthousiast van sommige beelden: een meis
je dat fietst, lammetjes in de wei op een
mooie lentedag. Dan krijg ik zin om te ren
nen. Een soort ongestuurde geestdriftig
heid."
Hij richt zich in zijn voorstelling ook tegen
hypes. „In hoeverre doe je iets omdat je
vindt dat je het moet deen. Of laat je je lei
den door de mode? Een hype is bijvoorbeeld
de mensen aan de deur van een club die be
palen of je er hip genoeg uitziet of niet. Dat
fascineert me. Veel mensen zijn werkloos of
'in between jobs' zoals dat tegenwoordig
heet, maar ze hebben wel alle tijd en geld
over om zich zo bonton mogelijk te kle
den." SMS, ook zo'n hype. „Er gaat zo wei
nig gevoel van uit. Ik noem SMS ook wel
het Stomme Misverstanden Systeem, om-
dat je nooit het gevoel leest uit zo'n bericht
je. Er kan alleen maar onbegrip door ont
staan."
Natuurlijk is niets menselijks Van Kooten
vreemd, hij is ook niet ongevoelig voor hy
pes. „De skateboardrage, ik deed er aan
mee. Ik zit nu volop in de iPod-hype. Eén
grote marketingstunt en ik vlieg er met bei
de benen in. Maar het is zo'n verrot handig
systeem. Je kunt er tenminste legaal liedjes
mee downloaden."
Het is woede, zegt hij, maar ook verbazing
die hem drijft bij het maken van een show.
„Én de wil om iets in een liedje van drie mi
nuten duidelijk te maken. Ik denk dat ik ie
mand ben die een missie heeft in het zo
mooi of grappig mogelijk reproduceren van
de dingen die ik zie. Ik ben een harlekijn.
Of een paljas. Een vertolker van gevoelens,
een vertolker van gekte." Kwaad maakt hij
zich om het eigenbelang dat de mensen
stuurt.
„Mijzelf incluis. De Nederlander wordt in
de eerste plaats gedreven door eigenbelang.
Of het nou in het verkeer is, of op financieel
terrein of op sociaal gebied. Ik kan bijvoor
beeld verschrikkelijk woedend worden om
het gedrag van taxichauffeurs, met name
Amsterdamse. Ik kan ook woedend worden
als een ouder iemand iets laat vallen en het
niet eens gezien wordt, laat staan opge
raapt. Mensen kijken niet meer naar ande
ren. Alleen naar zichzelf. Dat drijft mij dan
wel tot een liedtekst."
Het grootste misverstand over Kasper van
Kooten volgens Kasper van Kooten is dat
hij wordt gezien als een artistieke duizend
poot. „Het is niet meer zo dat ik alles aan
pak. Dat ik tegelijk wil presenteren, acte
ren, films wil maken. Op een gegeven mo
ment deed ik vier dingen in één zomer. Dat
ging ten koste van de kwaliteit van elk van
die vier dingen." Lacht: „Trouwens... het al
lergrootste misverstand over Kasper van
Kooten is dat zijn cd's in de winkel verkrijg
baar zijn."
Peter Kuijt
