Seks niet leeftijdsgebonden Inleven in de pijn van de ander Antwerpen zet riool open voor publiek /eduwe wil werk erard Menken lijven exposeren 15 fsartseuzorg iHeinkenszand UnSZAND - Voorzitter te van de landelijke huisart- „rtnising LHV spreekt mor- lóHeinkenszand over de be- jgjngen van de huisartsen- herhaling Vruchtbare controle marechaussee Boetes voor containerschepen SP wil duur raadsdiner afschaffen Investering kazerne verantwoord Lezing Nico Out in Osseberg over Daiï en Schiele dinsdag 19 april 2005 door Rolf Bosboom liscussie over yp|anHia Sondervan de gast van het regionaal linten- en consumentenplat- ,8PCP Zeeland. De patiënt- jugingen van de RPCP vi e- je gevolgen van acties en nkkelingen in de eerste- «zondheidszorg. fccossieert met de beleids werker voor curatieve zorg Se: RPCP, S. Koers-Zwiers, «n vertegenwoordiger van Zorgverzekeringen. opende kosten voor patiën- bezuinigingen bij huisart- w eI! een verplichte groei naar - inzend patiënten per prak- ij trachten de Zeeuwse huis- albegin dit jaar tot aanslui- bij de landelijke huisartsen- besloten patiënten eerder sturen naar specialisten i meer onderzoeken voor te ij ij ^vertegenwoordigers als meiblad en RPCP protesteer- daartegen, omdat de acties lr< itief konden uitwerken voor h Énten en hun no-claimkor- J5 huisartsen stellen echter dat w horverwijzingen niet zonder ?:l! feche grond gebeuren, al- met minder terughoudend- idan voorheen. Iholling rl patièntvertegenwoordigers hal wel eens met de huisart- dat de financiële druk van a verheid tot uitholling van srstelijnszorg leidt. Nu lijkt - jdrheid de huisartsen tege- t te zijn gekomen met een bod om hen te vergoeden r grootte en bevolkingsken - hen van hun praktijk en de lallen consulten. s. RPCP wil in de discussie wrd vinden op de vraag of md een 'status aparte' ver- l! len of dit overheidsaanbod u of slecht kan uitwerken Zeeland. liscussie vindt plaats in De i gevanaf 19.00 uur. Leoni van de Schraaf IET1NGE - „Ik denk dat ie- in Zeeland Gerard wel heeft zien zitten, met z'n hoed achter een schilders- Hennie Menken, vrouw de vorig jaar september Men schilder Gerard Men net haar man als een gedre- tunstenaar. „Ik wil ter nage- htenis een expositie houden, nds werk mag niet vergeten entoonstelling zou eigenlijk Sjaar oktober plaatsvinden. Ki werd hij 85 en was hij 65 'kunstenaar: een mooie gele heid voor een expositie." De toonstelling ging niet door, «^Gerard in september taks zijn dood wil Hennie m Chocolat Vlissingen jSSINGEN - In de serie Jjhy the Sea door het jaar' P vanavond in de Vlissingse foop Cine City de film Cho- g (2000) vertoond. De voor- '8begint om 19.00 uur. 1 van de film is bepaald fuegroep Vrienden van het tal De leden konden void ed hun favoriete litera- v®Öming van de afgelopen opgeven. colat is gebaseerd op het ge- taógeboek van Joanne Har- 0e hoofdrollen zijn van ytte Binoche, Johnny Depp, Dench en Lena Olin. De 1 onder regie van Lasse tam, kreeg destijds vijf Os- nominaties. Nner Wekelijkse voorstellin- Film by the Sea door ,<ar'met hteratuurverfilmin- K voorpremières, trekken gooiend aantal bezoekers, om reden gaat de cyclus, die eenhalf juni stopte, ook in Jtaer door. De duizendste p J'Hg voor Vrienden van ostival wordt in de zomer pht, Gerards werk blijven expose ren. „Dit is zeker nog niet de laatste tentoonstelling. Gerard wilde niet dat zijn werk thuis bleef staan, maar dat het onder de mensen kwam." Om dit jaar in de Maria Magda- lenakerk te kunnen exposeren heeft Hennie een subsidie aange vraagd bij de gemeente Goes. „Dat geld hebben we nodig om goede, stevige schotten te kun nen huren waar we het werk aan op kunnen hangen, zodat we het op een mooie manier kun nen tentoonstellen." Hennie vindt dat de subsidie ver diend is, „Gerard heeft zijn hele leven geschilderd, maar heeft daar nooit iets voor teruggekre gen. De subsidie is het minste dat de gemeente kan doen." Welke kunstwerken tentoon worden gesteld, bepaalt Hennie. „Ik heb altijd de tentoonstellin gen samengesteld. Volgens mij kunnen kunstenaars zelf niet kiezen. Het gaat mij erom dat er mooie combinaties gemaakt wor den." Toch is deze expositie wel an ders: het is de eerste sinds Ger ard Menkens dood. „Ik wil een overzicht van zijn werk maken: oude en nieuwe stukken combi neren. Zo is goed te zien hoe hij is gegroeid." Muzieklessen Gerard Menken werd in 1919 ge boren in Scherpenzeel. Hoewel hij altijd schilder wilde worden, kwam hij in de muziek terecht. „Toen hij in de gaten kreeg dat hij niet van zijn schilderijen kon leven, is hij naar het conservato rium gegaan en muzieklessen gaan geven." Vanaf zijn 65e exposeerde Ger ard elke vijf jaar in de Maria Magdalenakerk in Goes. Hij stel de zijn werk ook tentoon in on der meer Antwerpen, Parijs en Aken. Het Zeeuwse landschap was altijd een inspiratiebron voor de schilder. Hennie: „Voor vakantie had hij bijna nooit tijd, hij moest altijd schilde ren." De Maria Magdalenakerk is van 22 tot 29 oktober gereserveerd voor de tentoonstelling. Vrijdag 21 oktober wordt de expositie geopend. Vanavond vergadert de Culturele Raad Goes over de subsidieaanvraag. Verpleeghuis Cornelia in Zierikzee krijgt een kamer voor intimiteit en seksualiteit. Medewerkers richten de kamer momenteel in. foto Marijke Folkertsma privacy hebben dan de gemiddelde cliënt van een verpleeghuis. Een paar jaar geleden was zijn grootva der ook opgenomen in een verpleeghuis. ,,Hij lag daar in zo'n onpersoonlijke ka mer, samen met een andere man. Er was niets huiselijks aan die kamer. Nog veel onpersoonlijker dan Holiday Inn-hotelkamers. Iets verderop zitten José en Peter de Bruin in het zand. Beide Goesenaren spraken zaterdagavond, met wat fami lieleden, nog over het initiatief van het Zierikzeese verpleeghuis. Unaniem vin den ze dat zulke kamers er snel moeten komen. Het is volgens haar toch te gek voor woorden dat het niet mogelijk is om niet echt intiem te zijn met elkaar in een verpleeghuis. „Paren hebben jaren lang lief en leed gedeeld. Zodra iemand hulpbehoevend is, zou dat niet meer mo gen." Ze vindt zoiets ronduit belache lijk. Jan Franse, plaatsvervangend hoofd van de sector sociale ontwikkeling van Scoop ziet de Duinpan, zoals de kamer van Cornelia genoemd wordt, als een stap op weg naar de emancipatie van verpleeghuispatiënten. Hij geeft aan dat kamers voor meerdere patiënten in de nabije toekomst allemaal plaats ma ken voor éénpersoonskamers. Die zul len na verloop van tijd ook weer veran deren in persoonlijke woonvertrekken en uiteindelijk zullen de patiënten." zo hoopt en verwacht hij, toch weer terug keren naar de woonwijk. Uiteindelijk zullen ze in hun eigen wijk verpleegd en verzorgd worden. „Als dat gebeurt, is de emancipatie voltooid. Dan wordt de patiënt niet meer weggestopt in een in stituut, maar verzorgd in zijn eigen woonomgeving. Dat wegstoppen is iets wat zeker de Zeeuwen goed kunnen. Hij herinnert aan psychiatrisch ziekenhuis Vrederust in Halsteren. Een ziekenhuis voor Zeeuwse patiënten, weggestopt in de Brabantse bossen. Daarnaast merkt hij op dat het wegstoppen in instellingen ook iets typisch Nederlands is. Volgens hem is er geen land ter wereld waar ge middeld zoveel mensen zijn opgenomen in instituten. „Langzaam maar zeker komt daar verandering in. Wordt het steeds normaler gevonden als mensen thuis of in de wijk verzorgd worden." Voor zover consulent Rita Zwagemaker van patiëntenorganisatie Het Klaver blad weet, hebben geen andere Zeeuw se verpleeghuizen plannen voor zulke kamers als de Duinpan. Ze vindt dat jammer want er is volgens haar behoef te aan. Niet alleen om even alleen te zijn maar ook om bijvoorbeeld met de familie even apart te zijn als er iemand jarig is. Zelf merkt ze dat zo'n aparte kamer maar moeilijk bespreekbaar is. Eind vo rig jaar wilde ze een bijeenkomst voor cliëntenraden over dat onderwerp orga niseren. Ze zag daar uiteindelijk vanaf omdat de belangstelling minimaal was. „Het zijn nog steeds onderwerpen waar een taboe op rusten." Nelleke van Vliet vindt dat maar vreemd. „Iedereen doet het toch. Seksualiteit en intimiteit zijn toch niet leeftijdsgebonden." MIDDELBURG - Wie het ver leden kent, is alerter, zegt schrijver Frank Martinus Arion. Daarbij doelt hij vooral op de keerzijde van de kolonia le geschiedenis: de slavenhan del. „Als je iets verkeerds hebt gedaan, moet je dat ook onder ogen zien en niet zeggen: we vergeten het maar." De auteur maakt deze week, op uitnodiging van het cen trum voor internationale sa menwerking COS Zeeland, een literaire tournee door de pro vincie. Daarbij bezoekt hij scholen en verzorgt hij enkele lezingen. De rondgang vindt plaats in het kader van de Maand van de Vrijheid en het Jaar van het Zeeuwse Slaver nijverleden. Arion (1936) is geboren op Cu rasao, maar woonde van medio jaren vijftig tot begin jaren tachtig in Nederland. Hij keer de terug naar Curasao, waar hij zich sindsdien vooral inzet voor de erkenning en bevorde ring van het Papiaments. Hij stichtte onder meer een school, waar niet het Nederlands maar- het Papiaments de voertaal is, waardoor kinderen sneller le ren lezen. De aanpak krijgt sinds kort breed navolging. Zijn oeuvre als schrijver is be scheiden. Zijn debuutroman Dubbelspel (1973) is uitge groeid tot een klassieker. Na dien schreef hij de romans Af scheid van de koningin (1975), Nobele wilden (1979) en De laatste vrijheid (1995). In 2001 verscheen de verhalenbundel De eeuwige hond. Arion heeft echter goed nieuws. „Vorige week heb ik een nieuwe roman ingeleverd bij de uitgever. De titel luidt voorlopig Om een beetje thee uit China en het gaat over de Amerikaanse vrijheidsoorlog. Het verschijnt hopelijk in het najaar." „Toen ik in Leiden literatuur studeerde, heb ik het wel afge leerd om veel te schrijven. Som mige auteurs hebben heel veel geschreven, maar lang niet al tijd op één hoog niveau. Albert Helman bijvoorbeeld, van wie ik alles heb gelezen, heeft ont zettend mooie boeken geschre ven, maar die zijn bedolven on der wat niet is gelukt. Het is Schrijver Frank Martinus Arion: „Als je iets verkeerds hebt gedaan, moet je dat ook onder ogen zien en niet zeggen: we vergeten het maar." foto Ruben Oreel ook heel moeilijk om een goede roman te schrijven, een boek dat mensen echt treft." „De tussenpozen tussen mijn boeken zijn ook groot doordat ik me naast het schrijven altijd met andere dingen heb bezigge houden, zoals onderwijs. Bo vendien hou ik ervan te experi menteren in de literatuur. Dat vergt veel research. De eerste plannen voor het boek dat nu af is, dateren al van 1996. In 1998 ben ik met research be gonnen. Het schrijven zelf heeft maar een jaar geduurd." Arion heeft zich altijd ingezet om het bewustzijn van het vaak verdoezelde slavernijver leden te vergroten. Hij was een van de initiatiefnemers van het landelijke slavemijmonument, dat in 2002 in het Amsterdam se Oosterpark werd onthuld. In juli komt er ook een monu ment in Middelburg. Het zijn mijlpalen, vindt hij. „Sorry kunnen zeggen, een gebaar ma ken - daar gaat het om. Dan kun je verder, de geschiedenis boeken opnieuw inrichten, je onwetendheden op een eigen manier onderzoeken." Hij memoreert de vermaarde geschiedenis van burgemeester Ten Haeff. In 1596 airiveerde een schip dat op de Portugezen was buit gemaakt in Middelburg, met aan boord een honderdtal Afri kaanse slaven. De burgemeester stond echter niet toe dat die werden ver kocht. „Dat vind ik een ontzet tend moedige beslissing", zegt Arion. Het verhaal bewijst, zegt hij, dat het mogelijk is tegen de heersende opvattingen in te gaan. „Het is niet waar dat men altijd handelt in de geest van de tijd." Dat vraagt echter wel het vermogen zich in ande ren in te leven en 'de pijn van de ander' te kennen. „Het is frappant hoe beperkt het voor stellingsvermogen van de mens vaak is." Nederland speelde een aanzien lijke rol in de slavenhandel, maar dat voltrok zich vaak op grote afstand. „Hier werden ze nauwelijks toegelaten. Als sla ven in Nederland kwamen, wa ren ze vrij. Het gevolg is wel dat we hier veel harder moeten vechten voor een multiculture le samenleving. In het Cari- bisch gebied is men al lange tijd gewend aan verschillende soorten mensen." Begrip voor andere culturen kan alleen maar groeien als er inzicht is in de achtergronden, is Arions overtuiging. „Als je een soepele houding wilt berei ken, moet je terug in de ge schiedenis. Als je geen onder zoek doet naar de achtergron den, ben je morgen in staat mee te hakken. Er moet daar om een omzetting van de ge schiedenis komen." Frank Martinus Arion geeft deze week twee openbare lezingen: morgenavond om 20.00 uur in de Zeeuwse Bibliotheek in Middel burg en vrijdag om 19.30 uur in boekhandel De Koperen Tuin in Goes. COS Zeeland heeft ter gelegen heid van zijn bezoek 'Eén ding is droevig' uitgegeven, met drie ver halen uit 'De eeuwige hond'. Intimiteit „Alsof intimiteit en seksualiteit niet bij het dagelijks leven horen. Alsof intimi teit en seksualiteit voorbehouden zijn aan jongeren." Ze had gedacht dat dat idee toch al lang was verlaten. Haar partner is het roerend eens met zijn vriendin en wijst naar gevangenis sen waar ze al jarenlang de zogenoemde peeskamertjes hebben. „Zelfs daar we ten ze al decennia dat intimiteit bij het leven hoort. Zelfs bij het leven van een veroordeelde." Hij vindt het maar wat vreemd dat ge straften al jarenlang het recht op intimi teit hebben en dat mensen die niets ver keerds hebben gedaan, mensen die al leen maar de pech hebben dat het iets slechter gaat met de gezondheid, dat recht wordt ontzegd. „Klopt niet." Hij vervolgt dat de meeste gedetineer den nog steeds een eenpersoonskamer hebben. Dat ze dus sowieso al meer al door Emile Calon Nu pas. Hans Steketee en zijn vrien din Nelleke van Vliet uit Middel burg zijn unaniem in hun oordeel. Ze vinden het een schande dat intimiteit en seksualiteit zo lang ontkend zijn door de verpleeghuissector. Het is vol gens hen een zeer goede zaak dat ver pleeghuis Cornelia in Zierikzee een spe ciale kamer inricht waar cliënten zich terug kunnen trekken voor een nachtje of een weekend. Tegelijkertijd hopen ze dat het niet bij die ene kamer blijft en dat andere instellingen rap volgen. Steketee en Van Vliet lopen met hun hond over het strand bij Westerschou- wen. Ze moeten niet lang nadenken als gevraagd wordt wat ze vinden van het initiatief van Cornelia. „Prima." Tegelijkertijd vraagt de Middelburgse zich hardop af waarom er toch altijd zo spastisch gedaan wordt over intimiteit en seksualiteit. Die taboesfeer rondom die onderwerpen vindt ze maar vreemd. TERNEUZEN - Bij een uitgebreide identiteitscontrole op verschillende plaatsen langs de zuidgrens in Zeeuws-Vlaanderen heeft de Koninklijke Marechaussee een paar goede vangsten gedaan. De marechaussee uit Temeuzen werd bij de actie ondersteund door collega's uit Vlissingen en Hoogerheide. De parketpolitie verleende ondersteuning en zorgde voor het vervoer van verschillen de arrestanten. Aan vijftien personen werd de toegang tot Nederland geweigerd, omdat ze niet over de juiste identi teitsdocumenten beschikten. Eén van hen werd in vreem delingenbewaring gesteld. Tweemaal werd een kleine hoe veelheid verdovende middelen aangetroffen en werden er twee messen in beslag genomen. Veertien personen die ge controleerd werden, stonden gesignaleerd in het opspo ringsregister omdat ze nog een geldboete moesten beta len. Dat leverde een geldbedrag op van 1450 euro. Eén man die gecontroleerd werd moest nog een celstraf van 111 dagen uitzitten. Hij is overgebracht naar Torentijd in Middelburg. Een ander die gesignaleerd stond moest zijn rijbewijs inleveren vanwege een eerdere veroordeling. THOLEN - De Zeeuwse waterpolitie heeft vorige week vier containerschepen bekeurd tijdens controles op het Schelde-Rijnkanaal. Dat is gisteren bekendgemaakt. In totaal werden elf schepen gecontroleerd. De waterpolitie constateerde bij drie schepen dat de aanwezigheid van gif tige gassen niet was gemeten. Bij twee van deze schepen ontbrak de meetapparatuur. Het meten is direct na het la den van bepaalde stoffen verplicht. Als er gas gemeten wordt, moeten de laadruimen geventileerd worden. Bij twee containerschepen was het stuwplan niet in orde. De plattegrond van het laadruim moet op een juiste manier opgemaakt worden, zodat bij een aanvaring snel duide lijk is welke lading zich waar bevindt. In twee schepen ontbraken de gevarenkaarten, die informatie geven over gevaarlijke stoffen. Aan boord van de vier schepen die niet in orde waren, is proces- verbaal opgemaakt. VLISSINGEN - De SP-fractie wil dat de Vlissingse ge meenteraad niet meer aanschuift bij het jaarlijkse raads diner, zoals die afgelopen vrijdag plaatsvond. De socialis ten vinden een etentje, op kosten van gemeenschapsgeld, ongepast in tijden van sociale onzekerheid. In een motie vraagt de partij om een afschaffing van het dure diner. Ook wil zij dat raadsleden hun deelname betalen uit hun raadsvergoeding. De socialisten waren er vrijdag niet bij. GOES - De investering van 854.000 euro in uitbreiding van de brandweerkazerne aan de Oranjeweg in Gqes is volgens het college van B en W van Goes verantwoord. De raadscommissie middelen plaatste eerder kritische kantte keningen bij het voorstel. Twee jaar geleden was de inves tering op 500.000 euro begroot. Indertijd is die te laag in geschat, melden B en W, en er is extra geld nodig vanwe ge de komst van meer regionale brandweertaken naar Goes door de vorming van een veiligheidsregio. Bij de ka zerne moeten meer werk- en lesruimten komen. De Goese raad beslist donderdag over het beschikbaar stellen van het geld. door Bart De Clerck ANTWERPEN - Vanaf eind de ze maand kunnen toeristen de onderbuik van Antwerpen be zoeken. De onderbuik betekent in dit geval de ondergrondse rio len die zijn drooggelegd en die een wandelparcours vormen van 4,6 kilometer, volledig on der de Antwerpse binnenstad. De oudste riolen of ruien date ren al uit de Middeleeuwen. Bin nenkort worden deze ruien niet alleen meer gebruikt om afval water af te voeren maar ook tot vermaak van binnen- en buiten landse toeristen. De kanaaltjes waren destijds niet weg te denken uit het Ant werpse straatbeeld, maar om hy giënische redenen werden ze vanaf 1600 overwelfd. Het toegankelijk maken van het ruienstelsel kost zo'n zeshonder- duizend euro. Het geld dat in eerste instantie moet dienen voor het plaatsen van trappen. „We kunnen de mensen toch moeilijk via een mangat van ze ventig centimeter doorsnede een ladder van zes meter diep laten afdalen", zegt de Antwerpse stadsingenieur Verhoeven, de man die het nieuwe toeristische initiatief mede gestalte gaf. „Er moest ook geïnvesteerd wor den in veiligheid. Want het risi co op een ondergrondse overstro ming is niet denkbeeldig. Bij hoogtij staat het Scheldewater immers vijf meter hoger dan het ruienstelsel. Een dubbele schui- venbeveiliging moet daarom voorkomen dat het water op vol le kracht de ruien binnen stroomt." Ook het regenwater kan voor de bezoekende toeristen een bedrei ging vormen. „Maar tegen regen water is de beveiliging vrij een voudig: geen bezoeken organise ren wanneer het hard regent." Zelfs wanneer mensen in een van de ruien door een regenbui worden overvallen, blijft het risi co beperkt tot natte voeten. Om dat grotendeels tegen te gaan wordt een verhoogd loop pad aangelegd, bijvoorbeeld met roosters. Toch blijft het ook dan aangewezen om de ruien bij hevige regenval niet te betre den, iets wat ongeveer één keer per maand voorkomt. Net als boven de grond zijn de ondergrondse ruien van straat naamborden voorzien. Bezoek ende toeristen kunnen zich tij dens wandelingen dus zonder probleem oriënteren. De eerste bezoeken (met gids) worden afgelegd aan het gedeel te tussen Suikerrui en Conscien- ceplein. Enkele tientallen jaren geleden werden er ook al eens rondtoch ten in het ruienstelsel georgani seerd. „Dat gebeurde toen nog met bootjes, omdat de ruien vol water stonden, maar om veilig heidsredenen en omdat daarbij veel personeel moest worden in gezet, is men daar van afge stapt". aldus de stadsingenieur. Eén kijkje in de onderbuik van Antwerpen volstaat om te zien dat het hier gaat om een prach tig filmdecor. Oudere filmlief hebbers zullen spontaan denken aan The Third Man, de zwart- wit-film waarin Orson Welles door de riolen van Wenen loopt. De ruienwandelingen mogen nu al een succes genoemd worden. Nog voor de inschrijvingen wa ren geopend, hadden zich al ruim negenduizend liefhebbers gemeld voor een tochtje. GRIJPSKERKE - Kunstkenner Nico Out verzorgt vanavond in boerderijgalerie De Osseberg bij Grijpskerke een lezing over de kunstenaars Salvador Dali en Egon Schiele. Aanleiding voor de lezing zijn de tentoonstellingen Alles Dali en de Sehiele-retrospectief die momenteel in respectievelijk Museum Boijmans van Beunin- gen in Rotterdam en het Van Gogh Museum in Amsterdam worden gehouden. De Osseberg is gevestigd aan de Singel weg 11, vlak bij Sint Lau rens. De bijeenkomst begint om 20.00 uur. Reserveren is ge wenst (0118-625284).

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2005 | | pagina 15